Treść orzeczenia V ACa 1/18 - Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

V ACa 1/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2019-09-20

Sygn. akt V ACa 1/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2019r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Irena Piotrowska

Sędziowie:

SA Aleksandra Janas

SA Olga Gornowicz-Owczarek (spr.)

Protokolant:

Anna Fic

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2019r. w Katowicach

na rozprawie

spraw z powództwa I. W. i J. W.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

oraz z powództwa C. B. i S. B.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 18 września 2017r., sygn. akt I C 503/10

prostując zaskarżony wyrok w ten sposób, że został on wydany w sprawach

z powództwa I. W. i J. W.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

oraz z powództwa C. B. i S. B.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

A) w sprawie z powództwa I. W. i J. W.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanej na rzecz powodów kwotę 89.228,08 (osiemdziesiąt dziewięć tysięcy dwieście dwadzieścia osiem 8/100) złotych;

2. zasądza od pozwanej na rzecz powodów kwotę 10.040 (dziesięć tysięcy czterdzieści) złotych tytułem kosztów procesu;

B) w sprawie z powództwa C. B. i S. B.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanej na rzecz powodów kwotę 87.284,86 (osiemdziesiąt siedem tysięcy dwieście osiemdziesiąt cztery 86/100) złote;

2. zasądza od pozwanej na rzecz powodów kwotę 9.343 (dziewięć tysięcy trzysta czterdzieści trzy) złote tytułem kosztów procesu;

II. zasądza od pozwanej na rzecz powodów I. W. i J. W. kwotę 8.512 (osiem tysięcy pięćset dwanaście) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

III. zasądza od pozwanej na rzecz powodów C. B. i S. B. kwotę 8.415 (osiem tysięcy czterysta piętnaście) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Olga Gornowicz-Owczarek

SSA Irena Piotrowska

SSA Aleksandra Janas

Sygn. akt V ACa 1/18

UZASADNIENIE

Powodowie I. W. i J. W. wnieśli o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. ma zapłacić powodom kwotę 89.228,08 zł wraz z kosztami postępowania.

W uzasadnieniu żądania pozwu powodowie podali, ze w dniu 15 października 2008 r. w G. zawarli z pozwanym umowę zobowiązującą do wykonania budynku wielomieszkaniowego, ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz przeniesienia tego prawa oraz przedwstępną umowę sprzedaży, na mocy których to umów pozwana spółka zobowiązała się do wybudowania w G. przy ulicy (...) m.in. budynku nr(...), a w nim samodzielnego lokalu mieszkalnego nr (...) oraz jego sprzedaży na rzecz powodów wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej, udziałem w nieruchomości zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym) oraz udziałem w nieruchomości stanowiącej drogę dojazdową za łączną cenę 844.442,67 zł brutto. W dniu 29 lipca 2009r. strony dokonały zmiany umowy sprzedaży w ten sposób, że łączna cena sprzedaży została obniżona o 10 % i ustaliły, że pozostała część ceny w kwocie 632.770,40 zł zostanie zapłacona w terminie 7 dni przed podpisaniem umowy przenoszącej własność. Ponadto strony ustaliły, że nie później niż do dnia 5 sierpnia 2009 r. dokonają ponownego odbioru lokalu mieszkalnego potwierdzającego jednostronny odbiór dokonany przez pozwaną w dniu 15 maja 2009r. Pismem z dnia 07 sierpnia 2009 r. pozwana wezwała powodów do zawarcia umowy ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu, wskazując, jednocześnie, że warunkiem podpisania umowy jest zapłata przez powodów pozostałej części ceny, to jest kwoty 632.770,40 zł. Wobec braku wpłaty i nieprzystąpienia przez powodów do zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży, pismem z dnia 9 października 2009r. pozwana ponownie wezwała powodów do zapłaty należnej kwoty 632.770,40 zł. Pismem z dnia 22 marca 2010 r. powodowie zwrócili się bezpośrednio do pozwanej o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron i zwrot części wpłaconych zaliczek w wysokości 85.005,87 zł. Pozwana w odpowiedzi z dnia 27 maja 2010r. wskazała, że w związku z niewywiązaniem się przez powodów z umowy pozwana spółka poniosła dodatkowe koszty w wysokości 171.708,22 zł i dlatego też nie widzi podstaw do dokonania zwrotu jakichkolwiek kwot na rzecz powodów. Jednocześnie pozwana wezwała powodów do zapłaty kwoty 82.480,14 zł stanowiącej różnicę pomiędzy sumą kosztów, jakie poniosła a sumą zaliczek otrzymanych od powodów.

Sąd Okręgowy w Gliwicach nakazem zapłaty z dnia 29 września 2010 r. w postępowaniu upominawczym orzekł, że pozwana ma zapłacić powodom I. W. i J. W.solidarnie kwotę 89.228,08 zł wraz z kosztami postępowania.

Pozwana (...) Sp. z o. o. w G. wniosła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty i zaskarżając go w całości domagała się oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powodów na jej rzecz kosztów procesu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zakwestionowała charakter umowy zawartej przez strony a określony przez stronę powodową jako umowy przedwstępnej. Nadto wnosząc o oddalenie powództwa podniosła, że w związku z brakiem wywiązania się przez powodów z zawartej umowy poniosła ona dodatkowe koszty w wysokości 171.708,22 zł, co po odliczeniu 5% ceny brutto przedmiotu umowy od wysokości dokonanej przez powodów wpłaty w kwocie 127.228,00 zł, powoduje, iż do zapłaty na rzecz pozwanej pozostaje kwota 82.480,14 zł. Pismo z dnia 27 maja 2010 r. należy traktować jako oświadczenie o potrąceniu wzajemnych wierzytelności, choć wprost nie użyto tu sformułowania o potrąceniu. Z ostrożności procesowej pozwana w sprzeciwie złożonym przez profesjonalnego pełnomocnika reprezentującego pozwaną ponownie złożyła oświadczenie o potrąceniu wierzytelności.

Powodowie C. B. i S. B. wnieśli o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. ma zapłacić powodom kwotę 87.284,86 zł wraz z kosztami postępowania.

W uzasadnieniu żądania pozwu powodowie podali, ze w dniu 30 kwietnia 2008 r. w B. zawarli z pozwaną umowę zobowiązującą do wykonania budynku wielomieszkaniowego, ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz przeniesienia tego prawa oraz przedwstępną umowę sprzedaży, na mocy których to umów pozwana spółka zobowiązała się do wybudowania w G. przy ulicy (...) m.in. budynku nr (...), a w nim samodzielnego lokalu mieszkalnego nr (...) oraz jego sprzedaży na rzecz powodów wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej, udziałem w nieruchomości zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym) oraz udziałem w nieruchomości stanowiącej drogę dojazdową za łączną cenę 848.021 zł brutto. W dniu 29 lipca 2009 r. strony dokonały zmiany umowy sprzedaży w ten sposób, że łączna cena sprzedaży została obniżona o 10 % i ustaliły, że pozostała część ceny w kwocie 637.773,09 zł zostanie zapłacona w terminie 7 dni przed podpisaniem umowy przenoszącej własność. Ponadto strony ustaliły, że nie później niż do dnia 5 sierpnia 2009 r. dokonają ponownego odbioru lokalu mieszkalnego potwierdzającego jednostronny odbiór dokonany przez pozwaną w dniu 15 maja 2009r. Pismem z dnia 7 sierpnia 2009 r. pozwana wezwała powodów do zawarcia umowy ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu wskazując jednocześnie, że warunkiem podpisania umowy jest zapłata przez powodów pozostałej części ceny, to jest kwoty 637.773,09 zł. Wobec braku wpłaty i nieprzystąpienia przez powodów do zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży, pismem z dnia 9 października 2009 r. pozwana ponownie wezwała powodów do zapłaty należnej kwoty 637.773,09 zł. Pismem z dnia 5 marca 2010 r. powodowie zwrócili się bezpośrednio do pozwanej o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron i zwrot części wpłaconych zaliczek w wysokości 83.044,41 zł. Pozwana w odpowiedzi z dnia 27 maja 2010 r. wskazała, że w związku z niewywiązaniem się przez powodów z umowy pozwana spółka poniosła dodatkowe koszty w wysokości 174.301,53 zł i dlatego też nie widzi podstaw do dokonania zwrotu jakichkolwiek kwot na rzecz powodów. Jednocześnie pozwana wezwała powodów do zapłaty kwoty 87.016,67 zł stanowiącej różnicę pomiędzy sumą kosztów jakie poniósł a sumą zaliczek otrzymanych od powodów.

Sąd Okręgowy w Gliwicach nakazem zapłaty z dnia 29 września 2010 r. w postępowaniu upominawczym orzekł, że pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. ma zapłacić powodom C. B. i S. B. solidarnie kwotę 87.284,86 zł wraz z kosztami postępowania.

Wyrokiem z dnia 18 września 2017 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach:

1. oddalił powództwo I. W., J. W.;

2. oddalił powództwo C. B., S. B.;

3. zasądził od powodów I. W., J. W.solidarnie na rzecz pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 3.617 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4. zasądził od powodów C. B., S. B. solidarnie na rzecz pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 3.600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

5. odstąpił od obciążenia powodów resztą nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Okręgowy poczynił następujące ustalenia faktyczne:

w zakresie sprawy powództwa I. W. i J. W.:

W dniu 15 października 2008 r. przed notariuszem A. P. w jej Kancelarii Notarialnej w G. pomiędzy I. W. i J. W. reprezentowanymi przez E. O. a (...) Sp. z o. o. w G. została zawarta umowa zobowiązująca do wykonania budynku wielomieszkaniowego, ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia tego prawa oraz umowy przedwstępne sprzedaży garażu i drogi dojazdowej. W ramach powyższej umowy (...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się do wykonania na nieruchomości położonej w G. przy ulicy (...) i przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w G. prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), adaptacji pomieszczeń wojskowych, budynku wielomieszkaniowego oraz ustanowienia po zakończeniu inwestycji odrębnej własności lokalu i przeniesienia tego prawa na powodów, zaś powodowie zobowiązali się do nabycia tego prawa i praw z nim związanych i zapłaty wynagrodzenia. Ustanowienie odrębnej własności lokalu i przeniesienie tego prawa na nabywcę dotyczyło lokalu mieszkalnego o numerze (...) znajdującego się na pierwszym piętrze budynku mieszkalnego, o powierzchni 109,25 cm^{(

2)}. Powierzchnia wszystkich 15 lokali budynku dawnego spichlerza wynosi 1.619,27m^{(

