Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lutego 2022r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca – SSA Barbara Konińska

po rozpoznaniu w dniu 1 lutego 2022r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko J. D.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Rybniku

z dnia 26 listopada 2020r., sygn. akt I C 533/20

oddala apelację.

SSA Barbara Konińska

Sygn. akt V ACa 13/21

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka Akcyjna w W. pozwem wniesionym 25 czerwca 2019r. domagała się zasądzenia do pozwanego J. D. kwoty 150.000 zł z odsetkami i kosztami procesu. Podniosła, iż jako ubezpieczyciel wypłaciła poszkodowanemu zadośćuczynienie za wypadek komunikacyjny, który spowodował pozwany znajdując się w stanie nietrzeźwości.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Zarzucił, iż nie jest w stanie spłacić należności albowiem znajduje się w trudnej sytuacji materialnej. Wskazał, iż wypłacił już 2.000 zł matce poszkodowanego, opłacił koszty postępowania karnego oraz w latach 2005-2007 tytułem regresu uiścił łącznie kwotę 9.300 zł. Podniósł też zarzut przedawnienia roszczenia.

Wyrokiem z dnia 26 listopada 2020r. sygn. I C 553/20 Sąd Okręgowy w Rybniku zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 150.000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 października 2019r. oraz kwotę 12.917 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi za czas od dnia uprawomocnienia się tego wyroku.

Sąd Okręgowy poczynił następujące istotne ustalenia:

Strony łączyła umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego. Pozwany w dniu 15 maja 2004r. w R. spowodował wypadek. Naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że znajdując się w stanie nietrzeźwości (2,52 promila alkoholu w wydychanym powietrzu) prowadził pojazd i w trakcie wykonywania skrętu w lewo zjechał na chodnik, w wyniku czego, 3 letni M. S. doznał obrażeń ciała w postaci poważnego urazu lewej kończyny dolnej
z otwartym złamaniem kości podudzia, ranami szarpanymi z ubytkiem skóry podudzia
i mięśni podudzia, uszkodzenia tętnicy piszczelowej i nerwu piszczelowego tylnego, co spowodowało u niego ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci ciężkiego kalectwa.

Poszkodowany M. S. pozwem z 4 stycznia 2016r. wystąpił przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę kwoty 250.000 zł zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wskutek wypadku spowodowanego przez pozwanego. W toku procesu ustalono, iż w procesie likwidacji szkody (...) SA wypłacił mu już 37.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 1.744 zł tytułem poniesionych koszów leczenia i opieki osób trzecich. Kwotę tę poszkodowany uznał za nieadekwatną do poniesionych cierpień i dlatego dochodził dalszych roszczeń tytułem zadośćuczynienia. Po przeprowadzonej opinii biegłego sądowego z zakresu chirurgii, ortopedii oraz traumatologii

strony doszły do porozumienia i ustaliły kwotę zadośćuczynienia. Na zawarcie ugody imieniem małoletniego poszkodowanego Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim III Wydział Rodzinny i Nieletnich zezwolił matce D. S.. W związku z tym, dnia 13 września 2017r. zwarto ugodę, mocą której (...) Spółka Akcyjna
w W. zobowiązał się zapłacić na rzecz małoletniego powoda M. S. reprezentowanego przez matkę D. S. kwotę 150.000 zł zadośćuczynienia wraz
z odsetkami oraz kwotę 6.817 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W związku z zawarciem ugody poszkodowanemu pozwana wypłaciła w dniu 19 września 2017r. zadośćuczynienie
w łącznej kwocie 150.000 zł. Pismem z dnia 21 września 2017r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty wypłaconego poszkodowanemu zadośćuczynienia w wysokości 150.000 zł w terminie 7 dni. Pismo doręczono 29 września 2017 r.

Sąd Okręgowy uznał żądanie powódki za zasadne w świetle § 33 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000 r. w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów i art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z 22 maja 2003r.
o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), o odsetkach orzekł zgodnie za art. 481 k.c., zaś
o kosztach postępowania na podstawie art. 98 k.p.c.

Pozwany w apelacji od tego rozstrzygnięcia zaskarżając go w całości wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa, względnie - o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę § 33 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000r.
w sprawie ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej poprzez jego zastosowanie, w sytuacji gdy przepis ten utracił moc prawną; nierozpoznanie istoty sprawy poprzez przyjęcie, iż powód słusznie i zasadnie domaga się od niego zapłaty kwoty objętej wcześniej ugodą z poszkodowanym, w sytuacji gdy nie był uczestnikiem postępowania objętego tą ugodą, nie miał możliwości obrony swych praw w tym postępowaniu, nadto kwota ta nie została w żaden sposób w sprawie zweryfikowana i zbadana pod kątem jej zasadności.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił fakty w sprawie, które to ustalenia Sąd Apelacyjny w całości podziela i przyjmuje za własne bez potrzeby ich zbędnego powtarzania.

Zgodzić się należy ze skarżącym, iż Sąd Okręgowy błędnie zastosował § 33 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000r. w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (Dz.U. z 2000r., Nr 26, poz. 310). Powyższy akt prawny został uchylony z dniem 1 stycznia 2004r. zgodnie
z treścią art. 256 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz.U.
z 2015r., poz.1206), na podstawie którego to przepisu straciła moc ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 1996 r. Nr 11, poz. 62, z późn. zm.)
i wszystkie wydane na jej podstawie rozporządzenia.

Mimo powyższego zaskarżony wyrok odpowiada prawu. Zgodnie bowiem z treścią art. 43 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U.
z 2021, poz. 854), który to przepis Sąd Okręgowy trafnie zastosował, zakładowi ubezpieczeń przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, między innymi jeżeli kierujący wyrządził szkodę w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości . Biorąc pod uwagę, iż pozwany spowodował wypadek komunikacyjny będąc w stanie nietrzeźwości zachodzą przesłanki do zastosowania powyższego przepisu.

Odnosząc się do zarzutów apelacji dotyczących wysokości zasądzonego świadczenia Sąd Apelacyjny zauważył, że okoliczność wpłaty przez powódkę poszkodowanemu odszkodowania w wysokości 150.000 zł nie była przez pozwanego kwestionowana w toku postępowania przed Sądem I instancji, podobnie jak nie zakwestionował on czy wypłacone zadośćuczynienie jest odpowiednie do rozmiarów doznanej przez poszkodowanego krzywdy.

Wypłata przez pozwaną zadośćuczynienia została potwierdzona ugodą sądową, na której zawarcie przez matkę małoletniego pokrzywdzonego zgodę wyraził Sąd Rejonowy
w Wodzisławiu Śląskim, który dokonał jej oceny, podobnie jak Sąd Okręgowy akceptujący jej zawarcie i potwierdzona została dokumentem bankowego potwierdzenia wypłaty /akta szkody – k. 28 akt/. Pozwany przed Sądem I instancji nie zgłosił żadnych zarzutów dotyczących złożonych przez powódkę dokumentów, a dokumenty te same w sobie nie budzą wątpliwości co do wiarygodności. W efekcie zasadnie Sąd Okręgowy oparł swe ustalenia co do wysokości szkody na tych dokumentach.

Pozwany jak wynika z treści doręczonego mu pouczenia wraz z przesłanym mu odpisem pozwu został pouczony o tym, że w tejże odpowiedzi należy wypowiedzieć się co do twierdzeń strony przeciwnej dotyczących faktów, wyszczególnić fakty, którym zaprzecza, zgłosić żądania i wnioski oraz przedstawić twierdzenia i dowody na ich poparcie /k. 37-39, 41 akt/. Został także pouczony o możliwości ustanowienia pełnomocnika z wyboru i o tym, że może domagać się ustanowienia pełnomocnika z urzędu /k. 37-39, 41 akt/.

Pozwany do zamknięcia rozprawy przed Sądem I instancji nie zakwestionował twierdzenia powódki co do wysokości zadośćuczynienia wpłaconego pokrzywdzonemu, ani dowodów przedstawionych przez powódkę. Nie twierdził też, by to zadośćuczynienie było niewspółmierne do krzywdy doznanej przez pokrzywdzonego. A ponadto nie zaoferował żadnych wniosków dowodowych, które miałyby zmierzać do obalenia mocy dowodowej dokumentów przedstawionych przez powódkę i zniweczyć zasadność jej żądań poza dowodami wpłaty obejmującymi wcześniejsze wypłaty zadośćuczynienia. Wobec tego trafnie Sąd Okręgowy uznał, że pozwany nie kwestionuje wysokości zadośćuczynienia wypłaconego poszkodowanemu a jedynie uchyla się od zwrotu wypłaconych kwot powołując się na swoją sytuację materialną i majątkową. Dlatego podniesione dopiero w apelacji zarzuty, jako spóźnione, a przy tym całkowicie gołosłowne, nie zasługiwały na uwzględnienie.

Biorąc zaś pod uwagę opis występku, za który pozwany został skazany nie sposób przy tym uznać, by zadośćuczynienie jakie otrzymał w sumie pokrzywdzony miało nie odpowiadać przesłankom z art. 445 § 1 k.c. Już z samego opisu czynu przypisanego pozwanemu wyrokiem karnym skazującym wynika, że pozwany spowodował u 3-letniego wówczas pokrzywdzonego urazu lewej kończyny dolnej z otwartym złamaniem kości podudzia, ranami szarpanymi z ubytkiem skóry podudzia i mięśni podudzia, uszkodzenia tętnicy piszczelowej i nerwu piszczelowego tylnego, co spowodowało u niego ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci ciężkiego kalectwa. Spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu stanowi znamię czynu karalnego opisanego art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 177 § 1 k.k. Ustaleniem, że pozwany spowodował jako sprawca wypadku komunikacyjnego
u pokrzywdzonego ciężki uszczerbek na zdrowiu sąd w postępowaniu cywilnym jest związany zgodnie z treścią art. 11 k.p.c. Z opisu zaś tego znamienia, co nie było kwestionowane przez pozwanego wynika, że wskutek wypadku pokrzywdzony nie tylko doznał złamania kości podudzia, ale nastąpiło to z ubytkiem zarówno skóry jak i mięśni, uszkodzeniem tętnicy piszczelowej i nerwu. Następstwa powyższych obrażeń powodujących ciężkie kalectwo i utrata sprawności przez trzyletnie dziecko, jak wskazują to zasady doświadczenia życiowego będą odczuwane przez całą resztę życia poszkodowanego. W tej sytuacji nawet bez potrzeby przeprowadzania dalszego postępowania dowodowego w oparciu o twierdzenia pozwu niekwestionowane w tym zakresie przez pozwanego należy wskazać, że zadośćuczynienie jakie otrzymał pokrzywdzony od powódki w kwocie 150.000 zł wraz
z kwotami wcześniej wypłaconymi przez powódkę (37.000 zł, z czego pozwany w ramach regresu zwrócił powódce 9.300 zł) i pozwanego (2.000 zł) z tytułu zadośćuczynienia nie jest wygórowane w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. Przeciwnie, biorąc pod uwagę aktualną przewidywaną długość życia mężczyzn wynoszącą około 77 lat, pokrzywdzony może odczuwać skutki zdarzenia przez nawet 70 lat, co czyni łącznie uzyskane przez niego zadośćuczynienie niewygórowanym w stosunku do rozmiarów doznanej przez niego krzywdy bez konieczności badania szczegółowo okresu jego leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego, zabiegów operacyjnych, czy rehabilitacyjnych i aktualnego stanu ciężko uszkodzonej kończyny dolnej itp.

Z tych powodów apelacja jako bezzasadna została oddalona na podstawie art. 385
w zw. z art. art. 15 zzs ¹ ust.1 pkt.4 ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020r., poz. 1842 ze zm.).

SSA Barbara Konińska