III AUa 952/21 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2021-08-20
Sygn. akt III AUa 952/21
UZASADNIENIE
Decyzją z 13 września 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R. odmówił ubezpieczonemu G. S. prawa do renty
z tytułu niezdolności do pracy.
Od decyzji ubezpieczony złożył w dniu 24 września 2018r. odwołanie,
do którego dołączył nowe dokumenty medyczne. Biorąc pod uwagę przedstawione
w sprawie nowe okoliczności, organ rentowy skierował ponownie sprawę do lekarza orzecznika i jednocześnie pismem z dnia 15 października 2018r. poinformował odwołującego, iż odstępuje od skierowania odwołania z dnia 24 września 2018r.,
do sądu.
W wyniku ponownego badania i analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, lekarz orzecznik, orzeczeniem z dnia 11 grudnia 2018r. stwierdził, iż odwołujący jest zdolny do pracy. Powyższe stanowisko podtrzymała komisja lekarska, która stwierdziła, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy. W oparciu o to orzeczenie, organ rentowy wydał zaskarżoną decyzje z dnia 8 lutego 2019r. i jednocześnie zmienił decyzje
z dnia 13 września 2018r. w części dotyczącej przyjętych za udowodnione przez odwołującego okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy wskazał, że nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 15 czerwca 1978r. do 7 marca 1979r. z uwagi
na błędną datę urodzenia na świadectwie pracy.
Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o odrzucenie odwołania
od decyzji z 13 września 2018r. oraz o oddalenie odwołania od decyzji z 8 lutego 2019r. z przyczyn jak w zaskarżonej decyzji.
Sąd Okręgowy w Rybniku wyrokiem z dnia 29 marca 2021r. w punkcie pierwszym zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do stałej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia począwszy od daty złożenia wniosku, a w punkcie drugim zasądził od organu
rentowego na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczony urodził się (...)
W dniu 28 marca 2018r. ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa
do renty z tytułu niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia.
W załatwieniu tego wniosku organ rentowy postanowił jak w decyzji
z 13 września 2018r.
Lekarz orzecznik ZUS 11 grudnia 2018r. stwierdził, iż ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Stanowisko niniejsze podzieliła Komisja Lekarska ZUS.
Orzeczenie to stało się podstawą wydania decyzji z 8 lutego 2019r.
Ubezpieczony ma wykształcenie podstawowe. Pracę zawodową rozpoczął
od pracy w fabryce domów, pracował dwa lata na betoniarni jako pracownik fizyczny. Następnie od 26 listopada 1982r. podjął pracę na KWK (...) na stanowisku ładowacz. Ubezpieczony pracował przy wydobyciu węgla wykonując ciężkie prace fizyczne.
Od 1 kwietnia 2014r. do 26 lipca 2018r. nie wykonywał faktycznie pracy górnika pod ziemią, bo przebywał na zwolnieniach lekarskich. Od 2008r. do 2018r. pracował jako
v-ce prezes zarządu przykopalnianej (...) spółka z o.o. Spółka wykonywała zlecenia dla kopalni. Praca polegała na tym, że ubezpieczony pozyskiwał zlecenia od kopalni dla firmy. Ubezpieczony nie mógł pracować w spółce jako v-ce prezes zarządu tej spółki, bo nie pozwalało mu na to zdrowie. Bolał go kręgosłup, jak siedział 5-10 minut to miał bóle kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, miał zawroty głowy, a z uwagi na serce
i płuca męczyły go spacery nawet 10 minutowe. Praca v-ce prezesa wymagała
od ubezpieczonego chodzenia po terenie kopalni, szukania zleceń tj. elementów przeznaczonych do remontu. Musiał wchodzić na hałdy, chodzić po placach i wtedy ujawniały się bóle kręgosłupa, męczenie, pocenie, zawroty głowy. Ubezpieczony nie dostał zdolności do pracy na kopalni pod ziemią i dlatego kopalnia rozwiązała z nim umowę o pracę, a on wystąpił o rentę.
Podstawowe schorzenie kardiologiczne ubezpieczonego to utrwalone migotanie przedsionków. Objawy występują od 2009r., w 2016r. wystąpiło omdlenie. Dodatkowo rozpoznano nadciśnienie tętnicze i hiperlipidemię. W wykonanym badaniu ECHO
w roku 2018 prawidłowa funkcja skurczowa lewej komory, bez istotnych patologii struktur i zastawek serca. Od momentu rozpoznania ubezpieczony okresowo kontrolowany w Poradni POZ i Poradni Kardiologicznej.
