Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSA Ewelina Kocurek - Grabowska (spr.)
Sędziowie	SSA Maria Pierzycka - Pająk SSO del. Beata Torbus
Protokolant	Beata Kłosek

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2017r. w Katowicach

sprawy z odwołania Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o.

( Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o.), M. A. , B. S. , M. K. , J. N. , K. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o składki

na skutek apelacji Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku

z dnia 25 kwietnia 2016r. sygn. akt IX U 686/15

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. kwotę 6.000 zł (sześć tysięcy złotych) tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, odstępując od obciążania pozostałą częścią tych kosztów.

/-/SSO del. B.Torbus /-/SSA E.Kocurek-Grabowska /-/SSA M.Pierzycka-Pająk

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1290/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 09.06.2015r., nr (...)- (...), wydaną
w stosunku do Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. dokonał przypisu składek za okres od 11/2011 do 12/2013 w wysokości:

- FUS na kwotę 96.685,04 zł,

- FUZ na kwotę 369.230,86 zł,

- FP na kwotę 93.726,93 zł,

- FGŚP na kwotę 3.825,61 zł,

- FEP na kwotę 44.790,87 zł

oraz stwierdził, że kwota odpisu składek za okres od 01/2011 do 12/2013 wynosi na FUS - 50.760,94 zł.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy wskazał, iż zawarte przez płatnika składek z własnymi pracownikami, prowadzącymi równocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie specjalistycznej opieki lekarskiej, umowy na świadczenie usług medycznych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych w ramach pełnionych dyżurów lekarskich są umowami cywilnoprawnymi, do których z mocy art.750 k.c. stosuje się przepisy o zleceniu. Umowa, na podstawie której lekarz wykonuje zawód polegający na udzielaniu świadczeń zdrowotnych - w szczególności leczeniu i sprawowaniu opieki nad pacjentami oddziału, nie jest tożsama z umową o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przez NFZ w rozumieniu art. 132 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, ani z zawieraną w jej ramach umową o zamówienie na świadczenie zdrowotne. Charakter udzielanych świadczeń zdrowotnych pokrywał się z charakterem pracy świadczonej z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę łączącej zainteresowanych
z płatnikiem składek, z tą różnicą, że świadczenia zdrowotne realizowane były, między innymi, w soboty, niedziele i święta. Usługi medyczne w zakresie udzielanych świadczeń zdrowotnych odpowiadały pracy wykonywanej na podstawie stosunku pracy i w istocie były czynione na rzecz faktycznego pracodawcy. Przychód uzyskany z tytułu wykonywania umów cywilnoprawnych na rzecz swojego pracodawcy stanowi podstawę wymiaru składek
na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Odwołanie od tej decyzji wniósł płatnik składek - Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o., wnosząc o jej zmianę, poprzez stwierdzenie, że w okresie
od 01/2011 do 12/2013 nie występuje zobowiązanie odwołującego z tytułu przypisu składek w wysokościach, jak w zaskarżonej decyzji. Zdaniem odwołującego, umowy na udzielenie świadczeń zdrowotnych zawarte pomiędzy płatnikiem składek z zainteresowanymi,
są umowami o udzielenie zamówienia na świadczenie medyczne, do których nie stosuje się
z mocy art.750 k.c. przepisów o zleceniu i w konsekwencji nie można do osób realizujących usługi na rzecz odwołującego w oparciu o te umowy zastosować przepisów art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i w konsekwencji traktować tychże przyjmujących zamówienie za pracowników również z tego tytułu.

Decyzją z dnia 09.06.2015r., nr (...), organ rentowy określił podstawy wymiaru składek odwołującej się B. S., jako pracownika Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o., w okresie od 01/2011
do 12/2013 w wysokościach wskazanych w tej decyzji.

B. S. złożyła odwołanie od powyższej decyzji i wniosła o jej zmianę, poprzez ustalenie, że w okresie od 01/2011 do 12/2013 nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym z tytułu umów cywilnoprawnych zwartych z Miejskim Zakładem Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o.

Decyzją z dnia 09.06.2015r., nr (...), organ rentowy określił podstawy wymiaru składek odwołującej się J. N., jako pracownika Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o., w okresie od 01/2011 do 12/2013
w wysokościach wskazanych w tej decyzji.

J. N. złożyła odwołanie od powyższej decyzji i wniosła o jej zmianę, poprzez ustalenie, że w okresie od 01/2011 do 12/2013 nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym z tytułu umów cywilnoprawnych zwartych z Miejskim Zakładem Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o.

Decyzją z dnia 09.06.2015r., nr (...), organ rentowy określił podstawy wymiaru składek odwołującego się M. K., jako pracownika Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o., w okresie
od 04/2012 do 12/2013 w wysokościach wskazanych w tej decyzji.

M. K. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę
i ustalenie, że w okresie od 04/2012 do 12/2013 nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym z tytułu umów cywilnoprawnych zwartych z Miejskim Zakładem Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o.

Decyzją z dnia 09.06.2015r., nr (...), organ rentowy określił podstawy wymiaru składek odwołującego się M. A., jako pracownika

Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o., w okresie od 01/2011
do 12/2013 w wysokościach wskazanych w tej decyzji.

M. A.złożył odwołanie od powyższej decyzji i wniósł o jej zmianę, poprzez ustalenie, że w okresie od 01/2011 do 12/2013 nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym z tytułu umów cywilnoprawnych zwartych z Miejskim Zakładem Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o.

Decyzją z dnia 09.06.2015r., nr (...), organ rentowy określił podstawy wymiaru składek odwołującego się K. P. , jako pracownika Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o. w okresie od 01/2011
do 05/2011 w wysokościach wskazanych w tej decyzji.

K. P. złożył odwołanie od powyższej decyzji i wniósł o jej zmianę, poprzez ustalenie, że w okresie od 01/2011 do 05/2011 nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym z tytułu umów cywilnoprawnych zwartych z Miejskim Zakładem Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o.

Organ rentowy w odpowiedziach na odwołania wniósł o ich oddalenie, podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonych decyzjach.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku połączył sprawy do łącznego rozpoznania i po przeprowadzeniu rozprawy, wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2016r., oddalił odwołania.

