Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSA Maria Małek - Bujak (spr.)
Sędziowie	SSA Jolanta Ansion SSA Ewa Piotrowska
Protokolant	Sebastian Adamczyk

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2013 r. w Katowicach

sprawy z odwołania E. Z. (E. Z. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Częstochowie z dnia 16 sierpnia 2012 r. sygn. akt IV U 1618/11

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie do ponownego rozpoznania.

/-/ SSA J. Ansion /-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA E. Piotrowska

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

Sygn. akt III AUa 2051/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 września 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w C. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury wobec braku wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku - uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania - organ rentowy przyjął za udowodniony okres 13 lat, 9 miesięcy i 5 dni pracy w szczególnych warunkach.

Od decyzji tej ubezpieczony wniósł odwołanie, domagając się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazał, iż w okresie od
10 stycznia 1973 roku do 26 maja 1979 roku w K. Zakładach (...) pracował na stanowisku maszynisty maszyny papierniczej, ponadto zajmował się hydrotermiczną obróbką drewna, wytwarzaniem kwasów i ługów warzelnych. Natomiast w okresie od 1 czerwca 1995 roku do 31 października 2004 roku pracował w Zakładzie (...), gdzie wykonywał pracę pomocnika trakowego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, iż nie uznał okresu pracy wykonywanej w K. Zakładach (...) w K. w okresie od 10 stycznia 1973 roku do 26 maja 1979 roku na stanowisku pomocnika maszynisty maszyny papierowej z uwagi na niezgodności zajmowanych stanowisk z wykazem resortowym. Ponadto, organ rentowy wyjaśnił, iż brak podstaw do uznania wskazanego przez ubezpieczonego w odwołaniu okresu pracy od
1 czerwca 1995 roku do 31 października 2004 roku w Zakładzie (...)
za pracę wykonywaną w szczególnych warunkach, ponieważ ubezpieczony nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających fakt wykonywania prac w szczególnych warunkach
w tym okresie.

Wyrokiem z dnia 16 sierpnia 2012 roku Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie w sprawie o sygn. akt IV U 1618/11 zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu E. Z. (Z.) prawo do emerytury od dnia 15 sierpnia 2011 roku.

Sąd I instancji, na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego,
w szczególności zeznań świadków F. O., M. O., Z. S. oraz ich akt rentowych, akt rentowych ubezpieczonego, ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony dnia 18 sierpnia 2011 roku złożył wniosek o emeryturę. Wiek 60 lat osiągnął (...) 2011 roku. Posiada 27 lat, 1 miesiąc i 26 dni pracy i 13 lat, 9 miesięcy
i 5 dni pracy w warunkach szczególnych.

Zdaniem Sądu Okręgowego, świadek M. O. potwierdziła pracę ubezpieczonego przy różnych maszynach do produkcji papieru, bowiem pracowała na tej samej hali, przy maszynie w okresie od 1969 roku do 1977 roku. Z relacji świadka wynika,
iż do zadań ubezpieczonego należało smarowanie maszyn smarem, czyszczenie sit kwasem solnym i smarowanie papieru smołą. W ocenie Sądu I instancji, zeznania świadka Z. S. w sposób logiczny potwierdzają, iż ubezpieczony pracował przy ręcznym załadunku i rozładunku drewna, w szczegółach wyjaśnił na czym polegała praca ubezpieczonego.

Sąd I instancji na podstawie zeznań świadków uznał, że ubezpieczony wykonywał zatrudnienie w warunkach szczególnych od 1 stycznia 1973 roku do 26 maja 1979 roku
i od 1 czerwca 1995 roku do 31 października 2004 roku.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego, przy uwzględnieniu treści art. 184 ustawy emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd I instancji uznał,
iż ubezpieczony spełnił wszystkie warunki niezbędne do przyznania emerytury.

Odnosząc się do zarzutu organu rentowego, iż nazwa stanowiska powinna być zgodna z przepisem resortowym, Sąd I instancji uznał, iż decydujące znaczenie ma charakter pracy ubezpieczonego, a nie jego nazewnictwo.

Biorąc pod uwagę powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję.

Apelację od powyższego wyroku wniósł organ rentowy.

