Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 30 października 2019r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

na posiedzeniu niejawnym w składzie:

Przewodniczący : SSA Antonina Grymel

Sędziowie : SA Beata Torbus

SA Ewelina Kocurek-Grabowska

po rozpoznaniu sprawy z odwołania C. Z. (Z.)

przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

o wysokość policyjnej emerytury oraz renty inwalidzkiej

w związku z zażaleniem C. Z.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej

z dnia 14 sierpnia 2019r. sygn. akt VI U 1246/19

postanawia :

uchylić zaskarżone postanowienie.

/-/SSA B. Torbus /-/SSA A. Grymel /-/SSA E. Kocurek-Grabowska

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUz 443/19

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 ¹k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie z odwołania C. Z. od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. z dnia 7 maja 2017r. o ponownym ustaleniu wysokości policyjnej emerytury oraz renty inwalidzkiej, w uzasadnieniu których organ rentowy powoływał się na przepis art. 15c w związku z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U z 2016 poz. 708 ze zm.), wskazując, iż przed Trybunałem Konstytucyjnym pod sygn. akt P 4/18 i P 16/19 zawisły sprawy wszczęte na wniosek Sądu Okręgowego w Warszawie o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej wymienionych wyżej przepisów.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł ubezpieczony.

Powołując się na zarzut:

a)  naruszenia przepisów postępowania, a to art. 177 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie wyrażające się w uznaniu, iż wynik niniejszego postępowania cywilnego zależy od rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny sprawy z pytania ”tut. Sądu w sprawie XIII 1U 326/18”, podczas gdy wynik niniejszego postępowania zależy w pierwszej kolejności od rozstrzygnięcia jego innych zarzutów, a zarzuty dotyczące naruszenia przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zgłoszone w odwołaniu podnoszą większą liczbę naruszeń niż Sąd Okręgowy w pytaniu prawnym w sprawie XIII 1U 326/18, zaś tutejszy Sąd ma samodzielną kompetencję do stosowania bezpośrednio przepisów Konstytucji oraz wiążącego Rzeczpospolitą Polską prawa międzynarodowego;

b)  naruszenia przepisów postępowania, a to art. 328 § 2 w związku z art. 361 k.p.c., poprzez niewłaściwe zastosowanie wyrażające się w uzasadnieniu postanowienia w sposób, który dalece utrudnia jego prawidłową kontrolę odwoławczą,

- skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia wyrażającą się w podjęciu dalszego postępowania w sprawie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie ubezpieczonego zasłużyło na uwzględnienie.

Stosownie do treści stanowiącego podstawę zaskarżonego postanowienia przepisu art. 177 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c., sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Podkreślenia wymaga jednak, iż zgodnie z art. 8 ustawy zasadniczej, Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej, a jej przepisy stosuje się bezpośrednio. Nie ulega wątpliwości, iż adresatem powyższej normy są przede wszystkim sądy sprawujące wymiar sprawiedliwości (art. 175 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), zaś sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom (art. 178 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej). Jak trafnie wskazuje Sąd Najwyższy, również art. 193 ustawy zasadniczej nie nakłada na sąd obowiązku zwracania się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym co do zgodności aktu normatywnego z ustawą zasadniczą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem. Stosowanie Konstytucji nie jest więc zastrzeżone wyłącznie dla Trybunału Konstytucyjnego (art. 188 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), ale należy również do sądów, zarówno w przypadku zaistnienia luki w prawie, jak i wówczas, gdy sąd dojdzie do przekonania, że przepis ustawy jest niezgodny z Konstytucją i nie powinien być zastosowany w konkretnej sprawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2017r., I UK 325/16). W tym przypadku nie chodzi więc o przeprowadzanie przez sąd powszechny, niejako w zastępstwie Trybunału Konstytucyjnego, oceny konstytucyjności przepisów ustawowych, lecz o ewentualną ”odmowę zastosowania" przepisów, które są niezgodne (zwłaszcza w sposób oczywisty) z przepisami (wzorcami) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 7 kwietnia 1998r., I PKN 90/98; 19 kwietnia 2000r., II CKN 272/00; 29 sierpnia 2001r., III RN 189/00 oraz uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2001r., III ZP 12/01).

Nie narusza to kompetencji właściwej dla Trybunału Konstytucyjnego, gdyż formalnie przepis ten w dalszym ciągu pozostaje w systemie prawnym i może być stosowany przez inne sądy orzekające w takich samych sprawach. Należy przy tym zaznaczyć, iż - z uwagi na bezpieczeństwo obrotu prawnego kształtowanego również przez indywidualne akty stosowania prawa, jakimi są orzeczenia sądowe - odmowa zastosowania przepisu ustawy może nastąpić wyłącznie w wypadku, gdy sąd rozpoznający sprawę nie ma wątpliwości co do niezgodności tego przepisu z Konstytucją, a sprzeczność ma charakter oczywisty, inaczej mówiąc, gdy zachodzi – na co konsekwentnie powołuje się ubezpieczony – sytuacja oczywistej niekonstytucyjności przepisu.

Tego rodzaju zapatrywanie wyrażone zostało również w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 lutego 2018r., I FSK 1523/17).

Tym samym, w okolicznościach faktycznych rozpatrywanej sprawy, zawieszenie postępowania na podstawie przepisu art. 177 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c. ocenić należy jako chybione i mogące doprowadzić do naruszenia - gwarantowanego w art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950r. (Dz. U. z 1993r. nr 61, poz. 284 ze zm.) - podstawowego prawa strony do rozpoznania sprawy przez niezawisły sąd bez nieuzasadnionej zwłoki.

Kierując się przedstawionymi motywami, Sąd Apelacyjny, na mocy art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

/-/SSA B. Torbus /-/SSA A. Grymel /-/SSA E. Kocurek-Grabowska

Sędzia Przewodniczący Sędzia