2)}. Udział powodów wyliczony poprzez odniesienie powierzchni mieszkania objętego umową łączącą powodów z pozwaną do metrażu pozostałych mieszkań wynosi 6,75 %. W umowie wskazano także, że z własnością lokalu będzie związany udział we współwłasności działki oraz w częściach wspólnych budynku wielomieszkaniowego, z którego lokal zostanie wydzielony, wynoszący 24/1000 części. W § 2 ust.10 (...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się, iż w dniu zawarcia umowy przenoszącej własność lokal będzie sprzedany w taki sposób, aby prawo jego własności nie było obciążone, to jest w szczególności prawo lokalu nie będzie obciążone hipotekami bądź ograniczeniami w rozporządzaniu. Zakończenie całości robót dotyczących budynku wielomieszkaniowego i lokalu wraz z towarzysząca infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu, miało nastąpić do dnia 30 kwietnia 2009 r. (§ 4 ust. 1 umowy). Zakończenie inwestycji i wykonanie prac dotyczących lokalu miało zostać stwierdzone protokołem końcowym podpisanym przez przedstawicieli obu stron umowy. Odbiór końcowy miał nastąpić nie później niż do dnia 30 kwietnia 2009 r. Wydanie nabywcy lokalu miało nastąpić w dniu podpisania protokołu końcowego. W przypadku zwłoki w wydaniu nabywcy lokalu w terminie do dnia 30 kwietnia 2009 r. (...) Sp. z o. o. w G. miała zapłacić na rzecz nabywcy karę umowną w wysokości odsetek ustawowych naliczonych od kwot wpłaconych przez nabywcę, za każdy dzień zwłoki, jednak nie więcej niż 5 % wartości przedmiotu umowy (§ 5 umowy). Po zakończeniu inwestycji, w terminie 60 dni od dnia podpisania protokołu odbioru końcowego, po wydaniu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budynku wielomieszkaniowego i wydaniu zaświadczenia o samodzielności lokalu, nie później niż do dnia 31 sierpnia 2009 r., lecz nie wcześniej niż po uiszczeniu całego wynagrodzenia na rzecz zbywającej Spółki, Spółka ta miała ustanowić odrębną własność lokalu i przenieść prawo do odrębnej własności lokalu na nabywcę wraz ze wszystkimi prawami z nim związanymi. Powodowie mieli obowiązek przystąpienia do aktu notarialnego po pisemnym wezwaniu przez zbywającą Spółkę z tym, że termin określony w wezwaniu do zawarcia umowy nie mógł być krótszy niż 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia. W przypadku niestawienia się nabywcy w wyznaczonym miejscu i terminie do podpisania aktu notarialnego, zbywająca Spółka miała wyznaczyć nabywcy kolejny termin, informując o nim nabywcę z co najmniej z siedmiodniowym wyprzedzeniem. Ponowne nieprzystąpienie do aktu notarialnego przez nabywcę w wyznaczonym terminie oznaczało rezygnację z nabycia prawa, co uprawniało zbywającą spółkę do rozwiązania umowy, na zasadach określonych w § 9 (§ 6 umowy). Strony ustaliły wysokość wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu umowy na kwotę 844.442,67 zł brutto, w tym:

- 788.148,67 zł brutto za lokal mieszkalny,

- 53.500,00 zł brutto za udział w nieruchomości zabudowanej budynkiem garażowym,

- 2.794,00 zł brutto za udział w drodze dojazdowej.

W paragrafie 9 umowy strony określiły zdarzenia uzasadniające rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym. (...) Sp. z o. o. w G. mogła rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, gdy powodowie dopuścili się opóźnienia w zapłacie wynagrodzenia pozwanej powyżej 30 dni i gdy mimo dodatkowego pisemnego wezwania do zapłaty należność w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania, należność nie zostanie uiszczona, a także, gdy powodowie nie przystąpią do zawarcia umowy w terminie do dnia 31 sierpnia 2009 r. W razie rozwiązania umowy z przyczyn wskazanych w paragrafie 9 umowy (...) Sp. z o. o. w G. miała zwrócić powodom kwoty wpłacone na poczet ceny w terminie 30 dni od dnia rozwiązania umowy, a strona, która zawiniała miała zapłacić na rzecz drugiej strony karę umowną w wysokości 5 % ceny brutto przedmiotu umowy, co nie wykluczało prawa żądania odszkodowania uzupełniającego, przewyższającego wysokość zastrzeżonych kar umownych (§ 9 umowy). (...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się także do zagwarantowania usług w zakresie zarządzania nieruchomością wspólną począwszy od daty odbioru pierwszego z lokali w budynku wielomieszkaniowym, przez okres 3 lat, przy czym nabywcę, od daty odbioru lokalu, obciążały koszty związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej (§ 10 umowy).

(...) Sp. z o. o. w G. równolegle z zadaniem inwestycyjnym w postaci wykonania budynku wielomieszkaniowego prowadzić miała roboty związane z wykonaniem budynku użytkowego (garażowego), w którym znajdować się miały garaże dwu lub jednostanowiskowe na działce powstałej w wyniku podziału działki nr (...). Powodowie byli zainteresowani korzystaniem z garażu znajdującego się w budynku użytkowym oznaczonym nr 19, jednostanowiskowym.

(...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się do sprzedaży na rzecz nabywcy udziału wynoszącego (...) części we własności nieruchomości zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym) oraz we współwłasności działki nr (...) za cenę w kwocie 53.500 zł brutto najpóźniej w terminie do dnia 31 sierpnia 2009r. (§ 11 umowy)

(...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się także do sprzedaży na rzecz powodów udziału wynoszącego (...) części we współwłasności działki nr (...), która stanowić miała drogę dojazdową do działki zabudowanej budynkiem użytkowym za cenę 2.794 zł najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2009 r. (§ 12 umowy).

Nadto strony postanowiły, że w sprawach nieuregulowanych umową zastosowanie będą miały przepisy prawa polskiego, które będzie prawem właściwym dla praw i obowiązków wynikających z zawartej umowy. Do umowy stosowane będą także standardy i zwyczaje obowiązujące w Rzeczypospolitej Polskiej. Spory wynikłe ze stosowania umowy rozstrzygać będzie właściwy sąd polski. (§ 13 umowy).

Pełnomocnik powodów wniósł, aby roszczenie o zawarcie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i o przeniesienie własności tego lokalu w wykonaniu umowy zobowiązującej oraz przyrzeczonych umów sprzedaży zostało ujawnione na rzecz powodów w dziale III księgi wieczystej KW nr (...).

W dniu 29 lipca 2009 r. w W. przed notariuszem A. R. strony dokonały zmiany umowy zobowiązującej do wykonania budynku wielomieszkaniowego, ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia tego prawa oraz umów przedwstępnych sprzedaży garażu i drogi dojazdowej w ten sposób, że łączna cena sprzedaży przedmiotów umowy została obniżona o 10 %, nadto strony uzgodniły, iż pozostała część ceny w kwocie 632.770,40 zł zostanie zapłacona w terminie 7 dni przed podpisaniem umowy przenoszącej własność. Strony ustaliły także, że nie później niż do 5 sierpnia 2009 r. dokonają ponownego odbioru lokalu mieszkalnego potwierdzającego odbiór dokonany przez pozwaną w dniu 15 maja 2009 r. W § 1 pkt 3 (...) Sp. z o. o. w G. potwierdziła, że otrzymała od powodów część należności z tytułu ceny w kwocie 127.228 zł, na którą składają się:

- kwota 118.226,42 zł na poczet ceny nabycia lokalu mieszkalnego,

- kwota 8.060,58 zł na poczet ceny nabycia udziału we własności nieruchomości zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym),

- kwota 941 zł na poczet ceny nabycia udziału we własności nieruchomości stanowiącej drogę dojazdową.

Pozostałe postanowienia umowy z dnia 15 października 2008 r. pozostały niezmienione.

Pismem z dnia 07 sierpnia 2009 r. (...) Sp. z o. o. w G. wezwała powodów do zawarcia umowy ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu wskazując jednocześnie, że warunkiem podpisania umowy jest zapłata przez powodów pozostałej części ceny, to jest kwoty 632.770,40 zł. Termin zawarcia umowy wyznaczono na dzień 20 sierpnia 2009 r. Wobec braku wpłaty i nieprzystąpienia przez powodów do zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży, pismem z dnia 9 października 2009 r. (...) Sp. z o. o. w G. ponownie wezwała powodów do zapłaty należnej kwoty 632.770,40 zł.

Powodowie, za pośrednictwem firmy (...), która współpracowała z firmą (...), czynili starania o uzyskanie kredytu na sfinansowanie zakupu nieruchomości oraz wykończenie mieszkań. Wnioski kredytowe były składane w (...) Banku, Banku (...), (...) Banku. Na przełomie lata i jesieni 2009 r. działalności zaprzestała firma (...) i wówczas w kwestii uzyskania kredytu powodowie rozpoczęli współpracę z byłym pracownikiem tej firmy D. P.. (...) Bank przedstawił powodom warunki udzielenia kredytu, jednakże kredyt miał być przeznaczony jedynie na zakup nieruchomości, a nie obejmował wykończenia lokalu. Powodowie zamierzali jednak sfinansować zarówno zakup nieruchomości, jak i wykończenie lokalu wyłącznie z kredytu. W lutym 2010 r. powodowie z uwagi na brak ofert kredytu, ogólnoświatową sytuację gospodarczą postanowili zrezygnować z zakupu nieruchomości. Pismem z dnia 22 marca 2010r. powodowie zwrócili się bezpośrednio do (...) Sp. z o. o. w G. o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron i zwrot części wpłaconych zaliczek w wysokości 85.005,87 zł.

(...) Sp. z o. o. w G. w odpowiedzi z dnia 27 maja 2010 r. wskazała, że w związku z niewywiązaniem się przez powodów z umowy poniosła dodatkowe koszty w wysokości 171.708,22 zł i dlatego też nie widzi podstaw do dokonania zwrotu jakichkolwiek kwot na rzecz powodów, gdyż w świetle umowy ma prawo do żądania odszkodowania uzupełniającego, przewyższającego wysokość zastrzeżonych kar umownych. Jednocześnie wezwano powodów do zapłaty kwoty 82.480,14 zł jako różnicy pomiędzy kwotą dodatkowych poniesionych przez (...) Sp. z o. o. w G. kosztów a kwotą uiszczoną przez powodów pomniejszoną o kwotę kary umownej. Załącznikiem do powyższego pisma było wyliczenie dodatkowych kosztów poniesionych przez (...) Sp. z o. o. w G., a obejmujących należności z tytułu: odsetek za przedłużenie okresu kredytowania, kosztów ochrony, ogrzewania lokalu, korespondencji, utraty dochodów ze sprzedaży lokali.

Mieszkanie (...) ostatecznie zostało oznaczone nr (...) i zostało sprzedane w dniu 20 marca 2013 r. aktem notarialnym Rep. (...) nr (...) sporządzonym przez notariusza W. M. w Kancelarii Notarialnej spółki cywilnej notariuszy W. M. i Ł. G.. Lokal mieszkalny wraz z udziałem w częściach wspólnych i działce został sprzedany za cenę 537.508,01 zł brutto, a udział w drodze dojazdowej za cenę 5491,99 zł. Dla tego lokalu mieszkalnego jest obecnie prowadzona księga wieczysta KW nr (...).

w zakresie sprawy powództwa C. B. i S. B.:

W dniu 30 kwietnia 2008r. przed notariuszem A. J. w jej Kancelarii Notarialnej w B. pomiędzy C. B. i S. B. reprezentowanymi przez E. O. a (...) Sp. z o. o. w G. została zawarta umowa zobowiązująca do wykonania budynku wielomieszkaniowego, ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia tego prawa oraz umowy przedwstępne sprzedaży garażu i drogi dojazdowej. W ramach powyższej umowy (...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się do wykonania na nieruchomości położonej w G. przy ulicy (...) i przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w G. prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) adaptacji pomieszczeń wojskowych, budynku wielomieszkaniowego oraz ustanowienia po zakończeniu inwestycji odrębnej własności lokalu i przeniesienia tego prawa na powodów, zaś powodowie zobowiązali się do nabycia tego prawa i praw z nim związanych i zapłaty wynagrodzenia. Ustanowienie odrębnej własności lokalu i przeniesienie tego prawa na nabywcę dotyczyło lokalu mieszkalnego o numerze (...) znajdującego się na trzecim piętrze budynku mieszkalnego o powierzchni 110,90 m². Powierzchnia wszystkich 15 lokali budynku dawnego spichlerza wynosi 1.619,27 m². Udział powodów wyliczony poprzez odniesienie powierzchni mieszkania objętego umową łączącą powodów z (...) Sp. z o. o. w G. do metrażu pozostałych mieszkań wynosi 6,85 %. W umowie wskazano także, że z własnością lokalu będzie związany udział we współwłasności działki oraz w częściach wspólnych budynku wielomieszkaniowego, z którego lokal zostanie wydzielony, wynoszący 22/1000 części. W § 2 ust.10 (...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się, iż w dniu zawarcia umowy przenoszącej własność lokal będzie sprzedany w taki sposób, aby prawo jego własności nie było obciążone, to jest w szczególności prawo lokalu nie będzie obciążone hipotekami bądź ograniczeniami w rozporządzaniu. Zakończenie całości robót dotyczących budynku wielomieszkaniowego i lokalu wraz z towarzysząca infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu, miało nastąpić do dnia 30 kwietnia 2009 r. (§ 4 ust. 1 umowy). Zakończenie inwestycji i wykonanie prac dotyczących lokalu miało zostać stwierdzone protokołem końcowym podpisanym przez przedstawicieli obu stron umowy. Odbiór końcowy miał nastąpić nie później niż do dnia 30 kwietnia 2009 r. Wydanie nabywcy lokalu miało nastąpić w dniu podpisania protokołu końcowego. W przypadku zwłoki w wydaniu nabywcy lokalu w terminie do dnia 30 kwietnia 2009r. (...) Sp. z o. o. w G. miała zapłacić na rzecz nabywcy karę umowną w wysokości odsetek ustawowych naliczonych od kwot wpłaconych przez nabywcę, za każdy dzień zwłoki, jednak nie więcej niż 5 % wartości przedmiotu umowy (§ 5 umowy). Po zakończeniu inwestycji, w terminie 60 dni od dnia podpisania protokołu odbioru końcowego, po wydaniu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budynku wielomieszkaniowego i wydaniu zaświadczenia o samodzielności lokalu, nie później niż do dnia 31 sierpnia 2009 r., lecz nie wcześniej niż po uiszczeniu całego wynagrodzenia na rzecz zbywającej Spółki, Spółka ta miała ustanowić odrębną własność lokalu i przenieść prawo do odrębnej własności lokalu na nabywcę wraz ze wszystkimi prawami z nim związanymi. Powodowie mieli obowiązek przystąpienia do aktu notarialnego po pisemnym wezwaniu przez zbywająca Spółkę, z tym że termin określony w wezwaniu do zawarcia umowy nie mógł być krótszy niż 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia. W przypadku niestawienia się nabywcy w wyznaczonym miejscu i terminie do podpisania aktu notarialnego, zbywająca Spółka miała wyznaczyć nabywcy kolejny termin, informując o nim nabywcę z co najmniej siedmiodniowym wyprzedzeniem. Ponowne nieprzystąpienia do aktu notarialnego przez nabywcę w wyznaczonym terminie oznaczało rezygnację z nabycia prawa, co uprawniało zbywającą spółkę do rozwiązania umowy, na zasadach określonych w § 9 (§ 6 umowy). Strony ustaliły wysokość wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu umowy na kwotę 844.442,67 zł brutto, w tym:

- 794.521,00 zł brutto za lokal mieszkalny,

-50.662,00 zł brutto za udział w nieruchomości zabudowanej budynkiem garażowym,

- 2.838,00 zł brutto za udział w drodze dojazdowej.

W paragrafie 9 umowy strony określiły zdarzenia uzasadniające rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym. (...) Sp. z o. o. w G. mogła rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, gdy powodowie dopuścili się opóźnienia w zapłacie wynagrodzenia pozwanemu powyżej 30 dni i gdy mimo dodatkowego pisemnego wezwania do zapłaty należność w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania, należność nie została uiszczona, a także gdyby powodowie nie przystąpili do zawarcia umowy w terminie do dnia 31 sierpnia 2009 r. W razie rozwiązania umowy z przyczyn wskazanych w paragrafie 9 umowy (...) Sp. z o. o. w G. miała zwrócić powodom kwoty wpłacone na poczet ceny w terminie 30 dni od dnia rozwiązania umowy, a strona, która zawiniała zapłacić na rzecz drugiej strony karę umowna w wysokości 5 % ceny brutto przedmiotu umowy, co nie wykluczało prawa żądania odszkodowania uzupełniającego, przewyższającego wysokość zastrzeżonych kar umownych (§ 9 umowy). (...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się także do zagwarantowania usług w zakresie zarządzania nieruchomością wspólną począwszy od daty odbioru pierwszego z lokali w budynku wielomieszkaniowym, przez okres 3 lat, przy czym nabywcę, od daty odbioru lokalu, obciążać miały koszty związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej (§ 10 umowy).

(...) Sp. z o. o. w G. równolegle z zadaniem inwestycyjnym w postaci wykonania budynku wielomieszkaniowego prowadzić miała roboty związane z wykonaniem budynku użytkowego (garażowego), w którym będą garaże dwu lub jednostanowiskowe na działce powstałej w wyniku podziału działki nr (...). Powodowie byli zainteresowani korzystaniem z garażu znajdującego się w budynku użytkowym oznaczonym nr(...), jednostanowiskowym.

(...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się do sprzedaży na rzecz nabywcy udziału wynoszącego 1/19 części we własności nieruchomości zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym) najpóźniej w terminie do dnia 31 sierpnia 2009 r. (§ 11 umowy)

(...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się do sprzedaży na rzecz powodów udziału wynoszącego 129/12500 części we współwłasności działki nr (...), która stanowić miała drogę dojazdową do działki zabudowanej budynkiem użytkowym za cenę 2.838 zł najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2009 r. (§ 12 umowy).

W dniu 29 lipca 2009 r. w W. przed notariuszem A. R. strony dokonały zmiany umowy zobowiązującej do wykonania budynku wielomieszkaniowego, ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia tego prawa oraz umów przedwstępnych sprzedaży garażu i drogi dojazdowej w ten sposób, że łączna cena sprzedaży przedmiotów umowy została obniżona o 10 %, nadto strony uzgodniły, iż pozostała część ceny w kwocie 637.773,09 zł zostanie zapłacona w terminie 7 dni przed podpisaniem umowy przenoszącej własność. Strony ustaliły także, że nie później niż do 5 sierpnia 2009 r. dokonają ponownego odbioru lokalu mieszkalnego potwierdzającego odbiór dokonany przez pozwanego w dniu 15 maja 2009r. W § 1 pkt 3 (...) Sp. z o. o. w G. potwierdziła, że otrzymała od powodów część należności z tytułu ceny w kwocie 125.445,81 zł, na którą składają się:

- kwota 119.953,91 zł na poczet ceny nabycia lokalu mieszkalnego,

- kwota 5.066,20zł na poczet ceny nabycia udziału we własności nieruchomości zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym),

- kwota 425,70 zł na poczet ceny nabycia udziału we własności nieruchomości stanowiącej drogę dojazdową.

Pozostałe postanowienia umowy z dnia 30 kwietnia 2008 r. pozostały niezmienione.

Pismem z dnia 7 sierpnia 2009 r. (...) Sp. z o. o. w G. wezwała powodów do zawarcia umowy ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu wskazując jednocześnie, że warunkiem podpisania umowy jest zapłata przez powodów pozostałej części ceny, to jest kwoty 637.773,09 zł. Termin zawarcia umowy wyznaczono na dzień 20 sierpnia 2009 r.

Wobec braku wpłaty i nieprzystąpienia przez powodów do zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży, pismem z dnia 9 października 2009 r. (...) Sp. z o. o. w G. ponownie wezwała powodów do zapłaty należnej kwoty 637.773,09 zł.

Powodowie, za pośrednictwem firmy (...), która współpracowała z firmą(...)., czynili starania o uzyskanie kredytu na sfinansowanie zakupu nieruchomości oraz wykończenie mieszkań. Wnioski kredytowe były składane w (...) Banku, Banku (...), (...) Banku. Na przełomie lata i jesieni 2009 r. działalności zaprzestała firma (...) i wówczas w kwestii uzyskania kredytu powodowie rozpoczęli współpracę z byłym pracownikiem tej firmy D. P.. (...)Bank przedstawił powodom warunki udzielenia kredytu, jednakże kredyt miał być przeznaczony jedynie na zakup nieruchomości, a nie obejmował wykończenia lokalu. Powodowie zamierzali jednak sfinansować zarówno zakup nieruchomości, jak i wykończenie lokalu wyłącznie z kredytu. Ostatecznie powodowie z uwagi na brak ofert kredytu, ogólnoświatową sytuację gospodarczą, postanowili zrezygnować z zakupu nieruchomości. Pismem z dnia 05 marca 2010 r. powodowie zwrócili się bezpośrednio do (...) Sp. z o. o. w G. o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron i zwrot części wpłaconych zaliczek w wysokości 83.044,71 zł.

(...) Sp. z o. o. w G. w odpowiedzi z dnia 27 maja 2010 r. wskazał, że w związku z niewywiązaniem się przez powodów z umowy spółka poniosła dodatkowe koszty w wysokości 174.301,53 zł i dlatego też nie widzi podstaw do dokonania zwrotu jakichkolwiek kwot na rzecz powodów, gdyż w świetle umowy ma prawo do żądania odszkodowania uzupełniającego, przewyższającego wysokość zastrzeżonych kar umownych. Nadto w piśmie podano, że poniesiono dodatkowe koszty tytułem odsetek za przedłużenie okresu kredytowania, kosztów ochrony oraz ogrzewania lokalu, korespondencji. Szczegółowy wykaz dodatkowych kosztów został wskazany w załączniku do powyższego pisma.

Mieszkanie (...) ostatecznie zostało oznaczone nr (...) i zostało sprzedane w dniu 28 grudnia 2010 r. aktem notarialnym Rep. (...) nr (...) sporządzonym przez notariusza W. M. w Kancelarii Notarialnej spółki cywilnej notariuszy W. M. i Ł. G.. Lokal mieszkalny wraz z udziałem w częściach wspólnych i działce został sprzedany za cenę 374.404,10 zł brutto, a udział w drodze dojazdowej za cenę 17.720,78 zł. Dla tego lokalu mieszkalnego jest obecnie prowadzona księga wieczysta KW nr (...).

okoliczności wspólne w zakresie spraw z powództwa I. W. i J. W.oraz powództwa C. B. i S. B.:

W dniu 19 września 2007 r. pomiędzy (...) Sp. z o. o. w G. a (...) Sp. z o. o. została zawarta umowa o współpracy w ramach, której (...) zobowiązała się do podjęcia czynności mających na celu doprowadzić do zawarcia umowy zbycia lokali mieszkalnych i/lub domów jednorodzinnych i poprzedzających je umów rezerwacyjnych i umów przedwstępnych lub zobowiązujących pomiędzy deweloperem a klientem. Przy wykonywaniu umowy (...) mogła posługiwać się osobami trzecim, w zakresie niezbędnym do prawidłowego realizowania ciążących na niej obowiązków, wyłącznie po uzyskaniu uprzedniej pisemnej zgody (...) Sp. z o. o. w G., na co w przypadku firmy (...) z siedzibą wH. (...) Sp. z o. o. w G. podpisując umowę wyraził zgodę. Za świadczenie usług (...) otrzymać miała wynagrodzenie liczone od wartości transakcji zawartej przez developera z klientem. Wynagrodzenie miało wynosić 5 % ceny transakcyjnej netto każdego sprzedawanego lokalu mieszkalnego i/lub domu jednorodzinnego, wynikającej z umowy przedwstępnej (zobowiązującej) lub umowy stanowczej. Do wynagrodzenia miał zostać doliczony VAT zgodnie z obowiązującymi przepisami. Cena transakcyjna oznaczała cenę sprzedaży nieruchomości określoną w przedwstępnej umowie sprzedaży (lub umowie zobowiązującej) albo w umowie stanowczej z klientem wyszukanym i wskazanym przez (...). Wynagrodzenie miało być płatne w terminie 14 dni od daty zawarcia przez developera przedwstępnej umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego i/lub domu jednorodzinnego albo umowy zobowiązującej z klientem lub też umowy stanowczej w sytuacji, gdyby umowa przedwstępna lub zobowiązująca nie były podpisywane i dokonania zapłaty na rzecz developera przez klienta odpowiedniej części wynagrodzenia (30 % lub 15 % wartości lokalu lub domu jednorodzinnego).

