Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia SA Olga Gornowicz-Owczarek

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2024 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa D. G. i B. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w B.

o naprawienie szkody

na skutek apelacji powódki B. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 8 lutego 2022 r., sygn. akt I Cgg 25/19

oddala apelację.

SSA Olga Gornowicz-Owczarek

Sygn. akt V ACa 279/22

UZASADNIENIE

Powódki D. G. i B. K. wniosły o zasądzenie na ich rzecz solidarnie od pozwanej (...)S.A. w B. kwoty 80.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu, tytułem odszkodowania za szkody spowodowane ruchem zakładu górniczego, a powstałe na nieruchomości położonej przy ul. (...) w (...).

W uzasadnieniu podały, że są współwłaścicielami wyżej opisanej nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Nieruchomość uległa uszkodzeniu na skutek eksploatacji górniczej. Budynek mieszkalny uległ wychyleniu, nadto występują w nim inne uszkodzenia. Nadto wystąpiły szkody w otoczeniu budynku w postaci deformacji ogrodzenia i pęknięcia murków oporowych. Naprawa szkód winna nastąpić w drodze wypłaty odszkodowania.

W piśmie z dnia 25.08.2021 r. powódki dokonały modyfikacji (rozszerzyły powództwo) domagając się zasądzenia na rzecz powódek łącznej kwoty 500.041,01 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi w następujący sposób: od kwoty 80.000 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia modyfikacji roszczenia i od kwoty 500.041,01 zł od dnia następnego po dokonaniu modyfikacji do dnia zapłaty.

Ostatecznie po doprecyzowaniu żądania na rozprawie w dniu 8.02.2022 r. (w ramach żądania rozszerzonego w piśmie z 25.08.2021 r.) powódki D. G. i B. K. wniosły o zasądzenie od pozwanej Spółki (...) S.A. następujących kwot:

- na rzecz powódki D. G. kwoty 307.025,17 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 49.120 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia 25 sierpnia 2021 roku i od kwoty 258.903,17 od dnia 26 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty;

- na rzecz powódki B. K. kwoty 193.015,82 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 30.880 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia 25 sierpnia 2021 roku i od kwoty 162.135,82 złotych od dnia 26 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów. Oświadczyła, że kwestionuje roszczenie co do zasady, jak i co do wysokości. Jednocześnie przyznała, że jako następca prawny podzielonej (...) S.A. (w skład której wchodziła KWK (...)), odpowiada za szkody górnicze powstałe wskutek eksploatacji m.in. KWK (...)., z tym, że odpowiedzialność za szkody górnicze ponosi również (...) S.A.

Wyrokiem z dnia 8 lutego 2022 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach:

1.  zasądził od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w B. na rzecz powódki D. G. kwotę 307.025,17 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi w następujący sposób:

- od kwoty 49.120 złotych od dnia 21 sierpnia 2021 roku do dnia 25 sierpnia 2021 roku,

- od kwoty 258.905, 17 złotych od dnia 21 września 2021 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanej (...)Spółki Akcyjnej w B. na rzecz powódki B. K. kwotę 96.507,91 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi w następujący sposób:

- od kwoty 30.880 złotych od dnia 21 sierpnia 2021 roku do dnia 25 sierpnia 2021 roku,

- od kwoty 96.507,91 złotych od dnia 21 września 2021 roku do dnia zapłaty;

3. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

4. zasądził od pozwanej na rzecz powódek kwotę 4.357,80 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

5. nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 27.078,54 złotych tytułem kosztów sądowych.

Sąd Okręgowy oparł się na następujących ustaleniach faktycznych:

Powódki są współwłaścicielkami nieruchomości położonej w (...) przy ul. (...), objętej księgą wieczystą Kw nr (...). Nieruchomość jest zabudowana budynkiem mieszkalnym, w którym wyodrębniono trzy lokale mieszkalne stanowiące odrębne nieruchomości. Lokal mieszkalny nr (...) objęty jest KW nr (...), wiążą się z nim udziały w nieruchomości wspólnej w wysokości 313/1000 i stanowi on własność D. G. w 100%. Lokal mieszkalny nr (...) objęty jest KW nr (...), wiążą się z nim udziały w nieruchomości wspólnej w wysokości 386/1000 i stanowi on współwłasność B. K. i W. K. (1) po ½ części. Lokal mieszkalny nr (...) objęty jest KW nr (...), wiążą się z nim udziały w nieruchomości wspólnej w wysokości 301/1000 i stanowi on stanowi własność D. G. w 100%.