Rozpoznając sprawę, Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach rentowych, protokół kontroli z dnia 10.02.2015r. oraz aneksy do tego protokołu, umowy
o pracę, zakresy czynności, wykazy zarobków, umowy na dyżury lekarskie , umowy o usługi medyczne i aneksy do tych umów, transakcje roczne stanowiące zestawienie wpłat dokonanych przez odwołującą Spółkę na rzecz odwołujących za świadczenie usług medycznych na dyżurach lekarskich na podstawie powyższych umów, zeznania odwołujących B. S., J. N., M. A. oraz K. P., stan faktyczny sprawy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przeprowadził w dniu 12.02.2015r. kontrolę u płatnika składek Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o.
w Ż., w wyniku której stwierdził nieprawidłowości w zakresie obliczania składek
na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych za okres od 01/2011 do 12/2013, dotyczące nienaliczenia składek
od przychodów z tytułu umów cywilnoprawnych osiąganych przez pracowników płatnika, wykonywanych obok pracy świadczonej w ramach stosunku pracy.

W związku z powyższym, w dniu 09.06.2015r. wydał zaskarżone decyzje opisane
na wstępie.

Równocześnie Sąd ustalił, że Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o.
w Ż. w spornym okresie zawierały z własnymi pracownikami, prowadzącymi jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie specjalistycznej praktyki lekarskiej, umowy określane, jako umowy na dyżury lekarskie (do 2011r.) oraz umowy
na usługi medyczne (od 2011r.), w ramach których pracownicy ci świadczyli usługi medyczne w formie pełnienia dyżurów lekarskich.

Wszelkie prace w ramach tych dyżurów wykonywane były w pomieszczeniach
i na urządzeniach, będących własnością płatnika składek, z których osoby te korzystały bezpłatnie. Odwołujący, wykonując pracę w ramach zawartych umów, we własnym zakresie zapewniali sobie odzież ochronną, drobny sprzęt medycznych, np. stetoskopy, rękawiczki jednorazowe.

Dyżury odbywały się w szpitalu, w dyżurce, średnio 1-2 razy w ciągu tygodnia, bezpośrednio po zakończeniu pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę, w godzinach od 15:00 do 07:25. W przypadku, gdy dyżury te przypadały w weekendy lub święta odbywały się w godzinach od 07:25 do 07:25 (24 godziny).Wykonanie danej usługi wynikającej
z zawartej umowy potwierdzał ordynator lub kierownik danej komórki na koniec miesiąca. Zainteresowani przedkładali rachunki lub faktury za wykonanie usługi, na podstawie których następowała wypłata należności.

Sąd również ustalił, iż usługi medyczne w zakresie udzielanych świadczeń zdrowotnych odpowiadały zasadniczo pracy wykonywanej na podstawie stosunku pracy. Osoby, z którymi podpisywano umowy nie były wyłaniane w drodze konkursu. Warunkiem podpisania takiej umowy było prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie specjalistycznej praktyki lekarskiej, gabinetów lekarskich. Zatrudnionym na podstawie umowy o pracę lekarzom, którzy wyrazili zgodę na pełnienie dyżurów, przedkładano powyższe umowy do podpisania.

Lekarze prowadzący wskazywaną działalność nie mieli podpisanych umów z NFZ.

Dalej Sąd ustalił, że B. S. w spornym okresie była pracownikiem MZOZ w Ż., zatrudnionym na stanowisku zastępcy ordynatora na Oddziale Anestezjologicznym i Intensywnej Terapii, w pełnym wymiarze czasu pracy, z przeciętną dobową normą czasu pracy 7 h i 35 min i tygodniową - 37 h i 55 min. Jednocześnie prowadziła własną działalność gospodarczą Specjalistyczną Indywidualną Praktykę Lekarską i zawarła w okresie spornym z (...) w Żorach Sp. z o.o. umowę na dyżury lekarskie.

Przedmiotem zawartej umowy było pełnienie dyżurów lekarskich na Oddziale Intensywnej Terapii MZOZ Szpitala Miejskiego Ż. (...) Sp. z o.o. w godzinach po zakończeniu normalnej ordynacji określonej w regulaminie pracy w terminach podanych
w harmonogramie opracowanym przez ordynatora Oddziału. Udzielanie świadczeń zdrowotnych odbywało się w dni powszechne oraz świąteczne (dni wolne od pracy).
Z zapisów zawartych umów j/w, dyżury mogły odbywać się w godzinach przedpołudniowych od 7.30 do 15.00 w dni robocze od poniedziałku do piątku lub w godzinach od 15.00 do 7.30 dnia następnego oraz w soboty, niedziele i święta w godzinach od 7.30 do 7.30 dnia następnego.

Wynagrodzenie było wypłacane na podstawie przedkładanych przez odwołującą faktur, do 23 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym, tj. w innym terminie, niż wynagrodzenie za pracę.

Odnośnie J. N. Sąd ustalił, że w spornym okresie była pracownikiem MZOZ w Ż., zatrudnionym na stanowisku ordynatora Oddziału Anestezjologicznego
i Intensywnej Terapii, w pełnym wymiarze czasu pracy, a także prowadziła własną działalność gospodarczą Indywidualną Specjalistyczną Praktykę Lekarską. Odwołująca zawarła w okresie spornym z (...) Sp. z o.o. umowy kolejno o dyżury lekarskie.

Dyżury pełniła na Oddziale Anestezjologicznym i Intensywnej Terapii MZOZ Szpitala Miejskiego Ż. (...) Sp. z o.o. w godzinach po zakończeniu normalnej ordynacji określonej w regulaminie pracy w terminach podanych w harmonogramie opracowanym przez ordynatora Oddziału. Udzielanie świadczeń zdrowotnych odbywało się w dni powszechne oraz świąteczne (dni wolne od pracy). Z zapisów zawartych umów j/w, dyżury mogły odbywać się w godzinach przedpołudniowych od 7.30 do 15.00 w dni robocze
od poniedziałku do piątku lub w godzinach od 15.00 do 7.30 dnia następnego oraz w soboty, niedziele i święta w godzinach od 7.30 do 7.30 dnia następnego.