Sąd Okręgowy stwierdził, że biorąc pod uwagę dokumentację medyczną
oraz badanie ubezpieczonego jest on częściowo niezdolny do pracy zgodnie
z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi. Migotanie przedsionków uniemożliwia wykonywanie ciężkiej pracy fizycznej (ograniczenie tolerancji wysiłku), nie jest jednak przeciwwskazaniem do pracy fizycznej o obciążeniu łagodnym do umiarkowanego.
Jako początek częściowej niezdolności należy przyjąć moment rozpoznania migotania przedsionków w grudniu 2009 roku.
Migotanie przedsionków to schorzenie przewlekłe, postępujące. W części przypadków przechodzi z formy napadowej w utrwaloną. Standardowym leczeniem jest farmakoterapia oraz w przypadku nasilonych objawów zabieg ablacji (niszczenie ognisk odpowiedzialnych za występowanie migotania przedsionków w lewym przedsionku). Jedynie ta ostatnia metoda daje szanse (skuteczność około 70-80%) na wyeliminowanie arytmii. Skuteczność zabiegu można jedynie w przybliżeniu oszacować po upływie
co najmniej 6 miesięcy od zabiegu (brak napadów migotania przedsionków).
Częściowa niezdolność do pracy jest orzeczona na stałe. Jedynie wykonanie zabiegu ablacji może, ale nie musi, skutkować usunięciem arytmii, a tym samym wpłynąć na zmianę stanu zdrowia w kontekście zdolności do pracy.
S. G. pod względem neurologicznym jest niezdolny częściowo do pracy od daty złożenia wniosku rentowego na stałe.
Badaniem neurologicznym stwierdza się dodatnie objawy korzeniowe z kończyn dolnych oraz znacznego stopnia ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego
i lędźwiowego na tle zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych z upośledzeniem funkcji statyczno-dynamicznej. Dolegliwości potwierdzone badaniami neuroobrazowymi, zakwalifikowany do zabiegu neurochirurgicznego kręgosłupa lędźwiowego z powodu braku poprawy w leczeniu zachowawczym. Przy współistnieniu chorób internistyczno-kardiologicznych i biorąc pod uwagę wiek opiniowanego niezdolność należy traktować jako niezdolność na stałe.
Z przyczyn pulmonologicznych ubezpieczony jest zdolny do pracy.
Przechodząc do rozważań prawnych Sąd pierwszej instancji przywołał treść
art. 57 ust. 1 pkt. 1, 2, 3, a następnie art. 12 ust. 1 i 13 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Zdaniem Sądu Okręgowego, w świetle wyników przeprowadzonego postępowania w sprawie należało stwierdzić, że ubezpieczony z przyczyn kardiologicznych
i neurologicznych jest trwale, częściowo niezdolny do pracy od daty zgłoszenia wniosku.
Za takim przyjęciem przemawiają jednoznaczne opinie kardiologa M. H. i neurologa B. B. (1), które Sąd pierwszej instancji podzielił jako rzeczowe i przekonywujące, poparte wynikami badań oraz analizą dokumentacji lekarskiej z przebiegu leczenia i stanu zdrowia ubezpieczonego. Biegła B. wydała swoją opinią po dokładnym zapoznaniu się z przebiegiem pracy zawodowej ubezpieczonego.
Sąd Okręgowy stwierdził, że nie sposób zgodzić się z organem rentowym,
iż pogorszenie stanu kręgosłupa u ubezpieczonego stanowi nową okoliczność
w sprawie w rozumieniu art. 477
14 § 4 k.p.c., gdyż biegła powołuje się na dokumentację medyczną, a zwłaszcza (...) odcinka szyjnego np. już z 2016r., 2018r., 2020r.
Mając na uwadze powyższe, Sąd pierwszej instancji nie podzielił stanowiska organu rentowego o zaistnieniu w sprawie przesłanki z art. 477 14 § 4 k.p.c.
Organ rentowy z innych przyczyn nie kwestionował wydanej w sprawie opinii sądowo-lekarskiej.
W konsekwencji takiego stanowiska Sąd pierwszej instancji na podstawie
art. 477
14 § 2 k.p.c. w pkt 1 zmienił zaskarżone decyzje i orzekł jak w wyroku.