W dniu 15 maja 2008 r. pomiędzy (...) Bankiem S.A. w W. a (...) Sp. z o. o. w G. została zawarta umowa o kredyt nieodnawialny, zgodnie z którą (...) Sp. z o. o. w G. otrzymała kredyt w kwocie 8.000.000 zł na przebudowę i rozbudowę istniejącego budynku spichlerza położonego w G. przy ulicy (...) wraz z budową zjazdu z drogi publicznej oraz zmianę sposobu użytkowania nieruchomości polegającej na przekształceniu jej na cele mieszkalno – usługowo – handlowe, przy czym kredyt został udzielony do dnia 31 sierpnia 2009 r. W dniu 27 listopada 2009 r. okres kredytowania został przedłużony do dnia 30 czerwca 2010 r. Za wydłużenie okresu kredytowania od dnia 31 sierpnia 2009 r. do 30 czerwca 2010 r. (...) Sp. z o. o. w G. w dniu 30 listopada 2009r. zapłaciła prowizję w wysokości 73.475,70 zł. Odsetki zwykłe w okresie od 1 września 2009 r. do 29 czerwca 2010 r. wyniosły 450.927,28 zł. Odsetki karne w okresie od dnia 30 czerwca 2010 r. do 04 lipca 2010 r. wyniosły 16.657,36 zł. Łączna suma odsetek zwykłych i karnych oraz prowizja za zmianę umowy, które (...) Sp. z o. o. w G. zapłaciła w okresie od 1 września 2009 r. do 04 lipca 2010 r. wyniosła 541.060,34 zł. Na dzień 12 października 2010 r. do zapłaty pozostawała kwota 268.992,33 zł tytułem odsetek karnych za okres od 5 lipca 2010 r. do 30 września 2010 r.

W dniu 19 maja 2009 r. pomiędzy (...) Bankiem (...) S.A. w W. a (...) Sp. z o. o. w G. została zawarta umowa kredytu obrotowego w kwocie 2.000.000 zł przeznaczonego na dokończenie osiedla 15 domów jednorodzinnych w zabudowie szeregowej. Kredyt został udzielony na okres od 19 maja 2009 r. do 28 grudnia 2009 r. (...) Sp. z o. o. w G. twierdziła, że planowała spłacić powyższy kredyt również z dochodów uzyskanych ze sprzedaży lokali mieszkalnych. Koszty obsługi tego kredytu w okresie od 1 września 2009 r. do 30 września 2010 r. wyniosły 108.788,91 zł, w tym: odsetki 97.082,99 zł oraz koszty obejmujące także koszty prowizji za zawarcie ugody w wysokości 11.705,92 zł. Zgodnie z ugodą z dnia 16 lutego 2010 r. odsetki naliczone od zadłużenia do dnia 15 lutego 2010 r. wynosiły 52.053,15 zł., natomiast według ugody z dnia 30 września 2010 r. 68.992,12 zł.

W dniu 16 lipca 2009 r. pomiędzy (...) Sp. z o. o. w G. a (...) Sp. z o. o. w G. została zawarta umowa pożyczki w kwocie 1.000.000 zł udzielona na okres 12 miesięcy, tj. od dnia 16 lipca 2009 r. do dnia 15 lipca 2010 r. W dniu 14 lipca 2010 r. strony tej umowy przedłużyły termin zwrotu pożyczki do dnia 15 listopada 2010 r. Łączne koszty obsługi tej pożyczki w okresie od 1 września 2009 r. do 17 lipca 2010 r. wyniosły 236.987 zł

W dniu 2 kwietnia 2009 r. (...) Sp. z o. o. w G. dokonała zakupu nieruchomości położonej we wsi K. przy ulicy (...), gmina M., powiat (...) od spółki (...) Sp. z o. o. za kwotę 3.300.000 zł, przy czym część ceny, tj. kwota 300.000 zł zapłacona została przy zawarciu umowy, zaś kwota 3.000.000 zł miała zostać uregulowana do dnia 30 czerwca 2009 r. W dniu 17 lipca 2009 r. pozwana uregulowała z wyżej wymienionej kwoty 1.000.000 zł, w związku z czym na dzień 1 września 2009 r. pozostawała do zapłacenia kwota 2.000.000 zł. W dniu 1 września 2009 r. pomiędzy (...) Sp. z o. o. w G. a (...) sp. z o. o. zostało zawarte porozumienie, zgodnie z którym zapłata kwoty 2.000.000 zł została rozłożona na 5 rat płatnych w okresie od września 2009 r. do marca 2010 r., odsetki wynikające z tego porozumienia za okres od 1 września 2009 r. do 30 września 2010 r. wyniosły 216.681,03 zł.

W dniu 20 marca 2008 r. pomiędzy (...) Sp. z o. o. jako inwestorem a L. T. właścicielem firmy (...) została zawarta umowa o generalne wykonawstwo inwestycji, w ramach której wykonawca przyjął do wykonania kompleksową realizację zadania inwestycyjnego w postaci „Rewitalizacja budynku spichlerza w G. przy ulicy (...)” – adaptacja na budynek mieszkalno – usługowy. Na roboty wykonane w ramach tej umowy wykonawca udzielił gwarancji, której okres wynosił 36 miesięcy i był liczony od dnia bezusterkowego końcowego odbioru robót oraz dłuższej gwarancji na dostarczone urządzenia, elementy wyposażenia i wbudowane materiały, o ile gwarantują to ich producenci, w okresie zgodnym z gwarancją producenta.

(...) Sp. z o. o. w G. zawarł także umowę z Przedsiębiorstwem (...) Sp. z o. o. zapewniając m.in. ogrzewanie spichlerza w części administrowanej przez spółkę. W okresie od listopada 2009 r. do marca 2010 r. koszty ogrzewania spichlerza wyniosły 14.041,73 zł.

W dniu 28 stycznia 2010 r. (...) Sp. z o. o. w G. zawarł z zarządcą Wspólnoty B. M. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) zarząd (...) w G. umowę o zarządzanie nieruchomością wspólną, tj. budynkiem wielomieszkaniowym (...) posadowionym przy ulicy (...). Koszty zarządu od lutego do września 2010 r. wyniosły: odnośnie lokalu małżonków W. 609,28 zł, zaś na lokal małżonków B. 622,88 zł.

Koszty dozorowania mienia w okresie od września 2009 r. do listopada 2009 r. wyniosły 7.954,40 zł, stąd na lokal małżonków W. przypada kwota 542,90 zł, zaś na lokal małżonków B. 544,87 zł.

Spółka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. uległa podziałowi. W dniu 27 sierpnia 2014 r. został sporządzony plan podziału spółki (...) Sp. z o. o. w G. w trybie art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. poprzez przeniesienie części majątku spółki dzielonej spółkę nowo zawiązaną – (...) Sp. z o. o. w K.. W dniu 14 listopada 2014 r. spółka (...) podjęła uchwałę w formie aktu notarialnego w przedmiocie podziału tejże spółki poprzez wydzielenie w drodze przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa na spółkę (...) Sp. z o. o. Spółce nowo zawiązanej (...) Sp. z o. o. zostały przypisane w planie podziału prawa z umów wymienionych w załączniku nr (...) do planu, m.in. umowy przedwstępnej z dnia 15 października 2008r. Rep. (...) nr (...) pomiędzy (...) Sp. z o. o. a I. W., umowy przedwstępnej z dnia 29 lipca 2009r. Rep. (...) nr (...) pomiędzy (...) Sp. z o. o. a I. W., umowy przedwstępnej z dnia 30 kwietnia 2008r. Rep. (...) nr (...) pomiędzy (...) Sp. z o. o. a C. i S. i przedwstępnej z dnia 29 lipca 2009r. Rep. (...) nr (...) pomiędzy spółką (...) a C. i S. B.. Opis pasywów przypadających spółce nowo zawiązanej stanowił załącznik nr (...) do Planu podziału, w którym zostały wskazane m.in. zobowiązania z tytułu zaliczek na zakup nieruchomości wobec I. W. oraz C. i S. B..

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że roszczenia powodów w obu sprawach nie zasługują na uwzględnienie, gdyż wierzytelności pozowanej przedstawione do potrącenia umorzyły w całości wierzytelności powodów.

Odnosząc się do kwestii legitymacji biernej pozwanej Sąd Okręgowy stwierdził, iż w orzecznictwie występują rozbieżności co do wpływu podziału przez wydzielenie spółki kapitałowej w toku procesu z jej udziałem na ten proces, w szczególności: czy spółka kapitałowa, która nabyła w toku procesu w wyniku podziału przez wydzielenie część majątku spółki dzielonej wstępuje do procesu o prawo objęte wydzieleniem w miejsce spółki dzielonej, bez potrzeby uzyskania zgody przeciwnika procesowego, czy też wstąpienie to jest możliwe tylko za zgodą przeciwnika procesowego, stosownie do art. 192 pkt 3 k.p.c. Z jednej strony występują poglądy, opowiadające się za stosowaniem w takim przypadku przepisu art. 192 pkt 3 k.p.c. – tak orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 7 października 2004r., II PZP 9/04 (OSNAPUS 2005, Nr 9, poz. 3), 18 lutego 2009r., I CZ 7/09, 11 lutego 2016 r., V CSK 344/15 (Biuletyn SN 2016, nr 5, s.11) i 28 kwietnia 2016r., V CSK 524/15 (Biuletyn SN 2016, nr 6, s. 14), z drugiej strony, sprzeciwiające się stosowaniu w takim przypadku art. 192 pkt 3 k.p.c. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia: 25 kwietnia 2012r., II CSK 356/11 (OSNC 2012, Nr 12, poz. 143), 27 marca 2014r., III CSK 181/13 i 13 kwietnia 2016r., V CSK 614/15.

Przepis art.529 § 1 k.s.h. przewiduje cztery sposoby podziału spółki kapitałowej:

1. podział przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie),

1. podział przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek),

2. podział przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki),

3. podział przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Trzy pierwsze sposoby podziału charakteryzują się tym, że cały majątek spółki dzielonej podlega rozdzieleniu. W przypadku każdego z tych sposobów podziału spółka dzielona przestaje istnieć (art. 530 § 1 k.s.h.). W przypadku czwartego sposobu: podziału przez wydzielenie - tj. takiego, o jaki chodzi w sprawie - spółka dzielona nadal istnieje (art. 530 § 2 k.s.h.). Artykuł 531 § 1 k.s.h. ujmuje podział spółki kapitałowej bez względu na jego sposób jako częściową sukcesję uniwersalną, tj. jako sukcesję uniwersalną co do części praw i obowiązków określonych w planie podziału, czyli jako wstąpienie, z dniem podziału (art. 530 § 1 k.s.h.) lub - w przypadku podziału przez wydzielenie dniem wydzielenia, w określone w planie podziału prawa i obowiązki spółki dzielonej przez spółkę przejmującą (bądź spółkę nowo powstałą w związku z podziałem). Zgodnie z art. 531 § 2 k.s.h. przedmiotem sukcesji spółki przejmującej (lub nowo powstałej w związku z podziałem) są także zezwolenia, koncesje oraz ulgi przyznane spółce dzielonej, pozostające w związku ze składnikami majątku spółki dzielonej, przydzielonymi spółce przejmującej w planie podziału, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Przewidziana w art. 531 k.s.h. - a więc następująca ex lege - sukcesja obejmuje zatem także w określonym zakresie stosunki publicznoprawne. Zgodnie z art. 529 § 2 k.s.h., do podziału przez wydzielenie stosuje się przepisy o podziale spółek dotyczące odpowiednio spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2016 r., III CZP 20/16).

