Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSA Witold Nowakowski (spr.)
Sędziowie	SSA Alicja Kolonko SSA Wojciech Bzibziak
Protokolant	Joanna Keller

Przy udziale –

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2015r. w Katowicach

sprawy z odwołania S. K. (S. K. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonej S. K.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku

z dnia 14 marca 2014r. sygn. akt IX U 2128/13

oddala apelację.

/-/SSA A. Kolonko /-/SSA W. Nowakowski /-/SSA W. Bzibziak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1072/14

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił S. K. prawa do emerytury nauczycielskiej, gdyż nie udowodniła wymaganego
20-letniego okresu pracy nauczycielskiej.

W odwołaniu S. K. domagała się zmiany zaskarżonej decyzji przez przyznanie prawa do świadczenia, po uprzednim zaliczeniu okresu pracy od 1 października 1977 r. do 3 października 1982 r. wykonywanej w (...) w K., jako pracy nauczycielskiej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie z przyczyn, które stanowiły podstawę wydania zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w R. ustalił, że urodzona
(...) S. K., w dniu 9 października 2013 r. złożyła kolejny wniosek
o prawo do emerytury nauczycielskiej (prawomocnym wyrokiem z 25 stycznia 2012 r. Sąd Okręgowy w sprawie sygn. akt IX U 1603/11 oddalił odwołanie ubezpieczonej od decyzji organu rentowego z dnia 16 września 2011 r. odmawiającej ubezpieczonej prawa do emerytury nauczycielskiej na podstawie przepisu art. 88 ustawy z dnia 23 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, z uwagi na pozostawanie przez ubezpieczoną w stosunku zatrudnienia). Organ rentowy uznał za udowodnione na dzień 31 grudnia 2008 r. 30 lat, 9 miesięcy i 25 dni okresów składkowych, 5 lat, 5 miesięcy i 14 dni okresów nieskładkowych, tj. łącznie 35 lat,
3 miesięcy i 9 dni, w tym 17 lat, 10 miesięcy i 26 dni pracy nauczycielskiej. Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonej do pracy nauczycielskiej okresu pracy od 1 października 1977 r.
do 30 września 1982 r. w (...) w K., gdyż ubezpieczona rozwiązała stosunek pracy przed dniem 6 kwietnia 2000 r., a więc przed wejściem w życie ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela, w której dokonano zmiany zakresu podmiotowego tej ustawy.

Ubezpieczona od 1 października 1977 r. do 30 września 1982 r. zatrudniona była na stanowisku kierownika pracowni imprez masowych (wg świadectwa pracy z dnia 30 września 1982 r.) - nauczyciela (według świadectwa pracy z dnia 11 lipca 2011 r.) w (...) w K., będącym publiczną placówką oświatowo-wychowawczą. (...) działał na podstawie statutu, zgodnie z którym realizował zadania określone w ustawie
o systemie oświaty oraz zadania gminy K. w zakresie lokalnej polityki oświatowej, nauki, kultury i sztuki, sportu i turystyki, a także innych potrzeb edukacyjnych dzieci
i młodzieży (...) (§ 2 ust. 1 Statutu).

S. K. w dniu 31 sierpnia 2013 r. rozwiązała stosunek pracy z Gimnazjum Sportowym nr (...)w R., gdzie pracowała od 1 września 2000 r. jako pedagog szkolny, nauczyciel.

Powyższe okoliczności w istocie pozostawały bezsporne.

Mając je na uwadze Sąd Okręgowy wskazał dyspozycję art. 88 ustawy z 23 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (j.t. Dz. U z 2014 r., poz. 191) i stwierdził, że zgodnie
z obowiązującym do dnia 5 kwietnia 2000 r. brzmieniem art. 1 pkt 6 ustawy Karta Nauczyciela, jej postanowieniom podlegali także nauczyciele zatrudnieni w placówkach kształcenia artystycznego dzieci i młodzieży, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, prowadzonych przez spółdzielnie, instytucje i organizacje społeczne, które działalność oświatowo-wychowawczą i kształcenie artystyczne prowadzą na podstawie statutu.

(...)w K. niewątpliwie prowadził statutową działalność oświatowo-wychowawczą, taki zakres działalności wskazany został w jego Statucie. Jednak wskazany powyżej stan prawny został zmieniony z dniem 6 kwietnia 2000 r., tj. z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz
o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19 z 2000 r., poz. 239). Zgodnie z art. 6 ust. 1 tejże ustawy: „Nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w dniu wejścia w życie ustawy w: przedszkolach publicznych i szkołach publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne nie będące jednostkami samorządu terytorialnego, placówkach kształcenia artystycznego dzieci i młodzieży, placówkach opiekuńczo- wychowawczych i resocjalizacyjnych, prowadzonych przez spółdzielnie, instytucje
i organizacje społeczne, które działalność oświatowo-wychowawczą i kształcenie artystyczne prowadzą na podstawie statutu, organizacjach społecznych na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych zachowują do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy dotychczasowe uprawnienia określone ustawą, o ile ustawa, o której mowa w art. 1 takie uprawnienia przewiduje”.

Zatem nowelizacja ta zmodyfikowała zakres podmiotowy ustawy, wyłączając spod jej działania nauczycieli zatrudnionych w wymienionych placówkach. Nauczyciele ci na mocy przejściowego przepisu art. 6 ust. 1 ustawy nowelizacyjnej z 18 lutego 2000 r. zachowali jednak swoje dotychczasowe uprawnienia aż do czasu rozwiązania lub wygaśnięcia ich stosunku pracy - jeśli zatrudnieni byli w placówkach tych w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej (tj. w dniu 6 kwietnia 2000 r.).

Skoro bezspornie stosunek pracy ubezpieczonej w (...) w K. ustał w 1982 r., zatem okresu tej pracy, w ocenie Sądu Okręgowego nie można uznać za pracę nauczyciela w świetle cytowanego art. 6, gdyż niewątpliwie w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej, tj. w dniu 6 kwietnia 2000 r. ubezpieczona już nie pracowała w (...) w K..

W konsekwencji ubezpieczona nie wykazała co najmniej 20 lat pracy nauczycielskiej, wymaganej przepisem art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela i nie może uzyskać prawa do emerytury nauczycielskiej. Z tych przyczyn odwołanie zostało oddalone.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniosła ubezpieczona osobiście, zarzucając naruszenie prawa materialnego, tj. art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela przez jego błędną interpretację polegającą na odmowie uwzględnienia okresu pracy w (...)
w okresie od 1 października 1977 r. do 30 września 1982 r. jako okresu pracy nauczycielskiej, mimo, że w tym okresie zatrudnienie w tej placówce było zaliczane do pracy nauczycielskiej.

Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i przyznanie prawa do emerytury nauczycielskiej przez uznanie, że posiada co najmniej 20 lat pracy nauczycielskiej, na podstawie art. 88 ust. 2a ustawy z dnia 23 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela.

Na uzasadnienie skarżąca podniosła, że nie zgadza się z wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach, oddalającym jej odwołanie od decyzji ZUS Odział w R. z dnia 7 listopada 2013 r. W spornym okresie była zatrudniona w (...) jako nauczyciel instruktor. Na dowód, że była to praca nauczycielska, przedstawia kserokopię otrzymanego tam mianowania na okres stały z dnia 1 października 1979 r. Zajmowane tam stanowisko odpowiadało pracy nauczycielskiej, co potwierdził pracodawca również w świadectwie pracy w dniu 11 lipca 2011 r.

Zaliczenie czasu pracy w(...) do okresu pracy nauczycielskiej, powoduje udokumentowanie wymaganego 20-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach (nauczycielskiej), a tym samym pozwala na przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia.

Powołała się nadto na wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 22 października 2013 r. (sygn. akt III AUa 45/13) gdzie stwierdza się, że okres zatrudnienia w (...)
w latach podobnych do jej zatrudnienia, bo 1973- 1974, zalicza się do pracy nauczycielskiej.

W postępowaniu apelacyjnym pełnomocnik ubezpieczonej popierając jej apelację dodał, że w jego ocenie nieprawidłowa jest taka wykładnia art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia
18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19 z 2000 r., poz. 239), której skutkiem byłoby wygaśnięcie prawa do zaliczenia skarżącej pracy świadczonej w spornym okresie, do wymaganego przez art. 88 Karty Nauczyciela okresu pracy nauczycielskiej w sytuacji, gdy stosunek pracy w tej placówce ustał przed wejściem powołanego przepisu. W ocenie ubezpieczonej nowelizacja ta w pierwszym rzędzie zmierzała do wyłączenia nauczycieli zatrudnionych w owych placówkach od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej, tj. od 6 kwietnia 2000 r. spod regulacji Karty Nauczyciela. Nie zgodził się z poglądem, jakoby tylko nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie ustawy z 18 lutego 2000 r. w placówkach kształcenia artystycznego dzieci i młodzieży zachowywali do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy dotychczasowe uprawnienia. Prowadziłoby to do niedającego się pogodzić
z podstawowymi zasadami porządku prawnego wnioski, że praca świadczona w tych placówkach była premiowana i zaliczana do wymaganego okresu pracy nauczycielskiej tylko wtedy, gdyby była świadczona w dniu wejścia w życie tej ustawy, a nie także wtedy, gdy jej wykonywanie ustało przed tą graniczną datą. Prowadziłoby to do ewidentnego pokrzywdzenia nauczycieli, których stosunki pracy z różnych względów ustały wcześniej i którzy w żaden sposób nie mogli przewidzieć przyszłych zmian przepisów prawa.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

