Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSA Jolanta Ansion (spr.)
Sędziowie	SSA Maria Małek - Bujak SSA Tadeusz Szweda
Protokolant	Dawid Krasowski

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2017 r. w Katowicach

sprawy z odwołania E. B. (E. B.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Katowicach

z dnia 21 marca 2016 r. sygn. akt X U 1414/15

oddala apelację.

/-/SSA M.Małek-Bujak /-/SSA J.Ansion /-/SSA T.Szweda

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1393/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 lipca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w C. w oparciu art. 110 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił ponownego ustalenia wysokości renty rodzinnej ubezpieczonej E. B., wskazując, że przepis ten umożliwia ponowne ustalenie wyłącznie emerytury, brak jest podstaw do ponownego ustalenia podstawy wymiaru wypłacanej renty rodzinnej.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczona E. B. wniosła o jej zmianę podając, że nie zgadza się z jej treścią, ponieważ wnosiła o ponowne ustalenie wysokości emerytury męża J. B.. Jest to emerytura, którą mąż jej wypracował ciężką pracą w kopalni bezpośrednio przy wydobyciu węgla. Ona dostaje z tego tytułu tylko 85% z jego emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 marca 2016r., sygn. akt X U 1414/15, Sąd Okręgowy w Katowicach zmienił decyzję organu rentowego z dnia 6 lipca 2015r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej świadczenie w postaci renty rodzinnej wyliczone w oparciu o wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 250,10%, z ograniczeniem do 150% i kwoty bazowej obowiązującej
na dzień 1 marca 2008r. w wysokości 2.275,37 zł, zwiększonej w kolejnych corocznych waloryzacjach, począwszy od dnia 1 czerwca 2015r.

Sąd I instancji ustalił, że ubezpieczona E. B., ur. (...),
jest uprawniona do pobierania renty rodzinnej po zmarłym w dniu 27 lutego 2009r. mężu J. B.. Świadczenie to zostało ubezpieczonej przyznane na podstawie decyzji z dnia 13 marca 2009r., począwszy od dnia 27 lutego 2009r., tj. od śmierci męża. Do ustalenia podstawy wymiaru renty organ rentowy przyjął podstawę wymiaru składek osoby zmarłej z 7 lat kalendarzowych, tj. z okresu od stycznia 1982r.
do grudnia 1988r. ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru wynoszącym
322,38 %.

W dniu 25 czerwca 2015r. ubezpieczona złożyła w organie rentowym wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalno-rentowego w związku
z wejściem w życie ustawy z dnia 5 marca 2015r. o zmianie ustawy o emeryturach
i rentach z FUS. Dołączyła do wniosku zarobki zmarłego na drukach Rp-7 za lata 1980-1999, 2001-2006.

Zmarły J. B., ur. (...), na podstawie decyzji organu rentowego z dnia 21 stycznia 1997r. nabył uprawnienia do emerytury górniczej
bez względu na wiek, począwszy od dnia 5 listopada 1996r. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął dochód, który stanowił podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne z 7 lat kalendarzowych, tj. z okresu od stycznia 1982r. do grudnia 1988r. ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru wynoszącym 322,38%.

Zmarły J. B. pracował od dnia 14 czerwca 1971r. do 14 czerwca 1972r. oraz od 6 września 1972r. do 30 kwietnia 1999r. w Zakładzie (...).

Organ rentowy na żądanie Sądu w piśmie procesowym z dnia 17 listopada 2015r. ustalił wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniom, tj. z lat: 1980-1981,
1983-1999 i 2007 - przy uwzględnieniu zarobków osiągniętych po przyznaniu prawa do świadczenia emerytalnego zmarłego, który wyniósł 250,10%.

Dodatkowo organ rentowy obliczył, uwzględniając kwotę bazową z daty zgonu J. B., tj. 2.275,37 zł (kwota bazowa obowiązująca od dnia 1 marca 2008r.)
i wwpw 250,10%, że kwota emerytury wyniosłaby 5.157,95 zł, a renta rodzinna obliczona z tej kwoty na dzień 1 czerwca 2015r. wyniosłaby 4.400,90 zł i byłaby wyższa od kwoty renty rodzinnej dotychczas pobieranej, która wynosi 3.265,09 zł.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie.

