Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca – SSA Barbara Konińska

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2022r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...)
w S.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 25 maja 2021r., sygn. XIII GC 178/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki 4.050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje adwokatowi M. P. od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego
w Katowicach kwotę 1.992,60 zł (tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąt dwa złote sześćdziesiąt groszy) z tytułu wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora pozwanej
w postępowaniu odwoławczym;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego
w Katowicach 9.039 (dziewięć tysięcy trzydzieści dziewięć) złotych z tytułu nieuiszczonej opłaty od apelacji;

5.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego
w Katowicach kwotę 1.992,60 zł (tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąt dwa złote sześćdziesiąt groszy) z tytułu wydatków w postępowaniu odwoławczym.

SSA Barbara Konińska

Sygn. akt V AGa 382/21

UZASADNIENIE

Powódka (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. domagała się wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym nakazującym zapłatę pozwanej (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwoty 180.775,70 zł
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 18 października 2019r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów postępowania. Nadto powódka w przypadku wniesienia przez pozwaną zarzutów wniosła o utrzymanie nakazu zapłaty w mocy w całości i zasądzenie dalszych kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwu powódka podała, iż strony zawarły umowę kredytu, a pozwana udzieliła jej prawnego zabezpieczenia jego spłaty w postaci weksla in blanco wraz z deklaracją wekslową. Podniosła, iż pozwana nie wywiązała się z ciążącego na niej zobowiązania terminowego dokonywania spłaty zadłużenia i dlatego umowa kredytowa została wypowiedziana. Powódka podała, że wypełniła weksel na kwotę 180.775,70 zł
i wezwała pozwaną do zapłaty, a pozwana do daty sporządzenia pozwu nie spłaciła wymagalnej wierzytelności.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanym na podstawie weksla Sąd Okręgowy w Katowicach w dniu 27 grudnia 2019r. – sygn. akt XIII GNc 719/19/KW uwzględnił wniesione powództwo w całości.

W zarzutach od nakazu zapłaty ustanowiony dla pozwanej spółki kurator zaskarżył nakaz zapłaty w całości podnosząc zarzut wypełnienia weksla niezgodnie z treścią deklaracji wekslowej, bezzasadności roszczenia powódki, braku wykazania przesłanek istnienia roszczenia, jego wysokości i wymagalności, braku skutecznego wypowiedzenia kredytu, nieprzedstawienia weksla do zapłaty z uwagi na wysyłanie korespondencji pod nieprawidłowy adres oraz przedwczesności powództwa. Kurator pozwanej wniósł o uchylenie nakazu zapłaty w całości, oddalenie powództwa w całości i przyznanie od Skarbu Państwa na jego rzecz wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora pozwanej albowiem jak podał, koszty te nie zostały uiszczone w całości, ani w części.

Wyrokiem z dnia 25 maja 2021 r., sygn. V AGa 382/21 Sąd Okręgowy w Katowicach utrzymał w mocy w całości zaskarżony nakaz zapłaty (pkt. 1), zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 7.200 zł tytułem zwrotu pozostałej części kosztów procesu (pkt. 2), przyznał kuratorowi pozwanej adwokatowi M. P. – Kancelaria Adwokacka
w K. wynagrodzenie w kwocie 5.400 zł za reprezentowanie pozwanej (pkt. 3), nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) kwotę 6.780 zł tytułem opłaty od zarzutów od nakazu zapłaty.

Sąd Okręgowy ustalił następujące istotne fakty:

W dniu 8 grudnia 2017r. pomiędzy Bankiem (...) Spółką Akcyjną, a pozwaną została zawarta umowa o kredyt na działalność gospodarczą – (...) nr (...). Bank udzielił pozwanej kredytu w kwocie 150.000 zł na finansowanie jej działalności gospodarczej. Pozwana zobowiązała się do spłaty wykorzystanego kredytu
w miesięcznych ratach kapitałowych w kwocie po 2.500 zł miesięcznie płatnych do 4-tego każdego miesiąca poczynając od dnia 4 stycznia 2018r. Umowa została zawarta na 5 lat, ostatnia rata miała być spłacona w dniu 4 grudnia 2022r. Pozwaną przy zawarciu umowy reprezentował jej jedyny członek zarządu J. K..

