Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia SA Katarzyna Żymełka

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2024 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa P. C. i E. C.

przeciwko(...) Spółce Akcyjnej w B.

o naprawienie szkód górniczych

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 27 lipca 2022 r., sygn. akt I Cgg 54/20,

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od powodów solidarnie na rzecz pozwanej z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego 1350 zł (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia prawomocności tego orzeczenia o kosztach.

SSA Katarzyna Żymełka

Sygn. akt V ACa 845/22

UZASADNIENIE

Powodowie P. C. i E. C. wnieśli o zasądzenie od pozwanej (...)Spółki Akcyjnej w B. 80 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia powództwa z tytułu odszkodowania za szkodę spowodowaną ruchem zakładu górniczego oraz kosztów procesu.

Pozwana, w odpowiedzi na pozew, wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

W piśmie procesowym, złożonym na rozprawie w dniu 11 maja 2022 r. i doręczonym pozwanej 26 maja 2022 r. (k. 142) powodowie rozszerzyli żądanie pozwu domagając się zasądzenia w miejsce dotychczasowego żądania:

1)  97 192,29 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od: 60 000 zł od wniesienia powództwa i od 37 192,29 zł od dnia modyfikacji powództwa,

2)  22 190,37 zł tytułem utraty wartości z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia modyfikacji powództwa,

3)  32 397,43 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od: 20 000 zł od wniesienia powództwa i od 12 397,43 zł od dnia modyfikacji powództwa,

4)  7 396,79 zł tytułem odszkodowania od dnia modyfikacji powództwa.

Wyrokiem z 27 lipca 2022 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach zasądził od pozwanej na rzecz powodów 129 589,72 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 27 maja 2022 r. (punkt 1), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (punkt 2)i rozstrzygnął o kosztach procesu (punkt 3 i 4).

Sąd Okręgowy, w zakresie odnoszącym się do ustawowych odsetek za opóźnienie, wskazał że zasądzona kwota stanowi koszty remontu budynku mieszkalnego w wysokości 98 672,55 zł, garażu w wysokości 1330,01 zł i odszkodowanie za wychylenie budynku mieszkalnego w kwocie 29 587,16 zł – ustalone na podstawie opinii biegłej. Wskazał, że pozwana pozostawała w opóźnieniu w zapłacie tych kwot od otrzymania pisma powodów modyfikującego żądanie pozwu. Jako podstawę prawną zasądzenia odsetek podał art. 481 k.c. i art. 455 k.c.

Apelację, co do punktu 2 wyroku, złożyli powodowie i zarzucili naruszenie:

1)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i błędne ustalenie, że pozwana pozostaje w zwłoce w spełnieniu świadczenia dopiero od dnia pisma procesowego modyfikującego żądanie pozwu, a nie wytoczenia powództwa;

2)  art. 481 k.c. w związku z art. 455 k.c. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że ustawowe odsetki za opóźnienie są należne powodom od dnia pisma procesowego modyfikującego żądanie pozwu, a nie wytoczenia powództwa.

Skarżący wnieśli o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez zasądzenie odsetek od 80 000 zł od 9 stycznia 2021 r. (data wniesienia powództwa) do 26 maja 2022 r. (data poprzedzająca modyfikacje powództwa) i zasądzenie solidarnie na rzecz powodów kosztów procesu. Wnieśli o zasądzenie solidarnie na rzecz powodów kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył.

Sąd Apelacyjny akceptuje i czyni własnymi wszystkie ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, ponieważ znajdują one oparcie w zgromadzonych w sprawie dowodach, nie kwestionowanych przez żadną ze stron. Także obecnie, mimo treści zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., podniesionego w apelacji, skarżąca kwestionuje nie tyle ustalenia faktyczne odnoszące się do daty wymagalności dochodzonego roszczenia, a tym samym daty zasądzenia odsetek, lecz ocenę prawną Sądu Okręgowego w tej materii, którą – z przyczyn opisanych poniżej – nie sposób uznać za trafną.

Sąd Apelacyjny nie podziela, co do wskazanych dat zasądzenia odsetek, stanowiska skarżących.

