Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 września 2018 roku, Nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. stwierdził, że S. K., jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowym od dnia 1 czerwca 2010 roku.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył S. K., wnosząc
o uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia ZUS. Ubezpieczony podniósł, że przy wydaniu rzeczonej decyzji organ rentowy nie uwzględnił stanu faktycznego sprawy, skutkiem czego decyzja ta została wydana z naruszeniem obowiązującego stanu prawnego. W ocenie odwołującego w okresie od dnia 1 czerwca 2010 roku do chwili obecnej podlegał on pod ustawodawstwo brytyjskie określające zasady zabezpieczenia społecznego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak
w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 21 lutego 2020 roku Sąd Okręgowy w Częstochowie oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił:

Ubezpieczony S. K. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) S. K. z siedzibą w P. począwszy od dnia
15 września 2003 roku i z tego tytułu zgłosił się do ubezpieczeń społecznych w okresie od dnia
1 października 2004 roku do dnia 31 maja 2010 roku. Od dnia 1 lutego 2019 roku wykonywanie działalności pozostaje zawieszone.

W dniu 13 kwietnia 2012 roku ubezpieczony założył na terenie Anglii i Walii spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością (...). Spółka ta została zarejestrowana przez Urząd Rejestracji Spółek.

W okresie od dnia 30 czerwca 2010 roku do dnia 31 stycznia 2012 roku wykonywał pracę na rzecz (...) z siedzibą w L. i z tego tytułu otrzymywał wynagrodzenie.

W dniu 10 czerwca 2010 roku ubezpieczony złożył do organu rentowego oświadczenie, zgodnie z którym z dniem 1 czerwca 2010 roku nie podlega ubezpieczeniom
w Polsce, bowiem podjął pracę w Anglii.

Pismem z dnia 1 października 2014 roku Zakład wezwał ubezpieczonego do okazania dokumentu ustalającego dla niego ustawodawstwo właściwe w okresie od dnia 1 czerwca
2010 roku. W dniu 6 listopada 2014 roku odwołujący wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C. o ustalenie właściwego ustawodawstwa na okres od dnia 1 czerwca 2010 roku do dnia 1 maja 2012 roku z tytułu zatrudnienia na terenie Wielkiej Brytanii oraz od dnia 13 kwietnia 2012 roku do nadal z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Anglii.

W kolejnych pismach adresowanych do ubezpieczonego organ rentowy wzywał S. K. do dostarczenia dodatkowych dokumentów niezbędnych do rozstrzygnięcia właściwego dla niego ustawodawstwa w zakresie ubezpieczeń społecznych,
w tym umowy o pracę zawartej z brytyjskim pracodawcą, dokumentów świadczących
o wykonywaniu usług w ramach działalności gospodarczej w Wielkiej Brytanii i dokumentów potwierdzających numer brytyjskiego ubezpieczenia. W odpowiedzi na zobowiązanie organu ubezpieczony podniósł, że w związku z faktem, iż jego miejscem zamieszkania jest Wielka Brytania, jest on zobligowany do składania wszelkiej dokumentacji do właściwej instytucji ubezpieczeniowej tamtejszego kraju. Pismem z dnia 15 stycznia 2016 roku organ rentowy poinformował odwołującego, że powinien on wystąpić do organu brytyjskiego o ustalenie właściwego dla niego ustawodawstwa, w kolejnych pismach natomiast wezwał ubezpieczonego do okazania do wglądu dokumentu potwierdzającego owo ustawodawstwo.

W dniu 30 sierpnia 2016 roku do Inspektoratu ZUS w K. wpłynęło pismo (...) z dnia 22 sierpnia 2016 roku, z którego wynika, iż
z powodu braku numeru ubezpieczenia społecznego S. K. organ nie był
w stanie stwierdzić przez ww. obowiązków w zakresie rezydencji i obecności ani ustalić charakteru działalności jego pracodawcy w Wielkiej Brytanii. Z powyższych względów instytucja brytyjska nie stwierdziła obowiązku opłacania przez odwołującego składek na ubezpieczenia społeczne w tymże kraju.

Pismem z dnia 5 października 2016 roku organ rentowy zwrócił się do ubezpieczonego
o dostarczenie dokumentów potwierdzających jego brytyjski numer ubezpieczenia społecznego, jednak pozostało ono bez odpowiedzi odwołującego.

