Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 22 czerwca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach, Wydział V Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Olga Gornowicz – Owczarek (spr.)

Sędziowie: SA Zofia Kołaczyk

SA Wiesława Namirska

po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2016 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi J. C.

przy udziale Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...)

o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie o sygnaturze XIV GNc 390/15

postanawia:

1)  stwierdzić przewlekłość postępowania w sprawie prowadzonej przed Sądem Okręgowym w (...) pod sygn. akt XIV GNc 390/15;

2)  przyznać skarżącej od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w (...) sumę pieniężną w wysokości 10.000 zł (dwa tysiące złotych);

3)  zalecić Sądowi Okręgowemu w (...)podjęcie czynności w kierunku nadania biegu zażaleniu pozwanego (składającego skargę) na orzeczenie o nadaniu nakazowi zapłaty z dnia 30 lipca 2015 r. klauzuli wykonalności w terminie tygodniowym od daty zwrotu akt;

4)  oddalić skargę w pozostałym zakresie;

5)  zwrócić skarżącemu kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem uiszczonej opłaty od skargi.

SSA Wiesława Namirska SSA Olga Gornowicz – Owczarek SSA Zofia Kołaczyk

Sygn. akt V S 18/16

UZASADNIENIE

Pozwany wniósł skargę o stwierdzenie przewlekłości postępowania prowadzonego przed Sądem Okręgowym w (...)pod sygn. XIV GNc 390/15 wskazując, iż od 28 grudnia 2015 r., tj. od dnia wpływu do Sądu wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od wydanego w sprawie nakazu zapłaty do chwili wniesienia skargi o stwierdzenie przewlekłości postępowania, w sprawie nie zostały podjęte żadne czynności
a w szczególności nie został rozpoznany wniosek pozwanego o wstrzymanie wykonania wydanego nakazu zapłaty, na mocy którego powód przeprowadził egzekucję z majątku skarżącego zmuszając go tym do zaprzestania prowadzenia działalności, której najprawdopodobniej nie będzie on w stanie wznowić.

W odpowiedzi ma skargę, Prezes Sądu Okręgowego w (...) wnosił o jej oddalenie wskazując, iż wniosek pozwanego o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty, wobec niebudzącego wątpliwości faktu prawidłowego doręczenia skarżącemu nakazu zapłaty, nie zasługiwał na uwzględnienie. Nadto zaznaczone zostało,
że w sprawie podejmowane były czynności mające na celu ustalenie terminowości wniesienia przez skarżącego zażalenia na postanowienie o nadaniu nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności, pewne zaś opóźnienie w rozpoznaniu sprawy usprawiedliwione było brakami kadrowymi związanymi z odejściem sędziego w stan spoczynku, czy też przeniesieniem sędziów do orzekania w innym sądzie czy wydziale.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 2004, Nr 179, poz. 1843 – dalej: „ustawa”) strona może wnieść skargę
o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla jej rozstrzygnięcia. Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron,
a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Odnosząc treść powyższej regulacji do okoliczności faktycznych sprawy stwierdzić należało, że w dniu 28 grudnia 2015 r. (data wpływu) skarżący wniósł do Sądu Okręgowego: wniosek o wydanie zaświadczenia odnośnie adresu, pod którym doręczono mu nakaz zapłaty, zażalenie na postanowieniu o nadaniu nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności, a także wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu wraz z wnioskiem
o wstrzymanie wykonaniu nakazu zapłaty wskazując, iż najprawdopodobniej na skutek uchybień doręczyciela (operatora pocztowego (...) S.A.) nakaz zapłaty nie został mu doręczony, przez co do chwili wszczęcia egzekucji skarżący nie posiadał wiedzy
o prowadzonym wobec niego postępowaniu. Zarządzeniem z dnia 13 stycznia 2016 r. Sąd zwrócił się do komornika sądowego o udzielenie informacji odnośnie daty doręczenia pozwanemu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji celem ustalenia terminowości wniesienia zażalenia na postanowienie o nadaniu nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności. Powyższych informacji komornik sądowy udzielił pismem, które wpłynęło do Sądu w dniu 15 lutego
2016 r. Aż do chwili wniesienia w dniu 23 maja 2016 r. skargi na przewlekłość postępowania żadne inne czynności w sprawie nie były podejmowane. W dniu 23 maja 2016 r. Sąd wstrzymał wykonanie nakazu zapłaty, wydał skarżącemu żądane przez niego zaświadczenie oraz, celem rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu, wyznaczył rozprawę na dzień 11 sierpnia 2016 r.