Po pierwsze, choć szkoda powstała w 2017 r. (opinia biegłej k. 66), wysokość odszkodowania została ustalona w oparciu o stawki i ceny z 2021 r. W wyliczeniach wysokości odszkodowania biegła przyjęła stawki roboczogodziny i ceny z IV kwartału 2021 r. (opinia opracowana w styczniu 2022 r.).

Zatem już z tej przyczyny żądanie zasądzenia odsetek od daty wytoczenia powództwa (jak domagają się apelujący) było niezasadne, ponieważ prowadziłoby do wzbogacenia powodów kosztem dłużniczki w drodze podwójnej rekompensaty za doznaną szkodę – poprzez zastosowanie aktualnych (w dacie opracowania opinii uzupełniającej) cen do wyliczenia odszkodowania oraz poprzez zasądzenie odsetek od daty wcześniejszej.

Dodatkowo należy w tym miejscu zwrócić uwagę na rozbieżność we wnioskach apelacji, w których skarżący domagają się zmiany wyroku w zakresie odsetek poprzez ich zasądzenie od daty wniesienia pozwu, a jednocześnie datę tę określają na 9 stycznia 2021 r., podczas gdy pozew został złożony 3 listopada 2020 r. Powyższe jednakże, z uwagi na brak podstaw do zasądzenia odsetek od dnia wcześniejszego niż doręczenie pozwanej opinii biegłej nie miało znaczenia dla rozpoznania sprawy.

Opinia biegłej wyliczająca wysokość należnego powodom odszkodowania była doręczona pozwanej 26 maja 2021 r. i od tej chwili (tj. ustalenia odszkodowania w konkretnej kwocie) można mówić o opóźnieniu się pozwanej z zapłatą odszkodowania określonego według cen z tej chwili i w konsekwencji, dopiero od tej chwili można zasądzić od niej odsetki za opóźnienie (por. wyroki Sądu Najwyższego z 16 kwietnia 2009 r., I CSK 524/08, oraz z 7 lipca 2011 r., II CSK 635/10).

Odszkodowanie nie może przewyższać wysokości poniesionej szkody, a tak by było, gdyby uwzględnić apelację powodów. Wiąże się to z przyjęciem zaprezentowanego już wyżej poglądu, że zasadę pełnej kompensaty doznanej szkody realizuje zasądzenie odszkodowania według cen z daty ustalenia odszkodowania (art. 363 § 2 k.c.).

Po wtóre, w piśmie z 13 sierpnia 2020 r. (k. 6) powodowie domagali się wypłaty odszkodowania bez podania zarówno wysokości kwoty jak i terminu zapłaty. Ostatecznie wysokość należnego powodom odszkodowania została wyliczona w opinii biegłej. Aż do chwili sporządzenia opinii biegłej strony pozostawały w sporze co do zakresu szkody jak i jej wysokości. Zasadne zatem było, w świetle art. 455 k.c. w związku z art. 481 k.c., zasądzenie odsetek od należnej tytułem odszkodowania kwoty od dnia następnego, po doręczeniu pozwanej opinii biegłej, to jest od 27 maja 2021 r. Należy podkreślić, że wyliczona w tej opinii kwota odszkodowania (według stawek i cen z IV kwartału 2021 r.) została zasądzona na rzecz powodów.

Z podanych wyżej względów apelacja powodów, na podstawie art. 385 k.p.c., podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny orzekł podstawie art. 98 k.p.c. Powodowie przegrali postępowanie apelacyjne i mają ponieść koszty tego postępowania, które wyniosły 1350 zł. Kwotę ta stanowi wynagrodzenie pełnomocnika procesowego pozwanej – ustalone na podstawie § 2 punkt 4 i § 10 ust. 1 punkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia apelacji.

Koszty te Sąd Apelacyjny zasądził wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia uprawomocnienia się rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, stosownie do art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Na podstawie art. 374 k.p.c. niniejsza sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym ponieważ Sąd Apelacyjny uznał, że wyznaczenie rozprawy nie jest konieczne, a żadna ze stron nie złożyła stosownego wniosku.

SSA Katarzyna Żymełka