Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSA Antonina Grymel (spr.)
Sędziowie	SSA Gabriela Pietrzyk - Cyrbus SSA Marek Żurecki
Protokolant	Dawid Krasowski

po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2016 r. w Katowicach

sprawy z odwołania (...) Spółki z o.o. w G. ( (...) Spółka z o.o.

w G.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

przy udziale zainteresowanego W. O.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach

z dnia 11 marca 2015 r. sygn. akt VIII U 2421/14

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz odwołującej (...) Spółki z o.o. w G. kwotę 900zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

/-/ SSA G. Pietrzyk - Cyrbus /-/ SSA A. Grymel /-/ SSA M. Żurecki

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 934/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 października 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że W. O. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w G.
podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu
i chorobowemu od dnia 1 sierpnia 2012r. oraz, iż płatnikiem składek na jego ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za podany wyżej okres jest
(...) Sp. z o.o., ustalając z tego tytułu wysokość podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie społeczne
w okresach i wysokościach wskazanych w treści tej decyzji.

W uzasadnieniu podano, iż W. O. został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu umowy o pracę w okresie od 1 sierpnia 2012r. do 31 października 2012r.
przez (...) Sp. z o.o. we W., zaś od 1 listopada 2012r. przez K.U.K. - E.F.I. (...) Sp. z o.o. w O., jednakże przedmiotowa umowa o pracę została zawarta dla pozoru celem obejścia przepisów ustawy, tj. niepłacenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a zatem jest nieważna.

W odwołaniu od powyższej decyzji (...) Sp. z o.o. w G. wniosła
o jej zmianę i uznanie, iż nie jest płatnikiem składek dla W. O. podnosząc, że w spornym okresie nie pozostawała z nim w jakimkolwiek stosunku prawnym.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Dodatkowo podał, iż z pozyskanej od odwołującej dokumentacji wynika, że w dniu 1 czerwca 2012r. odwołująca zawarła
z (...) Sp. z o.o. umowę porozumienia, na mocy której, zgodnie z art. 23 ¹ k.p. dotychczasowy pracodawca, (...) Sp. z o.o. przekazuje, a nowy pracodawca (...) Sp. z o.o. przyjmuje od dnia 1 lipca 2012r. część pracowników na warunkach identycznych, jakie mieli oni do dnia 30 czerwca 2012r. Następnie w dniu
1 lipca 2012r. została zawarta umowa o świadczenie usług między odwołującą spółką, a (...) Sp. z o.o. W dniu 31 października 2012r. została zawarta umowa - porozumienie, której stronami byli odwołująca, (...) Sp. z o.o. i (...). (...) Sp. z o.o., na
mocy której zgodnie z art. 23 ¹ k.p. (...) Sp. z o.o. przekazuje, a (...). (...) Sp. z o.o. przyjmuje od 1 listopada 2012r. część pracowników na warunkach identycznych, jakie mieli do dnia 31 października 2012r.

Zainteresowany W. O. poparł odwołanie wskazując, iż nie był pracownikiem odwołującej.

Wyrokiem z dnia 11 marca 2015r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, iż zainteresowany W. O. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G.
w okresie od 1 sierpnia 2012r. do 31 grudnia 2013r. oraz, że S. Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością w G. nie jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Funduszu Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za zainteresowanego w tym okresie, jak również orzekł
o kosztach procesu.

Z ustaleń Sądu I instancji, wynika iż odwołująca w ramach prowadzonej działalności wykonuje usługi sprzątania dla różnych podmiotów, w zależności od wygranych przetargów. Z dniem 1 lipca 2012r. w oparciu o zawartą z R.
Sp. z o.o. we W. umowę, na podstawie art. 23 ¹ k.p. przekazała część swoich pracowników wymienionych w załączniku do umowy. Na liście tej nie zostali wymienieni: zainteresowany W. O., jak też M. C..

