Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 sierpnia 2022r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Barbara Konińska
Protokolant:	Anna Fic-Bojdoł

po rozpoznaniu w dniu 31 sierpnia 2022r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w K.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 11 lutego 2021r., sygn. akt XIV GC 642/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 8.100 (osiem tysięcy sto) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje adwokat N. K. od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego
w Katowicach kwotę 3.240 (trzy tysiące dwieście czterdzieści) złotych z tytułu wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora pozwanej w postępowaniu odwoławczym;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego
w Katowicach 22.912 (dwadzieścia dwa tysiące dziewięćset dwanaście) złotych z tytułu nieuiszczonej opłaty od apelacji;

5.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego
w Katowicach kwotę 3.240 (trzy tysiące dwieście czterdzieści) złotych z tytułu wydatków w postępowaniu odwoławczym.

SSA Barbara Konińska

Sygn. akt V AGa 229/21

UZASADNIENIE

Powódka (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. złożyła pozew w Sądzie Okręgowym w Katowicach w dniu 21 października 2019r. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. o zapłatę kwoty 458.229,87 zł z odsetkami umownymi w wysokości wynikającej z treści Regulaminu Świadczeń na Rzecz Klientów Korporacyjnych Usług Kredytowych oraz innych Usług Obciążonych Ryzykiem Kredytowym z dnia 16 czerwca 2008r. z późniejszymi zmianami określonymi w obowiązującym zakresie Zarządzeniem nr (...)/ (...) Prezesa Zarządu (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z dnia 23 grudnia 2015r. według zmiennej stopy procentowej wynoszącej na dzień 14 listopada 2017r. 14 % w stosunku rocznym, nie wyższych niż maksymalne odsetki za opóźnienie od kwoty 399.995,92 zł od dnia 14 listopada 2017r. z tytułu zadłużenia wynikającego z zawartej przez strony umowy wykupu wierzytelności odwrotnego z dnia 23 marca 2016r. oraz kosztów procesu.

W odpowiedzi na pozew pozwana spółka, za którą działa kurator ustanowiony zgodnie z treścią art. 69 k.p.c. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami oraz o przyznanie kosztów pomocy prawnej na rzecz kuratora. Podniosła też zarzut przedawnienia roszczenia i zarzuciła, że powódka nie wykazała roszczenia co do zasady, ani co do wysokości. Z ostrożności pozwana wniosła, w oparciu
o treść art. 102 k.p.c. o nieobciążanie jej kosztami procesu oraz o rozłożenie zasądzonego roszczenia na raty.

Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 11 lutego 2021r., sygn. akt XIV GC 642/19 zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 458.229,87 zł z umownymi odsetkami w wysokości wynikającej z treści Regulaminu Świadczeń na Rzecz Klientów Korporacyjnych Usług Kredytowych oraz innych Usług Obciążonych Ryzykiem Kredytowym z dnia 16 czerwca 2008r. z późniejszymi zmianami określonymi w obowiązującym zakresie Zarządzeniem nr (...)/ (...) Prezesa Zarządu (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej
z dnia 23 grudnia 2015r. według zmiennej stopy procentowej wynoszącej na dzień 14 listopada 2017r. 14. % w stosunku rocznym, nie wyższych niż maksymalne odsetki za opóźnienie od kwoty 399.995,92 zł od dnia 14 listopada 2017r. do dnia zapłaty (punkt 1.); zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 38.049,00 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 10.817,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (punkt 2.); przyznał kuratorowi adwokatowi N. K. ustanowionemu na rzecz pozwanej wynagrodzenie
w wysokości 4.320,00 zł (punkt 3.).

Sąd Okręgowy ustalił następujące istotne fakty:

Powodowy bank oraz pozwana spółka w dniu 29 marca 2016r. zawarły w formie pisemnej z podpisami stron w formie elektronicznej umowę nr (...) – umowa wykupu wierzytelności odwrotnego (finansowanie dostawców) w T. na podstawie wniosku pozwanej spółki z dnia 23 marca 2016r. nr (...). W powołanej umowie pozwana uzyskała odnawialny, odwołalny limit kredytowy w wysokości 200.000,00 zł na okres od dnia 29 marca 2016r. z okresem udostępnienia do dnia 28 marca 2017r. Przedmiotem finansowania przez bank miały być wierzytelności do 100% ich wartości brutto z cyklem rozliczeniowym elastycznym, wydłużonym do 60 dni od 5 do 120 dni. Rachunek rozliczeniowy dla umowy stanowił - (...), a rachunkiem spłaty przed ostatecznym terminem zapłaty był - (...). Powyższa umowa przewidywała prowizję za przyznanie limitu kredytowego w wysokości 1 % limitu pobrana w dniu podpisania umowy, prowizja od kwoty limitu kredytowego na koniec każdego roku kalendarzowego w wysokości i terminach określonych w Tabeli opłat i prowizji. Nadto zgodnie z umową pozostałe opłaty i prowizje miały być pobierane zgodnie z Tabelą Opłat i Prowizji (§ 1 umowy). Strony umowy postanowiły również, że powodowy bank na podstawie opisanej umowy zobowiązany był do spłacania
w okresie dostępności wierzytelności kontrahentów pozwanej wskazanych za pośrednictwem systemu (...) i zaakceptowanymi przez Bank zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy oraz Regulaminem Świadczenia na rzecz Klientów Korporacyjnych Usług Kredytowych oraz innych Usług Obciążonych Ryzykiem Kredytowym z którego postanowieniami pozwana spółka się zapoznała i na stosowanie, którego wyraziła zgodę. Potwierdzenia wierzytelności klientów pozwanej oraz wszelkie inne oświadczenia woli w zakresie niniejszej umowy miały być składane, dokonywane w ramach systemu (...) wyłącznie przez osoby logujące się adresem e-mail wskazanym w załączniku nr (...), z tym, że zmiana treści załącznika nr (...) nie wymagała zawarcia Aneksu. Zawierając umowę pozwana spółka jako klient wyraziła zgodę na wstąpienie powodowego banku w prawa zaspokojonego wierzyciela w rozumieniu art. 518 § 1 pkt 3 k.c., a spłata nabytych przez bank wierzytelności miała następować zgodnie z treścią regulaminu. Warunkiem wykupu wierzytelności przez powodowy bank było dostarczenie powodowej spółce przed pierwszym wykupem wierzytelności podpisanej zgody na zastosowanie treści art. 518 par. 1 pkt 3 k.c. (§ 2 umowy). Jak mówił natomiast § 3 umowy zawartej pomiędzy stanami w celu rozliczenia należnej Klientowi - pozwanej marży odbiorcy, pozwana po zakończeniu każdego miesiąca zobowiązana była wystawić i wysłać do Banku fakturę VAT na kwotę należnej w danym miesiącu marży powiększonej
o obowiązującą stawkę podatku VAT, a faktura ta powinna była zawierać opis przedmiotu usługi o brzmieniu „marża odbiorcy związana z usługą factoringową nr (...) na fakturze”, a powodowy bank zobowiązany był w terminie 14 dni kalendarzowych od daty otrzymania prawidłowej faktury VAT uiścić należność na rachunek wskazany przez pozwaną w fakturze. Pozwana spółka złożyła oświadczenie zawierające zgodę na wstąpienie banku
w prawa wierzyciela do wysokości spłaty dokonanej na rzecz kontrahentów pozwanej spółki. Zgodnie z postanowieniem umowy – tj. § 5, zdarzenia opisane w dziale XVII Regulaminu stanowią przypadki naruszenia umowy, a w szczególności: opóźnienia w płatności, niewykonanie lub nienależyte wykonanie innych obowiązków umownych przez pozwaną, złożenie przez pozwaną nieprawdziwych oświadczeń umownych, wykonywanie obowiązku umownego w sposób niezgodny z prawem, ujawnienie w krajowym rejestrze długów, postępowanie upadłościowe i naprawcze lub restrukturyzacyjne, zmniejszenie wartości zabezpieczeń, niewykonywanie jakiejkolwiek umowy zawartej z powodowym bankiem, powstanie podstaw do postawienia jakiejkolwiek wierzytelności pozwanej spółki w stan wymagalności, albo wypowiedzenie jakiegokolwiek zobowiązania, podjęcie jakichkolwiek działań prowadzących do podważenia uprawnień banku, wszczęcie postępowania karnego, karno - skarbowego, sądowego, arbitrażowego zmierzającego do zaspokojenia roszczeń wierzycieli pozwanej spółki, wszczęcie postępowania zabezpieczającego lub egzekucyjnego dotyczącego majątku klienta - pozwanej bez względu na podstawie jakiego tytułu wykonawczego zostało podjęte, powstanie obciążenia lub podjęcie czynności w kierunku powstania takiego obciążenia po stronie pozwanej spółki, powstanie w opinii banku takich okoliczności po stronie pozwanej, że mogą mieć wpływ na sytuację finansową pozwanej, jak również podjęcie decyzji o zaprzestaniu prowadzenia działalności, czy faktyczne zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. Powodowy bank w przypadku zaistnienia jakiegokolwiek wypadku naruszenia umowy, jak to stanowił par. 5 umowy pkt 3 litera e, był uprawniony do wstrzymania wykupu kolejnych wierzytelności, obniżenia kwoty dostępnego limitu, żądania ustanowienia zabezpieczenia w formie zaakceptowanej przez Bank, żądania
w terminie określonym w wezwaniu programu naprawczego mającego na celu przywrócenie pozwanej jako klientowi zdolności kredytowej, wypowiedzenia umowy w całości albo
w części z zachowaniem najkrótszego dozwolonego prawem okresu wypowiedzenia oraz żądania spłaty wierzytelności przysługujących bankowi na podstawie umowy wraz
z naliczonymi odsetkami, przy czym pozwana została zobowiązana w takim przypadku do spłaty wierzytelności przysługujących powodowemu bankowi na podstawie umowy wraz
z naliczonymi odsetkami wraz z wszelkimi kwotami należnymi z tytułu umowy, najpóźniej następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia, jaki wskaże powodowy bank. Uprawnionymi osobami do zarządzania usługą finansowania dostawców, serwisu (...) byli: Ł. C. (...), S. Ł. (...)
i D. O. (...) Pozwana spółka wyraziła zgodę na otrzymywanie faktur VAT w formie elektronicznej oraz na zachowanie autentyczności pochodzenia oraz integralności faktur, czyli pozwana wyraziła zgodę na to, iż bank uprawniony jest do pospisywania faktur elektronicznie bezpiecznym podpisem elektronicznym. Zgodnie z treścią pkt X Regulaminu Świadczenia na Rzecz Klientów Korporacyjnych Usług Kredytowych oraz innych Usług Obciążonych Ryzykiem Kredytowym z zastrzeżeniem bezwzględnie obowiązujących przepisów, od każdej należnej z tytułu umowy kwoty, która nie została zapłacona w terminie ostatecznym lub w dniu wymagalności powodowy bank będzie ma prawo pobierać odsetki za opóźnienie od dnia wymagalności lub od dnia ostatecznego terminu do dnia zapłaty w wysokości w stosunku rocznym w określonej w zarządzeniu Prezesa Zarządu powodowego Banku w sprawie wysokości podwyższonych od niespłaconego w terminie zadłużenia. Aneksem limit kredytowy pozwanej spółki został podwyższony do kwoty 400.000 zł na okres od dnia 29 sierpnia 2016r. do dnia 28 sierpnia 2017r. Umowa przewidywała również marżę z tytułu wydłużonego okresu finansowania
w wysokości 2,80% dla waluty PLN.

