Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

UZASADNIENIE

Decyzją z 21 lutego 2022r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. odmówił ubezpieczonemu R. F. (1) prawa do emerytury pomostowej na podstawie:

1.  art. 4 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych, ponieważ ubezpieczony: nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub
o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat; po dniu 31 grudnia 2008r. ubezpieczony nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych lub
o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy;

2.  art. 4 w związku z art. 11 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ustawy emerytalnej, wynoszącego co najmniej 15 lat.

Organ rentowy wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych z art. 4 uwzględnił
11 lat, 2 miesiące i 24 dni, natomiast do stażu pracy w warunkach szczególnych z art. 4
w związku z art. 11 ustawy o emeryturach pomostowych – 13 lat, 4 miesiące i 22 dni.

W odwołaniu od decyzji sprecyzowanym w piśmie procesowym z 2 czerwca 2022r.
i 28 września 2022r. ubezpieczony wniósł o jej zmianę przez przyznanie prawa do emerytury pomostowej, a także zasądzenie od organu rentowego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Ubezpieczony zarzucił, że organ rentowy błędnie nie zaliczył mu do pracy
w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze okresów zatrudnienia w: Przedsiębiorstwie Usług (...) Sp. z o.o. od 2 listopada 1994r. do 5 grudnia 1994r., Przedsiębiorstwie (...) s.c. od 1 stycznia 1995r. do 21 marca 1995r., (...) Przedsiębiorstwo Usług (...) Sp. z o.o. od 15 czerwca 1995r. do
3 lipca 1995r., Agencji (...) Sp. z o.o. od 7 sierpnia 1995r. do 6 lutego 1996r., (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) Sp. z o.o. od 20 lutego 1996r. do 29 kwietnia 1996r., Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Handlowym (...) Sp. z o.o. od 21 października 2002r. do 13 listopada 2002r., Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. od 4 sierpnia 2003r. do 31 sierpnia 2003r., (...) – (...) Sp. z o.o. od 10 stycznia 2003r. do 9 kwietnia 2003r., (...)
od 1 maja 2003r. do 30 czerwca 2003r., (...) – (...) Sp. z o.o. od 5 sierpnia 2004r. do 18 sierpnia 2004r., (...) od 19 sierpnia 2004r. do 16 grudnia 2004r., (...) Sp. z o.o. od 8 września 2003r. do 5 lutego 2004r., (...) Sp. z o.o. od 1 kwietnia 2004r. do 19 kwietnia 2004r., Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Handlowym (...) Sp. z o.o.
od 17 lutego 2005r. do 28 lutego 2005r., Zakładzie (...) Sp. z o.o. od 14 maja 2009r. do 15 czerwca 2009r., Przedsiębiorstwie (...) od 10 czerwca 2009r. do 30 czerwca 2009r. Ubezpieczony wskazał, że w powyższych okresach stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał pracę pod ziemią, głównie na stanowisku górnika.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w decyzji zaskarżonej oraz złożył wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. W piśmie procesowym z 26 października 2022r. ( k.52 akt ) organ rentowy wskazał, że z okresów podanych przez ubezpieczonego, okresy zatrudnienia
w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) Sp. z o.o. w B., (...) – (...) Sp. z o.o. w K. oraz (...) Sp. z o.o. w C. zostały już zaliczone do pracy górniczej, natomiast pozostałych okresów organ rentowy nie uwzględnił do takiej pracy, ponieważ brak jest wykazu obowiązujących i faktycznie wykonanych zjazdów pod ziemię za każdy miesiąc oddzielnie.

Wyrokiem z dnia 29 marca 2023r. Sąd Okręgowy w Gliwicach zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu R. F. (1) prawo do emerytury pomostowej od dnia 19 stycznia 2022r. oraz zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. na rzecz odwołującego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony R. F. (1) ( ur. (...) ) w dniu 20 stycznia 2022r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury pomostowej i organ rentowy decyzją zaskarżoną odmówił prawa do tego świadczenia z przyczyn wskazanych na wstępie.
Organ rentowy uznał za udowodniony staż pracy ubezpieczonego w wymiarze łącznym okresów składkowych i nieskładkowych: 30 lat, 1 miesiąc i 5 dni, w tym 11 lat, 2 miesiące
i 24 dni pracy w warunkach szczególnych, dla potrzeb ustalenia emerytury pomostowej z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych oraz 13 lat, 4 miesiące i 22 dni stażu pracy w warunkach szczególnych dla potrzeb ustalenia emerytury z art. 11 w związku z art. 4 ustawy
o emeryturach pomostowych.

Ubezpieczony od 2 listopada 1994r. do 5 grudnia 1994r. był zatrudniony
w Przedsiębiorstwie Usług (...) Sp. z o.o. w G. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku górnika pod ziemią. W dniach 1, 2 i 5 grudnia 1994r. miał dniówki nieusprawiedliwione ( świadectwo pracy z 5 grudnia 1994r. ).