W umowie o świadczenie usług z tej samej daty, odwołująca zleciła R.
Sp. z o.o. świadczenie usług, będących przedmiotem jej działalności, tj. czynności utrzymania czystości. W celu realizacji tych usług, (...) Sp. z o.o. zobowiązała się do oddelegowania tzw. wykonawców, to jest osób zatrudnionych u niej na podstawie umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych.

W dniu 31 października 2012r. zawarta została umowa - porozumienia, na mocy której (...) Sp. z o.o. przekazała część swoich pracowników do (...) (...) Sp. z o.o. w O.. Natomiast w dniu 1 listopada 2012r. odwołująca zawarła z (...) (...) Sp. z o.o., w O. umowę o świadczenie usług, będących przedmiotem jej działalności,
tj. czynności utrzymania czystości. (...) Sp. z o.o. zobowiązała się do wykonywania tych usług, przy pomocy pozostających w jej dyspozycji zasobów osobowych. W oparciu o powyższe umowy (...) Sp. z o.o., a następnie (...) Sp. z o.o. świadczyły m.in. dla odwołującej usługi utrzymania czystości, w tym m.in. usługi serwisowe. Odwołująca składała tym podmiotom zamówienia na usługi sprzątania obiektów, w których wskazywała obiekt, rodzaj prac do wykonania, minimalną liczbę wykonawców oraz kwotę wynagrodzenia za zleconą usługę.

Zainteresowany znalazł w internecie ogłoszenie (...) Sp. z o.o. z ofertą zatrudnienia na stanowisku serwisanta i w dniu 1 sierpnia 2012r. zawarł ze spółką umowę o pracę na czas określony do 31 grudnia 2013r. na stanowisku montera -serwisanta, w której jako miejsce jej świadczenia wskazano teren województwa (...). Pracodawcę reprezentowała jego pracownica M. C.. W ramach przedmiotowej umowy o pracę, zainteresowany zajmował się serwisem drobnego sprzętu w obiektach wskazanych przez M. C., z którą załatwiał wszystkie sprawy związane z pracą. Jesienią 2012r. M. C. poinformowała go, że jego pracodawcą i płatnikiem stała się (...) Sp. z o.o.

Zainteresowany nie był pracownikiem odwołującej i w okresie zatrudnienia
nie miał żadnego kontaktu z jej przedstawicielami. Nie odwołał się od zaskarżonej decyzji, bowiem uznał, iż sprawa go nie dotyczy, jako że nie miał żadnego związku
z odwołującą.

W okresie od 1 sierpnia 2012r. wynagrodzenie wypłacała zainteresowanemu (...) Sp. z o.o., zaś od 1 listopada 2012r. (...) Sp. z o.o., które zgłosiły go do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd Okręgowy uznał, iż odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności podkreślił, iż postępowanie przed sądem w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych jest postępowaniem kontrolnym mającym na celu sprawdzenie prawidłowości decyzji organu rentowego. Zakres rozpoznania sprawy wyznaczony jest zakresem przedmiotowym i podmiotowym zaskarżonej decyzji.

Przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie była decyzja organu rentowego stwierdzająca, iż W. O. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u odwołującej podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym
i ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Sąd Okręgowy wskazał także, iż zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz obliczania i opłacania składek reguluje ustawa z dnia
13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r., nr 205, poz. 1585 ze zm.), zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 12
ust. 1 oraz art. 13 ust. 1 której pracownicy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, zainteresowany - w okresie objętym zaskarżoną decyzją zawarł umowę o pracę z (...) Sp. z o.o., a następnie został przejęty jako pracownik przez (...) Sp. z o.o. i to te spółki zgłosiły
go do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego oraz wypłacały mu wynagrodzenie za pracę. Stąd też na podstawie art. 4 pkt 2a powyższej ustawy płatnikiem składek za zainteresowanego są te spółki.