Pismem z dnia 26 stycznia 2017r. powodowy bank zawiadomił pozwaną spółkę
o wystąpieniu przypadków naruszenia umowy oraz dokonał na podstawie § 6 ust. 3 pkt e wypowiedzenia w całości umowy nr (...) o wykup wierzytelności odwrotny (finansowanie dostawców) z późniejszymi zmianami z zachowaniem okresu wypowiedzenia w wymiarze 30 dni liczonego od dnia doręczenia niniejszego wypowiedzenia. W szczególności powódka wyjaśniła, że zachowanie pozwanej spółki polegające na niewykonywaniu zobowiązań wynikających z opisanej wyżej umowy zostało uznane za przypadek naruszeń opisanych w treści Artykułu XVII (1) Regulaminu polegającego na opóźnieniu w płatności, w Artykule XVII (3) Regulaminu polegającego na składaniu nieprawdziwych oświadczeń oraz opisanego w treści Artykułu XVII (11) Regulaminu
w postaci niespełnienie warunków umownych. Równocześnie powodowy bank wezwał pozwaną do uregulowania całości zadłużenia wynikającego z umowy kredytu, które na dzień 25 stycznia 2017r. wynosiło łącznie 413.275,33 zł, na wskazany w piśmie rachunek. Powodowy bank zwrócił się również do pozwanej spółki o kontakt celem określenia ostatecznego stanu zadłużenia. Powódka nadto uprzedziła pozwaną, że w przypadku braku zapłaty wskazanej wyżej należności w wyznaczonym terminie będzie naliczała dalsze odsetki w wysokości czterokrotności oprocentowania kredytu lombardowego ogłoszonego przez NBP. Powyższe pismo zostało pozwanej spółce doręczone na adres ul. (...)
w R. poprzez awizo.