Pismem z 8 lipca 2019 roku powódki zgłosiły u pozwanej wniosek o naprawę szkód górniczych.

Ze sporządzonej na zlecenie Sądu opinii biegłych z zakresu górnictwa i geologii oraz miernictwa górniczego J. M. oraz W. K.wynika, iż na nieruchomość powódek oddziaływała eksploatacja górnicza prowadzona przez wyłącznie jeden zakład (...). Szkody, których naprawy dochodzą powódki, zostały spowodowane działalnością tej kopalni. Wpływy ruchu prowadzonego przez tą kopalnię zakończyły się do końca roku 2016 r., a od 2017 roku teren jest górniczo uspokojony. Pochylenie zasadniczej bryły budynku powódek wynosi 17,2 mm/m, a przybudówki od strony południowo – wschodniej 10,8 mm/m w kierunku południowo – zachodnim. Pochylenie budynku powstało na skutek eksploatacji prowadzonej przez kopalnię (...) w pokładach 416 wg i wd, 504,507,502 wg i wd i 510 wg i wd w okresie po wybudowaniu budynku do roku 2016. Ostateczna wartość wychylenia się budynku powódek ustabilizowała się do końca roku 2016, w dalszych latach się nie zmieniała. Ostatnia prowadzona eksploatacja w latach 2013 – 2016 w pokładzie 502 wg i wd spowodowała zmianę wychylenia budynku w stopniu zauważalnym dla powódek. W obrębie nieruchomości powódek występowały drgania gruntu na skutek wstrząsów górniczych, których intensywność według kryteriów skali GSIS kwalifikuje się do zerowego stopnia, tj. nie powodującego żadnych uszkodzeń w budynkach, a według kryteriów skali MSK do stopnia IV (nie powodującego skutków w budynkach). W związku z brakiem tzw. płytkich zrobów oraz brakiem udokumentowanych przypadków występowania deformacji nieciągłych oraz budową geologiczną górotworu (nadkład grubości 90m) nie zachodzi możliwość aktywacji starych zrobów, nadto nie wystąpiła żadna zmiana stosunków wodnych mogąca mieć wpływ na uszkodzenia budynku. Na nieruchomość powódek nie oddziaływały strefy uskokowe.

Z opinii biegłej z zakresu budownictwa oraz szkód górniczych R. Ż. wynika natomiast, iż główną szkodą pochodzenia górniczego, jaka występuje w budynku mieszkalnym jest jego trwałe wychylenie od pionu. Budynek jest wybudowany bez dodatkowych zabezpieczeń konstrukcyjnych na dodatkowe obciążenia wynikające z deformacji terenu górniczego. Maksymalne wychylenie narożników budynku głównego (według pomiarów wykonanych na zlecenie pozwanej) wynosi 21 mm/m, co powoduje dużą uciążliwość w użytkowaniu. Maksymalne wychylenie narożników dobudówki wynosi 14 mm/m, co powoduje małą uciążliwość w użytkowaniu. Budynek mieszkalny wraz z dobudówką stanowią wspólny układ funkcjonalno – użytkowy, a co za tym idzie dużą uciążliwość w użytkowaniu dla budynku głównego należy przyjąć również dla budynku mieszkalnego. Brak wyżej wspomnianych zabezpieczeń spowodował miejscowe spękania ścian powyżej piwnic, zarysowanie ścian narożników na klatce schodowej, w dobudówce, poziome spękania ścian wewnętrznych, spękania ukośne ścian przy otworach okiennych i drzwiowych. Z uwagi na wartość wychylenia budynek klasyfikuje się do naprawy poprzez wypłatę odszkodowania równego wartości technicznej lub rektyfikacji. Z uwagi na warunki techniczne wykluczone jest prostowanie posadzek w celu usunięcia uciążliwości w użytkowaniu, bowiem na skutek prostowania zmniejszy się wysokość pomieszczeń poniżej minimów przewidzianych rozporządzeniem ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 roku w sprawie warunków technicznych, jakim winny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Z tego też względu budynek nie nadaje się do wypłaty odszkodowania za trwałe wychylenie od pionu.