Z tytułu udzielonego kredytu oprócz spłaty kapitału pozwana zobowiązała się zapłacić bankowi odsetki i prowizję. Maksymalna wysokość odsetek nie mogła przekroczyć dwukrotności ustawowych odsetek za opóźnienie. Prowizja przygotowawcza stanowiła 5% udzielonego kredytu, tj. kwotę 7.500 zł i została pobrana w dniu jego udzielenia. Oprócz tego pozwana została zobligowana do zapłaty prowizji za gotowość od kwoty niewypłaconej sumy kredytu w wysokości 0,0070% za każdy dzień.

W § 4 umowy strony ustaliły, że kredytobiorca udzieli zabezpieczenia roszczeń Banku w postaci jednego weksla in blanco wraz z deklaracją wekslową oraz poręczenia wekslowego J. K.. Pozwana złożyła do dyspozycji kredytodawcy weksel in blanco w celu umożliwienia bankowi uzyskania tytułu wykonawczego w drodze sądowego postępowania nakazowego przeciwko wystawcy weksla w celu zabezpieczenia wierzytelności z umowy
o kredyt z dnia 8 grudnia 2017r. Z deklaracji wekslowej wynika, że bank miał prawo wypełnić weksel w każdym czasie w przypadku niedotrzymania umownych warunków spłaty kredytu na sumy odpowiadające aktualnym roszczeniom banku oraz opatrzyć datą płatności według swojego uznania zawiadamiając o tym wystawcę listem poleconym. W § 6 umowy wskazano, że w razie naruszenia jej warunków przez kredytobiorcę bank może wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia oraz zażądać od kredytobiorcy po upływie okresu wypowiedzenia niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz
z odsetkami za okres korzystania z kredytu.

W 2018r. pozwana zmieniła swoją siedzibę z B., ul. (...) - na S., ul. (...). Zmiana ta została odnotowana w KRS-ie w listopadzie 2018r.

Pismami z dnia 1 czerwca 2018r. pozwana i J. K. zostali wezwani do zapłaty zaległości. Na dzień 1 czerwca 2018r. zadłużenie wynosiło 15.527,77 zł. Wezwania te zostały wysłane przesyłkami poleconymi.

Z kolei pisma z dnia 30 lipca 2018r. stanowiły wypowiedzenie umowy kredytu z dnia
8 grudnia 2017r. Jedno z nich zostało wysłane na adres pozwanej w S. przy ul. (...). Na zwrotnym potwierdzeniu odbioru wypowiedzenia umowy kredytu wskazano datę odbioru, tj. 6 sierpnia 2018r., podpis pracownika dokonującego odbioru (imię
i nazwisko – S. U.) oraz dwukrotnie przybito pieczęć firmową pozwanej spółki. Prezes zarządu pozwanej J. K. również otrzymał pismo stanowiące wypowiedzenie umowy kredytowej, co potwierdził własnoręcznym podpisem na zwrotnym potwierdzeniu odbioru w dniu 27 sierpnia 2018r.

W następnych miesiącach pozwana nie dokonywała spłat zobowiązania kredytowego.

Pozwana nie dochowała warunków spłaty kredytu. W okresie od 4 stycznia 2018r. do
5 lutego 2018r. dokonała spłaty kapitału w kwotach 2.486,50 zł i 13,50 zł oraz tytułem spłaty odsetek kwoty 1.125,00 zł i 6,50 zł. Tytułem spłaty kapitału pozwana pokryła tylko jedną ratę w wysokości 2.500 zł. Na dzień 10 października 2018r. zadłużenie pozwanej stanowiło kwoty 147.500 zł z tytułu kapitału, 11.668,88 zł tytułem odsetek naliczonych do
9 października 2018r. Suma odsetek karnych za okres od 10 października 2018r. do 16 października 2019r. stanowi kwotę 20.898,96 zł. Powódka poniosła koszty windykacyjne
w kwocie 377,64 zł.