Powodowy bank w dniu 15 listopada 2017r. wystawił wyciąg z ksiąg banku nr (...) w treści którego stwierdził, że na dzień 14 listopada 2017r. figuruje
w księgach powodowego banku wymagalne zadłużenie dłużnika - pozwanej (...) spółki z o.o. z siedzibą w K. poprzednio z siedzibą
w R., KRS nr (...), z tytułu umowy dyskontowej nr (...) – umowy wykupu wierzytelności odwrotnego (finansowanie dostawców) z dnia 29 marca 2016r. zmienionej aneksem z dnia 31 sierpnia 2016r. Na zadłużenie pozwanej spółki zgodnie z opisanym wyżej wyciągiem z ksiąg banku składa się kwota 458.229,87 zł w tym: 399.995,92 zł tytułem należności głównej, 2.975,58 zł tytułem odsetek w związku z wydłużonym okresem finansowania naliczone od dnia 8 września 2016r. do dnia 20 grudnia 2016r., 684,38 zł tytułem podatku Vat, 54.573,99 zł tytułem podwyższonych odsetek za opóźnienie od niespłaconego w terminie zadłużenia z tytułu należności głównej naliczone za okres od dnia 7 listopada 2016r. do dnia 13 listopada 2017r.

Pismem z dnia 15 listopada 2017r. powodowy bank, w związku z nieuregulowaniem przez pozwaną zobowiązań wynikających z treści umowy opisanej w sprawie, wezwał pozwaną jako dłużnika do zapłaty w terminie 7 dni od daty doręczenia niniejszego pisma, kwoty łącznie 458.229,87 zł w tym należności głównej w wysokości 399.995,92 zł, odsetek
z tytułu wydłużonego okresu finansowania od dnia 8 września 2016r. do dnia 20 grudnia 2016r. w wysokości 2.975,58 zł, podatek Vat w wysokości 684.38, podwyższone odsetki za opóźnienie od niespłaconego w terminie zadłużenia z tytułu należności głównej za okres od dnia 7 listopada 2016r. do dnia 13 listopada 2017r. w wysokości 54.573,99 zł, na wskazany rachunek bankowy pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Powyższe pismo zostało doręczone pozwanej w dniu 28 listopada 2017r. na adres ul. (...) pod (...) w K..

Zarządzeniem (...)/ (...) z dnia 23 grudnia 2015r. Prezes Zarządu powodowej spółki w sprawie wysokości odsetek podwyższonych od niespłaconego w terminie zadłużenia w PLN i walucie wymienialnej obowiązującej dla klientów z segmentu korporacyjnego
i strategicznego zostały ustalone w wysokości dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie – ustawowe odsetki za opóźnienie to odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Podmiotom
o charakterze strategicznym Prezes powodowej spółki przyznał prawo negocjacji wysokości odsetek.

Powodowy bank sfinansował zobowiązania pozwanej spółki wobec jej klientów
w łącznej wysokości 399.455,92 zł. W szczególności powodowa spółka uregulowała na rzecz klienta pozwanej spółki: (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w C. kwotę należności głównej w wysokości 58.059,38 zł opisaną w fakturze VAT nr (...) w dniu 21 października 2016r., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. kwotę należności głównej w wysokości 26.645,49 zł opisaną w fakturze VAT nr (...) w dniu 28 września 2016r., (...)
z ograniczoną odpowiedzialnością w C. kwotę należności głównej w wysokości 39.937,61 zł opisaną w fakturze VAT nr (...) w dniu 4 października 2016r., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. kwotę należności głównej w wysokości 44.715,42 zł opisaną w fakturze VAT nr (...) w dniu 8 września 2016r., (...) spółki jawnej (...). (...) w dniu 8 września 2016r., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. kwotę należności głównej
w wysokości 61.866,54 zł opisaną w fakturze VAT nr (...) w dniu 23 września 2016r., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. kwotę należności głównej w wysokości 63.368,93 zł opisaną w fakturze VAT nr (...) w dniu 20 września 2016r., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. kwotę należności głównej w wysokości 19.907,55 zł opisaną w fakturze VAT nr (...) w dniu 5 września 2016r., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w C. kwotę należności głównej w wysokości 75.954,96 zł opisaną w fakturze VAT nr (...) w dniu 13 września 2016r. Wierzytelności powyższe zostały uregulowane
w systemie wydłużonego finansowania.