W tym stanie rzeczy organ przesłał do brytyjskiej instytucji ubezpieczeniowej całą posiadaną na ówczesną chwilę dotyczącą sprawy ubezpieczonego.

Pismem z dnia 6 września 2018 roku organ rentowy zawiadomił ubezpieczonego
o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia obowiązku podlegania przez S. K. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu od dnia 1 czerwca 2010 roku z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej pod firmą (...) z siedzibą w P.. Następnie, pismem z dnia
18 września 2018 roku, Zakład zawiadomił odwołującego o zakończeniu ww. postępowania
w jego sprawie.

Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd wskazał na przepis art. 6 ust. 1 pkt 5 , art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 4 ustawy z dnia
13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U.
z 2020 roku, poz. 266, ze zm., dalej: ustawa systemowa).

Nadto przytoczył treść art. 13 ust. 2 i 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L.2004.166.1, dalej: rozporządzenie podstawowe) oraz art. 16 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia
16 września 2009 roku dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004
w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L.2009.284.1, dalej: rozporządzenie wykonawcze).

W ocenie Sądu Okręgowego ubezpieczony S. K. nie udowodnił, że
w okresie spornym pomiędzy stronami w niniejszym postępowaniu podlegał on innemu aniżeli polskie ustawodawstwu. Tylko w sytuacji wykazania, że odwołujący objęty jest ubezpieczeniami społecznymi przez ustawodawstwo innego państwa można by wyłączyć go od podlegania ustawodawstwu polskiemu w tym zakresie.

Ubezpieczony nie przedłożył żadnego dokumentu, tak w toku postępowania przed organem rentowym, jak i w czasie rozpoznawania sprawy przez sąd, który potwierdzałby podleganie przezeń ubezpieczeniu brytyjskiemu.

Sąd wskazał, że z potwierdzeń wypłat wynagrodzenia z tytułu wykonywania pracy na rzecz (...) w L. za okres od dnia 30 czerwca 2010 roku do dnia
31 stycznia 2012 roku nie wynika, z jaką datą ubezpieczony podjął zatrudnienie w ww. spółce – odwołujący nie złożył na tę okoliczność chociażby umowy o pracę czy zaświadczenia od pracodawcy, mimo iż niejednokrotnie był do tego zobowiązywany przez organ rentowy. Dokument potwierdzający założenie przez ubezpieczonego na terenie Wielkiej Brytanii spółki (...) nie świadczy natomiast o faktycznym prowadzeniu przez odwołującego rzeczonej działalności gospodarczej.

W piśmie z dnia 15 stycznia 2016 roku organ rentowy poinformował ubezpieczonego, że ponieważ jego miejscem zamieszkania jest Wielka Brytania, to winien on poinformować odpowiednią instytucję ubezpieczeniową tego kraju o fakcie prowadzenia działalności gospodarczej także w Polsce, a wówczas instytucja ta ustali właściwe dla niego ustawodawstwo w zakresie ubezpieczenia społecznego. Takowy dokument nie został jednak wydany
w przypadku ubezpieczonego S. K.. Z informacji z dnia 8 listopada 2016 roku nie wynika, czy ubezpieczony podlegał ustawodawstwu brytyjskiemu jako osoba prowadząca działalność gospodarczą w Polsce i w Wielkiej Brytanii oraz z tytułu prowadzenia tej działalności w Polsce i zatrudnienia w Wielkiej Brytanii oraz w jakim okresie. Okoliczność, zgodnie z którą ubezpieczony opłacił składki na ubezpieczenia społeczne za okres czterech lat
w Wielkiej Brytanii nie przesądza jeszcze o tym, że odwołujący podlega ustawodawstwu ubezpieczeniowemu brytyjskiemu – nadal bowiem ubezpieczony nie przedłożył dokumentu, który byłby podstawą do wyłączenia go spod polskiego systemu ubezpieczeń społecznych. Należy w tym zakresie podzielić stanowisko organu rentowego, że samo opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne w Wielkiej Brytanii nie jest wystarczające dla uznania, że ubezpieczony podlegał tamtejszemu ustawodawstwu, bowiem jeżeli właściwa instytucja brytyjska ustali, że odwołujący nigdy nie mieszkał i nie był zgodnie z prawem zatrudniony w Wielkiej Brytanii, to zakwestionuje prawidłowość opłacenia składek, wycofa je z systemu i przygotuje do zwrotu.