Powódka wypełniła weksel na kwotę 180.775,70 zł. Pismem z dnia 1 października 2019r. do pozwanej zostało skierowane wezwanie do wykupu weksla, który zabezpieczał zadłużenie z umowy kredytowej z dnia 8 grudnia 2017r. W piśmie tym wskazano, że łączne zadłużenie pozwanej spółki stanowi kwotę 180.775,70 zł w tym z tytułu przeterminowanego kapitału 147.500 zł, przeterminowanych odsetek 11.999,10 zł, odsetek karnych 20.898,96 zł
i dotychczas poniesionych kosztów 377,64 zł. Wezwanie do wykupu weksla zostało skierowane na prawidłowy adres siedziby wynikający z KRS-u, tj. ul. (...)
w S.. Przesyłka była dwukrotnie awizowana i została zwrócona jako niepodjęta
w terminie. Weksel nie został wykupiony.

W dniu 7 sierpnia 2018r. Bank (...) Spółka Akcyjna zmienił nazwę na (...) Bank (...) Spółka Akcyjna oraz miejsce siedziby z W. na W..

Sąd Okręgowy wskazał, że roszczenie powódki wynikało z zobowiązania wekslowego uregulowanego w art. 101 do 104 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936r. - Prawo wekslowe (Dz.U.

Nr 37, poz. 282 ze zm.), a jego podstawą był prawidłowo wypełniony pod względem formalnym weksel własny in blanco, a do jego wypełnienia uprawniona była powódka
w związku zaprzestaniem spłaty kredytu przez pozwaną. Jak wskazał Sąd Okręgowy powódka wezwała pozwaną do wykupu weksla, a wezwanie do zostało skierowane na adres wynikający z aktualnych wówczas wpisów w KRS i na skutek dwukrotnej awizacji
i treści art. 139 § 3 k.p.c. uznane za skutecznie doręczone.

Sąd Okręgowy dokonał także analizy stosunku podstawowego łączącego strony, tj. zobowiązania kredytowego. Stwierdził, że samo zawarcie przez strony w dniu 8 grudnia 2017r. umowy kredytu nie budziło wątpliwości, pozwana złożyła wniosek o udzielenie jej kredytu, podpisała umowę kredytową i nie skorzystała z prawa do odstąpienia od niej. Wątpliwości nie budziła w ocenie Sądu Okręgowego również okoliczność przekazania pozwaneje kwoty kredytu jak i dokonania niewielkiej spłaty przez pozwaną. W ocenie tego Sądu wobec zaniechania przez pozwaną dokonywania spłaty zadłużenia prawidłowo zostało skierowane do niej wypowiedzenie umowy kredytu, które wobec odebrania go przez pracownika pozwanej uprawnionego do odbioru przesyłek oraz zaopatrywania potwierdzeń odbioru w pieczęć firmową było skuteczne. Wypowiedzenie umowy kredytu zostało skierowane również do prezesa zarządu pozwanej i osobiście przez niego odebrane.

Sąd Okręgowy przywołał art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. i wskazał, że zasadnym
i skutecznym było wypowiedzenie umowy kredytu i późniejsze wypełnienie weksla. Wobec braku wykupu weksla przez pozwaną wniesione powództwo podlegało uwzględnieniu, wobec czego Sąd Okręgowy na podstawie art. 496 k.p.c. w pkt. 1 wyroku utrzymał w mocy
w całości zaskarżony nakaz zapłaty.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej.