apelacja jest bezzasadna.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie pozostawał bezsporny i został prawidłowo przedstawiony przez Sąd Okręgowy. Nie budzą też wątpliwości Sądu Apelacyjnego: trafność rozstrzygnięcia i rozważania przedstawione na jego uzasadnienie, które w całości przyjmuje za swoje. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy, jak nakazuje art. 328
§ 2 kpc, ustalił fakty, które uznał za udowodnione, dowody, na których się oparł i przyczyny, dla których odmówił wiarygodności twierdzeniom ubezpieczonej oraz wyjaśnił podstawę prawną wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Także w ocenie Sądu Apelacyjnego z uwagi na dyspozycję art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy
z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19 z 2000 r., poz. 239), S. K. nie może skutecznie domagać się uwzględnienia spornego zatrudnienia do okresu pracy nauczycielskiej wymaganej przez art. 88 ustawy Karta Nauczyciela. Ponad wszelką wątpliwość omawiana nowelizacja (po raz kolejny) ograniczyła zakres pojęcia osób podlegających ustawie Karta Nauczyciela, przez eliminację (między innymi) nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w placówkach kształcenia artystycznego dzieci i młodzieży.

Omawiana ustawa nowelizacyjna zawiera ponadto przepis o charakterze przejściowym, zapewniający pewnej, ograniczonej grupie (w tym - nauczycielom zatrudnionym w placówkach kształcenia artystycznego dzieci i młodzieży), możliwość zachowania uprawnienia z art. 88 ustawy Karta Nauczyciela. Czyni to jednak pod jednoznacznie określonym warunkiem - pozostawania w zatrudnieniu w takiej placówce
w dniu wejścia w życie ustawy. Zatem oczywiste pozostaje, że nie mogą skorzystać
z dobrodziejstwa tego przepisu ci nauczyciele zatrudnieni w placówkach kształcenia artystycznego dzieci i młodzieży, których zatrudnienie ustało przed wejściem w życie
(z dniem 6 kwietnia 2000 r.) owej nowelizacji.

Należy przy tym dodać, że w toku rozpoczętej z dniem 1 stycznia 1999 r. reformy ubezpieczeń społecznych wiele grup zawodowych i wiekowych, utraciło uprawnienia do ułatwionego, wcześniejszego dostępu do świadczeń z tych ubezpieczeń, czy też
do korzystniejszego obliczenia ich wysokości. Zatem, wbrew poglądowi skarżącej, należy przyjąć, że organ rentowy i Sąd I instancji dokonały właściwej, zgodnej z zamiarem ustawodawcy wykładni art. 6 ustawy z 18 lutego 2000 r.

Także wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 22 października 2013 r. (sygn. akt III AUa 45/13) nie wspomaga twierdzeń skarżącej. W sprawie tej, toczącej się o prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego na podstawie przepisów ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. Nr 97 z 2009 poz. 800), organ rentowy nie uznał zatrudnienia ubezpieczonego w (...) w K.
od 2 listopada 1973 r. do 31 maja 1974 r. Na uzasadnienie podał, że okres tego zatrudnienia podlega zaliczeniu do pracy nauczycielskiej na podstawie ustawy Karta Nauczyciela, nie podlega natomiast uwzględnieniu do uprawnień nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, ponieważ nie został wymieniony w art. 2 pkt 5 i 7 ustawy z dnia
7 września 1991 r. o systemie oświaty.

Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczony nie wykazał 20 lat pracy nauczycielskiej, brak było bowiem podstaw do doliczenia na uprawnienia do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego (między innymi) okresu zatrudnienia w (...) w K.. Sąd Apelacyjny oddalił apelację ubezpieczonego jako bezzasadną, przy czym Sądy obu instancji nie rozstrzygały kwestii uwzględnienia okresu zatrudnienia w (...)
w K. do uprawnień wynikających z art. 88 ustawy Karta Nauczyciela.

Zatem wyrażony w owej sprawie kontrowersyjny pogląd organu rentowego,
iż podlega on zaliczeniu do pracy nauczycielskiej, nie może mieć jakiegokolwiek znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Skoro zatem nie zachodzą zarzucane apelacją uchybienia art. 88 ust. 2a ustawy Karta Nauczyciela oraz art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19 z 2000 r., poz. 239), apelacja, jako bezzasadna, została oddalona po myśli art. 385 kpc.

/-/SSA A. Kolonko /-/SSA W. Nowakowski /-/SSA W. Bzibziak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

ek