Sąd Okręgowy stwierdził również, iż bezspornym jest brak jakiegokolwiek
stosunku prawnego łączącego odwołującą i zainteresowanego w spornym okresie. Zainteresowany przed zawarciem umowy o pracę z (...) Sp. z o.o. nie był pracownikiem odwołującej. W okresie świadczenia pracy nie miał kontaktów z przedstawicielami odwołującej, a wszystkie sprawy dotyczące wykonywanej pracy uzgadniał z M. C., która nie była pracownikiem odwołującej. Organ rentowy w żaden sposób nie udowodnił okoliczności, że praca zainteresowanego była świadczona pod nadzorem pracowników odwołującej.

W ocenie Sądu I instancji, fakt, że zainteresowany zajmował się serwisem sprzętu w obiektach, których właściciele byli klientami odwołującej, nie uzasadnia stanowiska organu rentowego, że to odwołująca jest faktycznym pracodawcą
i płatnikiem składek zainteresowanego. Organ rentowy podnosi, że o tym kto
jest pracodawcą decyduje fakt świadczenia dla niego pracy. Wskazać należy, że faktycznym beneficjentem pracy zainteresowanego byli właściciele obsługiwanych obiektów, co nie oznacza jednak, iż te podmioty winny być płatnikiem składek
dla zainteresowanego. Obowiązujące przepisy prawa nie zakazują zlecania
usług w ramach podwykonawstwa i taka sytuacja, zdaniem Sądu, występuje w rozpoznawanej sprawie. Odwołująca na podstawie zawartych umów o świadczenie usług zleciła ich wykonywanie (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. przy pomocy pozostających w dyspozycji tych spółek zasobów osobowych. Wykonawcami usług były osoby zatrudnione w spółkach na podstawie umów o pracę lub umów cywilnoprawnych. Do tych osób w spornym okresie należał zainteresowany, który znalazł ofertę zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w internecie i z tym podmiotem zawarł umowę o pracę. Jak zeznał, nie odwoływał się od zaskarżonej decyzji, bowiem
uznał, że ta sprawa go nie dotyczy, jako że nie był pracownikiem odwołującej. Zdaniem Sądu, takie stanowisko zainteresowanego, wyklucza możliwość uznania, że jego pracodawcą była odwołująca.

Sąd I instancji zwrócił nadto uwagę, iż zgodnie z przepisem art. 83 § 1 k.c. oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru jest nieważne. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.

Powołany przepis reguluje instytucję wady oświadczenia woli w postaci pozorności, która polega przy tym na próbie wykreowania przez strony czynności przeświadczenia u osób trzecich, że wywołują one skutki prawne objęte ujawnionymi oświadczeniami woli, podczas gdy w istocie skutków takich wywołać nie chcą, co objęte jest ich zgodnym, tajnym porozumieniem. W przypadku zawarcia umowy o pracę, przepis zakłada zamierzone działanie obydwu stron tej umowy.

Zdaniem Sądu, wyjaśnienia zainteresowanego wykluczają uznanie, iż zawarł umowę o pracę dla pozoru, zaś organ rentowy okoliczności tej udowodnił. Skoro jedna ze stron nie działała dla ”pozoru”, przytoczony przepis nie ma zastosowania.

Sąd Okręgowy stanął również na stanowisku, iż okoliczność, że odwołująca zawarła umowę o przekazaniu części swoich pracowników w trybie art. 23 ¹ k.p. na rzecz (...) Sp. z o.o., a organ rentowy kwestionuje ważność tej umowy, nie ma znaczenia w rozpoznawanej sprawie, bowiem zainteresowany nie był pracownikiem odwołującej, a nadto kwestionowaną umowę o pracę zawarł miesiąc później.

Z tych też przyczyn Sąd odmówił uwzględnienia wniosku organu rentowego
o dopuszczenie dowodu z akt kontroli przeprowadzonej przez Inspekcję Pracy we W., jako że okoliczności przejmowania pracowników przez (...) Sp. z o.o. od innych podmiotów nie mają wpływu na sytuację zainteresowanego W. O..