W pkt 2 wyroku Sąd Okręgowy z mocy art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015, poz. 1804) zasądził od organu rentowego kwotę 180,00 zł na rzecz ubezpieczonego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Apelację od ww. wyroku wniósł organ rentowy, zaskarżając go w całości
i zarzucając mu:
1. naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegające na niewyjaśnieniu istotnych rozbieżności pomiędzy samymi wnioskami zawartymi w opiniach biegłych a faktami medycznymi dotyczącymi dotychczasowego przebiegu schorzeń jak i przewidywań co do możliwego dalszego leczenia;
2. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy zgodnej z kwalifikacjami w sytuacji, kiedy nie posiada on żadnych kwalifikacji zawodowych i faktycznie wykonywał prace, do których zdaniem biegłych jest zdolny;
3. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 12 ust. 2 i 3 w związku z art. 13 ust. 1 i 2 oraz art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS poprzez błędne ich zastosowanie i przyznanie ubezpieczonemu prawa do stałej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy;
4. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 100 ust. 2 wskazanej wyżej ustawy poprzez błędne ustalenie daty początkowej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, przypadającej na okres pobierania zasiłku chorobowego.
W konsekwencji, organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
i oddalenie odwołania ubezpieczonego, względnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozstrzygnięcia sądowi okręgowemu. Ponadto wniósł
o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.
W odpowiedzi na apelację ubezpieczony wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od organu rentowego na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:
Ponowna analiza zgromadzonego przez Sąd pierwszej instancji materiału dowodowego, doprowadziła Sąd Apelacyjny do wniosku, że apelacja organu rentowego była uzasadniona jedynie w zakresie błędnego ustalenia daty początkowej przyznania ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.
W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny wskazuje, że zgodnie z normą art. 233
§ 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania
na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego.
Sąd Okręgowy ocenił materiał dowodowy w granicach zakreślonych przepisem art. 233
§ l k.p.c. Reguła wyrażona w tym przepisie jest nierozerwalnie związana z zasadą swobodnej oceny dowodów. Ramy swobodnej oceny dowodów (art. 233 § l k.p.c.) wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których Sąd w sposób bezstronny, racjonalny
i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r.,
sygn. akt II UKN 685/98). Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu
na podstawie tego samego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej
albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena tych dowodów może być skutecznie podważona (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002r., sygn. akt II CKN 817/00, LEX nr 56906). Skuteczne zarzucenie naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Jedynie to może być przeciwstawione uprawnieniu do dokonywania swobodnej oceny dowodów (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1998r., sygn. akt III CKN 4/98, Lex Polonica nr 2111041).
Ocena dowodów jest istotą sędziowskiego wymiaru sprawiedliwości
i dla skutecznego zakwestionowania oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji konieczne jest wykazanie, że sąd ten dokonując oceny dowodów w sposób rażący naruszył podstawowe reguły oceny, a więc zasady logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego, prawidłowego wnioskowania. Przepis ten zawiera nakaz - nie doznający wyjątku, aby wyrażona ocena w aspekcie wiarygodności dokonana
była na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału w sprawie
oraz uwzględnienia wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1996r., III CKN 8/96,OSNC 1997, nr 3, poz. 30).