Sąd Okręgowy uznał, że powódka wykazała roszczenie co do zasady, jak i wysokości wskazując, że wobec udzielenia zgody przez pozwaną na wstąpienie przez powódkę w prawa spłaconych wierzycieli na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 k.c. powódka stała się wierzycielem pozwanej z tytułu spłaconych wierzytelności, a więc kwoty należności głównej w wysokości 399.995,92 zł oraz iż roszczenie to nie uległo ono przedawnieniu. Jako podstawę zasądzenia odsetek umownych Sąd Okręgowy wskazał art. 359 § 1 k.c. i art. 481 § 2 ¹ k.c., zaś rozstrzygnięcia o kosztach procesu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do rozłożenia na raty zasądzonego od pozwanej na rzecz powódki roszczenia, albowiem pozwana nie wykazała istnienia po jej stronie przesłanek wskazanych
w treści art. 320 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego nie istniały też okoliczności uzasadniające zastosowanie art. 102 k.p.c.

W apelacji od tego rozstrzygnięcia strona pozwana zaskarżając go w całości wniosła
o zmianę wyroku Sądu Okręgowego poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania, ewentualnie o uchylenie wyroku do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie na rzecz kuratora kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu.

Skarżąca zarzuciła naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów
w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego oraz w sposób nasuwający zastrzeżenia z puntu widzenia zasad logicznego rozumowania, a to poprzez uznanie iż wyciąg z ksiąg banku stanowi wystarczający dowód na istnienie i wysokość zobowiązania pozwanej, podczas gdy przedmiotowy dokument, jako niepodpisany, nieweryfikowalny, nie ma wystarczającej mocy dowodowej oraz poprzez uznanie że powódka w sposób skuteczny wypowiedziała umowę z dnia 29 marca 2016r., podczas gdy pieczęcie na załączonej do pozwu kopercie są nieczytelne. Zarzuciła też naruszenie art. 243 ¹ k.p.c.
w zw. z art. 309 k.p.c. poprzez uznanie, że niepodpisane wydruki komputerowe i zrzuty ekranu z programu bankowego stanowią środek dowodowy, podczas gdy w oparciu o treść powyższych dokumentów nie sposób ustalić ich wystawcę oraz wiarygodność, stąd nie powinny stanowić podstawy ustaleń faktycznych w sprawie.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podziela w całości i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji. Ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Zebrane w sprawie dowody Sąd Okręgowy ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c., nie uchybiając zasadom logicznego rozumowania, ani też doświadczenia życiowego. Wnioski Sądu I instancji, co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie, a zaoferowanych przez powódkę.

Niezasadny okazał się zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. dotyczącego swobodnej oceny dowodów. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd powyższego przepisu wymaga wykazania, że Sąd I instancji uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, natomiast apelująca nie wykazała, aby Sąd Okręgowy dopuścił się powyższych naruszeń. Nie jest natomiast wystarczające wyłącznie przekonanie skarżącej o innej niż przyjął Sąd Okręgowy wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu, a z takim sformułowaniem treści apelacji mamy do czynienia w niniejszej sprawie.
W ocenie Sądu Apelacyjnego podniesiony zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. stanowi polemikę z prawidłowymi ustaleniami dokonanymi przez Sąd pierwszej instancji.

Powódka w oparciu o przedstawiony przez siebie materiał dowodowy wykazała, iż strony łączył stosunek umowny przedstawiając jako dowód w sprawie umowę łączącą strony wraz z aneksem, które jasno określają obwiązki stron oraz dokumenty potwierdzające fakt wypowiedzenia łączącej strony umowy. Co prawda pieczęcie na kopii koperty, którą przesłano pozwanej wypowiedzenie umowy są w części wybrakowane, jednakże mimo to bez większych trudności da się na jej podstawie ustalić czynności organu doręczającego i treść umieszczonych na niej adnotacji. Ewentualne zaś trudności strony w odczytaniu tego dokumentu skutkować winny złożeniem wniosku dotyczącego zobowiązania do złożenia przez powódkę oryginału tego dokumentu i dokonania jego oględzin w trybie art. 208 § 1 pkt. 4 k.p.c., czy też o doręczenie dokładniejszej kopii tegoż dokumentu, co nie miało miejsca.
W efekcie wobec braku złożenia stosownego wniosku, czy zarzutu na etapie postępowania przed Sądem I instancji, powołanie się w apelacji na nieczytelność kopii koperty należy uznać za nieskuteczne, zwłaszcza w sytuacji gdy Sądy obu instancji bez większych trudności zapoznały się z jego treścią.