Szkody w budynku ujawniły się w 2015 r.

Szacunkowy koszt rektyfikacji budynku powódek wynosi łącznie 825.977,34 zł netto (892.055,53 zł brutto). Ponieważ budynek jest zlokalizowany w odległości 1 metra od granicy działki, a prowadzenie robót rektyfikacyjnych wymaga odsłonięcia ścian fundamentowych czy li wykonania wykopu o szerokości 1,5 m, istnieje duże prawdopodobieństwo ingerencji w sąsiednią działkę, a to z kolei przekreśla możliwość faktycznej rektyfikacji budynku.

Wartość techniczna budynku powódek (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego dotyczącego materiałów) wynosi według stanu na 2015 r. (data powstania szkód) 528.122,22 zł brutto (484.738,50 zł. netto). Wartość techniczna budynku powódek (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego dotyczącego materiałów) wynosi według stanu na 2021 r. 500.041,01 zł brutto (458.737,37 zł netto).

Porównując wartość techniczną budynku (wartość odtworzeniową pomniejszoną o stopień zużycia technicznego) z kosztami rektyfikacji, uzasadniona jest naprawa szkody poprzez wypłatę jednorazowego odszkodowania. Koszty pionowania budynku przewyższają bowiem wartość techniczną budynku.

Odnośnie nawierzchni betonowej biegła wskazała, iż uległa ona erozji na skutek działalności czynników atmosferycznych i zużycia technicznego. Brak jest jakichkolwiek uszkodzeń charakterystycznych dla szkód górniczych. Nawierzchnia ta jest użytkowana dłużej aniżeli jej trwałość techniczna (45 lata wobec 30 – 45 lat). Podobnie nawierzchnia z płyt betonowych prefabrykowanych, jej nawierzchnia uległa obniżeniu na zjeździe do garażu na skutek niewłaściwego zagęszczenia podłoża pod płytami betonowymi oraz wpływu wód opadowych spływających do zagłębienia pod wycieraczką stalową bez odprowadzenia tej wody do kanalizacji deszczowej (błąd wykonawczy i zużycie techniczne). Nadto, jak w poprzednim przypadku, nawierzchnia ta jest użytkowana dłużej aniżeli jej średnia trwałość techniczna (41 przy 38 latach). Główną szkodą w ogrodzeniu jest erozja betonu oraz wadliwe osadzenie słupków stalowych w cokole betonowym bez zapewnienia właściwej otuliny betonowej słupka. Jest to błąd wykonawczy (prawidłowo osadzony słupek zapewnia minimum 5 cm otulinę, a gniazdo wzmocnione jest zbrojeniem). Ogrodzenie również użytkowane jest dłużej aniżeli jego trwałość techniczna (31 lat wobec 15 – 25 lat). Z powyższych względów zarówno obie nawierzchnie, jak i ogrodzenie, nie klasyfikują się do odszkodowania z powodu działalności górniczej pozwanej.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo D. G. w całości, a częściowo powództwo B. K..

Zaznaczył, że strona pozwana ostatecznie nie kwestionowała swojej odpowiedzialności co do zasady. Sporna była natomiast wysokość należnego odszkodowania. Z uwagi na datę ujawnienia się szkód (od roku 2015) do ich naprawy stosuje się przepisy Prawa geologicznego i górniczego z 2011 roku. Zgodnie z art. 145 tej ustawy jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2 (spowodowane ruchem zakładu górniczego), stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego. W myśl art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże, gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Sąd Okręgowy ustalił, że nieruchomość powódek położona jest na terenie górniczym i objęta była zasięgiem wpływów górniczych KWK (...). Za wyrządzone szkody odpowiada pozwana spółka jako następca prawny sprawcy szkody. Odpowiedzialność pozwanej oraz ewentualna odpowiedzialność innego podmiotu górniczego jest w tej sytuacji zgodnie z art. 441 § 1 k.c. solidarna, a co za tym idzie brak jest ma podstaw do wyliczania w niniejszym postępowaniu, w jakim stopniu każdy z podmiotów odpowiedzialnych za szkodę przyczynił się do jej powstania. Takie wyliczenie może być przeprowadzone na gruncie dochodzenia roszczeń regresowych miedzy tymi pomiotami w oparciu o przepis art. 441 § 2 k.c.

Powódki domagały się zasądzenia jednorazowego odszkodowania w kwocie odpowiadającej wartości technicznej budynku (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego dotyczącego materiałów) według stanu na 2021 r. Sąd Okręgowy uznał, iż jest to dopuszczalne i uzasadnione. Pomimo bowiem, iż szkoda w budynku wystąpiła w 2015 r., budynek mieszkalny był nadal zamieszkiwany i eksploatowany – tym samym powódki odnosiły korzyść z budynku, a ten w dalszym ciągu podlegał naturalnemu zużyciu. Żądane przez powódki odszkodowanie wyliczone na 2021 r. było przy tym niższe niż wysokość szkody wyliczona na 2015 r. (uwzględniająca niższy stopień zużycia naturalnego). Zważywszy na stopień uszkodzeń, jakie nastąpiły w budynku powódek, stopień wychylenia budynku od pionu, koszty przywrócenia do stanu poprzedniego, Sąd Okręgowy uznał, że żądanie naprawienia szkody poprzez zasądzenie na rzecz powódek wartości technicznej budynku jest w pełni uzasadnione. Takiego wyboru naprawienia szkody dokonały powódki. Nie mają natomiast związku z działalnością górniczą uszkodzenia nawierzchni oraz ogrodzenia.

Wartość techniczna budynku powódek (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego dotyczącego materiałów) wynosi według stanu na 2021 r. 500.041,01 zł brutto (458.737,37 zł. netto). Wartość ta stanowi wysokość szkody.

Stopień zużycia technicznego budynku mieszkalnego przy szacowaniu wysokości szkody winno się uwzględniać odnośnie materiałów, gdyż zużyciu technicznemu ulegają tylko przedmioty materialne.

W piśmie z dnia 25.08.2021 r. powódki dokonały modyfikacji żądania domagając się zasądzenia na ich rzecz łącznej kwoty 500.041,01 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Ostatecznie – po doprecyzowaniu żądania na rozprawie w dniu 8.02.2022 r. (w ramach żądania rozszerzonego w piśmie z 25.08.2021r.) powódki D. G. i B. K. wniosły o zasądzenie od pozwanej (...)S.A. następujących kwot:

- na rzecz powódki D. G. kwoty 307.025,17 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 49.120 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia 25 sierpnia 2021 roku i od kwoty 258.903,17 od dnia 26 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty;

- na rzecz powódki B. K. kwoty 193.015,82 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 30.880 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia 25 sierpnia 2021 roku i od kwoty 162.135,82 złotych od dnia 26 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty.

Powódki żądały zasądzenia w sumie kwoty 500.041,01 zł, tj. wartości technicznej budynku z roku 2021 roku brutto, z uwzględnieniem zużycia technicznego materiałów. Tego rodzaju żądanie naprawienia szkody było zasadne, jednakże przy jego uwzględnieniu należało wziąć pod uwagę stosunki własnościowe dotyczące nieruchomości objętej pozwem.

Powódka D. G. jest współwłaścicielką nieruchomości na której wystąpiły szkody w 0,614 częściach (jako właściciel lokalu mieszkalnego nr (...) objętego KW nr (...), z którym wiążą się udziały w nieruchomości wspólnej w wysokości 313/1000 i jako właściciel lokalu mieszkalnego nr (...) objętego KW nr (...), z którym wiążą się udziały w nieruchomości wspólnej w wysokości 301/1000). Zasądzeniu na jej rzecz podlegała zatem żądana ostatecznie kwota 307.025,17 zł (61,4% z 500.041,01 zł).

Powódka B. K. jest współwłaścicielką nieruchomości, na której wystąpiły szkody w 0,193 częściach (jako współwłaściciel w ½ części lokalu mieszkalnego nr (...) objętego jest KW nr (...), z którym wiążą się udziały w nieruchomości wspólnej w wysokości 386/1000). W związku z tym na jej rzecz należało zasądzić kwotę 96.507,91 zł (19,3% z 500.041,01 zł). W pozostałym zakresie powództwo B. K. podlegało oddaleniu. Powódka B. K. nie wykazała bowiem, ażeby była uprawniona do domagania się odszkodowania w imieniu drugiego współwłaściciela lokalu nr (...), tj. W. K.. Zaznaczyć przy tym należy, iż domaganie się naprawienia szkody w drodze odszkodowania pieniężnego nie mieści się w ramach czynności współwłaściciela określonych w art. 209 k.c.

O odsetkach od zasądzonych kwot orzeczono w oparciu o przepis art. 481 k.c.

O kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c. uwzględniając wynik procesu.

Na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano pobranie części nieuiszczonych kosztów sądowych od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka B. K. w części oddalającej powództwo i domagała się jego zmiany poprzez zasądzenie na jej rzecz dodatkowo kwoty 96.507,91 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 września 2021 r. oraz zasądzenia kosztów postępowania apelacyjnego.

Skarżąca powódka zarzuciła naruszenie art. 209 k.c. poprzez przyjęcie, że powódka nie jest uprawniona do dochodzenia odszkodowania tytułem naprawy szkód górniczych w części dotyczącej współwłaściciela nieruchomości.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powódki B. K. nie odniosła zamierzonego skutku.

Okoliczności faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy nie były kwestionowane w postepowaniu odwoławczym a ponieważ odpowiadają treści zebranym w sprawie dowodów Sąd Apelacyjny przyjął je za własne.

Z ustaleń tych wynika, że nieruchomość powódek uległa na tyle zniszczeniu, że nie nadaje się do umówionego użytku. A ponieważ wysokość kosztów przywrócenia rzeczy do stanu poprzedniego przewyższa znacznie wartość rzeczy, a nadto jest technicznie niemożliwa, powódce przysługiwało odszkodowanie za zniszczoną rzecz do wysokości jej wartości.

Lokal mieszkalny położony w zniszczonym budynku mieszkalnym stanowi współwłasność powódki i osoby trzeciej, nie biorącej udziału w postepowaniu sądowym. W ocenie skarżącej, powódka ma jednak prawo do dochodzenia przypadającego na drugiego współwłaściciela nieruchomości odszkodowania w ramach tzw. czynności zachowawczych, o jakich mowa w art. 209 k.c. Wnioskowanie skarżącej jest jednak nieprawidłowe, gdyż w przypadku dochodzenia odszkodowania za zniszczoną rzecz nie można mówić o czynnościach współwłaściciela zmierzające do zachowania prawa własności, skoro rzecz już nie istniej. Cytowane przez skarżąca orzeczenie odnosi się do „uszkodzenia rzeczy wspólnej lub zniszczenia jej części składowych”, a nie całkowitego zniszczenia rzeczy, z czym mamy do czynienia w tym przypadku.