W apelacji od powyższego wyroku kurator pozwanej zaskarżając go w całości zarzucił naruszenie: art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki ocenę materiału dowodowego i uznanie, że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy; art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 129 § 2 k.p.c. poprzez bezpodstawne uznanie, że powódka udowodniła istnienie roszczenia; art. 95 § 1 k.c. i art. 96 k.c. poprzez uznanie, ze umowa kredytu została skutecznie zawarta i wypowiedziana przez powódkę; art. 10 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936r. – Prawo wekslowe poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na braku oddalenia powództwa

w całości; art. 38 w zw. z art. 87 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936r. – Prawo wekslowe poprzez ich niezastosowanie, a w rezultacie błędne uznanie, że przedstawiono weksel do zapłaty pozwanej; art. 89 k.c. w zw. z art. 58 § 1 k.c. poprzez ich zastosowanie, a w rezultacie brak uznania, że oświadczenie o wypowiedzeniu kredytu jest nieważne.

Mając na uwadze powyższe zarzuty kurator pozwanej wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie nakazu w całości oraz oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje. Ewentualnie wniósł
o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi
I instancji z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego. Wniósł też o przyznanie od Skarbu Państwa wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora pozwanej w postępowaniu apelacyjnym.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podziela w całości i uznaje za własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji. Ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Zebrane w sprawie dowody Sąd Okręgowy ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c., nie uchybiając zasadom logicznego rozumowania, ani też doświadczenia życiowego. Wnioski Sądu I instancji, co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie, a zaoferowanych przez powódkę.

Niezasadnym okazał się zarzut naruszenia art. 233 k.p.c., który to przepis dotyczy swobodnej oceny dowodów. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd powyższego przepisu wymaga wykazania, że Sąd I instancji uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, natomiast apelujący nie wykazał, aby Sąd Okręgowy dopuścił się powyższych naruszeń. Nie jest natomiast wystarczające wyłącznie przekonanie skarżącego
o innej niż przyjął Sąd Okręgowy wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu, a z takim sformułowaniem treści apelacji mamy do czynienia w niniejszej sprawie. W efekcie w ocenie Sądu Apelacyjnego podniesiony zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. stanowi polemikę z prawidłowymi ustaleniami dokonanymi przez Sąd I instancji, który szczegółowo wyjaśnił dlaczego uznał, że wypowiedzenie umowy zostało pozwanej prawidłowo doręczone. W szczególności niezasadnym jest zarzut, by przesyłka zawierająca

wypowiedzenie umowy dla uznania wypowiedzenia za skuteczne musiała być odebrana przez osobę upoważnioną do reprezentacji pozwanej. Żaden przepis prawa ani umowa stron nie nakładała na powódkę takowego obowiązku. Korespondencja z wypowiedzeniem umowy została doręczona pracownikowi pozwanej, to jest osobie czynnej w siedzibie jej przedsiębiorstwa, co wynika co najmniej w sposób dorozumiany z używania przez nią odpowiedniej pieczęci. Pozwana zaś obciążona ciężarem dowodu wynikającym z art. 6 k.c. poza ogólnikowym zaprzeczeniem nie wykazała okoliczności odmiennej. Wbrew twierdzeniom apelacji wypowiedzenie umowy z dnia 30 lipca 2018r. nie odnosi się do poręczyciela kredytu, lecz było skierowane do pozwanej na adres pozwanej w S. przy ul. (...) i nie zawierało warunku, lecz wyraźne stwierdzenie, że bank wypowiada umowę kredytu /wypowiedzenie umowy – k. 19 akt/.

Niezasadnym okazał się także zarzut pozwanej naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw.
z art. 129 § 2 k.p.c. zgodnie, z którym powódka miała nie udowodnić istnienia roszczenia, czy wręcz zawarcia umowy łączącej strony i uiszczenia wynikającego z tej umowy na rzecz pozwanej świadczenia. Wbrew zarzutom apelacji powódka w oparciu o cały materiał dowodowy wykazała, iż strony łączył stosunek umowny przedstawiając jako dowód
w sprawie umowę łączącą strony, która jasno określa obwiązki stron oraz dokumenty potwierdzające fakt wypowiedzenia łączącej strony umowy a także zestawienie operacji
i wpłat dokonanych przez pozwaną świadczące zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego o uruchomieniu kredytu.

Sąd Apelacyjny nie podzielił też zarzutu strony pozwanej, że wydruki
z programu bankowego nie mogą być dowodem potwierdzającym tezy powódki. Zrzut
z ekranu, zapisana strona internetowa są dowodami w procesie cywilnym w rozumieniu art. 308 k.p.c. jako dowód z obrazu lub dźwięku. Również wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym, co wynika również z wykładni tego przepisu. Wydruki takie stanowią, bowiem „inny środek dowodowy”, o jakim mowa w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c. W Kodeksie postępowania cywilnego nie zawarto zamkniętego katalogu dowodów
i dopuszczalne jest skorzystanie z każdego źródła informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a środkiem dowodowym może być każdy legalnie uzyskany nośnik wiedzy o faktach (np. wyrok Sądu Najwyższego z 5 listopada 2008r., I CSK 138/08, LEX nr 548795). Mimo, że dowód mieszczący się w kategorii, o której mowa w art. 308 k.p.c., lecz niespełniający cech dokumentu prywatnego, o których mowa w art. 245 k.p.c., nie korzysta
z domniemania prawdziwości i pochodzenia, jednakże posiada walor dowodowy, stanowi

bowiem odzwierciedlenie oświadczeń składanych w postaci elektronicznej, przez zapis cyfrowy i w taki też sposób dokumentowany. Dowody te w powiązaniu z pozostałymi dokumentami dołączonymi przez powódkę stanowią spójną całość świadczącą nie tylko
o zawarciu umowy przez strony ale także o jej wykonaniu przez powódkę. Powyższe czyni też niezasadnym zarzut naruszenia art. 95 § 1 k.c. i art. 96 k.c. – wykonanie umowy przez powódkę i wypłata kredytu rodzi bowiem domniemanie faktyczne, że sama umowa została podpisana przez pracowników upoważnionych do dokonywania takich czynności zgodnie
z przyznanym im zakresem obowiązków (art. 231 k.p.c.).

Nie mógł zostać uwzględniony także zarzut naruszenia zarówno art. 10, jak i art. 38
w zw. z art. 87 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936r. – Prawo wekslowe (t.j. Dz.U. z 2022r., poz. 282). Pozwana obciążona ciężarem dowodu w tym zakresie nie wykazała wbrew swym zarzutom, by powódka nieprawidłowo wypełniła weksel – niezgodnie z deklaracją wekslową. W szczególności nie wykazała, by spłaciła swoje zobowiązanie na rzecz powódki
w rozmiarze wyższym niż wynika z dokumentacji przedłożonej przez powódkę, czy też by wygasło ono w inny sposób. W świetle ustalenia, że kwota kredytu została przelana na rachunek pozwanej, skuteczne negowanie roszczenia strony powodowej wymagało podjęcia inicjatywy dowodowej zmierzającej do wykazania, że roszczenie w części bądź w całości wygasło. Samo kwestionowanie roszczenia nie mogło zatem odnieść zamierzonego skutku. Nietrafnymi okazały się także zarzuty, by weksel nie został przedstawiony pozwanej do zapłaty skoro wezwanie do wykupu weksla zostało skierowane na prawidłowy adres siedziby pozwanej a przesyłka była dwukrotnie awizowana i została zwrócona jako niepodjęta w terminie.

Okoliczność, że wbrew zarzutom skarżącej oświadczenie o wypowiedzeniu kredytu nie zostało złożone z zastrzeżeniem warunku, czyni zaś niezasadnym zarzut naruszenia art. 89 k.c. w zw. z art. 58 § 1 k.c.

Wobec powyższego apelacja jako niezasadna została oddalona na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 15 zzs ¹ ust.1 pkt.4 ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020r., poz. 1842 ze zm.).

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt. 7 i § 10 ust.1 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U.
z 2018r., poz. 265 ze zm.) i na podstawie § 1 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 536) w zw. z § 2 pkt 6 i § 10 ust.1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800). Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie 3 i 4 wyroku na podstawie art. 113 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2020r., poz. 755).

SSA Barbara Konińska