Przyjmując w konsekwencji, iż w ustalonym stanie faktycznym, brak materialnoprawnych podstaw do uznania odwołującej za pracodawcę - płatnika składek dla zainteresowanego, Sąd I instancji zmienił zaskarżoną decyzję, gdyż ustalenie, że odwołująca nie jest płatnikiem składek zainteresowanego w spornym okresie, skutkuje orzeczeniem, że nie podlega on ubezpieczeniom społecznym
i zdrowotnym za ten okres z tytułu umowy o pracę świadczonej dla odwołującej.

Jako podstawę orzeczenia o kosztach powołano art. 98 k.p.c. w związku z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
(Dz. U. z 2002r., nr 163, poz.1349 ze zm.), mając przy tym na uwadze, że
ustalenie wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, dotyczącej wymiaru składek nie może nastąpić w oparciu o § 11 ust. 2 omawianego rozporządzenia, gdyż przepis ten (o charakterze
przepisu szczególnego) odnosi się wyłącznie do spraw dotyczących świadczeń z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego i nie obejmuje spraw dotyczących składek na to ubezpieczenie. Dla porównania powołano się na pogląd prezentowany przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 5 czerwca 2009r.
(I UZP 1/09, LEX nr 518062) oraz w uchwale z dnia 9 marca 1993r. (II UZP 5/93, OSNC 1993, nr 11, poz. 194).

Apelację od przedstawionego rozstrzygnięcia wywiódł organ rentowy, zaskarżając wyrok w całości.

Powołując się na zarzut:

1)  naruszenia prawa materialnego, a to art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 oraz
art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez uznanie, że odwołująca nie była płatnikiem składek dla zainteresowanego z tytułu umowy zlecenia w okresie od 1 sierpnia 2012r. do 31 grudnia 2013r.,

2)  naruszenia prawa procesowego, a to art. 477 ^{( 11)} k.p.c. (według brzmienia przepisu obowiązującego do dnia 19 marca 2015r.) poprzez zaniechanie wezwania do udziału w postępowaniu zainteresowanych (...). I. Logistyk- (...) Sp. z o.o. w O. oraz (...) Sp. z o.o. we W. pomimo, iż przysługiwał im status zainteresowanych w sprawie, albowiem zaskarżoną decyzją uznał, że płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za W. O. z tytułu umowy zlecenia w okresie od 1 sierpnia 2012r. do
31 grudnia 2013r. jest (...) Sp. z o.o., a nie podmiot, który dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń, to jest (...) Sp. z o.o. i(...) Sp. z o.o.,

3)  nieważności postępowania (art. 379 pkt 5 k.p.c.) poprzez brak zawiadomienia o toczącym się postępowaniu zainteresowanych (...) I. Logistyk- (...) Sp. z o.o. w O. oraz
(...) Sp. z o.o. we W., pozbawienie zainteresowanych możliwości obrony swoich praw,

4)  naruszenia prawa procesowego, a to art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału
i przekroczenie przez Sąd I instancji granic swobodnego uznania w
wyniku pominięcia dowodów wskazujących na fakt, że stosunek zlecenia zawarty pomiędzy zainteresowanym W. O. a R.
Sp. z o.o. we W., a następnie pomiędzy zainteresowanym a (...) I. Logistyk- (...) Sp. z o.o.
w O. został zawarty w wykonaniu łączącego odwołującą i zainteresowaną (...) Sp. z o.o., a za okres od 1 listopada 2012r. odwołującą i zainteresowaną (...) I. K. (...). I. Logistyk- (...) Sp. z o.o. w O. stosunku prawnego (umowy o świadczenie usług z dnia 1 lipca 2012r. i z 1 listopada 2012r.), który o ile nie miał charakteru pozornego to co najmniej świadczył
o zaistnieniu procederu firmactwa, czyli sytuacji ukrycia faktycznego zakresu działalności odwołującej - (...) Sp. z o.o. w kontekście jej zobowiązań
na ubezpieczenia społeczne poprzez posłużenie się w tym celu nazwą
lub firmą innej osoby dla stworzenia pozoru wykonywania przez inny
podmiot roli płatnika składek za ubezpieczonych, pomimo, iż beneficjentem pracy ubezpieczonych z umowy zlecenia była odwołująca, a zainteresowani: (...) Sp. z o.o. i (...). I. K..(...). I. Logistyk- (...) Sp. z o.o. nie mogli być w
stanie opłacać składek i podatków za ubezpieczonych z tytułu zawartych umów zleceń, przy uwzględnieniu zapisów zawartego pomiędzy odwołującą
a nimi porozumienia wprowadzającego rabat 40% na wykonane
usługi odpowiadający wysokości składek na ubezpieczenia i podatku
dochodowego od wynagrodzenia (vide § 5 pkt 1 umowy o świadczenie
usług). W tej sytuacji zawarte pomiędzy zainteresowanym W.
O. a zainteresowanymi spółkami umowy zlecenia miały jedynie nadać wiarygodność działań objętym firmactwem, co w kontekście - niekwestionowanego w toku postępowania - faktu stałego zaniechania opłacania składek za W. O. przez (...) Sp. z o.o., a
następnie (...) I. K..(...) I. Logistyk- (...) Sp. z o.o., skutkującego brakiem wpływu składek na subkoncie ubezpieczonego nakazywałoby dokonania oceny ważności umowy zlecenia przez pryzmat zasad współżycia społecznego
(art. 58 § 2 k.c.), tj. jest zasady równej ochrony interesów osób ubezpieczonych świadczących usługi objęte oskładkowaniem,

- skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję według norm przepisanych, ewentualnie - o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania w całości i zasądzenie od odwołującej na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu podkreślił, iż w jego przekonaniu płatnikiem składek dla zainteresowanego W. O. za sporny okres z tytułu umowy zlecenia powinna być odwołująca, a nie jak przyjął to Sąd Okręgowy, podmioty które dokonały jego zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego, to jest (...) Sp. z o.o. za okres od
1 sierpnia 2012r. do 31 października 2012r., zaś za okres od 1 listopada 2012r.
(...) I. Logistyk- (...) Sp. z o.o.
w O..

Podniósł także, iż nie można się zgodzić z twierdzeniem Sądu I instancji, że brak jakiegokolwiek stosunku prawnego łączącego odwołującą i zainteresowanego
w spornym okresie. Odwołująca jest bowiem beneficjentem pracy zainteresowanego, który świadczył pracę w ramach umowy zlecenia w (...) w G., gdzie wcześniej świadczył tę pracę w ramach umów o dzieło z odwołującą. (...) w G., jako usługobiorca nie zawierał umów o sprzątanie z (...) Sp. z o.o., jak też z (...)Sp. z o.o. Usługi sprzątania w budynku świadczyła odwołująca.

Zdaniem skarżącego, bezzasadne jest stanowisko Sądu Okręgowego, że
w niniejszej sprawie dochodzi do podwykonawstwa, o czym świadczą okoliczności zawarcia umowy zlecenia, jak i inne umowy, które zostały zawarte pomiędzy odwołującą a (...) Sp. z o.o. oraz w dalszej kolejności pomiędzy (...) Sp. z o.o.
a (...) Sp. z o.o.

Organ rentowy wskazał również, iż kwestionuje umowy tzw. outsourcingowe - podwykonawstwa - związane ze świadczeniem usług, tj. umowę o świadczenie usług z dnia 1 lipca 2012r. zawartą pomiędzy odwołującą a (...) Sp. z o.o. oraz umowę
o świadczenie usług z dnia 1 listopada 2012r., zawartą pomiędzy odwołującą a (...). Sp. z o.o. Z powyższych umów wynika bowiem przejęcie wyłącznie obsługi kadrowo-płacowej, przy jednoczesnym braku przejęcia kontraktów i zleceń.

Zdaniem apelującego powyższe umowy są nieważne jako zawarte dla pozoru.