Wynagrodzenie było wypłacane na podstawie przedkładanych przez odwołującą faktur, do 23 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym, tj. w innym terminie, niż wynagrodzenie za pracę.

Z kolei M. K., jak ustalił Sąd Okręgowy, w spornym okresie był pracownikiem MZOZ w Ż., zatrudnionym na stanowisku młodszego asystenta
na Oddziale Chirurgii Ogólnej, w pełnym wymiarze czasu pracy.

Prowadząc równocześnie własną działalność gospodarczą Indywidualną Praktykę Lekarską, zawarł w okresie spornym z MZOZ w Ż. (...) Sp. z o.o. umowy o dyżury lekarskie, w ramach których pełnił dyżury lekarskie na Oddziale Chirurgicznym MZOZ Szpitala Miejskiego Ż. (...)Sp. z o.o. w godzinach po zakończeniu normalnej ordynacji określonej
w regulaminie pracy w terminach podanych w harmonogramie opracowanym przez ordynatora Oddziału zarówno w dni powszechne oraz świąteczne (dni wolne od pracy).
Z zapisów zawartych umów j/w, dyżury mogły odbywać się w godzinach przedpołudniowych od 7.30 do 15.00 w dni robocze od poniedziałku do piątku lub w godzinach od 15.00 do 7.30 dnia następnego oraz w soboty, niedziele i święta w godzinach od 7.30 do 7.30 dnia następnego.

Również M. A. w spornym okresie był pracownikiem MZOZ w Ż., zatrudnionym na stanowisku asystenta na Oddziale Chirurgicznym. Prowadząc równocześnie własną działalność gospodarczą Prywatną Praktykę Lekarską, zawarł w okresie spornym
z (...) Sp. z o.o. umowę o dyżury lekarskie oraz o usługi medyczne.

Przedmiotem zawartej umowy było pełnienie dyżurów lekarskich na Oddziale Chirurgicznym MZOZ Szpitala Miejskiego Ż. (...) Sp. z o.o. w godzinach po zakończeniu normalnej ordynacji określonej w regulaminie pracy w terminach podanych
w harmonogramie opracowanym przez ordynatora Oddziału. Wynagrodzenie było wypłacane na podstawie przedkładanych przez odwołującego faktur, do 23 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym, tj. w innym terminie, niż wynagrodzenie za pracę.

Wreszcie Sąd ustalił, że K. P. w spornym okresie był pracownikiem MZOZ w Ż., zatrudnionym na stanowisku zastępcy ordynatora w pełnym wymiarze czasu pracy i również on prowadząc równocześnie własną działalność gospodarczą Prywatną Praktykę Lekarską, zawarł w okresie spornym z (...) Sp. z o.o. umowę o usługi medyczne.

Przedmiotem zawartej umowy było pełnienie dyżurów lekarskich na Oddziale Szpitala Miejskiego (...) Sp. z o.o. w godzinach po zakończeniu normalnej ordynacji określonej
w regulaminie pracy w terminach podanych w harmonogramie opracowanym przez ordynatora Oddziału. Dyżury mogły odbywać się w godzinach przedpołudniowych od 7.30
do 15.00 w dni robocze od poniedziałku do piątku lub w godzinach od 15.00 do 7.30 dnia następnego oraz w soboty, niedziele i święta w godzinach od 7.30 do 7.30 dnia następnego.

Wynagrodzenie było wypłacane na podstawie przedkładanych przez odwołującego faktur, do 23 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym, tj. w innym terminie, niż wynagrodzenie za pracę.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd uznał, że odwołania płatnika składek Miejskiego Zakładu Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o. oraz odwołujących się: B. S., J. N., M. A. oraz K. P. i M. K. (wzajemnie zainteresowanych w sprawie), nie zasługują na uwzględnienie.

Sąd podkreślił, iż spór w sprawie, w sytuacji bezspornego stanu faktycznego, sprowadzał się do dokonania kwalifikacji prawnej umów zawartych pomiędzy odwołującą się Spółką, a odwołującymi się - jej pracownikami, lekarzami prowadzącymi jednocześnie działalność gospodarczą w powoływanym powyżej zakresie i w konsekwencji rozstrzygnięcia w przedmiocie obowiązku opłacania składek na poszczególne fundusze ubezpieczeń
na rzecz ZUS.

Sąd zwrócił uwagę, że w wyroku z dnia 13.02.2014r., sygn. I UK 323/13 (OSNP 2015/5/68), Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że umowa, na podstawie której lekarz wykonuje zawód polegający na udzielaniu świadczeń zdrowotnych (art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 05.12.1996r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty t.j. Dz. U. z 2011r., nr 277, poz. 1634
ze zm.), nie może być utożsamiana z umową o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przez Narodowy Fundusz Zdrowia w rozumieniu
art. 132 ust. 1 ustawy z dnia 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej (j.t. Dz. U.
z 2008r., nr 164, poz. 1027 ze zm.), ani z zawieraną w jej ramach umową o zamówienia
na świadczenia zdrowotne, o której mowa w przepisie art. 133 tej ustawy w związku z art. 35 ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (j.t. Dz. U. z 2007r., nr 14 poz. 89 ze zm.).

W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd Najwyższy wskazał, że umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (art. 133 w zw. z art. 132 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej) i umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne (art. 35 i art. 35a ustawy o zakładach opieki zdrowotnej) należą do umów nazwanych, do których nie stosuje się z mocy art. 750 k.c. przepisów o zleceniu, jednakże umowy te nie mogą być utożsamiane z umową o świadczenie usług medycznych, polegających na pełnieniu dyżurów lekarskich. Czym innym bowiem jest zakres przedmiotowy wykonywania zawodu lekarza (zawodu medycznego), na który składają się wyszczególnione ustawowo (przykładowo) typy czynności, a czym innym forma wykonywania tego zawodu, który może być realizowany
na podstawie umowy o pracę, umowy cywilno-prawnej, czy w ramach działalności gospodarczej. Uregulowana w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej umowa
o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (art. 132 ust. 1 i 2 ustawy) zawierana jest przez podmiot zobowiązany do realizacji zadań z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego (Narodowy Fundusz Zdrowia) z podmiotem, który w myśl przepisów tej ustawy, może być świadczeniodawcą. Zgodnie z art. 132 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej,
nie można zawrzeć umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z lekarzem, pielęgniarką, położną, inną osobą wykonującą zawód medyczny lub psychologiem, jeżeli udzielają oni świadczeń opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy, który zawarł umowę
o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Funduszem.