Sąd pierwszej instancji zebrany materiał dowodowy poddał właściwej ocenie
i Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się, by analiza wyników postępowania dowodowego doprowadziła do wnioskowania sprzecznego z zasadami logiki, bądź zasadami doświadczenia życiowego. Apelacja nie dostarczyła uzasadnionych argumentów, mogących ocenę tę zmienić. Sąd Apelacyjny nie znajduje podstaw do zakwestionowania tej oceny, jako dokonanej bez naruszenia granic swobodnej oceny dowodów, zakreślonej art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy, ważąc wyniki postępowania dowodowego, w żadnej mierze nie uchybił żadnemu z kryteriów wymaganych przez omawianą normę, czyniąc niewadliwe ustalenia faktyczne, stanowiące podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Sąd Apelacyjny ustalił, że ubezpieczony G. S. posiada wykształcenie podstawowe. Po raz pierwszy ubezpieczony został zatrudniony w betoniarni jako pracownik fizyczny, pracował w tym charakterze dwa lata. Od 26 listopada 1982r. pracował w KWK (...) na stanowisku ładowacza. Ubezpieczony pełnił również funkcję w związkach zawodowych. Od 1 kwietnia 2014r. do 26 czerwca 2018r. ubezpieczony z uwagi na przebywanie na zwolnieniu lekarskim, nie wykonywał faktycznie pracy górnika pod ziemią. W okresie od 27 grudnia 2017r. do 26 czerwca 2018r. przebywał na nieprzerwanym zwolnieniu lekarskim (182 dni). W latach
2008-2018 ubezpieczony pracował jako vice prezes zarządu przykopalnianej spółki
z o.o. H.. Spółka ta realizowała zlecenia dla kopalni. Ze względu na stan zdrowia ubezpieczony nie mógł pracować jako vice prezes zarządu wskazanej spółki. Ubezpieczony zmagał się z bólem kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, który pojawiał się po 5-10 minutach siedzenia, miał zawroty głowy, ze względu na kondycję serca
i płuc męczyły go nawet 10 minutowe spacery. Powyższe dolegliwości uniemożliwiały wykonywanie przez ubezpieczonego pracy vice prezesa, która związana była
z chodzeniem po terenie kopalni, szukania zleceń, tj. elementów przeznaczonych do remontu, wchodzenia na hałdy, chodzenie po placach. W trakcie wykonywania tych obowiązków u ubezpieczonego pojawiały się bóle kręgosłupa, męczenie, pocenie, zawroty głowy. Ubezpieczony na przestrzeni lat kilkukrotnie zasłabł. Już w 2009r. zasłabł na kopalni. Praca w związkach zawodowych była dla ubezpieczonego stresująca. Ubezpieczony musiał zjeżdżać na dół kopalni celem kontrolowania warunków pracy górników. Atmosfera przy tego typu interwencjach była nerwowa, czynności odbywały się w obecności inspektora BHP. Zdarzały się sytuacje, gdy po takich interwencjach zalecano poprawę warunków pracy, pracodawca obiecał dokonanie zmian, a potem okazywało się, że zmiany nie były wprowadzane, co powodowało niezadowolenia załogi. Te wszystkie okoliczności negatywnie wpływały na ubezpieczonego.
Biegły sądowy z zakresu chorób wewnętrznych, kardiologii M. H. sporządził opinie celem ustalenia czy ubezpieczony jest niezdolny do pracy całkowicie lub częściowo z przyczyn ogólnych, a jeżeli tak to od kiedy i na jaki okres zgodnie
z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi.
Sąd Apelacyjny ustalił, że pierwszy epizod bólu w klatce piersiowej i kołatania serca wystąpił u ubezpieczonego w grudniu 2009r. Ubezpieczony był hospitalizowany
w I Oddziale Wewnętrznym Szpitala nr (...) w W., gdzie rozpoznano
u niego przetrwałe migotanie przedsionków, hiperlipidemię oraz toksyczne uszkodzenie wątroby. Na podstawie wykonanych badań wykluczono chorobę wieńcową. Wobec ubezpieczonego zastosowano leczenie przeciwkrzepliwe i antyarytmiczne. W lutym 2010r. został ponownie przyjęty na ww. oddział celem wykonania kardiowersji farmakologicznej. Podjęta próba okazała się nieskuteczna, ubezpieczony został wypisany z utrwalonym migotaniem przedsionków. Od tego czasu poddawany był okresowym kontrolom w Poradni POZ oraz Poradni Kardiologicznej (...) Centrum (...). W dniu 21 września 2016r. został ponownie przyjęty na ww. oddział z powodu omdlenia. Wskutek przeprowadzonych badań potwierdzono uprzednio postawione rozpoznanie. W czerwcu 2018r. wykonano u ubezpieczonego badanie ECHO,
które wykazało dobrą funkcję skurczową obu komór, bez istotnych patologii.
U ubezpieczonego od kilku lat występują takie dolegliwości jak ograniczenie tolerancji wysiłku, okresowe dolegliwości bólowe w klatce piersiowej o charakterze ucisku, kołatanie serca, bóle stóp w czasie spoczynku i chodzenia. Podstawowe schorzenie kardiologiczne ubezpieczonego to utrwalone migotanie przedsionków. Objawy występują od 2009r.
Ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi. Migotanie przedsionków uniemożliwia wykonywanie ciężkiej pracy fizycznej (ograniczenie tolerancji wysiłku), nie jest jednak przeciwskazaniem do pracy fizycznej o obciążeniu łagodnym lub umiarkowanym. Jako początek częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonego należy przyjąć moment rozpoznania migotania przedsionków w grudniu 2009r.
Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że migotanie przedsionków to schorzenie przewlekłe, postępujące. W części przypadków przechodzi z formy napadowej
w utrwaloną. Standardowym leczeniem jest farmakoterapia oraz w przypadku nasilonych objawów zabieg ablacji (niszczenie ognisk odpowiedzialnych za występowanie migotania przedsionków w lewym przedsionku). Jedynie ta ostatnia metoda daje
szanse (skuteczność na poziomie 70-80%) na wyeliminowanie arytmii. Skuteczność zabiegu można jedynie w przybliżeniu oszacować po upływie co najmniej 6 miesięcy
od zabiegu (brak napadów migotania przedsionków). Częściowa niezdolność do pracy ubezpieczonego jest orzeczona na stałe. Jedynie wykonanie zabiegu ablacji może,
ale nie musi, skutkować usunięciem arytmii, a tym samym wpłynąć na zmianę
stanu zdrowia w kontekście zdolności do pracy.
B. B. (1) biegła sądowa z zakresu neurologii sporządziła opinię celem ustalenia czy ubezpieczony jest niezdolny do pracy z przyczyn ogólnych całkowicie
lub częściowo, a jeśli tak to od kiedy i na jaki okres zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi oraz mając na uwadze, że ubezpieczony wykonywał pracę w sposób i o przebiegu wskazanym powyżej.
U ubezpieczonego rozpoznano zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego
i lędźwiowego na tle zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych z zespołem bólowym, nadciśnienie tętnicze, niedomykalność zastawki mitralnej małego stopnia. Pod
względem neurologicznym ubezpieczony jest niezdolny częściowo do pracy
od daty złożenia wniosku rentowego na stałe. Na podstawie badania neurologicznego stwierdzono dodatnie objawy korzeniowe z kończyn dolnych oraz znacznego stopnia ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego na tle zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych z upośledzeniem funkcji statyczno-dynamicznej. Występujące u ubezpieczonego dolegliwości zostały potwierdzone badaniami neuroobrazowymi, został on zakwalifikowany do zabiegu neurochirurgicznego kręgosłupa lędźwiowego z powodu braku poprawy w leczeniu zachowawczym. Biorąc pod uwagę współistnienie chorób internistyczno-kardiologicznych oraz wiek ubezpieczonego wskazana niezdolność ma charakter stały.
Stosownie do treści art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przedmiotowe świadczenie przysługuje ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy
i nieskładkowy oraz stał się niezdolny do pracy w okresach wymienionych w tym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Z kolei zaś zgodnie z ust. 2 art. 57, przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.
Samo pojęcie niezdolności do pracy wraz z kryteriami orzekania o niej zdefiniowane zostało w art. 12 oraz art. 13 ust. 1-3 powołanego aktu. W świetle cytowanych przepisów niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności
organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Niezdolność
jest przy tym całkowita, jeżeli wyklucza wykonywanie jakiejkolwiek pracy i częściowa,
gdy oznacza utratę w znacznym stopniu możliwości podjęcia zatrudnienia
zgodnego z poziomem posiadanych przez daną osobę kwalifikacji. W zależności
od perspektyw odzyskania zdolności do pracy, rozpatrywanych z medycznego
punktu widzenia, omawiana przesłanka uzyskania prawa do renty może mieć charakter trwały bądź okresowy. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy
oraz rokowań na przyszłość uwzględnia się zaś stopień naruszenia sprawności
organizmu i możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej
oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj
i charakter uprzedniego zatrudnienia, wykształcenie, wiek i warunki psychofizyczne ubezpieczonego.
