Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2025 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia SA Irena Piotrowska
Protokolant:	Kamil Szarek

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2025 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Zakładu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w M.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 22 maja 2023 r., sygn. akt XIII GC 535/22

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 4.050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie począwszy od prawomocności orzeczenia, którym je zasądzono, tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Irena Piotrowska

V AGa 381/23

UZASADNIENIE

Zakład (...) Sp. z o.o. w pozwie przeciwko (...) S.A. domagał się zasądzenia kwoty 80 782, 58 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie

W odpowiedz na pozew pozwany domagał się oddalenia powództwa w całości.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo oraz orzekł w przedmiocie kosztów procesu.

W motywach tego rozstrzygnięcia wskazano na następujące ustalenia faktyczne oraz ich ocenę prawną.

Poza sporem jest, że powód świadczy na terenie Miasta M. usługi w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzanie ścieków a także usługi w zakresie odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenu nieruchomości położonych w M. przy pomocy posiadanej sieci kanalizacyjnej i ogólnospławnej. Bezspornym jest także, że pozwany jest właścicielem nieruchomości położonych na obszarze Gminy M. opisanych jako działki ewidencyjne (...) . Działki są zabudowane znajdują się na nich utwardzone place , parkingi z których woda odprowadzana jest do sieci kanalizacji deszczowej i ogólnospławnej , którą dysponuje powód. Łączna utwierdzona powierzchnia nieruchomości tj. powierzchnia w którą wody opadowe i roztopowe nie mogą wsiąkać i są odprowadzane do kanalizacji powoda stanowi 9 292 m2. Pozwany nie podpisał z powodem umowy i nie uregulował na jego rzecz należności w kwocie dochodzonej pozwem. Strony sporu łączy umowa o nr (...) o dostawę wody i odprowadzanie ścieków z dnia 26 stycznia 2012r., której przedmiotem jest między innymi odprowadzanie ścieków komunalnych. Rada Miejska M. nie określiła w akcie prawa miejscowego stawek za odprowadzanie wód opadowych

Spór między stronami sprowadzał się do konieczności rozstrzygnięcia, czy w obowiązującym stanie prawnym odprowadzanie wód opadowych i roztopowych jest normalną działalnością gospodarczą wykonywaną odpłatnie na rzecz podmiotów zobowiązanych do zagospodarowania wód opadowych i roztopowych pochodzących z należących do nich nieruchomości. Spornym i czy powodowi przysługuje uprawnienie do samodzielnego ustalenia stawek wynagrodzenia za świadczone na rzecz pozwanego usługi.

Sąd Okręgowy w Katowicach odwołał się do zapadłego w podobnym stanie faktycznym wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 19 lutego 2021r sygn. akt VII Ga 510/20 rozstrzygającego apelację od wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 17 czerwca 2020r., gdzie w uzasadnieniu zawarto szerokie i szczegółowe zważania, które zdaniem Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę zasługują na uwzględnianie. W uzasadnieniu powołanego wyroku stwierdzono między innymi, że: „Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne nie może już ustalić tego rodzaju opłaty obok opłaty za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków. Wynika to z tej przyczyny, że skoro wody opadowe i roztopowe nie są ściekami, to w świetle aktualnych przepisów nie podlega taryfom ustalanym przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego na podstawie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków. W ocenie Sądu Okręgowego jednak, brak regulacji szczegółowej w żadnym razie nie oznacza, że istnieje w tym zakresie luka prawna. Wprowadzone zmiany zamknęły jedynie możliwość pobierania opłat w oparciu o taryfę przewidzianą dla ścieków. Według ustawy Prawo wodne, wody opadowe i roztopowe zmieszane ze ściekami bytowymi nadal pozostają ściekami komunalnymi, a zadania z zakresu kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych ujęte zostały na liście zadań własnych gminy określonych w ustawie o samorządzie gminnym. Zresztą katalog zadań gminy ma charakter otwarty, a odprowadzanie wód opadowych i roztopowych ma na celu zaspokajanie potrzeb wspólnoty, a więc jest zgodne z naturą zadań własnych gminy. Analiza stanu prawnego, a w szczególności przepisów regulujących zasady gospodarki komunalnej wskazuje, że zakwalifikowanie danego zadania do zadań własnych gminy nie jest równoznaczne z nieodpłatnością usługi komunalnej. Istotnie należy dostrzec, że brak regulacji w zakresie ustalania cen i opłat za usługę odprowadzania wód opadowych powoduje szereg wątpliwości po stronie samorządu gminnego w całym kraju. Jednakże racjonalne podejście do problemu kieruje do uniwersalnej zasady wynikającej z ustawy o gospodarce komunalnej, która wskazuje sposób ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej, w przypadku, kiedy nie zostało to uregulowane przepisami szczególnymi (art. 4 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 712 z późn. zm., dalej jako u.g.k.). Stosowanie do powołanego przepisu jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego postanawiają o:

1) wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej;

2) wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego.

W rozpoznawanej sprawie Gmina M. S. wobec istniejących wątpliwości prawnych po zmianie ustawy Prawo wodne nie podjęła stosownej uchwały i nie zdecydowała się na pobieranie opłat za usługę komunalną w postaci odprowadzania wód opadowych i roztopowych. Na tle wykładni art. 4 ustawy o gospodarce komunalnej istnieje bogate piśmiennictwo i orzecznictwo sądów administracyjnych, które pozwala na ocenę milczenia Gminy S. w okolicznościach rozpoznawanego przypadku. Przepis art. 4 ust. 1 pkt 1 u.g.k. odnosi się do sfery prowadzenia gospodarki komunalnej w formach nie władczych (dominium) i statuuje zasadę swobody wyboru w tej dziedzinie sposobu i form przez jednostki samorządu terytorialnego. Opłaty z tytułu świadczenia usług o charakterze użyteczności publicznej należy traktować jako wynagrodzenie za usługę (cenę, opłatę), ustalone w drodze publicznoprawnej. Uprawnienie do określania cen, wynikające z przepisów szczególnych, jak i z art. 4 ust. 1 pkt 2 u.g.k., jest konsekwencją wymogu powszechnej dostępności usług o charakterze użyteczności publicznej (art. 1 ust. 2 u.g.k.), która uzasadnia nie tylko rozstrzyganie o cenach stosowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, gospodarujących własnym mieniem. Zgodnie z istotą gospodarki komunalnej, którą jest zaspokajanie potrzeb mieszkańców, prowadzenie jej nie opiera się na wolności działalności gospodarczej, nawet jeśli zajmuje się tym przedsiębiorca prywatny, i podlega ograniczeniom dotyczącym warunków jej wykonywania (tak C. Banasiński, K. M. Jaroszyński, Komentarz do art. 4 ustawy o gospodarce komunalnej. WK, 2017, Lex). Ceny nie mogą być wygórowane i mechanizm ich ustalania nie jest typowo rynkowy. Podkreślono, że umowy zawierane z odbiorcami w zakresie gospodarki komunalnej stanowią umowy adhezyjne i nie ma praktycznej możliwości indywidualnego negocjowania ich warunków. Warunki te muszą być zatem określane generalnie dla wszystkich usługobiorców. Czyni to jednostronnie administracja samorządowa, określając między innymi jakość i sposób świadczenia usług, przede wszystkim w regulaminach (mających formę uchwał czy zarządzeń). Omawiany przepis wskazuje na kompetencję do określania cen przedmiotowych usług. W doktrynie wprost interpretuje się uprawnienie z art. 4 u.g.k., że nie oznacza ono jednocześnie obowiązku pobierania opłat; jednostka samorządu terytorialnego może zdecydować o darmowym udostępnieniu określonego obiektu lub świadczonej usługi. Brak kategorycznego sformułowania i kontekst omawianej regulacji, jako stanowiącej o swobodzie decyzyjnej jednostek samorządu terytorialnego, przemawiają za przyjęciem, że "postanowienie o wysokości cen i opłat" może być rezygnacją z ich pobierania lub określeniem ich na poziomie symbolicznym, niższym niż na przykład koszty utrzymania obiektu lub koszty świadczenia usługi, ponieważ do usług użyteczności publicznej również to rozumowanie się stosuje. Ostatecznie ocena legalności takich ustaleń musi nawiązywać do konkretnego przypadku, z uwzględnieniem przepisów antymonopolowych (por. C. Banasiński, jw.). Zwrócono uwagę, że ustawa o gospodarce komunalnej nie daje jednoznacznych wskazówek co do wysokości cen i opłat. Niewątpliwie wyznacznikiem jest powszechna dostępność w ujęciu ekonomicznym. Zdaniem Sądu Okręgowego brak uchwały w przedmiocie ustalenia opłat za usługę komunalną odprowadzania wód opadowych i roztopowych interpretować jako rezygnację Gminy M. S. z pobierania za nią opłat w okresie objętym pozwem. Dodano, że jak wynika z akt sprawy zaniechanie Gminy było działaniem świadomym, celowym i podyktowanym niepewnością co do stanu prawnego.