W opinii Sądu, z powołanego przepisu wynika, że rozważana umowa nie może być zawarta przez Fundusz z osobą wykonującą zawód medyczny u tego świadczeniodawcy, który zawarł ją z Funduszem.

Sąd Okręgowy w pełni podzielił stanowisko zawarte w powołanym powyżej wyroku i w konsekwencji przyjął, że odwołujący się lekarze w niniejszej sprawie nie mogli wykonywać umów o dyżury lekarskie oraz umów o świadczenie usług medycznych
ani w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych przez Fundusz w rozumieniu art. 132 ust. 1 ustawy z 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ani z zawieraną w jej ramach umową o zamówienie na świadczenia zdrowotne, o której mowa w art. 133 tej ustawy
w związku z art. 35 ust.1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (obowiązującej do dnia 30.06.2011r.), czyli w formie umożliwiającej wyłączenie stosowania art. 8 ust. 2 a ustawy systemowej.

Podkreślił również Sąd, że nie znalazł podstaw do przyjęcia odmiennego stanowiska
w świetle uregulowań przepisów ustawy z dnia 15.04.2011r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015r., poz. 618 ze zm.), obowiązującej od dnia 01.07.2011r., uchylającej w art. 220 ustawę z dnia 30.08.1991r. o zakładach opieki zdrowotnej.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że sporne umowy, jako zawarte wbrew zakazowi ustawowemu, wynikającemu z art. 132 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, nie mogą być zakwalifikowane, jako szczególne i odrębne od umów uregulowanych Kodeksem cywilnym.

Dalej Sąd wskazał, że zgodnie z art. 8 ust. 2 a ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 1442 ze zm.), „za pracownika,
w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie
z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy”.

Przesłanką decydującą o uznaniu osoby za pracownika w rozumieniu powołanego przepisu jest to, że będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą, jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub z inną osobą.

Przepis art. 8 ust. 2a tej ustawy rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy i dotyczy także pracy wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej na rzecz pracodawcy, która mogła by być świadczona przez jej wykonawcę w ramach stosunku pracy. Przepis ten nie kwestionuje cywilnoprawnego charakteru tych umów, ale z ich zawarciem - w opisanych okolicznościach - wiąże skutki
w zakresie ubezpieczeń społecznych, takie jak przy umowie o pracę. Ukształtowaną
w orzecznictwie regułą jest, że umowa cywilnoprawna zawarta z własnym pracownikiem podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tak jak umowa o pracę, nawet
w sytuacji, gdy w ramach tych umów wykonywane są inne prace na rzecz pracodawcy, jeżeli osoba wykonująca te prace pozostaje z nim w stosunku pracy.

Reasumując swoje wywody, Sąd Okręgowy w całości podzielił argumentację przedstawioną w zaskarżonych decyzjach przez organ rentowy, uznając za prawidłowe ustalenia organu rentowego, poczynione dla celów wydania zaskarżonych decyzji
oraz dokonaną interpretację prawną w odniesieniu do ustalonego stanu faktycznego, potwierdzonego w postępowaniu sądowym. W konsekwencji, za prawidłowe Sąd uznał zaskarżone decyzje, dotyczące ustalenia podstawy wymiaru składek na poszczególne fundusze ubezpieczeniowe odwołujących - wzajemnie zainteresowanych oraz przypisu składek w odniesieniu do odwołującego - wzajemnie zainteresowanego płatnika składek Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o. w Ż..

Zajmując takie stanowisko, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołania.

Apelację od powyższego wyroku wniosły Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej
w (...) Sp. z o.o., zarzucając wyrokowi:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a to:

a)  przepisu art. 328 § 2 k.p.c., poprzez niedostateczne wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku i ograniczenie się do opisu rozumienia przepisu art. 8 ust. 2a ustawy z dnia
13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych z pominięciem regulacji przepisów ustawowych znajdujących zastosowanie do przedłożonej w postępowaniu umowy,
z której to umowy przychód osiągnięty przez zainteresowanych uwzględniony
został pierwotnie w ramach decyzji w przedmiocie przypisu składek,
a tym samym, ustalenia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym
przez zainteresowanych z umowy nazwanej, w szczególności, poprzez pominięcie
w uzasadnieniu wyjaśnienia w sposób należyty podstawy prawnej i faktycznej rozstrzygnięcia w zakresie uznania zawartych przez Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej oraz B. S., J. N., M. A.
oraz K. P. i M. K. umów o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne, w zakresie prowadzonych przez nich praktyk lekarskich, za umowy, do których, zgodnie z art. 750 k.c., stosuje się przepisy o zleceniu; pominięcie uwag wskazywanych w zdaniu poprzedzającym, zdaniem odwołującego się, uniemożliwia kontrolę instancyjną wyroku;

b)  przepisów art. 316 § 1 k.p.c., polegające na nierozpoznaniu istoty sprawy i wydaniu orzeczenia, bez uprzedniego dokonania analizy przepisów szczególnych regulujących umowę zawartą przez odwołującego się z zainteresowanymi, która to umowa, z uwagi na podmioty, ale i przedmiot umowy, jest umową nazwaną, określoną przepisami szczególnymi, nadto z pominięciem analizy dopuszczalności zawierania takich umów w ogóle;

c)  art. 233 § 1 k.p.c., które miało wpływ na wynik postępowania, polegające
na sprzeczności ustaleń Sądu ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, wynikającej z nieuwzględnienia i pominięcia okoliczności bezspornych pomiędzy odwołującymi się i de facto organem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
a znajdujących odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, że: umowy zawarte przez Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej oraz B. S., J. N., M. A. oraz K. P. i M. K., w ramach prowadzonych przez nich praktyk lekarskich, miały odrębny od umowy o pracę zakres i sposób ich wykonywania się różnił, forma i tryb ich zawarcia wynikał z przeprowadzonego konkursu, zgodnie zobowiązującymi przepisami ustawy o działalności leczniczej, treść umowy została ukształtowana zgodnie z wymaganiami obowiązujących w tym zakresie przepisów, w ramach specjalistycznych praktyk lekarze ponosili dodatkowe koszty związane
z ubezpieczeniem, odzieżą itp., a odpowiedzialność z umów była odpowiedzialnością solidarną zgodnie z wymogami ustawy, a jednak doprowadziło to do uznania,
że umowy te nie są umowami nazwanymi, określonymi w ustawie o działalności leczniczej, a umowami, do których, zgodnie z przepisami k.c., stosuje się przepisy
o zleceniu, co w konsekwencji doprowadziło do:

2.  naruszenia przepisów prawa materialnego, a to:

a)  przepisu art. 750 k.c. w związku z art. 65 § 2 k.c. oraz w związku z art. 35 ust. 1 i 35a ust. 1 ustawy z dnia 30.08.1991r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jednolity
Dz. U. z 2007r. nr 14, poz. 89, z późn. zm.) oraz § 19 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 13.07.1998r. w sprawie umowy o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne (Dz. U. z 1998r. nr 93, poz. 592 z późn. zm.), poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że umowa zawarta przez odwołującego się
z zainteresowanymi w okresie od 11/2011, jest umową o świadczenie usług, do której zastosowanie mają przepisy k.c., podczas, gdy umowa ta jest odrębną umową nazwaną - „umową o udzielenie zamówienia na świadczenie zdrowotne”, uregulowaną odrębnymi przepisami;

b)  art. 8 ust. 2 a ustawy o ubezpieczeniach, poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie, że zawarte pomiędzy Miejskimi Zakładami Opieki Zdrowotnej oraz B.
D. S., M. A. M. K., J. N., K. P. umowy o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne, stanowią umowy, do których, zgodnie z przepisem art. 750 k.c., stosuje się przepisy
o zleceniu i w konsekwencji znajdują się one w katalogu wskazanym w przepisie
art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i w konsekwencji dokonanie wykładni rozszerzającej przepisu na umowę nazwaną, określoną w:

- okresie jej zawarcia, przepisu art. 35 ust. 1 pkt 3, art. 35 ust. 2, 3 i 4 oraz w art. 35a ust. 1-5 ustawy z dnia 30.08.1991r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007r.
nr 14, poz. 89 z późn. zm.) - zwana dalej również ustawą o zakładach opieki zdrowotnej - oraz § 19 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia
13.08.1998r. w sprawie umowy o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne (Dz. U. z 1998r. nr 93, poz. 592 z późn. zm.), poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że regulacja ustawowa oraz rozporządzenia stanowiących przepisy bezwzględnie obowiązujące w dacie zawierania pierwszej umowy, jest niewystarczająca do uznania „umowy o udzielenie zamówienia na świadczenie zdrowotne” za uregulowaną „odrębnymi przepisami”, w rozumieniu art. 750 k.c.;

- przepisu art. 26 ust. 1 i 2 oraz art. 27 ust. 1-8 ustawy z dnia 15.04.2011r. o działalności leczniczej (Dz. U. nr 112, poz. 654 t.j.; Dz. U. z 2015r., poz. 618) - zwana dalej również „ustawą o działalności leczniczej”, poprzez ich błędną wykładnię
i uznanie, że regulacja ustawowa jest niewystarczająca do uznania „umowy
o udzielenie zamówienia na świadczenie zdrowotne”, za uregulowaną „odrębnymi przepisami”, w rozumieniu art. 750 k.c.;

c)  przepisu art. 132 ust. 3 w zw. z art. 133 zd. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27.08.2004r. (Dz. U.
nr 210, poz. 2135; t.j. Dz. U. z dnia 08.04.2015r., poz. 581 - zwana dalej „ustawą
o świadczeniach”, poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że przepis znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie do oceny umów zawartych pomiędzy odwołującym się, a zainteresowanymi, podczas, gdy dotyczy on rodzajowo odmiennej umowy nazwanej.

Wskazując na powyższe zarzuty, odwołujący wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy, poprzez uznanie,
że zainteresowani od 11/2011 do 12/2013 nie podlegali ubezpieczeniom z tytułu zawartych z odwołującym się umów, a w konsekwencji, nie występują zobowiązania
z tytułu przypisu składek w wysokościach określonych w indywidualnych decyzjach wydanych dla ubezpieczonych oraz w decyzji z dnia 09.06.2015r., nr (...)- (...);

2.  zasądzenie od organu na rzecz odwołującego się kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Ewentualnie wniósł o:

3.  uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie,
co do kosztów postępowania apelacyjnego.

Organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wniesiona apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zarzuty w niej podniesione są nieusprawiedliwione.

Spór w rozstrzyganej sprawie dotyczył oceny, czy zainteresowani B. S., M. A., M. K., J. N., K. P.
w okresach wymienionych w zaskarżonych decyzjach podlegali obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu oraz zdrowotnemu, jako pracownicy z tytułu umów zawartych z Miejskimi Zakładami Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o., nazwanych umowami o udzielanie zamówienia
na świadczenia zdrowotne, wykonywanych na rzecz odwołujących, z którym to podmiotem pozostawali w stosunku pracy i czy w związku z tym, odwołujące Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o. zobowiązane są do uiszczenia składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
i FEP.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy, który między stronami nie był sporny.
W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy wskazał jaki stan faktyczny stał się jego podstawą oraz podał na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu.
Sąd Apelacyjny ustalenia Sądu I instancji w całości uznał i przyjął jako własne, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania w tej części uzasadnienia
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05.11.1998r., I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776
oraz z dnia 22.02.2010r., I UK 233/09, Lex nr 585720 i z dnia 24.09.2009r., II PK 58/09,
Lex nr 558303). Również rozważania prawne, które skłoniły Sąd I instancji do oddalenia odwołań od zaskarżonych decyzji, Sąd odwoławczy podzielił i przyjął za własne, w całości uznając je za trafne i nienaruszające prawa materialnego.