W uchwale z dnia 8 grudnia 2016 r. III CZP 85/16 (Lex nr 2162828) Sąd Najwyższy stwierdził, że spółka kapitałowa, która w toku procesu nabyła w wyniku podziału przez wydzielenie (art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h.) część majątku spółki dzielonej, wstępuje do procesu o prawo objęte wydzielonym majątkiem w miejsce spółki dzielonej bez potrzeby uzyskania zgody przeciwnika procesowego i szczegółowo omówił argumenty przeciwko stosowaniu art. 192 pkt 3 k.p.c., w tym przypadku. Podzielając powyższy pogląd Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 1 lutego 2017 r. oznaczył jako stronę pozwaną w niniejszym postępowaniu (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w K..

Sąd Okręgowy odniósł się również do sporu o kwalifikację prawną umów zawartych przez strony w dniu 30 kwietnia 2008 r. i 15 października 2008 r.

Umowy objęte aktami notarialnym sporządzonym przez notariusza A. P. w dniu 15 października 2008r. (Rep. (...) (...)) oraz aktem notarialnym sporządzonym przez notariusza A. J. w dniu 30 kwietnia 2008r. (Rep. (...)) zostały określone jako umowy zobowiązujące do wykonania budynku wielomieszkaniowego, ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia tego prawa oraz umowy przedwstępne sprzedaży garażu i drogi dojazdowej. W ramach powyższych umów (...) Sp. z o. o. w G. zobowiązała się do wykonania na nieruchomości położonej w G. przy ulicy (...) i przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy wG. prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) adaptacji pomieszczeń wojskowych, budynku wielomieszkaniowego oraz ustanowienia po zakończeniu inwestycji odrębnej własności lokali i przeniesienia tych prawa na powodów, zaś powodowie zobowiązali się do nabycia tego prawa i praw z nim związanych i zapłaty wynagrodzenia. Po zakończeniu inwestycji spółka miała ustanowić odrębną własność lokali i przenieść prawo do odrębnej własności lokali na nabywców wraz ze wszystkimi prawami z nim związanymi.

W księdze wieczystej Sądu Rejonowego w G. KW nr (...) na podstawie powyższych umów zostały wpisane następujące roszczenia:

- roszczenie o zawarcie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) znajdującego się na pierwszym piętrze budynku mieszkalnego posadowionego na nieruchomości objętej księgą wieczysta o powierzchni 109,25 m² i o przeniesienie własności tego lokalu w wykonaniu umowy zobowiązującej,

- roszczenie o zawarcie przyrzeczonej umowy sprzedaży udziału wynoszącego (...) części we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym) oraz we współwłasności działki nr (...) najpóźniej w terminie do dnia 31 sierpnia 2009r.,

- roszczenie o zawarcie przyrzeczonej umowy sprzedaży udziału wynoszącego (...) części we własności działki nr (...), która stanowić będzie drogę dojazdową do działki zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym)

na rzecz małżonków I. W. i J. W. W.

oraz

- roszczenie o zawarcie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) znajdującego się na trzecim piętrze budynku mieszkalnego posadowionego na nieruchomości objętej księgą wieczysta o powierzchni 110,90 m² i o przeniesienie własności tego lokalu w wykonaniu umowy zobowiązującej,

- roszczenie o zawarcie przyrzeczonej umowy sprzedaży udziału wynoszącego 1/19 części we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym) oraz we współwłasności działki nr (...) najpóźniej w terminie do dnia 31 sierpnia 2009r.,

na rzecz C. B. i S. B..

Jedynie więc co do sprzedaży udziałów we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym) oraz sprzedaży udziałów we własności działki nr (...), która stanowić będzie drogę dojazdową do działki zabudowanej budynkiem użytkowym (garażowym) Sad Okręgowy przyjął, iż strony zawarły umowy przedwstępne. Zarówno treść przywołanych wyżej zapisów umowy, jak również tytuł umowy świadczyły o tym, że umowy, które strony zawarły w dniach 15 października 2008 r. i 30 kwietnia 2008 r., są umowami deweloperskimi, a nie umowami przedwstępnymi (art. 389 k.c.).

Sąd Okręgowy wskazał, iż umowa deweloperska to umowa nienazwana, o charakterze mieszanym, powstała w wyniku specjalnego połączenia czynności realizowanych w ramach budowlanego procesu inwestycyjnego, z docelowym zamiarem przekazania inwestycji (budynku, lokalu) drugiej stronie umowy. Na umowę tę składają się elementy treści różnych umów nazwanych, tworzących jednolitą całość, z zachowaniem jednak przez tę umowę cech oryginalności w stosunku do ustawowych typów umów, których elementy zawiera. Wśród umów deweloperskich można wyróżnić takie umowy, jak: rezerwacyjna; zobowiązująca, zawierana na podstawie art. 9 ust. 1 u.w.l.; zobowiązująca, podobna do umowy zobowiązującej zawieranej na podstawie art. 9 ust. 1 u.w.l.; przedwstępna; rozporządzająca, która stanowi dopełnienie umów zobowiązujących i jest zawierana w chwili, gdy lokal jest wybudowany i stanowi odrębną własność; umowa zobowiązująco-rozporządzająca, która stanowi dopełnienie umowy przedwstępnej i jest zawierana w chwili, gdy lokal jest wybudowany i stanowi odrębną własność.

Umowy deweloperskie mają charakter umów wzajemnych (cena zapłacona przez nabywcę lokalu stanowi ekwiwalent świadczenia dewelopera, art. 487 § 2 k.c.), konsensualnych i odpłatnych. Na podstawie art. 9 ust. 1 u.w.l. odrębna własność lokalu może powstać w wykonaniu umowy zobowiązującej właściciela gruntu do wybudowania na tym gruncie domu, ustanowienia - po zakończeniu budowy - odrębnej własności lokalu i przeniesienia tego prawa na drugą stronę umowy lub inną wskazaną w umowie osobę. Dla ważności tej umowy deweloperskiej konieczne jest kumulatywne spełnienie przesłanek sformułowanych w bezwzględnie obowiązującym art. 9 ust. 2 u.w.l. Zgodnie z nim w chwili zawarcia umowy deweloper musi być właścicielem gruntu, na którym ma zostać wzniesiony budynek. Należy zaznaczyć, że deweloper może być także użytkownikiem wieczystym tego gruntu, gdyż zgodnie z art. 4 ust. 3 u.w.l., jeżeli budynek został wzniesiony na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste, przedmiotem wspólności jest to prawo, a przepisy ustawy o własności lokali dotyczące własności lub współwłasności gruntu stosuje się odpowiednio do prawa użytkowania wieczystego. Ponadto deweloper musi mieć pozwolenie na budowę, a roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu i o przeniesienie tego prawa musi zostać ujawnione w księdze wieczystej. Zgodnie z pierwotnie przyjmowanym poglądem doktryny niespełnienie którejkolwiek z tych przesłanek skutkowało bezwzględną nieważnością umowy deweloperskiej, gdyż powołany art. 9 ust. 2 u.w.l. nie przewiduje żadnej możliwości konwalidacji tych braków. Jednakże część doktryny zajmuje inne stanowisko w kwestii wpływu niespełnienia poszczególnych przesłanek na ważność umowy deweloperskiej. Zgodnie z tymi poglądami umowa deweloperska może być zawarta w sposób ważny nawet w chwili, gdy deweloper nie uzyskał jeszcze pozwolenia na budowę. Uzyskanie pozwolenia na budowę nie jest elementem koniecznym ważnego zawarcia umowy, lecz tylko obowiązkiem kontraktowym, którego niedotrzymanie spowoduje odpowiedzialność na zasadzie określonej w art. 471 k.c. Brak pozwolenia na budowę w chwili zawierania umowy może na przykład spowodować opóźnienia inwestycji i w związku z tym powstanie roszczeń odszkodowawczych nabywców, natomiast nie powoduje nieważności całej umowy. W działalności deweloperskiej często spotyka się umowy o treści zbliżonej do treści umów deweloperskich zawieranych na podstawie art. 9 ust. 1 u.w.l. Są to umowy, które nie spełniają kumulatywnie wszystkich warunków określonych w przepisie (np. deweloper w momencie zawierania umowy nie jest jeszcze właścicielem ani użytkownikiem wieczystym gruntu, na którym ma zostać wzniesiony budynek). Dopuszczalność zawierania takich umów wynika z zasady swobody umów określonej w art. 353¹ k.c., natomiast ich ważność uzależniona jest od spełnienia ogólnych przesłanek reżimu kontraktowego określonych w Kodeksie cywilnym.

Zgodnie z § 9 ust. 3 umów zawartych pomiędzy (...) Sp. z o. o. w G. a powodami, w razie rozwiązania umów z przyczyn wskazanych w § 9 umów, zbywająca spółka miała zwrócić nabywcy (powodom) kwoty wpłacone na poczet ceny, w terminie 30 dni od dnia rozwiązania umowy, a strona, która zawiniła miała zapłacić na rzecz drugiej strony karę umowną w wysokości 5 % ceny brutto przedmiotu umowy, co nie wykluczało prawa żądania odszkodowania uzupełniającego przewyższającego wysokość kar umownych. Zapisy te Sąd Okręgowy uznał za nienaruszające art. 484 k.c.

Z dokumentów przedstawionych przez strony – korespondencji prowadzonej w okresie od sierpnia 2009 r. do marca 2010 r. oraz przesłuchania stron wynika, że powodowie zamierzali sfinansować zakup nieruchomości, jak i ich wykończenie mieszkań z kredytów udzielonych przez bank działający na terenie Polski. O ile banki przedstawiły oferty udzielenia kredytu na sfinansowanie zakupu nieruchomości to jednak przedstawione oferty nie obejmowały środków, z których miało zostać sfinansowane wykończenie mieszkań. Powyższe okoliczności spowodowały, że powodowie nie przystąpili do zawarcia umów sprzedaży nieruchomości, a ostatecznie w marcu 2010 r. zrezygnowali z nabycia nieruchomości. Fakt, iż powodowie w pismach z dnia 5 marca 2010 r., 22 marca 2010r. ograniczyli żądanie zwrotu wpłaconych kwot o wysokość kar umownych świadczy o tym, że przyznali, iż do zawarcia umów nie doszło z ich winy. Kara umowna w przypadku małżonków W. wynosiła 37.999,92 zł (632.770,40 zł + 127.228,00 zł = 759998,40 zł x 5 % = 37.999,92), natomiast w przypadku małżonków B. kara umowna wynosiła 38.161,00 zł (637.773,09 zł + 125.445,81 = 763.218,90 zł x 5 % = 38.160,94 zł w zaokrągleniu 38.161,00 zł).