Kwestię tę wyjaśnił precyzyjnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 czerwca 1998 r. (sygn. akt II CKN 792/97), który nie utracił swojej aktualności i jest powszechnie stosowany w orzecznictwie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 1 lutego 2019 r., V ACa 1/18). Sąd Najwyższy wskazał, iż:

„Stosownie do art. 209 k.c. każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa. Do roszczeń objętych powołanym przepisem należy przede wszystkim roszczenie windykacyjne (art. 222 § 2 k.c.). Do roszczeń tych należy też roszczenie negatoryjne, którego podstawę stanowi art. 222 § 1 k.c. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym, polegające na żądaniu przywrócenia stanu poprzedniego (art. 363 § 1 k.c.), ma z punktu widzenia gospodarczego cel zbliżony do celu, jaki ma roszczenie negatoryjne. Roszczenie o przywrócenie stanu sprzed wyrządzenia szkody, widziane w tym aspekcie, może więc być roszczeniem, o którym mowa w art. 209 k.c. Od wyboru poszkodowanego zależy, czy dochodzi on naprawienia szkody przez przywrócenie stanu poprzedniego, czy też przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 § 1 k.c.). Powstaje zatem pytanie, czy roszczenie o naprawienie szkody przez zapłatę odszkodowania może być roszczeniem, do którego ma zastosowanie art. 209 k.c.? Odpowiedzi negatywnej na to pytanie nie uzasadnia okoliczność, że roszczenie, o którym mowa, jest roszczeniem podzielnym. Wprawdzie przy podzielności świadczenia wierzytelność dzieli się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest wierzycieli (art. 379 § 1 k.c.), wobec czego każdy wierzyciel może dochodzić przypadającej mu części wierzytelności, ale poszukując prawidłowej odpowiedzi na postawione pytanie nie można pominąć charakteru roszczenia, a przede wszystkim celu, któremu ma ono służyć. Wychodząc z takich założeń Sąd Najwyższy w mającej moc zasady prawnej uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 14 czerwca 1965 r. III CO 20/65 (OSPiKA 1966, z. 12, poz. 272) stwierdził, że "współwłaściciel, który (...) zarządza rzeczą stanowiącą przedmiot współwłasności jest uprawniony do dochodzenia całej należności z tytułu czynszu najmu, chyba że inny współwłaściciel temu się sprzeciwi, albo wytoczy także powództwo o czynsz za ten sam okres". Zapatrywanie to, odpowiednio odniesione do roszczenia o odszkodowanie wyrażone w pieniądzu, przy uwzględnieniu charakteru i celu tego roszczenia, nie wyklucza przyjęcia, że roszczenie to może być uznane za objęte przepisem art. 209 k.c.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 27 października 1971 r. I CR 477/71 (OSNCP 1972, z. 5, poz. 88) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że art. 209 k.c., mający na względzie czynności zmierzające do zachowania prawa wspólnego dla wszystkich współwłaścicieli, nie może dotyczyć dochodzenia roszczenia o odszkodowanie za będącą przedmiotem współwłasności rzecz utraconą (w rozpoznawanej sprawie był to samochód osobowy), skoro utrata jest przeciwieństwem zachowania i skoro wobec utraty rzeczy bezprzedmiotowe jest zachowanie wspólnego (dla współwłaścicieli) do niej prawa.”

Identyczny wniosek wyciągnął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 października 1971 r. (sygn. akt I Cr 427/71), w którym podał, iż „Przepis ten ma na względzie czynności zmierzające do zachowania wspólnego prawa własności. Nie może on dotyczyć roszczenia o odszkodowanie za utraconą własność, skoro utrata jest przeciwieństwem zachowania i skoro wobec utraty bezprzedmiotowe jest już zachowanie wspólnego prawa. Roszczenie o naprawienie szkody przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 § 1 k.c.) jest roszczeniem o świadczenie podzielne. Przy podzielności zaś świadczenia wierzytelność dzieli się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest wierzycieli (art. 379 § 1 k.c.). Powódka więc może skutecznie dochodzić tylko należnego jej odszkodowania, wyrażającego się najwyżej połową kwoty 35.000 zł, czyli kwotą 17.500 zł.”

Skoro, co jest niesporne, rzecz, za którą skarżąca powódka dochodziła odszkodowania, została całkowicie zniszczona, to nie ma ona upoważnienia wynikającego z art. 209 k.c. do wyrównania szkody w części, w której przypada ona na współwłaściciela.

Apelacja powódki jako niezasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.