Powołując treść regulacji art. 110 a ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd I instancji wskazał, że renta rodzinna, stosownie do art. 73 ustawy wynosi odpowiedni procent świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu. Emerytura zmarłego i warunki, które zaistniały w jego sprawie - są tego typu, że spełnione zostały przesłanki z art. 110 a. Zatem Sąd ustalił wysokość należnej zmarłemu emerytury na datę jego śmierci.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na fakt, że w uzasadnieniu do projektu
ustawy z dnia 5 marca 2015r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015r., poz. 552) zawarto następujące rozważania: pułap podstawy wymiaru składek wynoszący w skali roku 30-krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, co stanowi 250% przeciętnego miesięcznego prognozowanego wynagrodzenia, został wyprowadzony z dniem
1 stycznia 1999r. Przed tą datą zarobki, od których pobierana była składka
na ubezpieczenie społeczne, nie były ograniczane. Osoby, których zarobki przed 1999r. kształtowały się nawet na poziomie 400% przeciętnego wynagrodzenia opłacały składki pełnego osiąganego wynagrodzenia, czyli składki pobierane od tych osób były wielokrotnie wyższe od przeciętnych składek. Jednak do obliczenia emerytury jest stosowane - także w przypadku tych osób - generalne ograniczenie, zgodnie z którym podstawa wymiaru emerytury nie może być wyższa, niż 250% przeciętnego wynagrodzenia. Proponuje się zatem uzupełnić istniejące rozwiązania
o przepisy umożliwiające jednorazowe przeliczenie emerytury w przypadku osób, które osiągały stosunkowo wysokie zarobki (ponad 250%) i odprowadzały przed dniem 1 stycznia 1999r. wysokie składki.

Niewątpliwie do takich osób należał zmarły J. B., a świadczenie ubezpieczonej jest pochodną świadczenia zmarłego.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd I instancji na mocy art. 477
§ 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji zaskarżonego orzeczenia.

Apelację od wyroku wniósł organ rentowy.

Apelujący zaskarżając wyrok w całości, zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 110 a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z FUS, poprzez jego zastosowanie do ubezpieczonej, uprawnionej do renty rodzinnej, podczas, gdy przepis ten umożliwia ponowne obliczenie wysokości wyłącznie emerytury.

Wskazując na powyższe, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
i oddalenie odwołania.

Skarżący podniósł, że przepis art. 110 a ustawy emerytalnej umożliwia ponowne ustalenie wyłącznie emerytury, stąd brak jest podstaw do ponownego ustalenia podstawy wymiaru wypłacanej renty rodzinnej, w myśl wskazanego uregulowania.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczona, podzielając stanowisko Sądu
I instancji, wniosła o ponowne obliczenie wysokości emerytury męża, a następnie ponowne obliczenie wysokości renty rodzinnej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest bezzasadna.

Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do zakwestionowania orzeczenia Sądu
I instancji, który przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe i na jego podstawie wywiódł trafne wnioski.

Sąd Okręgowy wywiódł logiczne i znajdujące oparcie w prawie materialnym wnioski. Takie rozstrzygnięcie i rozważania przedstawione na jego uzasadnienie
nie budzą wątpliwości Sądu Apelacyjnego, dlatego w całości przyjmuje je za swoje.

Zgodnie z art. 110 ust. 1 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016r., poz. 987 j.t.), wysokość emerytury oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15, z uwzględnieniem art. 110 ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego, przypadającą
w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przed zastosowaniem ograniczenia, o którym mowa w art. 15 ust. 5,
jest wyższy, niż 250 %.

Poza sporem jest, że ubezpieczona nabyła prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu w wysokości 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu (art. 70
ust. 1 w zw. z art. 73 ust. 1 ustawy emerytalnej). Tym samym, ubezpieczona nabyła świadczenie, które wywodzi się ze świadczenia emerytalnego J. B..
Jak trafnie zauważył Sąd I instancji, emerytura zmarłego i warunki, które zaistniały
w jego sprawie są tego typu, że zostały spełnione przesłanki z art. 110 a ustawy emerytalnej.

W konsekwencji ubezpieczona, uzyskując prawo do renty rodzinnej, równocześnie nabyła prawo do przeliczenia świadczenia, jako świadczenia stanowiącego 85% świadczenia zmarłego męża.

Z tych przyczyn, Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego, jako pozbawioną słusznych podstaw.

/-/SSA M.Małek-Bujak /-/SSA J.Ansion /-/SSA T.Szweda

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JR