(...) Sp. z o. o. w G. w sprzeciwach o nakazów zapłaty powołała się na potrącenie dokonane w pismach z dnia 27 maja 2010 r. skierowanych do powodów, a zatem podniosła zarzut nieistnienia roszczenia.

Zgodnie z art. 498 k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Potrącenie jest jednostronną czynnością materialnoprawną, dokonuje się przez oświadczenie złożone drugiej stronie i wywołuje skutek w postaci wzajemnego umorzenia się wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej (art. 498 § 2 k.c. i art. 499 k.c.). W świetle art. 498 § 1 k.c., do warunków dokonania potrącenia należą wzajemność i jednorodzajowość obu wierzytelności, wymagalność oraz zaskarżalność (możliwość dochodzenia przed sądem lub przed innym organem państwowym). Oświadczenie o potrąceniu może być składane poza postępowaniem toczącym się z powództwa wierzyciela wzajemnego i podlega ogólnym przepisom, co do sposobu i chwili złożenia (art. 60 i 61 k.c.). Jeżeli zostanie złożone skutecznie, ze względu na skutek umarzający, tworzy nową treść stosunku prawnego między stronami. W razie dojścia do procesu o roszczenie wierzyciela wzajemnego, obrona pozwanego nie może polegać na podniesieniu zarzutu potrącenia, lecz zarzutu nieistnienia roszczenia powoda ze względu na umorzenie wierzytelności przed wszczęciem procesu. Natomiast w trakcie postępowania sądowego uprawniony może połączyć w jednym oświadczeniu obie czynności: złożenie oświadczenia woli o potrąceniu i zgłoszenie zarzutu potrącenia. Konieczne jest przy tym odróżnienie zarzutu potrącenia jako czynności materialnoprawnej, której celem jest lub było doprowadzenie do wygaśnięcia zobowiązania od procesowego zarzutu potrącenia mającego na celu oddalenie powództwa w całości lub w części. W trakcie postępowania sądowego uprawniony może połączyć w jednym oświadczeniu obie czynności: złożenie oświadczenia o potrąceniu i zgłoszenie zarzutu potrącenia. Oświadczenie o potrąceniu dla swojej ważności nie wymaga określonej formy, może być złożone w postaci pisma procesowego z tym, że pismo to musi pochodzić od uprawnionej strony i wyrażać wolę ukształtowania stosunków prawnych w sposób przewidziany w art. 498 § 2 k.c.

Sąd Okręgowy uznał, że w pismach z dnia 27 maja 2010 r. skierowanych do powodów (...) Sp. z o. o. w G. ustosunkowała się co do kwestii zwrotu uiszczonych przez powodów zaliczek i choć jednoznacznie nie użyto w nich sformułowania o potrąceniu wierzytelności, to stwierdzić należy, że przedstawione w załącznikach dodatkowe koszty poniesione przez nią i matematyczne wyliczenia w dostatecznym stopniu ujawniają treść i wolę dokonania potrącenia wierzytelności. Oświadczenie woli o potrąceniu staje się skuteczne dopiero z chwilą, gdy doszło do wierzyciela wzajemnego w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią (art. 61 k.c.). (...) Sp. z o. o. w G. z dnia 27 maja 2010 r. zostały dołączone przez powodów do pozwu, zatem uznać należy, że oświadczenia (...) Sp. z o. o. w G. o potrąceniu wierzytelności dotarły do powodów w taki sposób, że zapoznali się z ich treścią. Pisma z dnia 27 maja 2017 r. zostały podpisane przez Prezesa Zarządu (...) Sp. z o. o. w G., a zatem osobę upoważnioną do reprezentowania spółki, w tym składania oświadczeń w jej imieniu. Te zatem oświadczenia o potrąceniu Sąd Okręgowy uznał za skutecznie złożone.

Ponownie zarzut potrącenia został zgłoszony w sprzeciwach od wydanych nakazów zapłaty podpisanych przez pełnomocnika procesowego (...) Sp. z o. o. w G., które następnie doręczone zostały przez Sąd pełnomocnikowi powodów. Skuteczność złożenia tego oświadczenia woli Sąd Okręgowy zakwestionował.

Uznał, że choć zakres umocowania pełnomocnika procesowego (art. 91 k.p.c.) nie uprawnia pełnomocnika do złożenia materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu, to jednak założenie celowego działania mocodawcy w kierunku wygrania procesu pozwala uznać, że zakresem umocowania strona objęła także złożenie w jej imieniu określonego oświadczenia woli, jeżeli jest to niezbędne dla obrony jej praw w procesie. Jednakże oświadczenie o potrąceniu złożone w sprzeciwach od nakazów zapłaty nie mogło być przyjęte przez pełnomocnika powodów, a zatem nie można przyjąć, iż dotarło do adresata (art. 61 § 1 k.c.). W przypadku przyjmowania przez pełnomocnika procesowego strony w imieniu mocodawcy oświadczeń kształtujących jego sytuację materialnoprawną, nie sposób rozszerzać zakresu pełnomocnictwa przez wykładnię celowościową, skoro z procesowego punktu widzenia byłoby to niekorzystne dla strony rozszerzenie zakresu umocowania wywołujące skutek w postaci dojścia do adresata materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu. Nie można zatem aprobować tezy jakoby taki zakres pełnomocnictwa był efektem celowego działania mocodawcy nakierowanego na wygranie procesu. Skoro oświadczenie o potrąceniu może wywrzeć skutek dopiero z chwilą dojścia do adresata (art. 61 k.c.), to zawarte w sprzeciwach oświadczenia o potrąceniu doręczone jedynie nieumocowanemu do jego przyjęcia pełnomocnikowi powodów nie mogły być ocenione jako skuteczne.

Przechodząc do wierzytelności pozwanej przedstawionych do potrącenia Sąd Okręgowy stwierdził, iż (...) Sp. z o.o. w G. w związku z zawartymi umowami mogła liczyć na to, że w terminie do dnia 31 sierpnia 2009 r. zostaną sfinalizowane umowy związane ze sprzedażą mieszkań i powyższą okoliczność brała pod uwagę w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, zarówno w zakresie zaciąganych zobowiązań, pozyskiwania finansowań, jak i planowanych wydatków i potencjalnych zysków.

(...) Sp. z o. o. w G. realizowała inwestycję przy ulicy (...) w G. na podstawie kredytu, udzielonego w dniu 15 maja 2008 r. przez (...) Bank (...) S.A. w W. udzielonego do dnia 31 sierpnia 2009 r., a więc tej samej chwili, w jakiej miały być zawarte umowy z powodami. Ponieważ większość nabywców wycofała się z umów – (...) Sp. z o. o. w G. uzyskała zgodę (...) Bank (...) S.A. w W. na przedłużenie kredytowania do dnia 30 czerwca 2010 r. Za zawarcie aneksu do umowy kredytu (...) Sp. z o. o. w G. w dniu 27 listopada 2009r. zapłaciła prowizje w wysokości 73.475,70 zł, nadto uregulowała odsetki, stąd łączny koszt obsługi tego kredytu w okresie od 1 września 2009 r. do 4 lipca 2010 r. wynosił 541.060,34 zł. Na dzień 12 października 2010 r. do zapłaty pozostawały jeszcze odsetki w wysokości 268.992,33 zł. W załączniku do pisma z dnia 27 maja 2010 r. wskazano łączne koszty obsługi tego kredytu na kwotę 698.140,99 zł. Skoro jednak odsetki w kwocie 268.992,33zł nie były jeszcze wówczas uregulowane do potrącenia mogła zostać zgłoszona jedynie wierzytelność w kwocie 541.060,34 zł.

Powierzchnia wszystkich 15 lokali budynku dawnego spichlerza wynosiła 1.619,27m². Udział powodów wyliczony poprzez odniesienie powierzchni mieszkania objętego umową łączącą powodów z (...) Sp. z o.o. w G. do metrażu pozostałych mieszkań wynosił:

- 6,75 % - odnośnie mieszkania małżonków W., co z kolei w odniesieniu do kwoty 541.060,34 zł stanowi – 36.521,57 zł

- 6,85 % - odnośnie mieszkania małżonków B., co z kolei w odniesieniu do kwoty 541.060,34 zł stanowi – 37.062,63 zł

Powyższe należności zostały zgłoszone do potrącenia w załączniku do pisma z dnia 27 maja 2010 r., zatem mogą one zostać rozliczone w ramach zgłoszonego zarzutu.

W dniu 19 maja 2009 r. pomiędzy (...) Bankiem (...) S.A. w W. a pozwanym (...) Sp. z o. o. w G. została zawarta umowa kredytu obrotowego w kwocie 2.000.000 zł przeznaczonego na dokończenie osiedla 15 domów jednorodzinnych w zabudowie szeregowej. Kredyt został udzielony na okres od 19 maja 2009 r. do 28 grudnia 2009 r. Kredyt ten został zaciągnięty na inny cel aniżeli adaptacja budynku spichlerza, jednakże jego spłata miała nastąpić w krótkim czasie po zawarciu umów z powodami. (...) Sp. z o. o. w G. jako developer mogła planować spłatę tego kredytu również z dochodów uzyskanych ze sprzedaży lokali mieszkalnych, zaś wobec niedojścia tych transakcji do skutku zmuszona była do zawarcia aneksów również do tej umowy kredytowej. W sprzeciwach od nakazów zapłaty podano, że za zawarcie ugody w dniu 16 lutego 2010 r. (...) zapłaciła prowizję w wysokości 11.575,92 zł i taka też kwota została wskazana w załączniku do pism z dnia 27 maja 2010 r. Koszty obsługi tego kredytu w okresie od 1 września 2009 r. do 30 września 2010 r., zgodnie z zaświadczeniem banku (...) S.A. w W., wyniosły 108.788,91 zł, jednakże w załączniku do pism z dnia 27 maja 2010 r. do potrącenia zgłoszono kwotę 39.176,60 zł, zatem łącznie z tytułu tego kredytu do potrącenia zgłoszono kwotę 50.752,52 zł co w odniesieniu do wyliczonych udziałów powodów w odniesieniu do ilości metrów mieszkań objętych umowami wynosi:

- 6,75 % - odnośnie należności małżonków W. stanowi – 3.425,79 zł

- 6,85 % - odnośnie należności małżonków B. stanowi – 3.476,54 zł.

Dodać należy, iż z dokumentów dołączonych do sprzeciwów od nakazów zapłaty wynika, iż zgodnie z ugodą z dnia 16 lutego 2010 r. odsetki naliczone od zadłużenia do dnia 15 lutego 2010 r. wynosiły 52.053,15 zł, natomiast według ugody z dnia 30 września 2010 r. - 68.992,12 zł, a zatem w maju 2010 r. (...) Sp. z o. o. w G. mogła zgłosić zarzut potrącenia odnośnie wyższej kwoty aniżeli wynikająca z załączników do pism z dnia 27 maja 2010 r.

(...) realizowała inwestycje z zaciągniętych kredytów zawartych na określony czas, zatem by móc wywiązać się z tych zobowiązań kredytowych zmuszona była w lipcu 2009 r. zaciągnąć pożyczkę w spółce (...) Sp. z o. o. jednocześnie licząc, że po sprzedaży lokali w sierpniu 2009 r. spłaci zobowiązania kredytowe i pożyczkę. Tymczasem nie doszło do zawarcia umów z nabywcami, w tym powodami, co spowodowało, iż przedłużono termin spłaty pożyczki, jednakże wiązało się to z koniecznością zapłaty odsetek. W sprzeciwach od nakazów zapłaty podano, że łączny koszt obsługi tej pożyczki w okresie 1 września 2009 r. do 17 lipca 2010 r. wyniósł 236.987,00 zł, jednakże w załącznikach do pism z dnia 27 maja 2010 r. do potrącenia została zgłoszona wierzytelność w kwocie 133.333,33 zł, co w odniesieniu do wyliczonych udziałów powodów w odniesieniu do ilości metrów mieszkań objętych umowami wynosi:

- 6,75 % - odnośnie należności małżonków W. stanowi – 8.999,99 zł

- 6,85 % - odnośnie należności małżonków B. stanowi – 9.133,33 zł.