Za niezasadny należy także uznać zarzut dotyczący braku możliwości dowodzenia
w oparciu o wyciąg z ksiąg banku. Złożony przez powódkę wyciąg z ksiąg banku został podpisany, co wynika w sposób oczywisty z treści tego wyciągu znajdującego się na k. 11 akt. Pod tymże dokumentem figurują też pieczęcie imienne i podpisy Dyrektora Departamentu Kredytów Zwiększonego Ryzyka A. G. i pełnomocnika banku J. B., których uprawnienie do tej czynności wynika z potwierdzonych notarialnie pełnomocnictw udzielonych przez osoby upoważnione w imieniu powódki odpowiednio
w dniu 14 marca 2013r. /k. 1-0 akt/ i w dniu 1 lipca 2017r. /k. 8-9 akt/.

O ile zgodnie z art. 95 1a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (tj. Dz.U.
z 2020r., poz. 1896 ze zm.) w postępowaniu cywilnym wyciąg z ksiąg banku nie ma obecnie mocy dokumentu urzędowego i tym samym przestał korzystać z domniemania autentyczności i prawdziwości dokumentu urzędowego na podstawie 244 § 1 k.p.c., to podobnie jak inne dokumenty bankowe pozostał dokumentem prywatnym, stanowiącym środek dowodowy
w postępowaniu cywilnym (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 30 czerwca 2020 r., II CZ 11/20). W efekcie pozbawienie wyciągów z ksiąg banku mocy dokumentu urzędowego
w postępowaniu cywilnym nie oznacza, że nie mają one żadnej mocy dowodowej. Przeciwnie, przepis art. 95 ust.1 ustawy Prawo bankowe stanowi, iż księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw
i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń i mogą stanowić podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych,
z wyłączeniem postępowania cywilnego. Potwierdzeniem istotnej mocy dowodowej wyciągu z ksiąg banku jako stanowiących podstawę do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym stanowił także przepis art. 485 § 3 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia
7 listopada 2019 r.

Nie ulega zaś wątpliwości, że dowód z dokumentu prywatnego jest samodzielnym środkiem dowodowym, którego moc Sąd ocenia według zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2004 r., IV CK 474/03). Wobec tego nie istniały żadne przeszkody, by Sąd Okręgowy mógł uznać go za podstawę swoich ustaleń faktycznych, a następnie wyrokowania. Co prawda moc dowodowa dokumentu prywatnego jest słabsza aniżeli moc dowodowa dokumentu urzędowego i dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów. Jednakże nie przeszkadza to, by Sąd orzekający w ramach swobodnej oceny dowodów (art. 233 k.p.c.) uznał treść dokumentu prywatnego za zgodną z rzeczywistym stanem rzeczy.

Nie można także zgodzić się ze skarżącą, by wyciąg z ksiąg banku miał być dokumentem nieweryfikowalnym. Co prawda mniejsza moc dokumentu prywatnego
w stosunku do dokumentu urzędowego skutkuje też innym rozkładem ciężaru dowodu w razie zaprzeczenia prawdziwości tych dokumentów. W przypadku zaprzeczenia prawdziwości dokumentu urzędowego ciężar dowodu, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą obciąża tę stronę procesu cywilnego, która zaprzecza jego prawdziwości (art. 252 k.p.c.). W przypadku zaś zaprzeczenia prawdziwości dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, obowiązek udowodnienia jego prawdziwości spoczywa na stronie, która z tego dokumentu chce skorzystać (art. 253 k.p.c.). Jednakże nie oznacza to, że strona pozwana chcąc podważyć moc dowodową przedstawionych przez powódkę dokumentów może ograniczyć się do ogólnego ich zakwestionowania. Powinna ona przedstawić skonkretyzowane zarzuty i to już na etapie przed Sądem I instancji, a co najmniej wniosek o dołączenie do akt sprawy szczegółowych zapisów księgowych, które następnie mogłaby podważyć zarzucając brak spójności, błędy rachunkowe bądź przeciwstawiając im np. własne dowody wpłat na poczet zadłużenia, czy też kwestionując - w oparciu o posiadane dowody - wysokość dokonanej wypłaty środków finansowych. Jeżeli zdaniem strony pozwanej zadłużenie pozwanej wobec Banku jest inne niż podał to Bank, czego nawet nie twierdziła to powinna ona - zgodnie z obowiązkiem procesowym wynikającym z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. - wykazać tę okoliczność stosownymi dowodami - tymczasem strona pozwana podniosła niczym niepoparte, gołosłowne twierdzenia, iż wysokość kwoty dochodzonej pozwem nie została wykazana.

