Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 12 czerwca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach, Wydział V Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Janusz Kiercz

Sędziowie: SA Olga Gornowicz – Owczarek (spr.)

SO del. Katarzyna Sznajder

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2017 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Banku (...) Spółki Akcyjnej w W.

z udziałem Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta (...)

o nadanie klauzuli wykonalności

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 23 marca 2017 r., sygn. akt I Co 26/17

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO del. Katarzyna Sznajder SSA Janusz Kiercz SSA Olga Gornowicz – Owczarek

Sygn. akt V ACz 565/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Gliwicach oddalił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty tego Sądu z dnia 11 grudnia 2001 r., sygn. X GNc 1712/01 przeciwko Skarbowi Państwa, na który przejść miał obowiązek wymienionego
w nakazie zapłaty dłużnika, tj. spółki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w W.. Sąd wskazał, że pierwotny dłużnik, w związku z niedopełnieniem obowiązku złożenia wniosku o wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, z mocy art. 9 ust. 2a ustawy
z dnia 20 sierpnia 1997 r. przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. 1997 r., Nr 121, poz. 770 – dalej: „ustawa”) uznany został za wykreślony
z dotychczasowego Rejestru Sądowego. W konsekwencji należący do dłużnika majątek
z mocy prawa, z dniem 1 stycznia 2016 r. (art. 9 ust. 2b ustawy), przeszedł na Skarb Państwa, który z tego majątku ponosił odpowiedzialność za zobowiązania dłużnika. Warunkiem jednak zachowania możliwości dochodzenia zaspokojenia z majątku przejętego przez Skarb Państwa, w przypadku wierzyciela dysponującego tytułem egzekucyjnym wystawionym przeciwko wykreślonemu z rejestru dłużnikowi było, aby w ciągu roku od dnia przejęcia majątku, a więc do dnia 1 stycznia 2017 r., wierzyciel złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko Skarbowi Państwa (art. 9 ust 2c ustawy). W przeciwnym bowiem wypadku przysługująca mu wierzytelność wygasała. Podstawę zaś jej egzekucji od Skarbu Państwa stanowił tytuł egzekucyjny wystawiony przeciwko pierwotnemu dłużnikowi zaopatrzony w klauzulę wykonalności przeciwko Skarbowi Państwa na podstawie art. 9
ust. 2e ustawy. W świetle wskazanych wyżej okoliczności oraz wobec bezspornego faktu,
że na dzień rozpoznania wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, tj. na dzień 22 marca
2017 r. wierzyciel nie złożył wniosku o wszczęcie egzekucji przeciwko Skarbowi Państwa
w oparciu o tytułu egzekucyjny wystawiony przeciwko pierwotnemu dłużnikowi, wierzytelność stwierdzona tym tytułem z mocy prawa wygasła z dniem 1 stycznia 2017 r.
i tym samym nie mogła być dochodzona. Brak było więc podstaw do zaopatrzenia tytułu egzekucyjnego wystawionego przeciwko pierwotnego dłużnikowi w klauzulę wykonalności przeciwko Skarbowi Państwa.