Przede wszystkim, Sąd Apelacyjny pragnie zauważyć, że zasady podlegania określonemu rodzajowi ubezpieczeń społecznych wynikają z przepisów o charakterze bezwzględnie obowiązującym, kreujących stosunek prawny ubezpieczenia społecznego
z mocy samego prawa i według stanu prawnego z chwili powstania obowiązku ubezpieczenia (wyr. Sądu Najwyższego z dnia 11.02.1999r., II UKN 461/98, OSNAPiUS 2000 nr 7,
poz. 286). Obowiązek ubezpieczenia oznacza, że osoba, której cechy, jako podmiotu ubezpieczenia społecznego, zostały określone przez ustawę, zostaje objęta ubezpieczeniem
i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego, niezależnie od swej woli, na mocy ustawy.

Na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy systemowej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje między innymi w przedmiocie zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek, ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek, ustalania uprawnień do świadczeń
z ubezpieczeń społecznych oraz wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Przedmiot decyzji został tak określony dlatego, że podleganie ubezpieczeniom społecznym następuje
ex lege i nie jest konieczna decyzja stwierdzająca ten fakt prawny, a jeżeli została wydana,
ma charakter wyłącznie deklaratoryjny. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie musi deklarować obowiązku ubezpieczenia, lecz obowiązek ten konkretyzuje przez ustalenie wysokości należnych i nieuiszczonych składek ubezpieczeniowych.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych, starannych ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie oraz wywiódł logiczne i znajdujące oparcie w prawie materialnym wnioski.

Niesłusznie zarzucała apelująca Spółka Sądowi Okręgowemu sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i naruszenie art. 233 k.p.c. Przepis ten nakazuje sądowi dokonanie oceny zebranego w sprawie materiału
dowodowego według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Zarzut naruszenia tego przepisu tylko wtedy może być uznany
za usprawiedliwiony, jeżeli sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki,
z zasadami wiedzy, bądź z doświadczeniem życiowym. Sprzeczność istotnych ustaleń sądu
z treścią zebranego w sprawie materiału zachodzi bowiem jedynie wtedy, gdy powstaje dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie, a konkluzją, do jakiej dochodzi sąd na jego podstawie. Jeżeli natomiast sąd z określonego materiału dowodowego wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu na podstawie tego materiału dowodowego dawały się wysnuć wnioski odmienne (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z 27.09.2002r., sygn. akt II CKN 817/00, Lex nr 56906).

Także rozstrzygnięcie i rozważania przedstawione na jego uzasadnienie nie budzą wątpliwości Sądu Apelacyjnego. Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku
w sposób odpowiadający wymogom art. 328 § 2 k.p.c. ustalił fakty, które uznał
za udowodnione, wskazał dowody, na których się oparł oraz wyjaśnił podstawę prawną wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Również nie sposób dopatrzeć się naruszenia art. 316 § 1 k.p.c., zgodnie z którym
po zamknięciu rozprawy sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący
w chwili zamknięcia rozprawy. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy, mając na uwadze materiał dowodowy zaoferowany przez strony procesu po dokonanej jego ocenie, wydał wyrok, orzekając o istocie sprawy.

Należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie
z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W wyroku z dnia 23.05.2014r., II UK 445/13 (Lex nr 1475168) Sąd Najwyższy, podsumowując dotychczasowe stanowisko w sprawie wykładni powyższego przepisu, wskazał między innymi, że art. 8 ust. 2a ustawy systemowej rozszerza pojęcie pracownika
dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy. Rozszerzenie to dotyczy wykonywania pracy na podstawie jednej z wymienionych w nim umów prawa cywilnego przez osobę, która umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy,
a także wykonywania pracy na podstawie jednej z tych umów przez osobę, która wymienioną umowę zawarła z osobą trzecią, jednakże w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Przesłanką decydującą o uznaniu takiej osoby
za pracownika w rozumieniu ustawy systemowej jest to, że - będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z określonym pracodawcą - jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę
w ramach umowy cywilnoprawnej. Celem takiej regulacji było ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych zawieranych z własnymi pracownikami
dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, iż odwołujący B. S., M. A., M. K., J. N. i K. P. - lekarze o odpowiednich specjalizacjach, byli zatrudnieni w spółce Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o.
w Ż. na podstawie umów o pracę na czas nieokreślony. Równocześnie były z nimi zawierane umowy cywilnoprawne, przedmiotem których było świadczenie usług medycznych w formie pełnienia dyżurów lekarskich. Usługi były wykonywane w pomieszczeniach należących do płatnika składek oraz z wykorzystaniem infrastruktury pracodawcy. Z tytułu świadczonych przez lekarzy usług, były przez nich wystawiane rachunki lub faktury,
na podstawie których następnie dokonywano wypłaty należności. W świetle powyższego, trafnie organ rentowy, a za nim Sąd I instancji uznał, że na gruncie przedmiotowej sprawy, zastosowanie znajdował powołany przepis art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Niewątpliwie bowiem płatnik składek zawierał z własnymi pracownikami dodatkowe umowy cywilnoprawne, w ramach których pracownicy świadczyli pracę na rzecz tego samego pracodawcy, a wypłacane wynagrodzenia za usługi medyczne pochodziły ze środków publicznych przekazywanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia Miejskim Zakładom Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o. w Ż..

Bezspornie, umowy te należało zakwalifikować, jako inne umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Nie ulega również wątpliwości, że celem powyższych umów było ominięcie zmienionych przepisów prawa pracy w zakresie norm czasu pracy lekarzy, ograniczających możliwość zatrudniania lekarzy na dyżurach w ramach umowy o pracę.

Jak wynika z treści apelacji, zasadnicze zarzuty sprowadzały się
do kwalifikacji prawnej umów zawartych przez Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej
w (...) Sp. z o.o. z zainteresowanymi. Wbrew zarzutom, brak było podstaw
do zakwalifikowania przedmiotowych dodatkowych umów, jako umów nazwanych, o których mowa w art. 35 i art. 35a ustawy z dnia 30.08.1991r. o zakładach opieki zdrowotnej
(Dz. U. z 2007r. nr 14, poz. 89, z późn. zm., aktualnie art. 26 ustawy o działalności leczniczej, t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 1638), do których nie stosuje się, z mocy art. 750 k.c., przepisów
o zleceniu.