Zarzucił nadto, iż Sąd I instancji całkowicie pominął, że umowy zostały zawarte celem uniknięcia zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za pracowników i zleceniobiorców poprzez ukrycie faktycznego zakresu
działalności odwołującej w kontekście jej zobowiązań na ubezpieczenia społeczne (tzw. firmanctwo). Faktycznie bowiem wszystkie zlecenia pozyskane były przez odwołującą i były realizowane w jej imieniu. Celem współpracy było wyłącznie uniknięcie lub ograniczenie obciążeń związanych z zatrudnieniem pracowników
na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia, o czym świadczą okoliczności związane z pozornością przejęcia pracowników, wykonawstwem przez odwołującą wszystkich zleceń, a także m.in. uregulowanie w umowie sposobu rozliczenia przyjętego w umowie z dnia 1 lipca 2012r. zawartej z (...) Sp. z o.o.

Odnośnie zarzutu naruszenia prawa procesowego apelujący wskazał,
że przymiot zainteresowanego w sprawie posiada obok ubezpieczonego
W. O., również (...) Sp. z o.o. we W. oraz (...) I. Logistyk- (...) Sp. z o.o. w O.. Zaskarżona decyzja wywiera bowiem skutki w sferze prawa ubezpieczeń społecznych zarówno odwołującej, jak i W. O. oraz powołanych spółek, które zgłosiły W. O. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Tymczasem Sąd I instancji nie znalazł podstaw do wzywania do udziału w sprawie (...) Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o., mimo że podmioty te posiadały status strony. Zaskarżona decyzja dotyczy bowiem sfery zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i określenia podstawy wymiaru składek
u odwołującej, co jednocześnie wywiera wpływ w sferze ubezpieczeń społecznych
i ubezpieczenia zdrowotnego u innych płatników składek - w tym wypadku R.
Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. (...) powyższe podmioty posiadają status strony zainteresowanej i winny być wezwanie do wzięcia udziału w sprawie.

Odwołująca wniosła o oddalenie apelacji oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasłużyła na uwzględnienie. Za szczególnie nietrafne należy przy tym uznać jej zarzuty zmierzające do wykazania, iż W. O. łączyła z odwołującą umowa zlecenia, w sytuacji, gdy faktyczną podstawę kwestionowanego przez skarżącego stosunku prawnego - łączącego
go pierwotnie z (...) Sp. z o.o. we W., a następnie z (...). I. Logistyk- (...) Sp. z o.o. w O., stanowiła zawarta w dniu 1 sierpnia 2012r. umowa o pracę, co zdaje się wskazywać, iż rozpatrywany środek odwoławczy nie dotyczy niniejszej sprawy.

Niezależnie od powyższego, Sąd Apelacyjny nie znalazł jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania orzeczenia Sądu Okręgowego, który przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe i na podstawie jego wyników wywiódł trafne wnioski. Także dokonana subsumcja ustaleń faktycznych do mającego zastosowanie prawa materialnego nie budzi zastrzeżeń Sądu II instancji. W pełni podzielając stanowisko Sądu I instancji, zaprezentowane w pisemnych motywach wyroku
i przyjmując za własne, Sąd Apelacyjny uznaje za zbędne ponowne
szczegółowe przywoływanie wywodu jurydycznego tego Sądu (por. orzeczenia Sądu Najwyższego: wyroki z dnia: 6 lipca 2011r., I CSK 67/11, LEX nr 970061, 14 lutego 2013r., II CSK 292/12, LEX nr 1318346 oraz postanowienie z dnia 11 lipca 2014r.,
III CSK 256/13, LEX nr 1511200).

W odniesieniu do sformułowanego, jako najdalej idącego, zarzutu
nieważności postępowania, o jakim stanowi art. 379 pkt 5 k.p.c., przez pozbawienie zainteresowanych obrony swoich praw i powiązanego z nim zarzutu naruszenia prawa procesowego, tj. art. 477 ¹¹ k.p.c. poprzez zaniechanie wezwania do udziału w postępowaniu (...) I. Logistyk- (...) Sp. z o.o. w O. oraz (...) Sp. z o.o. we W. pomimo, iż przysługuje
im status zainteresowanych w sprawie, podnieść należy, wbrew twierdzeniom apelującego, iż Sąd I instancji nie dopuścił się ich naruszenia, odmawiając
wezwania do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanych wskazanych podmiotów, a brak ich udziału w niniejszym postępowaniu nie skutkuje nieważnością postępowania.