W zażaleniu na powyższe postanowienie wnioskodawca wnosił o jego zmianę poprzez uwzględnienie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko Skarbowi Państwa. Skarżący podniósł, że wniosek w tym przedmiocie złożył w Sądzie Okręgowym w dniu 19 grudnia 2016 r., a zatem przed upływem terminu, w którym przysługujące mu roszczenie wygasło. Zważywszy zatem, że wniosek o nadanie klauzuli wykonalności winien być rozpoznany w ciągu 3 dni od jego wpływu do sądu uznać należało, że skarżący dopełnił
w tym zakresie należytej staranności, a opóźnienie w rozpoznaniu wniosku nie powinno znajdować przełożenia na możliwość jego uwzględnienia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Jak wynika z art. 9 ust. 2c ustawy możliwość dochodzenia przez wierzyciela od Skarbu Państwa należności przysługującej wierzycielowi względem podmiotu wykreślonego z rejestru sądowego na skutek zaniechania złożenia wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego jednoznacznie uzależniona została od złożenia przez wierzyciela do dnia 1 stycznia 2017 r. wniosku o wszczęcie egzekucji tej należności przeciwko Skarbowi Państwa. Do zachowania tego uprawnienia nie było zatem wystarczające samo wystąpienie o nadanie posiadanemu przez wierzyciela tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności, a złożony
w tym przedmiocie wniosek nie tamował biegu terminu, po upływie którego przysługujące powodowi w stosunku do Skarbu Państwa uprawnienie wygasło (skutek zachowania uprawnienia rodziło dopiero złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego).
W tej sytuacji, gdy wniosek o nadanie klauzuli wykonalności nie został uwzględniony do chwili upływu terminu, do której ustawa zezwalała na wszczęcie egzekucji przeciwko Skarbowi Państwa, nie mógł być uwzględniony po upływie tego terminu. Nadanie klauzuli wykonalności na podstawie art. 9 ustawy stanowiło bowiem potwierdzenie przysługującego wierzycielowi względem Skarbu Państwa uprawnienia, w realiach zaś sprawy uprawnienie to, wobec niewszczęcia egzekucji przeciwko Skarbowi Państwa do dnia 1 stycznia 2017 r., wygasło.

W kontekście natomiast podnoszonych przez skarżącego zarzutów dotyczących uchybienia przez Sąd ustawowemu terminowi do rozpoznania wniosku o nadanie klauzuli wykonalności wskazać należało, że termin ten miał charakter wyłącznie instrukcyjny, a nadto w realiach sprawy obiektywnie nie mógł być dochowany. Tytuł egzekucyjny o nadanie klauzuli wykonalności, któremu wystąpił wnioskodawca wydany został bowiem 11 grudnia 2001 r., a zatem akta sprawy, w której został wydany, z uwagi na upływ czasu ich archiwizacji, poddane zostały brakowaniu. Wnioskodawca nie dołączył do wniosku oryginału tytułu wykonawczego. Sąd nie mógł w tym przypadku wykonać samodzielnie odpisu tytułu egzekucyjnego, gdyż to wymagałoby przeprowadzenia procedury odtworzenia akt, co ze swej istoty znacznie przedłużyłoby postępowanie. Nie była też znana Sądowi okoliczność,
że oryginał tytułu wykonawczego jest złożony w akrach komorniczych, o czym wnioskodawca powiadomił w styczniu 2017 r., dopiero po jego wezwaniu przez Sąd. Dopiero wtedy Sąd Okręgowy miał możliwość zwrócić się do komornika o udostępnienie tego tytułu. Z niezrozumiałych zresztą względów jest nadal prowadzone postępowanie egzekucyjne wobec dłużnika ujawnionego w tytule egzekucyjnym, który, jak wnioskodawca zaznaczył, został uznany za wykreślony. W konsekwencji celem nawet samego tylko technicznego wydania wierzycielowi tytułu wykonawczego w pierwszej kolejności zachodziła konieczność ustalenia treści tytułu egzekucyjnego, to zaś, zważywszy na datę wpływu wniosku do Sądu Okręgowego (19 grudnia 2016 r.) oraz na upływ z końcem 2016 r. terminu, w którym wniosek mógł zostać uwzględniony, nie było możliwe w normalnym toku czynności.

Na ocenę prawidłowości zaskarżonego postanowienia nie miała również wpływu podnoszona na etapie postępowania zażaleniowego okoliczność uwzględnienia przez inny Sąd podobnego wniosku skarżącego złożonego w innej sprawie jako, że dokładne okoliczności faktyczne tej sprawy nie były znane, a nadto orzeczenie to nie miało mocy wiążącej w niniejszym postępowaniu.

W konsekwencji zaskarżone postanowienie było prawidłowe, a zażalenie, jako bezzasadne podlegało oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSO del. Katarzyna Sznajder SSA Janusz Kiercz SSA Olga Gornowicz – Owczarek