Nadto powódka dowód w postaci wyciągu z ksiąg banku wskazała nie jako jedyny dowód potwierdzenia słuszności swych żądań, lecz jako jeden z wielu dowodów oznaczając tym samym podstawę faktyczną i prawną powództwa szerzej. W toku postępowania Sąd Okręgowy przeprowadził także dowody z dokumentacji związanej z zawarciem umowy, aneksem do niej, regulaminami powódki, zarządzeniem Prezesa zarządu powódki, wnioskami o wykup wierzytelności składanymi w systemie bankowości elektronicznej (...) wezwaniem do zapłaty, upoważnienia do składania dyspozycji wykupu. Ustalenie istnienia
i wysokości wierzytelności powódki nie nastąpiło zatem wyłącznie na podstawie wyciągu
z ksiąg bankowych, ale i innych dokumentów potwierdzających istnienie stosunku podstawowego i zasadność roszczenia. Tym samym brak jest podstaw do uznania, że Sąd Okręgowy błędnie przydał walor wiarygodności wyciągowi z ksiąg bankowych powoda.

W efekcie Sąd Okręgowy ocenił przedstawione przez powódkę w świetle całokształtu materiału dowodowego i z uwagi na brak konkretnych twierdzeń i dowodów przeciwieństwa, co pozwoliło na uznanie twierdzeń powódki co do wysokości roszczenia za wiarygodne
i prawdziwe.

Sąd Apelacyjny nie podzielił też zarzutu strony pozwanej, że zrzut z ekranu i wydruki
z programu bankowego nie mogą być dowodem potwierdzającym tezy powódki. Zrzut
z ekranu i zapisana strona internetowa są dowodami w procesie cywilnym w rozumieniu art. 308 k.p.c. jako dowód z obrazu lub dźwięku. Również wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym, co wynika również z wykładni tego przepisu. Wydruki takie stanowią, bowiem „inny środek dowodowy”, o jakim mowa w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c. W Kodeksie postępowania cywilnego nie zawarto zamkniętego katalogu dowodów
i dopuszczalne jest skorzystanie z każdego źródła informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a środkiem dowodowym może być każdy legalnie uzyskany nośnik wiedzy o faktach (np. wyrok Sądu Najwyższego z 5 listopada 2008r., I CSK 138/08, LEX nr 548795). Mimo, że dowód mieszczący się w kategorii, o której mowa w art. 308 k.p.c., lecz niespełniający cech dokumentu prywatnego, o których mowa w art. 245 k.p.c., nie korzysta
z domniemania prawdziwości i pochodzenia, jednakże posiada walor dowodowy, stanowi bowiem odzwierciedlenie oświadczeń składanych w postaci elektronicznej, przez zapis cyfrowy i w taki też sposób dokumentowanych. Ocenie tego dowodu dokonanej przez Sąd Okręgowy, nie można zarzucić przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów,
o jakiej mowa w art. 233 § 1 k.p.c., w szczególności, że brak jest w apelacji jakichkolwiek argumentów na tę okoliczność. Dowód ten również został oceniony przez Sąd pierwszej instancji w kontekście pozostałych przeprowadzonych w sprawie dowodów.

Wobec powyższego apelacja jako niezasadna została oddalona na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 15 zzs ¹ ust.1 pkt.4 ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020r., poz. 1842 ze zm.).

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt. 7 i § 10 ust.1 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U.
z 2018r., poz. 265 ze zm.) i na podstawie § 1 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 536) w zw. z § 2 pkt 7 i § 10 ust.1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800). Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie 3 i 4 wyroku na podstawie art. 113 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2020r., poz. 755)

SSA Barbara Konińska