Sąd Okręgowy podkreślił, że obowiązek dostarczenia dokumentu potwierdzającego podleganie przez ubezpieczonego ustawodawstwu brytyjskiemu, zgodnie z regułą ciężaru dowodu, spoczywał właśnie na odwołującym. Podkreślił również, że udzielił ubezpieczonemu dodatkowego terminu na przedłożenie dokumentów potwierdzających podleganie ubezpieczeniu brytyjskiemu, jednak takowa dokumentacja nie została przez niego przedstawiona. Dokument dołączony do pisma procesowego odwołującego z dnia 7 maja 2019 roku (prezentata biura podawczego) nie potwierdza podlegania przezeń innemu niż polskie ustawodawstwu, a jedynie fakt formalnego zarejestrowania działalności gospodarczej w 2014 roku na terenie Niemiec.

Powyższy wyrok, w całości, zaskarżył apelacją ubezpieczony. Rozstrzygnięciu zarzucił:

1)  naruszenie przepisów postępowania cywilnego mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, to jest art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

- niezasadne uznanie, iż stanowisko wyrażone przez brytyjską instytucję ubezpieczeniową w piśmie z dnia 30 sierpnia 2016 r. jest ostateczne i nie może podlegać weryfikacji przez polski organ ubezpieczeniowy, w sytuacji gdy sposób dokonania tych ustaleń, wywołuje wątpliwość co do zasadności tych ustaleń, zaś regulacje wspólnotowe przyznają kompetencję do aktywnego badania stanu faktycznego przez organ krajowy;

- pominięcie w swych ustaleniach funkcjonowania ważnego i aktualnego dokumentu (...) wydanych przez brytyjską instytucję ubezpieczeniową, jednoznacznie potwierdzającego podleganie przez powoda
w spornym okresie ubezpieczeniu brytyjskiemu;

- pominięcie w swych ustaleniach faktu przedłożenia wymaganego numeru ubezpieczenia społecznego (...) przyznanego powodowi przez instytucje brytyjską w 2013,

- poprzez celowe zaniechanie wskazanych działań przez powoda, a wynikających
z preambuły i art. 16 rozporządzenia WE 987/2009 efektem czego było błędne określenie przez polski organ rentowy podstawy podlegania pod polskie ustawodawstwo, a tym samym wprowadzenie sądu pierwszej instancji w błąd wskazując na podstawę prawną niezgodną ze stanem faktycznym;

2) naruszenie przepisów postępowania administracyjnego tj.:

- art. 7 k.p.a. poprzez celowe zaniechanie podjęcia wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy mając na względzie słuszny interes powoda;

- art. 77 k.p.a. poprzez zaniechanie zebrania w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego z uwzględnieniem przesłuchania świadków wskazanych w toku postępowania przez powoda;

3) naruszenie przepisów prawa materialnego, w postaci:

- art. 13 ust. 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE nr 883/2004
z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego z dnia 29 kwietnia 2004 r. (Dz. Urz. UE. K Nr 166/1; zwane dalej „Rozporządzeniem 883/2004”):

⚫

poprzez jego niezastosowanie do spornego stanu faktycznego i uznanie, że powód nie podlega ustawodawstwu brytyjskiemu, w sytuacji gdy powód wykonywał
w spornym okresie pracę najemną na terenie Wielkiej Brytanii i równocześnie pracę na własny rachunek na terenie RP;

⚫

poprzez jego niezastosowanie do spornego stanu faktycznego i uznanie, iż powód nie podlega ustawodawstwu brytyjskiemu, w sytuacji gdy w stosunku do powoda wydano ważny i aktualny dokument (...) potwierdzający zasadność zastosowania ustawodawstwa brytyjskiego;

⚫

poprzez uznanie, iż powód podlega ustawodawstwu polskiemu w zakresie ubezpieczeń społecznych w spornym okresie;