Zaskarżając wyrok Sądu Okręgowego w całości, organ rentowy zarzucił mu naruszenie przepisów prawa procesowego, poprzez błędną ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i przyjęcie, że ubezpieczony legitymuje się, co najmniej 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych, a w konsekwencji naruszenie przepisów prawa materialnego przez ich niewłaściwe zastosowanie, a to art. 184 ust. 1 i art. 32 ust. 4 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) i przyznanie ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury, pomimo braku spełnienia ustawowego warunku w postaci posiadania, co najmniej 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wskazując na powyższe, organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
w całości i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W uzasadnieniu wskazał, iż przypisane przez Sąd stanowisko pracy ubezpieczonego, jako pomocnika maszynisty maszyny papierniczej, nie zostało wymienione w wykazie A Dział IX poz. 5 pkt 1 załącznika do zarządzenia Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 7 lipca 1987 roku. Ponadto, apelujący podniósł, iż z zeznań świadków, którzy zeznawali na okoliczność zatrudnienia ubezpieczonego w K. Zakładach (...) wynika, że ubezpieczony pracował na różnych stanowiskach. Zgodnie
z decyzją majstra, pracował przy maszynach papierniczych, wykonując różne czynności,
w tym czyszczące przy użyciu kwasu solnego, czy smarownicze. Apelujący wskazał,
iż pracownicy nie otrzymali dodatków za pracę w warunkach szkodliwych. Ponadto, pracodawca Zakład (...) nie wystawił świadectwa pracy w warunkach szczególnych dotyczących wskazanych okresów, a wręcz podał, że ubezpieczony nie wykonywał pracy
w warunkach szczególnych (pkt 4 ppkt 8 świadectwa pracy z dnia 24 maja 2000 roku
i świadectwa pracy z dnia 2 listopada 2004 roku).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Apelację należy uznać za zasadną, jakkolwiek na obecnym etapie postępowania, spór nie dojrzał do merytorycznego rozstrzygnięcia. Treść uzasadnienia orzeczenia Sądu I instancji uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia.

Sąd I instancji nie dokonał analizy podstawy prawnej, powołując się jedynie ogólnie na treść art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
bez wskazania przepisów szczególnych definiujących prace w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze. Trafnie zarzucił apelujący, iż Sąd I instancji nie przyporządkował pracy ubezpieczonego do żadnej z pozycji wykazu prac zawartych
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Należy przypomnieć, iż uzasadnienie wyroku pełni ważną rolę procesową, umożliwia stronie zrozumienie motywów, jakimi kierował się Sąd, wydając wyrok, jak również umożliwia sprawowanie nadzoru judykacyjnego przez sąd wyższej instancji. Z art. 328
§ 2 k.p.c. wynika, że uzasadnienie powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Na wskazanie podstawy faktycznej składa się ustalenie faktów, które sąd uznał
za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Jeśli uzasadnienie nie zawiera wskazania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, poprzez ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej lub wyjaśnienia podstawy prawnej
wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, wówczas orzeczenie podlega uchyleniu,
zaś sprawa zostaje przekazana do ponownego rozpoznania (wyrok SN z dnia 26 lipca 2007r., V CSK 115/07)

Przedmiotem rozważań Sądu Okręgowego była ocena pracy ubezpieczonego przez pryzmat pracy w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji
nie wyjaśnił i pozostawił poza swą oceną okoliczności faktyczne, będące podstawą odwołania od decyzji organu rentowego. Umknęła Sądowi Okręgowego analiza stanowiska pracy ubezpieczonego. Przeprowadzone postępowanie dowodowe koncentrowało się wokół charakteru pracy świadków, którzy pracowali wspólnie z ubezpieczonym. Sąd I instancji odniósł się do pracy ubezpieczonego jedynie w sposób lakoniczny, natomiast szczegółowo opisał stanowiska jakie zajmowali świadkowie.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji będzie zobowiązany w sposób precyzyjny dokonać oceny stanowisk pracy ubezpieczonego, natomiast w przypadku uwzględnienia pracy w warunkach szczególnych, jest zobligowany do przyporządkowania zaliczonego okresu pracy do odpowiedniej pozycji wykazu prac w warunkach szczególnych.

Na marginesie zauważyć należy, że w dniu 7 lipca 1987 roku zostało wydane zarządzenie nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zawodach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz. U. M.G. 1987.4.7), a nie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego.

Mając na względzie powyższe okoliczności, Sąd Apelacyjny na mocy art. 396
§ 4 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

/-/ SSA J. Ansion /-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA E. Piotrowska

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

JR