Wskazano, że przyznana w art. 4 u.g.k. organom stanowiącym gminy kompetencja do decydowania o "wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej", obejmuje możliwość ustalania wysokości cen i opłat (sposobu ich ustalania) za usługi użyteczności publicznej świadczone (organizowane) przez wszystkie podmioty mieszczące się w podmiotowym zakresie pojęcia "gospodarka komunalna", a więc także przez samorządowe osoby prawne oraz przez podmioty całkowicie prywatne, wykonujące wspomniane usługi na podstawie zawartych z jednostkami samorządu terytorialnego umów, o których jest mowa w art. 3 u.g.k. Tym samym wysokość cen i opłat lub też sposób ustalania cen i opłat za świadczenie tego rodzaju komunalnych usług o charakterze użyteczności publicznej (przez podmioty mieszczące się w podmiotowym zakresie pojęcia "gospodarka komunalna") może określać organ stanowiący danej jednostki samorządu terytorialnego na obszarze której wzmiankowane usługi są świadczone (tak. M. Szydło, Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz. Oficyna, 2008, Lex, teza 5 komentarz do art. 4 u.g.k.) Co więcej w doktrynie przyjmuje się też, że ceny ustalone (wprost albo przez wskazanie sposobu ustalenia) w uchwałach, wiążą zarówno podmioty świadczące usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej, jak i usługobiorców, a zatem mają charakter powszechnie obowiązujący (J. W., Ustawa o gospodarce komunalnej - ustalenie wysokości cen i opłat albo sposobu ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego, Nowe Zeszyty Samorządowe, 2013/6/79, Lex teza 1).

Zdaniem Sądu Okręgowego w Białymstoku oznacza to, że zasady określone przez Gminę i uznanie, że usługa komunalna jest nieodpłatna wiążą również powoda w stosunku do usługobiorcy jakim jest pozwana. Kwestia ewentualnych rozliczeń miedzy powodem a Gminą M. S. pozostaje poza granicami sporu rozpoznawanego w tej sprawie.”

Sąd Okręgowy w Katowicach, rozpoznający niniejszą sprawę, odwołał się także do stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego zawartego w wyroku wydanym w sprawie III OSK 5837/21 z dnia 22 listopada 2022 r. , że nie może mieć zastosowania jakakolwiek kalkulacja poza aktem prawa miejscowego, czyli na etapie podpisywania umowy cywilnoprawnej. Zarówno opłata (sposób jej ustalenia) oraz cena (sposób jej ustalenia) muszą być kompleksowo uregulowane w akcie prawa miejscowego. Dopiero na podstawie tak skonstruowanego aktu prawa miejscowego wyznaczającego cenę za usługę oraz sposób obliczenia opłaty, można rozważać podpisanie umowy cywilnoprawnej będącej podstawą prawną świadczenia usług komunalnych konkretnemu podmiotowi (por. wyrok NSA z dnia 3 listopada 2021 r., sygn. I GSK 639/21).