- art. 5 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 987/2009
z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia nr 883/2004
w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego z dnia 16 września 2009 r. (Dz. Urz. UE. L Nr 284/1 z 30.10.2009 z późn. zm.; dalej jako: „Rozporządzenie 987/2009”) poprzez brak wzięcia pod uwagę wydanych w stosunku do Powoda dokumentów (...), potwierdzającego ustawodawstwo brytyjskie, w sytuacji braku wydania decyzji o unieważnieniu bądź wycofaniu tych dokumentów przez brytyjską instytucję ubezpieczeniową;

- art. 3 ust. 4 Rozporządzenia 987/2009 poprzez uznanie, iż w stosunku do powoda nie znajduje zastosowanie ustawodawstwo brytyjskie, w sytuacji braku wydania
w stosunku do powoda przez instytucję brytyjską decyzji odmawiającej uznania ustawodawstwa brytyjskiego, jako właściwego dla spornego okresu,

- art. 16 ust. 2 Rozporządzenia 987/2009 poprzez nieprawne i nieuzasadnione wejście
w kompetencje organu brytyjskiego i wydanie decyzji wobec powoda jako organ nieuprawniony gdyż miejscem zamieszkania powoda jest tylko i wyłącznie teren Anglii, co powoduje, że jedynym właściwym i uprawnionym organem do wydania właściwej decyzji jest organ brytyjski,

- art. 16 ust. 3 Rozporządzenia 987/2009 przez brak akceptacji i uznania zapisów przedmiotowego artykułu jednoznacznie potwierdzających ustawodawstwo brytyjskie dla powoda jako ostateczne pomimo posiadania dokumentacji niezbicie potwierdzającej taki stan rzeczy jako faktyczny i dokonany oraz jednoznacznie potwierdzający, że brytyjski organ nie przesłał właściwej decyzji w okresie do dwóch miesięcy jak stanowi przepis w odpowiedzi na pismo polskiej instytucji,

- art. 16 ust. 4 Rozporządzenia 987/2009 przez przyjęcie, iż stanowisko zajęte przez brytyjski organ ubezpieczeniowy jest ostateczne i nie podlega weryfikacji, w sytuacji gdy, z uwagi na istniejące wątpliwości co do okoliczności ustalonych przez brytyjski organ oraz prawidłowości działań przezeń podjętych, zobligowany był do podjęcia aktywnych działań, w celu ustalenia ustawodawstwa właściwego dla powoda,
w spornym okresie.

- art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października
1998 r. poprzez uwzględnienie w wydanej decyzji z dnia 26 września 2018 r. przez ZUS Oddział W C. okresu, który z mocy wskazanego przepisu uległ przedawnieniu.

W związku z powyższymi zarzutami ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez ustalenie, że w zakresie ubezpieczeń społecznych, w spornym okresie, powód winien podlegać ustawodawstwu brytyjskiemu
i zasądzenie od organu rentowego na jego rzecz kosztów procesu za postępowanie przed sądem pierwszej instancji, według norm przepisanych. Wniósł również na podstawie art. 380 k.p.c.
o poddanie pod ocenę sądu wniosków dowodowych i uznanie wskazanych dowodów, bezzasadnie pominiętych przez sąd pierwszej instancji, w postępowaniu apelacyjnym. Nadto wniósł o zasądzenie od organu na rzecz powoda kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. wniósł o oddalenie apelacji w całości jako bezzasadnej i zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu ZUS podał, że poza sporem jest, że ubezpieczony zamieszkuje na terytorium Wielkiej Brytanii, a zatem, zgodnie z art. 16 ust. 1 rozporządzenia 987/2009, powinien poinformować odpowiednią instytucję ubezpieczeniową w Wielkiej Brytanii o tym, że wykonuje działalność na własny rachunek w Polsce, a więc znajduje się w sytuacji,
o której mowa w art. 13 ust. 3 rozporządzenia 883/2004. Instytucja brytyjska zobowiązana jest ustalić właściwe wobec ubezpieczonego ustawodawstwo w zakresie zabezpieczenia społecznego i o swoim ustaleniu poinformować Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

W sprawie mają zastosowanie przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L z 2004r. nr 166, poz. 1) - dalej określane jako rozporządzenie 883/2004 oraz przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 roku dotyczącego wykonywania rozporządzenia
(WE) nr 883/2004 (Dz.Urz. UE L z 2009r. nr 284, poz. 1) - dalej określane jako rozporządzenie 987/2009.

Rozporządzenie nr 883/2004 reguluje określenie podlegania ustawodawstwu właściwemu w przepisach art. 11-13. W przepisie art. 11 wskazano zasady ogólne,
w przepisie art. 12 zasady dotyczące pracowników delegowanych, w przepisie art. 13 zasady przy jednoczesnym wykonywaniu pracy na terytorium różnych państw.

W sprawie niniejszej ubezpieczony wskazuje, że należy zastosować przepis art. 13
ust. 3 rozporządzenia 883/2004 ponieważ równocześnie wykonywał pracę na terenie Wielkiej Brytanii na podstawie umowy o pracę, a następnie w ramach działalności gospodarczej
i w Polsce prowadził działalność gospodarczą.

Zgodnie z przepisem art. 13 ust. 3 rozporządzenia 883/2004 osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych państwach członkowskich podlega ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym wykonuje swą pracę najemną lub, jeżeli wykonuje taką pracę w dwóch lub w kilku państwach członkowskich, ustawodawstwu określonemu zgodnie z przepisami ust. 1.

Tryb określania ustawodawstwa właściwego jest uregulowany w rozporządzeniu
nr 987/2009. W przypadku wykonywania pracy w więcej niż jednym państwie członkowskim zastosowanie ma art. 16. Przepis ten jest adresowany do instytucji ubezpieczeniowych.

Oczywistym przy tym jest, że właściwa instytucja miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o ustalenie ubezpieczenia społecznego w innym państwie może powziąć wątpliwości co do określenia ustawodawstwa mającego zastosowanie do zainteresowanego,
z uwzględnieniem art.13 rozporządzenia podstawowego 883/2004 i odpowiednich przepisów art.14 rozporządzenia wykonawczego 987/2009. Wątpliwości tych instytucja miejsca zamieszkania wnioskodawcy nie może sama rozstrzygać lecz musi dostosować się do trybu rozwiązywania sporów odnośnie ustalenia ustawodawstwa właściwego wskazanego
w szczególności w oparciu o art. 6, art. 15 oraz art. 16 rozporządzenia wykonawczego 987/2009. Nakazują one zwrócenie się - w przypadku istnienia wątpliwości bądź rozbieżności - do instytucji innego państwa członkowskiego. Instytucje niezwłocznie dostarczają lub wymieniają między sobą wszystkie dane niezbędne dla ustanowienia i określenia praw
i obowiązków osób, do których ma zastosowanie rozporządzenie podstawowe 883/2004. Przekazywanie tych danych odbywa się bezpośrednio pomiędzy samymi instytucjami lub
za pośrednictwem instytucji łącznikowych.

Poinformowanie zatem przez osobę wykonującą pracę w dwóch lub więcej państwach członkowskich, instytucji wyznaczonej przez właściwą władzę państwa członkowskiego,
w którym ma ona miejsce zamieszkania, o tym fakcie wymaga - ze względu na zaistnienie czynnika ponadkrajowego w ubezpieczeniu społecznym - zastosowania procedury przestrzegającej właściwości i kompetencji instytucji ubezpieczeń społecznych, przewidzianej
w przepisach art.16 rozporządzenia wykonawczego 987/2009 .

W sytuacji, w której instytucja jednego państwa członkowskiego uważa, że właściwe
jest ustawodawstwo innego państwa członkowskiego, nie jest ona uprawniona do wydawania decyzji tymczasowej o objęciu ubezpieczeniem innego państwa (zasada terytorialności).
Nie jest również możliwe wydawanie decyzji, iż dana osoba nie podlega ustawodawstwu państwa członkowskiego, w której działa instytucja właściwa, ponieważ - bez wszczęcia procedury uzgodnieniowej - doprowadziłoby to do jej wyłączenia z systemu zabezpieczenia społecznego. W takim przypadku konieczne jest więc podjęcie kontaktu z instytucją właściwą innego państwa członkowskiego.