Zgodnie z treścią art. 477 ¹¹ § 1 k.p.c. - w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie, stronami są ubezpieczony, inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja, organ rentowy i zainteresowany. Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia sprawy. Jeżeli osoba taka nie została wezwana do udziału w sprawie przed organem rentowym, sąd wezwie ją do udziału w postępowaniu bądź z urzędu, bądź na jej wniosek lub na wniosek jednej ze
stron (§ 2).

Nie ulega wątpliwości, iż status zainteresowanego przysługiwał W. O.. Brak jednak podstaw do stwierdzenia, iż taki status winni posiadać
również (...). I. Logistyk-B.-V. Polska
Sp. z o.o. w O. oraz (...) Sp. z o.o. we W., kontrahenci odwołującej,
z którymi W. O. w spornym okresie był związany umową o pracę
i którzy dokonali zgłoszenia jego do ubezpieczenia, chyba że W. O. byłby jednocześnie zleceniobiorcą odwołującej i zachodziłaby sytuacja przewidziana
w art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2016r., poz. 963 ze zm.), co w niniejszej sprawie nie miało jednak miejsca.

Nie można także zasadnie twierdzić, że brak udziału w postępowaniu
tychże spółek skutkował pozbawieniem ich możności obrony swych praw, co w konsekwencji miałoby prowadzić do nieważności postępowania (art. 379 pkt 5 k.p.c.).

Dopiero w sytuacji, gdy konkretna osoba posiada status zainteresowanego ze względu na przedmiot określonego postępowania w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, wskazujący, że w określonym wypadku spełniona została ustawowa przesłanka prawna polegająca na tym, iż prawa i obowiązki tej osoby zależą
od rozstrzygnięcia w tej sprawie, to niewezwanie jej przez sąd do udziału w postępowaniu w charakterze strony (art. 477 ¹¹ § 1 k.p.c. w związku z art. 477 ¹¹
§ 2 zdanie drugie k.p.c.) powoduje nieważność postępowania polegającą na pozbawieniu możności obrony praw - art. 379 pkt 5 w związku z art. 477 ¹¹ § 1 k.p.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2014r., II UK 539/13, LEX nr 1511199 oraz z dnia 24 czerwca 2015r., I UK 373/14, LEX nr 1771398).

Wypada przy tym podzielić stanowisko odwołującej prezentowane w odpowiedzi na apelację, iż nawet zakładając, że Sąd I instancji dopuścił się naruszenia art. 477 ¹¹ k.p.c., naruszenie to nie miało żadnego wpływu na wynik sprawy. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia
7 lutego 2004r. (III CK 290/02) - pozbawienie strony możności obrony należy oceniać przez pryzmat konkretnych okoliczności sprawy i nie należy go wiązać wyłącznie z sytuacją całkowitego wyłączenia strony od udziału w postępowaniu. Przy analizie, czy doszło do pozbawienia strony możności działania, należy bowiem najpierw rozważyć, czy nastąpiło naruszenie przepisów procesowych, a w drugiej kolejności
trzeba sprawdzić, czy uchybienie to wpłynęło na możność strony do działania w postępowaniu, w końcu należy zbadać, czy pomimo realizacji tych przesłanek strona mogła bronić swych praw. Tylko w razie kumulatywnego spełnienia wszystkich tych trzech przesłanek można odpowiedzieć twierdząco, że strona została pozbawiona możności działania. Nie ma znaczenia natomiast, z jakich powodów to pozbawienie możności obrony nastąpiło, tj. czy było efektem działania sądu, strony przeciwnej, czy też osoby trzeciej.

Tymczasem w ocenianym sporze brak jest jakichkolwiek praw
(...) I. Logistyk- (...) Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o., które wymagałyby obrony, skoro podmioty te nigdy
nie kwestionowały istnienia oraz skuteczności umowy o pracę zawartej z zainteresowanym, jak również faktu bycia płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za zainteresowanego z tytułu stosunku pracy.

W tym miejscu zaznaczyć trzeba, iż w rozumieniu art. 4 pkt 2 wspomnianej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnikiem składek jest pracodawca, jednostka organizacyjna, osoba fizyczna lub jednostka wypłacająca świadczenia, zobowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy do obliczenia, potrącenia z dochodów ubezpieczonych, rozliczenia oraz przekazania co miesiąc składki ze środków ubezpieczonego oraz własnych lub będących w jego dyspozycji do Zakładu (art. 46 ust. 1 tej ustawy). Stosownie do treści art. 4 pkt 2a ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych, pojęcie ”płatnik składek” oznacza pracodawcę w stosunku do pracowników i poborowych odbywających służbę zastępczą oraz osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną, pozostającą z osobą fizyczną w stosunku prawnym, uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi.

W rozpoznawanej sprawie zadaniem Sądu było rozstrzygnięcie, czy
organ rentowy prawidłowo uznał, iż (...) Sp. z o.o. jest płatnikiem składek
na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za zainteresowanego W. O. i czy zainteresowany podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 sierpnia 2012r. z tytułu świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę na rzecz odwołującej.
A zatem, zweryfikowaniu podlegało, czy w spornym okresie istniał stosunek
prawny łączący zainteresowanego i (...) Sp. z o.o., który stanowiłby tytuł
do objęcia zainteresowanego ubezpieczeniem społecznym. Bowiem tylko w takim wypadku odwołująca mogłaby być uznana za płatnika składek za zainteresowanego.

Z prawidłowych ustaleń Sądu I instancji jednoznacznie wynika, że
tego rodzaju stosunek prawny między zainteresowanym a odwołującą nie istniał.
Podkreślić bowiem należy za Sądem Okręgowym, iż w dniu przekazania przez odwołującą części pracowników w trybie art. 23 ¹ k.p. na rzecz (...) Sp. z o.o., zainteresowany W. O. nie znajdował się w ich gronie. Nie był w
tej dacie też zleceniobiorcą (...) Sp. z o.o. Za równie gołosłowne uznać
należy nadto podnoszone w apelacji zarzuty, iż w wcześniejszym okresie W. O. świadczył na rzecz odwołującej tę samą pracę w ramach umowy
o dzieło, skoro jego niebudzące żadnych wątpliwości wyjaśnienia wskazują, iż ofertę zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. na stanowisku serwisanta znalazł za pośrednictwem internetu, zaś w ramach zawartej następnie umowy o pracę zajmował się serwisem drobnego sprzętu, a nie jak podaje organ rentowy - sprzątaniem obiektu należącego do (...) w G.. Zasadnie zatem Sąd I instancji uznał, iż zaskarżona decyzja była wadliwa.

Tym bardziej, iż zdaniem Sądu Apelacyjnego, jako nieprawidłowe ocenić należy praktyki organu rentowego, który pomimo niezakwestionowania dokonanego przez płatnika składek zgłoszenia ubezpieczonego do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, usiłuje wykazywać, iż w ramach tego samego tytułu do przedmiotowych ubezpieczeń, status płatnika składek w istocie przysługuje całkowicie innemu podmiotowi.

Wobec kategorycznego ustalenia, że w spornym okresie między S.
Sp. z o.o. a zainteresowanym W. O. faktycznie nie istniał żaden stosunek prawny, bezprzedmiotowym stało się prowadzenie dalszych rozważań przez Sąd II instancji w zakresie pozostałych zarzutów podniesionych w apelacji.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego, jako pozbawioną usprawiedliwionych podstaw.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. oraz § 12 ust. 1 pkt 2 w związku z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz. U.
z 2013r., poz. 490 ze zm.) - biorąc dodatkowo pod uwagę regulację przewidzianą
w § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r., poz. 1804).

/-/ SSA G. Pietrzyk - Cyrbus /-/ SSA A. Grymel /-/ SSA M. Żurecki

Sędzia Przewodniczący Sędzia

MP