W świetle przytoczonych wyżej okoliczności zachodziły podstawy do stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie. Przede wszystkim wskazać należało, że bez znaczenia dla rozpoznania skargi, a wręcz niedopuszczalną na obecnym etapie postępowania, była ocena zasadności wniosku skarżącego o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty. Wniosek ten będzie bowiem dopiero przedmiotem rozpoznania Sądu Okręgowego oraz ewentualnie Sądu Apelacyjnego w ramach kontroli instancyjnej. Na chwilę obecną nie ulega jednak wątpliwości, iż wykonanie wydanego w sprawie nakazu zapłaty zostało wstrzymane, co pośrednio wskazuje na to, iż stanowisko skarżącego odnośnie istnienia przesłanek do przywrócenia terminu nie zostało przez Sąd Okręgowy uznane za całkowicie pozbawione podstaw.

Uzasadnienia dla opóźnionego podjęcia czynności w sprawie nie stanowił również fakt zwrócenia się przez Sąd Okręgowy do komornika sądowego o udzielenie informacji odnośnie daty doręczenia pozwanemu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji w sytuacji, gdy data ta wynikała już z załączonego do wniosku o przywrócenie terminu protokołu zajęcia ruchomości pozwanego.

Usprawiedliwienia dla zaistniałego w sprawie opóźnienia nie może też stanowić podnoszona w odpowiedzi na skargę okoliczność braków kadrowych. Podnoszone przez skarżącego okoliczności odnośnie niedoręczenia mu nakazu zapłaty oraz prowadzenia z jego majątku egzekucji uzasadniały niezwłoczne podjęcie decyzji co do złożonego wniosku
o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty.

W świetle powyższego zachodziły podstawy do uznania, że postępowanie trwało dłużej niż to konieczne do rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy. Konsekwencją stwierdzenia przewlekłości postępowania był, stosownie do art. 12 ust. 4 ustawy, obowiązek zasądzenia na rzecz skarżącego odpowiedniej sumy pieniężnej. Podkreślić należy, iż w doktrynie
i orzecznictwie przyjmuje się, iż suma pieniężna przyznana od Skarbu Państwa stanowi rekompensatę za naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Istota tego roszczenia sprowadza się do specyficznej formy zadośćuczynienia obejmującego niewymierne straty moralne i dolegliwości związane
z przeciągającym się postępowaniem sądowym, bądź egzekucyjnym. Suma pieniężna
nie stanowi więc naprawienia szkody i nie wymaga w związku z tym dokładnego wyliczenia jej wysokości. Mając zaś na uwadze, iż stosownie do powołanego wyżej art. 12 ustawy suma pieniężna może być przyznana w przedziale od 2.000 do 20.000 zł, a także uwzględniając
z jednej strony okres trwania przewlekłości (półroczny), z drugiej zaś dotkliwe dla skarżącego skutki, na jakie narażony został on w związku z opóźnionym rozpoznaniem wniosku
o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty (przeprowadzenie egzekucji z majątku, zawieszenie działalności), ostatecznie za adekwatne zadośćuczynienie w tym zakresie uznał Sąd Apelacyjny kwotę 10.000 zł.

W konsekwencji dalej idące żądanie skarżącego zasądzenia sumy pieniężnej podlegało oddaleniu, podobnie jak i żądanie dotyczące nadania biegu wniesionemu przez skarżącego wnioskowi o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty jako,
że czynności takie (wyznaczenie terminu rozprawy) zostały już podjęte (art. 12 ust.1 ustawy). Mając zaś na uwadze, iż Sąd Okręgowy nie nadał biegu zażaleniu skarżącego na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności, Sąd Apelacyjny wydał w tym zakresie, na mocy art. 12 ust. 3 ustawy, stosowne zalecenia.

O zwrocie opłaty od skargi orzeczono na podstawie art. 17 ust. 3 ustawy.

SSA Wiesława Namirska SSA Olga Gornowicz – Owczarek SSA Zofia Kołaczyk