W niniejszej sprawie ubezpieczony S. K. zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z informacją, że z dniem 1 czerwca 2010 roku podjął pracę
w Anglii i w związku z tym nie podlega ubezpieczeniom społecznym w Polsce ( karta 2 a.r.) Informacja ta wpłynęła do zakładu 10 czerwca 2010 roku. Ubezpieczony wskazał adres zamieszkania w Polsce. Następnie pismem z dnia 5 listopada 2014 roku ( karta 42 a.r.)
zwrócił się o ustalenie ustawodawstwa właściwego. Pismo wpłynęło do ZUS 6 listopada
2014 roku. Także w tym piśmie ubezpieczony wskazał adres zamieszkania w Polsce.
W piśmie z dnia 12 maja 2016 roku S. K. podkreślił, że w dacie wpływu
wniosku o ustalenie ustawodawstwa właściwego do ZUS jego miejsce zamieszkania było
w Polsce ( karta 82 a.s.). Zatem zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia 987/2009 organ
rentowy winien dokonać ustalenia ustawodawstwa tymczasowego. Pomiędzy organem rentowym i brytyjską instytucją ubezpieczeniową nastąpiła wymiana pism. Jednak decyzja
o ustaleniu ustawodawstwa tymczasowego nie została wydana. Brzmienie art. 16 ust. 2 rozporządzenia nr 987/2009 wskazuje, że obowiązkiem instytucji miejsca zamieszkania jest tymczasowe określenie o ustawodawstwie mającym zastosowanie. Nawet zatem jeśli
poweźmie ona wątpliwość co do ustalenia własnego ustawodawstwa jako ustawodawstwa właściwego, to jest zobowiązana wydać stosowaną decyzję, w której rozstrzygnie
o ustawodawstwie właściwym. Nie ma więc możliwości wszczęcia na gruncie art. 16 rozporządzenia nr 987/2009 procedury uzgodnieniowej bez uprzedniego jej wydania. Tymczasowe określenie ustawodawstwa nie jest decyzją ostateczną i ustępuje w przypadku zawarcia porozumienia przez odpowiednie instytucje (art. 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia
nr 987/2009).

Zatem zarzuty apelacji dotyczące naruszenia przepisów rozporządzenia nr 883/2004
i rozporządzenia nr 987/2009 były uzasadnione.

Zwrócić należy także uwagę na okoliczność, że brytyjska instytucja ubezpieczeniowa wskazywała, iż z powodu braku podania brytyjskiego Numeru Ubezpieczenia Społecznego
nie może stwierdzić wypełniania przez ubezpieczonego obowiązków w zakresie rezydencji
i obecności, o których mowa w przepisie 145 Zbioru Przepisów z zakresu Zabezpieczenia Społecznego z 2001r., ani ustalić charakteru faktycznej działalności jego pracodawcy
w Zjednoczonym Królestwie, zatem nie stwierdza obowiązku płacenia składek na
ubezpieczenie społeczne w Zjednoczonym Królestwie. To z kolei oznacza, że nie może rozpatrzyć żadnego wniosku na podstawie Rozporządzenia Rady nr 883 z 2004 roku ( karta 98 a.r.). Żądany numer ubezpieczony podał – karta 126 a.r. Informacja ta nie została
przekazana brytyjskiej instytucji ubezpieczeniowej.

Wskazać jeszcze należy, że w postepowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych przed sądem zastosowanie mają przepisy procedury cywilnej. Zatem sąd pierwszej instancji nie naruszył przepisów postępowania administracyjnego.

Chybiony jest także narzut naruszenia przepisu art. 24 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.: Dz.U. z 2019r.poz, 300 ze zm.). Kwestia ewentualnego przedawnienia składek na ubezpieczenia społeczne nie ma żadnego wpływu na ustalenie ustawodawstwa właściwego.

Ponieważ w dacie wpływu wniosku o ustalenie ustawodawstwa właściwego do ZUS ubezpieczony miał miejsce zamieszkania w Polsce organ rentowy był zobowiązany do określenia ustawodawstwa tymczasowego, a następnie ostatecznego. Ponieważ powyższa procedura nie została wyczerpana wyrok sądu i poprzedzająca go decyzja organu rentowego podlegały uchyleniu, a sprawa przekazaniu do rozpoznania organowi rentowemu albowiem
w postepowaniu sądowym nie jest możliwe przeprowadzenie wskazanej procedury.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 477 ^14a k.p.c. sąd orzekł jak w sentencji.

/-/ SSA Patrycja Bogacińska-Piątek