Faktem jest, iż zgodnie z art. 65 § 2 k.c., dokonując interpretacji oświadczeń woli stron umowy, należy badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się
na jej dosłownym brzmieniu.

Należy zgodzić się, że umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (art. 133
w związku z art. 132 ustawy z dnia 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 1793) oraz umowa
o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne (art. 26 ustawy z dnia 15.04.2011r.
o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 1638), należą do umów nazwanych,
do których nie stosuje się z mocy art. 750 k.c. przepisów o zleceniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.12.2004r., III CK 134/04, OSP 2005 nr 6, poz. 79).

Jednakże zakresem podmiotowo-przedmiotowym takich umów nie może być pełnienie dyżurów medycznych przez zatrudnionych lekarzy u pracodawcy - świadczeniodawcy świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych NFZ. W tym zakresie znajdują bowiem zastosowanie przepisy ustawy z dnia 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, która w art. 132 ust. 1 stanowi,
że podstawą udzielania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przez Fundusz jest umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawarta pomiędzy świadczeniodawcą, a Funduszem, tyle, że taki świadczeniodawca nie może zawrzeć wymienionej umowy (subkontraktu) o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z lekarzem, pielęgniarką, położną, inną osobą wykonującą zawód medyczny lub psychologiem, jeżeli udzielają oni świadczeń opieki zdrowotnej u tego świadczeniodawcy, który zawarł umowę
o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Funduszem (ust. 3) i to niezależnie od tego,
czy zawarte w ten niedozwolony sposób subkontrakty były lub są wykonywane w ramach podporządkowania charakterystycznego dla stosunku pracy, czy na podstawie tak nazwanej odrębnej umowy, do której nie stosuje się przepisów o zleceniu. Regulacja zacytowanego
ust. 3 art. 132 tej ustawy oddziałuje na sferę lekarskich stosunków prawnych, gdyż wynika
z niej ustawowy zakaz zawierania z zatrudnionymi przez świadczeniodawcę lekarzami umów (subkontraktów) na udzielanie świadczeń zdrowotnych, choćby w tym celu zatrudnieni lekarze utworzyli lub prowadzili indywidualne praktyki lekarskie. Oznacza to, że sporne umowy, jako zawarte wbrew treści art. 132 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, nie mogły być kwalifikowane, jako szczególne i odrębne od umów uregulowanych Kodeksem cywilnym.

Zakaz zawierania przez pracodawców, będących świadczeniodawcami, którzy zawarli z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,
z pracownikami (lekarzem, pielęgniarką, położną, inną osobą wykonującą zawód medyczny lub psychologiem, jeżeli udzielają oni świadczeń opieki zdrowotnej u tego świadczeniodawcy) odrębnych umów (subkontraktów) na udzielanie w określonym zakresie świadczeń zdrowotnych, podważa koncepcję wyłączenia przychodów za wykonywanie takich zobowiązań spod reżimu prawa ubezpieczeń społecznych, co oznacza, że tacy świadczeniodawcy na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych mają status płatników składek od „łącznych” przychodów ze stosunku pracy oraz od wynagrodzenia za pełnienie dyżurów medycznych uzyskiwanych ze spornych umów. Skoro zatem lekarze pełnili dyżury medyczne na podstawie niedozwolonych umów (subkontraktów) na udzielanie w określonym zakresie świadczeń zdrowotnych zawartych z własnym pracodawcą, który był świadczeniodawcą takich usług finansowanych z NFZ, to przy ustalaniu podstawy wymiaru składek
na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, ten płatnik składek ma obowiązek obliczenia i uiszczenia należnej składki także od przychodów ze spornych niedozwolonych umów na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, które zostały zawarte wbrew prawu
z zatrudnionymi w ramach stosunku pracy lekarzami pełniącymi dyżury medyczne u tego pracodawcy - świadczeniodawcy świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków NFZ, tak, jak od wynagrodzenia ze stosunku pracy. Oznacza to, że lekarz zatrudniony w ramach stosunku pracy nie może być równocześnie podwykonawcą świadczeń zdrowotnych udzielanych przez zatrudniający go podmiot medyczny, gdyż legalne jest zawieranie odrębnych rodzajowo od umów regulowanych przepisami Kodeksu cywilnego oraz nieobjętych obowiązkowym tytułem ubezpieczenia społecznego umów na wykonywanie świadczeń zdrowotnych wyłącznie z ustawowo określonymi podmiotami trzecimi, które wobec świadczeniodawcy, którego wiąże umowa z NFZ, nie pozostają w stosunkach prawnych podporządkowania co do rodzaju pracy, ani miejsca i czasu świadczenia usług zdrowotnych. Stanowisko takie wyraził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22.06.2015r., I UZ 3/15 i z dnia 22.07.2015r., I UZ 6/15 oraz w wyroku z dnia 13.02.2014r., I UK 323/13 powołanym wyżej, a Sąd Apelacyjny w składzie rozpoznającym przedmiotową sprawę
w całości je akceptuje.

Powyższej konstatacji nie podważa uregulowanie zawarte w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 05.12.1996r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz. U. z 2011r. nr 277, poz. 1634
ze zm.), zgodnie z którym wykonywanie zawodu lekarza polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, w szczególności: badaniu stanu zdrowia, rozpoznawaniu chorób
i zapobieganiu im, leczeniu i rehabilitacji chorych, udzielaniu porad lekarskich, a także wydawaniu opinii i orzeczeń lekarskich.

Nie można bowiem przyjąć, że każda umowa, na podstawie której lekarz wykonuje zawód, jest umową o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Czym innym jest określony powołanym przepisem zakres przedmiotowy wykonywania zawodu lekarza, a czym innym forma wykonywania tego zawodu, który może być realizowany na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, czy też indywidualnej lub grupowej praktyki lekarskiej w ramach działalności gospodarczej. Umowa, na podstawie której lekarz wykonuje swój zawód polegający na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, nie może być utożsamiana z umową
o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
przez Fundusz w rozumieniu art. 132 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej,
ani z zawieraną w jej ramach umową o zamówienie na świadczenia zdrowotne, o której mowa w art. 133 tej ustawy w związku z art. 35 ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. Przewidziana w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawierana jest przez podmiot zobowiązany do realizacji zadań z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego (Narodowy Fundusz Zdrowia) z podmiotem, który w myśl przepisów tej ustawy, może być świadczeniodawcą. Jak już wyżej wskazano, stosownie
do art. 132 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, rozważana umowa nie może być zawarta przez Fundusz z lekarzem udzielającym świadczeń opieki zdrowotnej (a więc wykonującym zawód lekarza) u tego świadczeniodawcy, który zawarł ją z Funduszem.
Z mocy art. 133 zd. 2 tej ustawy, takiemu lekarzowi świadczeniodawca nie może również zlecić - jako podwykonawcy - udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umowy
o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawartej z Funduszem, w tym na podstawie umowy o zamówienie na świadczenia zdrowotne, o którym stanowi art. 35 ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

Z tych względów, wszelkie zapisy zawarte w umowach łączących odwołujące Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o. w Ż. z Narodowym Funduszem Zdrowia, co do formy świadczenia opieki zdrowotnej przez zainteresowanych, uznać należy
za niezgodne z prawem i prawnie bezskuteczne.

Skoro zatem w przedmiotowej sprawie B. S., M. A., M. K., J. N. i K. P. pełnili dyżury medyczne na podstawie niedozwolonych umów (subkontraktów) na udzielanie w określonym zakresie świadczeń zdrowotnych, zawartych z własnym pracodawcą, który był świadczeniodawcą takich usług finansowanych z NFZ, to przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, płatnik składek - Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej
Sp. z o.o. w Ż., miał obowiązek obliczenia i uiszczenia należnej składki także
od przychodów ze spornych niedozwolonych umów na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, które zawarł, wbrew prawu, z zatrudnionymi w ramach stosunku pracy lekarzami pełniącymi dyżury medyczne u pracodawcy - świadczeniodawcy świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków NFZ, tak jak od wynagrodzenia ze stosunku pracy.

Tak więc, zasadnie uznał Sąd I instancji, że sporne umowy zawarte pomiędzy B. S., M. A., M. K.,J. N., K. P. i Miejskimi Zakładami Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o. w Ż., traktować należy, pomimo ich nazwy, jako umowy o świadczenie usług, do których zastosowanie mają przepisy o zleceniu, zgodnie z art. 750 k.c., skoro niedopuszczalne było zawieranie umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych. Ubezpieczeni wówczas realizowali świadczenia medyczne w ramach umowy zawartej przez płatnika z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Wypada także zauważyć, że treść przepisu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych posługuje się pojęciem wykonywania pracy „na rzecz” pracodawcy. W sprawie jest bezsporne, że ubezpieczeni, wykonując obowiązki na podstawie umów
o świadczenie usług zawartych z płatnikiem, działali na rzecz podmiotu będącego ich pracodawcą.

W stosunku do tak rozumianego pojęcia pracownika, płatnikiem składek jest pracodawca, o czym stanowi art. 4 pkt 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ponadto, z art. 18 ust. 1a tej ustawy wynika, że w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy
o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło.

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa m.in. w art. 6, w danym roku kalendarzowym, nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy
nie zostały uchwalone - z zastrzeżeniem ust. 2 i 9.

Z mocy natomiast art. 20 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, przy czym, nie stosuje się ograniczenia z art. 19 ust. 1 tej ustawy.

Przepisy art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych stanowią z kolei, że do ustalania podstawy wymiaru składek
na ubezpieczenie zdrowotne pracowników (zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy - pracowników w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli również
w rozumieniu art. 8 ust. 2a tejże ustawy) stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Od przychodów uzyskanych
z tytułu umów o świadczenie usług na podstawie art. 104 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia
20.04.2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U.
z 2016r., poz. 645), należne są także składki na Fundusz Pracy. Z mocy zaś art. 29 ust. 1 ustawy z 13.07.2006r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2014r., poz. 272 ze zm.), składki na FGŚP ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Tak więc, trafne jest stanowisko Sądu Okręgowego, że to odwołujące Miejskie Zakłady Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o. winny obliczyć i odprowadzić składki
na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od przychodów uzyskiwanych przez zainteresowanych z tytułu wykonywania spornych umów.

Z uwagi na powyższe, zarzuty apelacji uznać należy za chybione. Niewątpliwie
nie doszło do naruszenia przepisów postępowania. W konsekwencji, nie zachodzi także podnoszony w apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego, a przedstawiona w opozycji
do Sądu Okręgowego wykładnia wskazanych przepisów, nie zasługuje na uwzględnienie.

Z tych wszystkich wyżej naprowadzonych względów, Sąd Apelacyjny, uznając apelację za całkowicie bezzasadną, orzekł o jej oddaleniu, na mocy art. 385 k.p.c.

Nadto, Sąd Apelacyjny zasądził od Miejskich Zakładów Opieki Zdrowotnej w (...) Sp. z o.o. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. kwotę 6.000 zł tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, zwalniając z pozostałej części tych kosztów.

Rozstrzygając o kosztach zastępstwa procesowego, Sąd Apelacyjny miał na względzie treść art. 102 k.p.c., według którego w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów, albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten jest rozwiązaniem szczególnym, niepodlegającym wykładni rozszerzającej, wykluczającym stosowanie wszelkich uogólnień, wymagającym do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Nie konkretyzuje on pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawiając ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, dyskrecjonalnej decyzji sądu (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego
w Białymstoku z dnia 27.05.2015r., I ACa 107/15, Lex nr 1745541).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, w niniejszej sprawie zachodzi właśnie taki szczególnie uzasadniony przypadek, z uwagi na identyczny stan faktyczny i prawny zaistniały w wielu sprawach poszczególnych ubezpieczonych wyłączonych przez Sąd Okręgowy do odrębnego postępowania, także fakt, że nakład pracy pełnomocników płatnika i organu rentowego
we wszystkich sprawach nie jest o wiele większy, niż gdyby prowadzona była jedna sprawa
z udziałem wszystkich zainteresowanych, a także pamiętając o powszechnie znanej złej sytuacji finansowej publicznej służby zdrowia i rodzaju świadczonych przez skarżącego usług.

/-/SSO del. B.Torbus /-/SSA E.Kocurek-Grabowska /-/SSA M.Pierzycka-Pająk

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JR