(...) Sp. z o. o. G. w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą dokonała zakupu nieruchomości we wsi K., przy czym brak wpływów środków ze sprzedaży lokali spowodował konieczność zawarcia porozumienia w sprawie spłaty należności. Odsetki wynikające z porozumienia w sprawie spłaty należności za okres od 1 września 2009 r. do 30 września 2009 r. wyniosły 216.681,03 zł, przy czym w załącznikach do pisma z dnia 27 maja 2010 r. do potrącenia zgłoszona została z tego tytułu kwota 163.922,46 zł, co w odniesieniu do wyliczonych udziałów powodów w odniesieniu do ilości metrów mieszkań objętych umowami wynosi:

- 6,75 % - odnośnie należności małżonków W. stanowi – 11.064,76 zł

- 6,85 % - odnośnie należności małżonków B. stanowi – 11.228,68 zł.

W piśmie z dnia 27 maja 2010 r. do potrącenia zgłoszone zostały także koszty ogrzewania lokali, koszty zarządu nieruchomością oraz dozorowania mienia.

Gdyby zgodnie z umową doszło do sprzedaży mieszkań w sierpniu 2009 r. to koszty ogrzewania lokali obciążałyby powodów. Jak wynika z przedłożonej umowy sprzedaży ciepła i faktur w okresie od listopada 2009 r. do marca 2010 r. koszty ogrzewania spichlerza wyniosły 14.041,73 zł, co w odniesieniu do wyliczonych udziałów powodów w odniesieniu do ilości metrów mieszkań objętych umowami wynosi:

- 6,75 % - odnośnie należności małżonków W. – 947,81zł

- 6,85 % - odnośnie należności małżonków B. - 961,85 zł.

Koszty zarządu nieruchomością w okresie za okres lutego do września 2010 r. wyniosły:

- w przypadku lokalu małżonków W. – 609,28 zł

- w przypadku lokalu małżonków B. – 622,88 zł

Gdyby z powodami zostały zawarte umowy to powstałaby wspólnota mieszkaniowa i (...) Sp. z o. o. nie byłaby zmuszona do zatrudnienia firmy ochroniarskiej celem dozorowania obiektu. Koszty dozorowania spichlerza w okresie od września do listopada 2009 r. wyniosły 7.954,40 zł, co w odniesieniu do wyliczonych udziałów powodów w odniesieniu do ilości metrów mieszkań objętych umowami wynosi:

- 6,75 % - odnośnie należności małżonków W. – 536,92zł

- 6,85 % - odnośnie należności małżonków B. - 544,87 zł.

(...) Sp. z o. o. w G. podniosła także, że pomiędzy wrześniem 2009 r. i kwietniem 2010 r. nastąpił spadek wartości mieszkań w dzielnicy G. (...), w której znajduje się budynek, w którym lokale mieli nabyć powodowie, o co najmniej 460 zł za 1 m², co w przeliczeniu przez powierzchnię lokali daje kwoty:

- lokal małżonków W. 109,25 m²x 460 zł = 50.255,00 zł.

- lokal małżonków B. 110, 90 m² x 460 zł = 51.014,00 zł.

Ponadto w okresie pomiędzy wrześniem 2009 r. i kwietniem 2010 r. mieszkania powodów zmniejszyło dla (...) Sp. z o. o. w G. wartość co najmniej o 2,33 % w związku z faktem upływu okresu gwarancji generalnego wykonawcy udzielonej na 3 lata oraz zakończeniem gwarancji na zamontowane w mieszkaniu urządzenia. Kwota kaucji gwarancyjnej zatrzymanej przez (...) Sp. z o. o. w G. generalnemu wykonawcy wynosiła 7% - a zatem strata z tego tytułu przez 1 rok to 1/3 – 2,33 %. Szkodę w tym zakresie (...) Sp. z o. o. w G. wyliczyła poprzez pomnożenie wielkości mieszkań powodów przez średnią cenę za metr mieszkania uzyskiwaną w okresie ostatnich 12 miesięcy, co jest korzystniejsze dla powodów, bo nie odnosi się do cen mieszkań wynikających z umowy, które były dużo wyższe, a następnie poprzez pomnożenie tej wartości przez 2,33 %. Szkoda wyliczona w ten sposób przez (...) wynosi:

- w odniesieniu do lokalu małżonków W. – 13.824,87 zł,

- w odniesieniu do lokalu małżonków B. – 13. 876,17 zł.

W załącznikach do pisma z dnia 27 maja 2010 r. do potrącenia zgłoszone zostały należności z tytułu utraty dochodów z tytułu zablokowania lokali. W pismach z dnia 27 maja 2010 r. (...) mowa jest o spadku cen mieszkań, tymczasem wartość mieszkań powodów uległa obniżeniu z dwóch przyczyn: w związku z upływem okresu gwarancji generalnego wykonawcy (udzielonej na 3 lata) i zakończenia gwarancji na zamontowane w mieszkaniu urządzenia oraz z powodu spadku cen nieruchomości. Pierwsza z tych okoliczności wynikała wyłącznie z przyczyn leżących po stronie powodów, którzy ubiegając się o kredyt na zakup mieszkań - do marca 2010 r. nie zajęli ostatecznego stanowiska co do kwestii zakupu mieszkań.

Małżonkowie W. mieli zakupić nieruchomość za kwotę 759.998,40 zł. Mieszkanie (...) ostatecznie zostało oznaczone nr (...) i zostało sprzedane w dniu 20 marca 2013 r. aktem notarialnym Rep.(...)nr (...) sporządzonym przez notariusza W. M. w Kancelarii Notarialnej spółki cywilnej notariuszy W. M. i Ł. G.. Lokal mieszkalny wraz z udziałem w częściach wspólnych i działce został sprzedany za cenę 537.508,01 zł brutto, a udział w drodze dojazdowej za cenę 5.491,99 zł. Różnica więc w cenach wynosi 216.998,40 zł. Tymczasem w piśmie z dnia 27 maja 2010 r. do potrącenia zgłoszona została kwota 50.255,00 zł (109,25 m^{(
2)} x 460 zł = 50.255 zł), a więc znacznie niższa aniżeli wynikająca z różnicy cen, za jaką powodowie mieli nabyć lokal a za jaką cenę faktycznie został sprzedany.

Z kolei małżonkowie B. mieli zakupić nieruchomość za cenę 763.218,90 zł. Mieszkanie (...) ostatecznie zostało oznaczone nr (...) i zostało sprzedane w dniu 28 grudnia 2010 r. aktem notarialnym Rep.(...) nr (...) sporządzonym przez notariusza W. M. w Kancelarii Notarialnej spółki cywilnej notariuszy W. M. i Ł. G.. Lokal mieszkalny wraz z udziałem w częściach wspólnych i działce został sprzedany za cenę 374.404,10 zł brutto, a udział w drodze dojazdowej za cenę 17.720,78 zł. Różnica więc w cenach wynosi 371.094,02 zł. Tymczasem w piśmie z dnia 27 maja 2010 r. do potrącenia zgłoszona została kwota 51.014,00 zł (110,90 m^{(
2)} x 460 zł = 51.014,00 zł), a więc znacznie niższa aniżeli wynikająca z różnicy cen, za jaką powodowie mieli nabyć lokal a za jaką cenę faktycznie został sprzedany.

Porównując ceny, za które ostatecznie nieruchomości zostały sprzedane z cenami, które mieli zapłacić powodowie stwierdzić należy, że wykazane zostało, iż w tym zakresie (...) poniosło szkodę i w tym zakresie uwzględniono zarówno szkodę związaną ze spadkiem cen, jak również amortyzacją mieszkań, gdyż suma tych kwot i tak nie pokrywa różnicy cen, za jaką powodowie mieli nabyć lokale i cen, za które faktycznie zostały one sprzedane.

Do potrącenia w sprzeciwach od nakazów zapłaty zgłoszone zostały także wynagrodzenia, które (...) Sp. z o.o. w G. zapłaciła (...) Sp. z o. o. za pośrednictwo w sprzedaży nieruchomości. A ponieważ zarzut potrącenia zawarty w sprzeciwach od nakazów zapłaty jako skierowany do nieumocowanego do jego przyjęcia pełnomocnikowi powodów został oceniony jako nieskuteczny, zaś wierzytelności z tego tytułu nie były przedstawione do potracenia w pismach z dnia 27 maja 2010 r., wierzytelności te nie zostały wzięte pod uwagę w ramach zgłoszonego zarzutu potrącenia.

W piśmie dnia 27 maja 2010 r. do potrącenia zostały zgłoszone także koszty korespondencji, sporządzenia tłumaczeń, obsługi prawnej na łączna kwotę 13.800 zł, co w odniesieniu do wyliczonych udziałów powodów w odniesieniu do ilości metrów mieszkań objętych umowami wynosi:

- 6,75 % - odnośnie należności małżonków W. – 931,50 zł

- 6,85 % - odnośnie należności małżonków B. - 945,30zł.

W konsekwencji Sąd Okręgowy przyjął, iż:

- powodowie małżonkowie W. wpłacili zaliczkę w kwocie 127.228,00 zł - winni zapłacić (...) karę umowną w kwocie 37.999,92 zł, stąd przysługiwałby im zwrot kwoty 89.228,08 zł; z kolei (...) zgodnie z § 9 umowy miała prawo żądania odszkodowania uzupełniającego, przewyższającego wysokość zastrzeżonych kar umownych a obejmujących opisane wyżej należności, których łączna wysokość wynosi 127.117,49 zł i które zgłoszone zostały do potrącenia w piśmie z dnia 27 maja 2010r.;

- powodowie małżonkowie B. wpłacili zaliczkę w kwocie 125.445,81- winni zapłacić (...) karę umowną w kwocie 38.161 zł, stąd przysługiwałby im zwrot kwoty 87.284,81 zł; z kolei (...) zgodnie z § 9 umowy miała prawo żądania odszkodowania uzupełniającego, przewyższającego wysokość zastrzeżonych kar umownych a obejmujących opisane wyżej należności, których łączna wysoko

Wobec tego Sąd Okręgowy oddalił oba powództwa.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i art. 102 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wnieśli powodowie w obu połączonych sprawach.

Powodowie zarzucili naruszenie:

1. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

a. przyjęcie, że pisma pozwanej z dnia 27 maja 2010 r. stanowiły dorozumiane oświadczenia o potrąceniu;

b. przyjęcie, że koszty poniesione przez pozwaną miały związek z niezawarciem umowy przyrzeczonej przez powodów;

c. przyjęcie, że pozwana oświadczeniami z dnia 27 maja 2010 r. przedstawiła do potrącenia wierzytelności obejmujące koszty obsługi kredytu udzielonego przez (...)Bank (...) za okres od 1 września 2009 r. do 4 lipca 2010 r. oraz pożyczki udzielonej przez (...) Sp. z o.o. w dniu 16 lipca 2009 r. do 17 lipca 2010, podczas gdy jakiekolwiek koszty po dacie pism tj. po 27 maja 2010 r. na dzień złożenia tych oświadczeń nie istniały, nie były wymagalne, a zatem nie mogły zostać przedstawione do potrącenia;

d. przyjęcie, że kredyt pozwanej w (...) SA oraz pożyczka od (...) Sp. z o.o. miały być spłacane z zysków ze sprzedaży umówionych lokali powodom;

e. pominięcie istotnej części zeznań świadka M. W. - byłego prezesa zarządu (...) Sp. z o.o., który podczas rozprawy w dniu 7 października 2017 r. zeznał, że gdyby wyłącznie powodowie nie zakupili przeznaczonych sobie lokali, to szkoda po stronie pozwanej w ogóle by nie powstała, co w konsekwencji przeczy ustaleniom Sądu jakoby istniał bezpośredni związek pomiędzy nieprzystąpieniem powodów do umowy przyrzeczonej a szkodą pozwanej wynikającą z braku możliwości spłaty swoich zobowiązań względem wierzycieli;

2. art. 321 § 1 k.p.c. polegające na przyjęciu przez Sąd do potrącenia kwot powstałych po dacie pisma z dnia 27 maja 2010 r.;

3. art. 278 § 1 k.p.c. polegające na arbitralnym, nie popartym dowodami, ustaleniu przez Sąd okoliczności i skali spadku cen mieszkań w przedmiotowym okresie;

4. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak zamieszczenia w nim rozważań Sądu co do tego, na czym się oparł przyjmując istnienie adekwatnego związku przyczynowego między szkodą doznaną przez pozwaną a niewykonaniem przez powodów obowiązku zawarcia umów nabycia lokali;

5. art. 361 § 2 k.c. przez uznanie, że między szkodą doznaną przez pozwaną a niewykonaniem przez powodów umowy zobowiązującej ich do nabycia od pozwanej lokali w inwestycji realizowanej w G. zachodzi adekwatny związek przyczynowy;

6. art. 499 w zw. z art. 65 § 1 k.c. poprzez przyjęcie, że oświadczenia pozwanej z 27 maja 2010 r. stanowiły oświadczenia woli o potrąceniu wzajemnych wierzytelności z powodami;

7. art. 498 § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że doszło do umorzenia wierzytelności powodów wobec pozwanej w sytuacji, kiedy pozwana nie złożyła skutecznego oświadczenia o potrąceniu.

W odpowiedzi na apelację powodów pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Na wstępie należy wskazać, że zaskarżony wyrok został wadliwie sformułowany. Wyrok zawierał rozstrzygnięcia w dwóch sprawach, które zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia w trybie art. 219 k.p.c., czemu powinno dać się wyraz w jego komparycji. Wobec tego Sąd Apelacyjny dokonał sprostowania z urzędu niedokładności pisarskiej w wyroku Sądu Okręgowego w myśl art. 350 poprzez wskazanie, że został on wydany w sprawach z powództwa I. W. i J. W.przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. o zapłatę oraz z powództwa C. B. i S. B. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. o zapłatę.

Apelacja powodów w obu połączonych sprawach odniosła zamierzony skutek, gdyż strona pozwana nie złożyła skutecznych oświadczeń o potrąceniu. Wierzytelności dochodzone pozwami w obu sprawach nie były sporne między stronami. Stanowiły one równowartość wpłaconych przez powodów zaliczek na poczet zawarcia przyszłych umów, do zawarcia których nie doszło. Od kwoty wpłaconych zaliczek powodowie w każdej sprawie odliczyli należną pozwanej karę umowną za niedojście do zawarcia umowy do skutku. Podstawą żądania zwrotu tych należności był § 9 ust. 3 umowy, który przewidywał, iż w razie rozwiązania umów z przyczyn wskazanych w § 9, zbywająca spółka miała zwrócić nabywcy (powodom) kwoty wpłacone na poczet ceny w terminie 30 dni od dnia rozwiązania umowy. Pozwana temu obowiązkowi nie przeczyła, a żądania powodów zwalczała poprzez przedstawienie do potrącenia swoich wierzytelności wynikających z niewłaściwego wykonania umów przez powodów.

Pozwana dwukrotnie składała oświadczenie o potrąceniu, po raz pierwszy w pismach z dnia 27 maja 2010 r., po raz drugi w sprzeciwach od nakazów zapłaty w postępowaniu upominawczym. Drugie z tych oświadczeń Sąd Okręgowy zasadnie zakwestionował ze względu na brak spełnienia przesłanki z art. 61 k.c., a mianowicie braku dojścia do adresatów oświadczeń woli pozwanej, a dopiero z tym momentem może dojść do skutku określonego w art. 498 § 3 k.c., czyli umorzenia wzajemnych wierzytelności do kwoty niższej.

Sąd Okręgowy przyjął natomiast, iż pisma z dnia 27 maja 2010 r. zawierały oświadczenie o potrąceniu, co wynikało z jego sensu i to mimo braku użycia sformułowania: „potrącam”, z czym należy się zgodzić. Treść pism z tej daty skierowane do powodów w obu sprawach nie budzi wątpliwości, że pozwana spółka reprezentowana przez prezesa uprawnionego do jednoosobowej reprezentacji uważała się za podmiot poszkodowany niewykonaniem umowy przez powodów i domagała się wyrównania odszkodowania. Ponieważ odszkodowania te wyliczyła na znacznie wyższą kwotę niż suma kary umownej i szkody majątkowej (pozwana błędnie przyjęła, że kara umowna jest niezaliczalna na poczet szkody) zażądała dalszej zapłaty. I to z tego powodu pozwana stwierdziła w piśmie, że nie jest dłużna wobec powodów w obu sprawach. Intencje pozwanej w pismach z dnia 27 maja 2010 r. są na tyle jasne, że ich odczytanie przez powodów jako podmiotów rozsądnych, prowadzących inwestycje w nieruchomościach, powinny być zrozumiałe. Nie można się zatem zgodzić z argumentami apelacji powodów, że pismo to nie zawiera oświadczenia o potrąceniu.

Niemniej jednak oświadczenie o potrąceniu złożone w pismach z dnia 27 maja 2010 r. nie mogło odnieść skutku ze względu na brak cechy wymagalności wierzytelności pozwanej zgłoszonych do potrącenia.

Przepis art. 498 k.c. stanowi, iż gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wynika z tego, że każda z wierzytelności powinna być wymagalna w chwili składania oświadczenia o potrąceniu, przy czym w doktrynie i literaturze zaznacza się, że przesłanką skutecznego potrącenia może być wymagalność tylko wierzytelności potrącającego, natomiast w odniesieniu do wierzytelności przeciwstawnej wystarczy możliwość jej zaspokojenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2019 r., sygn. akt II CSK 41/18). Oznacza to jednak, że w chwili składania oświadczenia o potrąceniu wymagalne musiałyby być wierzytelności odszkodowawcze pozwanej (potrącającego), aby można było uznać, że doszło do skutecznego umorzenia wzajemnych wierzytelności.

Wymagalność to termin, w którym wierzyciel może żądać wykonania zobowiązania od dłużnika. Wierzytelności pozwanej wynikały z niewłaściwego wykonania umowy przez powodów (niezawarcie umów), czyli stanowiły roszczenia odszkodowawcze oparte o art. 471 k.c. Termin wykonania tych świadczeń nie wynika z właściwości zobowiązania ani nie został oznaczony. To oznacza, iż do powstania cechy wymagalności niezbędne jest wezwanie dłużnika do zapłaty w określonym terminie lub niezwłocznie po wezwaniu (art. 455 k.c.). Takiego wezwania pozwana do powodów w obu sprawach nie kierowała przed złożeniem oświadczenia o potrąceniu. W aktach sprawy brak dowodu na taką okoliczność. Również pełnomocnik pozwanej na rozprawie apelacyjnej nie był w stanie określić terminu wymagalności wierzytelności pozwanej zgłoszonych do potrącenia. Nie można natomiast utożsamiać terminu wymagalności z terminem powstania roszczenia odszkodowawczego. W jednej dacie powstaje szkoda, a dopiero wezwanie do jej wyrównania rodzi jej wymagalność.

Nie wywołuje żadnego skutku złożenie oświadczenia o potrąceniu niewymagalnej wierzytelności. Oznacza to, że potrącający powinien złożyć oświadczenie po ziszczeniu się tej przesłanki, a jeśli dokonał tego we wcześniejszym czasie musi złożyć ponowne oświadczenie. Wskazane połączenie w tym zarzucie elementów procesowych i materialnoprawnych przemawia za przyjęciem, że brak jednego z tych elementów powoduje bezskuteczność podjętej czynności, a możliwość jej konwalidowania, jako jednostronnej czynności prawnej, jest wyłączona (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt III CSK 317/11).

Już ta okoliczność powoduje, że pisma z dnia 27 maja 2010 r. zawierające oświadczenia o potrąceniu nie mogły odnieść skutku w postaci umorzenia się wzajemnych wierzytelności do wierzytelności niższej. A skoro tak, to istnienie wierzytelności pozwanej zgłoszonej do potrącenia nie podlegało badaniu w ogóle. Natomiast wierzytelności powodów w obu sprawach jako niekwestionowane podlegały uwzględnieniu. W tym zakresie Sąd Apelacyjny przyjął za własne ustalenia Sądu Okręgowego tym bardziej, że nie były sporne między stronami i podważane przez strony w postępowaniu apelacyjnym. Z kolei wobec uwzględnienia apelacji na skutek stwierdzenia naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 498 § 1 k.c., pozostałe zarzuty apelacji pozostają nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy i podlegają pominięciu.

Stąd Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w myśl art. 386 § 1 k.p.c. i zasądził od pozwanej na rzecz powodów I. W. i J. W. kwotę 89.228,08 zł, a na rzecz powodów C. B. i S. B. kwotę 87.284,86 zł. Roszczenia te jako nienależne świadczenia przysługiwały powodom w myśl art. 410 k.c. (podstawa świadczenia odpadła).

Ponieważ ostatecznie powodowie w obu sprawach wygrali proces przysługiwał im zwrot kosztów postępowania za obie instancje na podstawie art. 98 k.p.c.

W pierwszej instancji powodowie I. W. i J. W. ponieśli łącznie koszty w wysokości 10.040 zł, na co złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 3.617 zł, opłata od pozwu w kwocie 4.462 zł i wykorzystane zaliczki na poczet tłumaczeń w kwocie 1.961 zł.

W pierwszej instancji powodowie C. B. i S. B. ponieśli łącznie koszty w wysokości 9.343 zł, na co złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 3.617 zł, opłata od pozwu w kwocie 4.365 zł i wykorzystane zaliczki na poczet tłumaczeń w kwocie 1.361 zł.

Rozliczenie zaliczek nastąpiło w ten sposób, że wpłacone ze wskazaniem nazwiska powodów z jednej ze spraw zostały zaliczone na rzecz tych powodów, a w przypadku wskazania w opłacie nazwisk powodów z obu spraw zaliczki rozdzielono po połowie.

W drugiej instancji powodowie I. W. i J. W. ponieśli łącznie koszty w wysokości 8.512 zł, na co złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 4.050 zł i opłata od apelacji w kwocie 4.462 zł.

W drugiej instancji powodowie C. B. i S. B. ponieśli łącznie koszty w wysokości 8.415 zł, na co złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 4.050 zł i opłata od pozwu w kwocie 4.365 zł.

Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika określono w myśl § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Irena Piotrowska SSA Aleksandra Janas

Dodano: 27 maja 2020, Opublikował(a): Monika Czaja
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Katowicach
Osoba, która wytworzyła informację: Irena Piotrowska, Aleksandra Janas
Data wytworzenia informacji: 20 września 2019