Uwzględniając powyższe oraz fakt, że zarówno Rada Miejska M. jakim i jej organ wykonawczy nie ustaliły stawek za usługę odprowadzania wód odpadowych stwierdzono brak podstaw dla roszczeń powódki z tytułu wynagrodzenia za świadczoną w tym zakresie usługą jak i podstaw do podpisania umowy cywilnoprawnej w tym zakresie.

Koszty procesu zostały zasądzone od powódki na rzecz pozwanej w trybie art. 98 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniosła powódka i wniosła o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa w całości , ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania sądowego w obu instancjach.

Nadto powódka wniosła o dopuszczenie dowodu z taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na okres od 23 maja 2018 r. do 22 maja 2021 r. oraz od 18 lutego 2020 r. do 17 lutego 2023 r. na fakt: wysokości cen i stawek opłat z tytułu odprowadzania ścieków w okresie objętym żądaniem pozwu.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1) nierozpoznanie istoty sprawy polegające na:

a) pominięciu braku możliwości powoda złożenia wniosku o uchwalenie przez Radę Miejską M. wysokości stawek za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych na terenie Gminy M.,

b) uznaniu, że wody opadowe i roztopowe nie są obecnie zaliczane do ścieków , podczas gdy wody opadowe i roztopowe po zmieszaniu ze ściekami bytowymi stanowią ścieki w rozumieniu ustawy art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków,

c) braku weryfikacji jaka część wód opadowych i roztopowych z terenu nieruchomości pozwanej jest odprowadzana przy użyciu sieci kanalizacji deszczowej, a jaka przy użyciu sieci kanalizacji ogólnospławnej;

d) pominięciu cywilnoprawnego charakteru roszczenia pozwu.

2) naruszenie art. 327 ¹ § 2 k.p.c., poprzez sporządzenie uzasadnienia w sposób nie dający pełnego obrazu motywów i niedostateczne wyjaśnienie podstaw rozstrzygnięcia, polegające na bezkrytycznym i wybiórczym przywołaniu orzeczeń sądów bez dokonania dogłębnej i szczegółowej analizy okoliczności rozpoznawanej sprawy;

3) błąd w ustaleniach faktycznych wyroku, polegający na przyjęciu , że:

a) zasady stosowania art. 4 u.g.k. w odniesieniu do rozpoznawanego przypadku nakazują brak uchwały w przedmiocie ustalenia opłat za usługę komunalną odprowadzania wód opadowych i roztopowych interpretować jako rezygnację Gminy M.S. z pobierania opłat w okresie objętym pozwem;

b) zasady określone przez Gminę i uznanie, że usługa komunalna jest nieodpłatna wiążą również powódkę w stosunku do usługobiorcy jakim jest pozwana. Kwestia ewentualnych rozliczeń między powodem a Gminą M.S. pozostaje poza granicami sporu rozpoznawanego w tej sprawie;

c) skoro zarówno Rada Miejska M., jak i jej organ wykonawczy nie ustaliły stawek za usługę odprowadzania wód opadowych i roztopowych, brak jest podstaw roszczeń powódki z tytułu wynagrodzenia za świadczoną w tym zakresie usługę, jak i podstaw do podpisania umowy cywilnoprawnej w tym zakresie;

4) naruszenie art. 4 ust. 1 pkt 1 i 2 u.g.k., poprzez uznanie, że odprowadzanie wód opadowych i roztopowych stanowi usługę komunalną o charakterze użyteczności publicznej i wyłączną kompetencję w zakresie ustalania cen i opłat z tego tytułu posiada rada gminy, podczas, gdy żaden przepis prawa nie wskazuje, iż odprowadzanie wód op

adowych i roztopowych posiada status usługi komunalnej, ani tym bardziej usługi o charakterze użyteczności publicznej;

5) naruszenie art. 235 ² pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 162 k.p.c., w związku z pominięcie dowodów wskazanych w pkt 7, 9 i 10 pozwu.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył , co następuje:

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 17 stycznia 2025r. pełnomocnik wnioskował o wystąpienie do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego następującej treści:„ 1) czy w braku uchwały Rady Miejskiej w przedmiocie ustalenia stawek cen i opłat za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do kanalizacji sanitarnej lub ogólnospławnej powoda jest on uprawniony do pobierania od pozwanego jako usługobiorcy należności za świadczone na jego rzecz bezumowne usługi w trybie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, 2) czy w przedstawionym stanie faktycznym powód ma prawo do dochodzenia na drodze cywilnoprawnej swoich roszczeń względem pozwanego z tytułu bezumownego odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenu odwadnianych nieruchomości pozwanego do kanalizacji powoda.”

Sąd Apelacyjny uznał, że przy rozpoznawaniu apelacji w niniejszej sprawie nie powstało zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości i nie zachodzi potrzeba przedstawienia tego zagadnienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu. Nie jest rolą Sądu Najwyższego zastępowanie sądu meriti w procesie decyzyjnym, obejmującym ocenę prawną stanowiącą podstawę rozstrzygnięcia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 maj 2005 r., III CZP 14/05). Sąd Najwyższy nie może wychodzić poza przedstawione mu zagadnienie prawne ani dokonywać jego interpretacji, gdyż prowadziłoby to do naruszenia zasady samodzielnego rozstrzygania sprawy przez sąd właściwy.

Wnioskowany przez powódkę dowód z Taryfy dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na okres od 23 maja 2018 r. do 22 maja 2021 r. oraz za okres od 18 lutego 2020 r. do 17 lutego 2023 r. został pominięty jako spóźniony ( art. 381 k.p.c.).

Apelacja powódki nie jest zasadna i dlatego nie mogła odnieść skutku prawnego.

Podniesiony w apelacji zarzut nierozpoznania istoty sprawy nie zasługuje na uwzględnienie. Przede wszystkim powódka w pozwie nie zawnioskowała żadnych dowodów, które miałyby na celu wykazać jaka część wód opadowych trafia do kanalizacji ogólnospławnej. Żądanie pozwu obejmowało roszczenie zasądzenia wierzytelności z tytułu „bezumownego odprowadzania wód opadowych i roztopowych" za poszczególne okresy miesięczne, obliczone jako iloczyn powierzchni, odwadnianej, średniorocznej wielkości opadów oraz stawki 4,4 zł/nn ^{( 3)} ustalonej Zarządzeniem Prezesa Zarządu powódki. Na podstawie tak dokonanych wyliczeń powódka wystawiła dołączone do pozwu faktury VAT. Trafnie podnosi pozwana , że w pozwie wyraźnie wskazano, że „powód nieprzerwanie świadczy na rzecz pozwanego, przy użyciu stanowiących własność powoda urządzeń sieci kanalizacji deszczowej, usługi w zakresie odprowadzania wód opadowych i roztopowych'". W tym stanie rzeczy zawarty w apelacji zarzut braku rozpoznania istoty sprawy, który miałoby polegać na tym że oddalając powództwo nie rozpoznano roszczenia z tytułu odprowadzania ścieków komunalnych do kanalizacji ogólnospławnej, na podstawie wiążącej strony umowy – wydaje się zupełnie niezrozumiały. Podkreślić należy , że takie roszczenie nie było objęte żądanie m .pozwu, chociażby w. postaci żądania ewentualnego. Jak wynika z poczynionych ustaleń faktycznych strony, łączy urnowa o nr (...)o dostawę wody i odprowadzanie ścieków z dnia 26 stycznia 2012 r,, której przedmiotem jest m.in. odprowadzanie ścieków komunalnych. Należności z tego tytułu są regulowane na bieżąco. Odnosząc się do podnoszonego przez apelująca braku weryfikacji jaka część wód opadowych i roztopowych z terenu nieruchomości pozwanej jest odprowadzana przy użyciu sieci kanalizacji deszczowej, a jaka przy użyciu sieci kanalizacji ogólnospławnej należy wskazać , że c iężar udowodnienia twierdzenia spoczywa bez wyjątku na stronach, a okoliczności nieobjęte twierdzeniami stron, choćby ujawnione przy sposobności przeprowadzania innych dowodów, nie mogą być przedmiotem dowodu przeprowadzonego z urzędu wyłączną kompetencję zakresie określenia sposobu ustalania objętości odprowadzanych wód opadowych i roztopowych składających się na ścieki komunalne posiada rada gminy podejmując uchwałę na postawie art. 4 ust. 1 pkt 2 u.g.k. Z przepisu tego wynika, że rada jest umocowana nie tylko do ustalenia cen i opłat za usługi komunalne (o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej), ale również do wskazania sposobu ustalania tych cen i opłat. O ile więc przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne działając w oparciu o art. 20 ust. 1 u.z.z.w. może określić stawkę i cenę za odprowadzanie ścieków komunalnych, to rada gminy jest wyłącznie uprawniona do ustalenia sposobu określania ceny, za usługę polegającą na odprowadzaniu ścieków komunalnych, w skład których wchodzą wody opadowe i roztopowe, których ilości nie da się określić przez wykorzystanie urządzeń pomiarowych.