Podstawą przyznania świadczenia uzależnionego od istnienia niezdolności
do pracy jest przygotowana przez biegłych ocena stanu zdrowia osoby ubiegającej się
o nie. Nie są natomiast brane pod uwagę subiektywne odczucia zainteresowanego
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2013r., I UK 650/12, LEX nr 1341963), przy czym ze względu na specjalistyczny charakter wiedzy wymaganej przy ocenie rodzaju schorzeń i stopnia ich zaawansowania decydujących o zdolności danej osoby do pracy, sąd zobligowany jest oprzeć się na opinii biegłych i nie może dokonywać ustaleń we wskazanym powyżej zakresie wbrew wnioskom wynikającym z prawidłowo sporządzonych i uzasadnionych opinii biegłych sądowych (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 marca 2007r., III UK 130/06, OSNP 2008, nr 7-8, poz. 113;
z dnia 24 lutego 2010r., II UK 191/09, LEX nr 590238 oraz z dnia 12 stycznia
2010r., I UK 204/09, LEX nr 577813). Innymi słowy, sąd nie może rozstrzygnąć
w kwestii medycznej wbrew opinii biegłego specjalisty. Odmienne rozstrzygnięcie musi być oparte na wiedzy medycznej, a więc opinii biegłego z danej dziedziny medycyny (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 maja 2009r., II UK 211/08, LEX nr 509035:
z dnia 10 stycznia OSNP 2012, nr 5-6, poz. 77; z dnia 14 maja 2009r., II UK 211/08, LEX nr 509035), zaś opinia biegłych, która nie przekonała sądu, nie może być przez niego weryfikowana, a zwłaszcza dyskwalifikowana na podstawie kryteriów (logicznego myślenia, doświadczenia życiowego, wiedzy powszechnej), które nie obejmują specjalistycznej wiedzy medycznej (wyroki Sądu Najwyższego z 14 maja 2009 r., II UK 211/08, LEX nr 509035; z 10 stycznia 2012 r., I UK 235/11, OSNP 2012 nr 5-6,
poz. 77).
Na podstawie zgormadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Apelacyjny stwierdził, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy z przyczyn kardiologicznych
i neurologicznych. Sąd Apelacyjny w pełni podziela opinie sporządzone w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji przez biegłych z zakresu kardiologii
i neurologii. O fachowości opinii biegłych świadczy fakt, iż zostały one sporządzone przez specjalistów reprezentujących gałąź medycyny adekwatną to charakteru
schorzeń występujących u ubezpieczonego. Za rzetelnością przeprowadzonych
opinii przemawia także i to, że zostały sporządzone w oparciu o obszerny wywiad chorobowy, analizę przedstawionej dokumentacji medycznej oraz wyniki bezpośrednich badań przedmiotowych i dodatkowych. Biegli szczegółowo wyjaśnili etiologię diagnozowanych dolegliwości, przebieg procesów chorobowych oraz aktualny stopień nasilenia schorzeń występujących u ubezpieczonego. Dokonana przez autorów
opinii ocena stanu zdrowia ubezpieczonego jest kompleksowa i pełna, zaś sformułowane przez biegłych konkluzje na temat braku niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową zostały logicznie i przekonywująco uzasadnione. Opinie biegłych przeprowadzone w kontrolowanej sprawie dostatecznie więc wyjaśniły zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych.
Stosownie do treści art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do świadczeń określonych
w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, z zastrzeżeniem ust. 2, który przewiduje, iż jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie Kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia.
Nie budzi jakichkolwiek wątpliwości, iż cytowany wyżej ust. 2 art. 100 wyraźnie modyfikuje zasadę sformułowaną w jego ust. 1, co oznacza, że pobieranie wymienionych w nim świadczeń faktycznie zmienia czas powstania prawa do świadczeń. Brzmienie
art. 100 ust. 2 jest jednoznaczne i wskazuje, że prawo do świadczenia nabywa się dopiero po ustaniu pobierania wskazanych tam świadczeń (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2010r., I UK 16/10 oraz z dnia 7 kwietnia 2011r., I UK 352/10).
Mając na względzie naprowadzone powyżej okoliczności Sąd Apelacyjny uznał, że skoro ubezpieczony faktycznie pobierał do 26 czerwca 2018r. zasiłek chorobowy
to uprawnienie do przedmiotowego świadczenia mógł nabyć nie wcześniej niż od dnia
27 czerwca 2018r. W konsekwencji Sąd Apelacyjny w oparciu o art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok, o czym orzekł w punkcie pierwszym. Biorąc pod uwagę wyniki przeprowadzonego postępowania, Sąd Apelacyjny uznał dalsze zarzuty apelacji za bezzasadne i na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w pozostałym zakresie,
o czym orzekł w punkcie drugim.
Mając na względzie, że apelacja organu rentowego była częściowo uzasadniona Sąd Apelacyjny na podstawie art. 100 k.p.c. orzekł w punkcie trzecim sentencji wyroku
o zniesieniu między stronami kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
/-/SSA E. Kocurek-Grabowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Katowicach
Data wytworzenia informacji: