Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 20 maja 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący

SSA Wiesława Namirska

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2022 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w L.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki

na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 18 listopada 2021 r., sygn. akt XIV GC 88/20,

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zwrócić powódce ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Katowicach kwotę 50.329 zł ( pięćdziesiąt tysięcy trzysta dwadzieścia dziewięć złotych) tytułem opłaty sądowej od pozwu;

2.  odstąpić od obciążania pozwanego kosztami postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt V AGz 34/22

UZASADNIENIE

punktu 1 postanowienia Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 maja 2022 r.

Powódka (...) pozwem wniesionym w dniu 4 grudnia 2019 r. domagała się zasądzenia od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w L. kwot: 41.817,12 € tytułem odszkodowania za utracone wynagrodzenie prowizyjne, 164.240,50 € tytułem równowartości utraconego wynagrodzenia, 30.000 € tytułem świadczenia wyrównawczego, względnie tytułem odszkodowania za utracone świadczenie wyrównawcze.

W toku procesu obie strony zawnioskowały o zawieszenie postępowania, wskazując że podjęły negocjacje celem wypracowania pozasądowego porozumienia dotyczącego wzajemnych rozliczeń, a ich efektem było podpisanie przez strony ugody w dniu
9 czerwca 2020 r., która przybrała formę aktu notarialnego sporządzonego przed notariuszem K. J. pod repertorium(...) nr (...). Sąd pierwszej instancji uwzględniając zgodny wniosek stron, postanowieniem z dnia 3 lipca 2020 r. zawiesił postępowanie
na podstawie art. 178 k.p.c., a kolejnym postanowieniem z dnia 23 lutego 2021 r. umorzył postępowanie.

Dnia 10 listopada 2021 r. powódka złożyła wniosek o zwrot opłaty sądowej od pozwu w wysokości 50.329 zł. Zaskarżonym postanowieniem z dnia 18 listopada 2021 r.
Sąd Okręgowy oddalił rzeczony wniosek. Uzasadniając swe rozstrzygnięcie, Sąd pierwszej instancji podał, że strony w ciągu sześciu miesięcy od daty wydania postanowienia
o zawieszeniu postępowania nie wniosły o jego podjęcie, co odniosło skutek w postaci umorzenia postępowania, zaś brzmienie art. 79 u.k.s.c. nie przewiduje zwrotu uiszczonej opłaty w przypadku umorzenia postępowania.

Na powyższe postanowienie powódka wniosła zażalenie, zaskarżając je w całości oraz wnosząc o jego zmianę poprzez orzeczenie obowiązku zwrotu całej opłaty sądowej od pozwu i zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powódka zarzuciła naruszenie przez Sąd Okręgowy art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. 7 u.k.s.c.
w zw. z art. 42 ust. 2 w zw. z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polski poprzez jego błędną wykładnie, prowadzącą do odtworzenia
z rzeczonego przepisu normy postępowania odmawiającego stronie procesu cywilnego prawa do zwrotu całości uiszczonej opłaty sądowej mimo zawarcia ugody pozasądowej prowadzącej do umorzenia postępowania po upływie czasu jego zawieszenia na zgodny wniosek stron
w wykonaniu postanowień zawartej ugody, a w konsekwencji jego niezasadne niezastosowanie, mimo ziszczenia się stanu faktycznego objętego zakresem normowania tej normy, co doprowadziło do wydania błędnego orzeczenia, prowadzącego do odmowy zwrotu powódce opłaty sądowej od pozwu w kwocie 50.329 zł uiszczonej w dniu 17 grudnia 2019 r., mimo że prawidłowo zrekonstruowana z uwzględnieniem wartości konstytucyjnych
i zastosowana norma prawna w tym zakresie uzasadnia zwrot całości uiszczonej opłaty
od pozwu powódce.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie strony powodowej zasługuje na uwzględnienie.

Przepis art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. h u.k.s.c. stanowi, że sąd z urzędu zwraca całą uiszczoną opłatę od pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji oraz od zarzutów
od nakazu zapłaty, jeżeli postępowanie zakończyło się zawarciem ugody przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem pierwszej instancji.

W ocenie Sądu Apelacyjnego na gruncie niniejszego postępowania zachodziły przesłanki orzeczenia z urzędu o zwrocie powódce całej uiszczonej opłaty sądowej od pozwu na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. h u.k.s.c. Nie budzi wątpliwości, że postępowanie
w sprawie zakończyło się w konsekwencji zawarcia pomiędzy stronami ugody pozasądowej. Nastąpiło to jeszcze przed rozpoczęciem rozprawy, której termin wyznaczono na dzień
2 września 2020 r., a który zniesiono zarządzeniem z dnia 3 lipca 2020 r. wobec złożenia zgodnych wniosków stron o zawieszenie postępowania w sprawie. Z treści rzeczonej ugody wynika, że strony zobowiązały się do złożenia do właściwych sądów wniosków o zawieszenie postępowań na zgodny wniosek stron, jak również zobligowały się do nie składania wniosku o podjęcie zawieszonych postępowań do czasu wykonania bądź wygaśnięcia wypracowanego porozumienia (§ 6 pkt 2 ugody).

Sąd pierwszej instancji całkowicie pominął okoliczność, że zawarcie ugody pomiędzy stronami zakończyło spór i w efekcie postępowanie w sprawie, jeszcze przed rozpoczęciem rozprawy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego przywołany przepis art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. h u.k.s.c., którego celem jest niewątpliwie stworzenie zachęty do korzystania przez strony
z polubownych metod rozwiązywania konfliktów, nie wiąże wprost skutku zwrotu opłaty wyłącznie z ugodą zawartą przed mediatorem lub ugodą sądową. W tym przypadku pod pojęciem „ ugody” rozumieć trzeba także ugodę pozasądową, której celem jest również uchylenie sporu istniejącego już pomiędzy stronami. Dla wzmocnienia tej argumentacji podkreślić należy, że ustawodawca w art. 79 u.k.s.c. kilkakrotnie posługuje się pojęciem „ ugody”, w tym rozróżnia ugodę sądową (art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. d u.k.s.c.) i ugodę zawartą przed mediatorem (art. 79 ust. 1 pkt 2 lit. a u.k.s.c.). Wobec czego, owa ugoda, o której mowa w art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. h u.k.s.c., która co do zasady nie może być ugodą sądową, ponieważ ta wymaga rozprawy, może być zawarta pomiędzy stronami poza sądem. Decydującego znaczenia, zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie można zatem przyznawać wyłącznie temu,
że skutkiem zawarcia takiej ugody był w niniejszej sprawie braku złożenia wniosku
o podjęcie zawieszonego postępowania, co stanowiło bezpośrednią podstawę umorzenia postępowania, skoro pierwszorzędne znaczenie ma zawarcie ugody pomiędzy stronami.

Mając powyższe na względzie, Sąd Apelacyjny postanowił na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. zmienić zaskarżone przez powódkę postanowienie poprzez zwrócenie jej uiszczonej przez nią opłaty sądowej od pozwu w całości.