Skarżąca nie przedstawiła uchwały Rady Miasta M., w której oigan stanowiący określiłby parametry niezbędne dla ustalenia sposobu określania ceny, za usługę polegającą na odprowadzaniu ścieków komunalnych, w skład których wchodzą wody opadowe i roztopowe, których ilości nie da się określić przez wykorzystanie urządzeń pomiarowych.

Prawidłowo przyjęto, że przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne nie jest uprawnione do rozstrzygania o tym, w jaki sposób określa się ilość odprowadzanych wód opadowych ( por. wyrok NSA , sygn. akt III OSK 6815/21 z 9 dnia lutego 2023r.)

Kompetencję do określenia sposobu ustalenia jednostki usługi, polegającej na odbiorze ścieków komunalnych, stanowiących mieszaninę wód opadowych i roztopowych ze ściekami bytowymi, posiada wyłącznie rada gminy, działając w trybie art, 4 ust, 1 pkt 2 u.g.k. Skarżąca nie przedstawiła zarówno w pozwie, jak i w apelacji uchwały Rady Miasta M., które regulowałaby te kwestie. Poza sporem było, że uchwała w tym przedmiocie nie została podjęta.

Rację ma pozwana wskazując, że zastosowanie „reżimu.cywilnego" na który powołuje się skarżąca jest możliwie wyłącznie jeśli organ stanowiący podejmie stosowne uchwały, w których-ustali parametry , na podstawie których te umowy cywilnoprawne mogą zostać ewentualnie zawarte

Wbrew zarzutom zawartym w apelacji trafnie przyjęto, że zasady stosowania art. 4 u.g.k. w odniesieniu do rozpoznawanego przypadku nakazują brak uchwały w przedmiocie ustalenia opłat za usługę komunalną odprowadzania wód opadowych i roztopowych interpretować jako rezygnację gminę z pobierania opłat w okresie objętym pozwem. Kwestia ewentualnych rozliczeń między powódką a gminą pozostaje poza granicami sporu rozpoznawanego w tej sprawie . Skoro zarówno Rada Miejska M., jak i jej organ wykonawczy nie ustaliły stawek za usługę odprowadzania wód opadowych i roztopowych, brak jest podstaw roszczeń powódki z tytułu wynagrodzenia za świadczoną w tym zakresie usługę, jak i podstaw do podpisania umowy cywilnoprawnej w tym zakresie.

Także zarzut naruszenia art. 327 ¹ § 2 k.p.c. nie zasługiwał na uwzględnienie. Co prawda rację ma strona skarżąca, że uzasadnienie Sądu pierwszej instancji w zasadniczej części składa się z cytowania orzeczeń i rozważań innych sadów, jednak nie może to dyskwalifikować tego uzasadnienia. Podkreślić należy , że cytaty te są poprzedzone stanowiskiem sądu orzekającego w rozpoznawanej sprawie , iż wyrażone w cytowanych orzeczeniach poglądy prawne podziela. Powołane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku orzeczenia zapadły w stanach faktycznych tożsamych, jak w niniejszej sprawie. Nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem skarżącej, że orzeczenie Sądu Okręgowego w Białymstoku z o sygn. akt VII Ga 510/20, nie może być przydatne w niniejszej sprawie. Z okoliczności faktycznych ustalonych w tamtej sprawie wynikało, że spółka komunalna również zarządzała kanalizacją deszczową. Sąd Okręgowy w Białymstoku stwierdził w uzasadnieniu tego orzeczenia, że ceny ustalone (wprost albo przez wskazanie sposobu ustalenia) w uchwałach organów stanowiących danej jednostki samorządu terytorialnego, „wiążą zarówno podmioty świadczące usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej, jaki usługobiorców, a zatem mają charakter powszechnie obowiązujący. Sąd Okręgowy w Katowicach podzielił ten pogląd i uznał , że w niniejszej sprawie zasady określone przez gminę i uznanie, że usługa komunalna jest nieodpłatna wiążą również powódkę w stosunku do usługobiorcy jakim jest pozwana.

Warto w skazać także na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 7 stycznia 2010r. sygn. akt II UK 148/09, zgodnie z którym zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może znaleźć zastosowanie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia Sądu pierwszej Instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia. A to dlatego, że sposób sporządzenia uzasadnienia orzeczenia z natury rzeczy nie ma wpływu na wynik sprawy, jako że uzasadnienie wyraża jedynie motywy wcześniej podjętego rozstrzygnięcia. Sąd Apelacyjny stwierdza, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku posiada wszystkie niezbędne elementy konstrukcyjne, o których mowa w art.327 ¹ §1 pkt.1 i 2 k.p.c. bowiem wskazuje podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz wyjaśnia podstawę prawną wyroku z przytoczeniem przepisów prawa co umożliwia dokonanie kontroli instancyjnej tego orzeczenia .

Podsumowując – żaden z zarzutów podniesionych przez powodową, a odnoszących się do stosowania prawa procesowego, nie okazał się zasadny.

Wobec prawidłowych ustaleń faktycznych zasadnie przyjęto , że zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 i 2 u.g.k. odprowadzanie wód opadowych i roztopowych stanowi usługę komunalną o charakterze użyteczności publicznej i wyłączną kompetencję w zakresie ustalania cen i opłat z tego tytułu posiada rada gminy.

Usługa odprowadzania wód opadowych spełnia bowiem wszystkie przesłanki zadania własnego aminy o charakterze użyteczności publicznej. Z treści art. 7 ust 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym wynika ponadto, że zadania z zakresu kanalizacji należą do zadań własnych aminy. W związku z powyższym zastosowanie znajduje art. 4 ustawy o gospodarce komunalnej przyznający organom stanowiącym gmin kompetencje do stanowienia o wysokości cen i opłat za usługi komunalne albo o sposobie ich ustalania.. Jest to usługa zaspokajająca potrzeby o charakterze zbiorowym, jej świadczenie opiera się na majątku publicznym, ma charakter ciągły, jej celem jest zaspokojenie potrzeb zbiorowości, a odbiorca takiej usługi nie ma wyboru jej dostawcy.

Mając to wszystko na uwadze należało przyjąć zaskarżony wyrok nie narusza prawa,

W tym stanie rzeczy apelacja powódki, jako pozbawiona uzasadnionych podstaw prawnych została oddalona w całości na podstawie art.385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono o na podstawie art.98 k.p.c. uwzględniając wynik tego postępowania.

Wysokość stawki wynagrodzenia dla pełnomocnika pozwanej obliczono zgodnie z § 2 pkt 6 i § 10 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1935 ze zm.).

SSA Irena Piotrowska