Przedsiębiorstwo (...) zajmowało się świadczeniem usług dla górnictwa
w zakresie transportu pod ziemią oraz obsługi przenośników taśmowych w czasie wydobycia węgla. Ubezpieczony faktycznie wykonywał w tym czasie pracę górnika pod ziemią w KWK (...). Ubezpieczony każdego dnia zjeżdżał pod ziemię. Obsługiwał przenośniki taśmowe i prowadził wydobycie ze ściany. Pracował w brygadach mieszanych, w skład których wchodzili czasami także pracownicy kopalni. Nadzór nad takimi brygadami sprawował sztygar zatrudniony w kopalni.

Ubezpieczony od 1 stycznia 1995r. do 21 marca 1995r. był zatrudniony
w Przedsiębiorstwie (...) s.c. w B. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku młodszego górnika pod ziemią ( świadectwo pracy z 21 marca 1995r.).

Przedsiębiorstwo (...) zajmowało się pracami polegającymi na drążeniu chodników w kamieniu i węglu. Ubezpieczony faktycznie wykonywał w tym czasie
pracę na stanowisku młodszego górnika pod ziemią. Pracował na KWK (...). Zajmował się drążeniem chodników. Każdego dnia zjeżdżał pod ziemię. Utworzone były brygady składające się z pracowników tego przedsiębiorstwa. Nadzór nad pracownikami Przedsiębiorstwa sprawował sztygar kopalni.

Ubezpieczony przedłożył umowę o pracę z 1 stycznia 1995r. zawartą z w/w Przedsiębiorstwem na czas określony od 1 stycznia 1995r. do 31 marca 1995r. na stanowisko młodszego górnika pod ziemią.

Ubezpieczony od 15 czerwca 1995r. do 3 lipca 1995r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie Usług (...) Sp. z o.o.
w S. na stanowisku górnika pod ziemią ( świadectwo pracy z 3 lipca 1995r. ).

Ww. Przedsiębiorstwo było polską firmą, która świadczyła usługi górnicze w czeskich kopalniach. Ubezpieczony pracował w tym czasie na stanowisku górnika pod ziemią
w Czechach w kopalni (...). Zajmował się pomocą w likwidowaniu ściany. Każdego dnia zjeżdżał pod ziemię.

Ubezpieczony przedłożył umowę o pracę z 14 czerwca 1995r. zawartą na czas określony od 14 czerwca 1995r. do 31 czerwca 1995r. na stanowisko górnika pod ziemią.

Ubezpieczony od 7 sierpnia 1995r. do 6 lutego 1996r. był zatrudniony w Agencji (...) Sp. z o.o. w K. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku górnika pod ziemią ( świadectwo pracy z 12 lutego 1996r.).

Agencja świadczyła usługi pracy górniczej na terenie Czech. Ubezpieczony podczas tego zatrudnienia pracował w Czechach w K. w KWK (...) i (...).
Tam zajmował się pracami transportowymi, obsługą przenośników. Ubezpieczony wykonywał wyłącznie pracę pod ziemią, każdego dnia zjeżdżał pod ziemię.

Ubezpieczony przedłożył umowy o pracę: z 7 sierpnia 1995r. zawartą na okres
od 7 sierpnia 1995r. do 31 sierpnia 1995r. na stanowisko pracownika dołowego kopalni
do pracy za granicą do Czech, z 1 września 1995r. zawartą na okres od 1 września 1995r.
do 31 grudnia 1995r. na stanowisko pracownika dołowego kopalni do pracy za granicą
do Czech, z 30 grudnia 1995r. zawartą na okres od 2 stycznia 1996r. do 31 maja 1996r. do pracy w Republice Czeskiej na stanowisko pracownika dołowego kopalni (...).

Ubezpieczony w okresach od 21 października 2002r. do 13 listopada 2002r.
i od 17 lutego 2005r. do 28 lutego 2005r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Handlowym (...) Sp. z o.o. w G. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku górnika pod ziemią ( świadectwa pracy z 13 listopada 2002r. i 7 marca 2005r.). Zakład pracy wskazał, że ubezpieczony miał nieobecność nieusprawiedliwioną od 7 do
13 listopada 2002r. oraz od 21 do 28 lutego 2005r., a także podał, że w okresie
od 21 października do 6 listopada 2002r. oraz od 17 lutego 2005r. do 18 lutego 2005r. ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych z wykazu A, dziale I.

Przedsiębiorstwo (...) zajmowało się różnymi robotami górniczymi, transportem dołowym. Ubezpieczony pracował w tym czasie na terenie polskiej kopalni
i wykonywał prace polegające na wierceniu otworów w górotworach. Każdego dnia zjeżdżał pod ziemię. Pracował z pracownikami kopalni i nadzór również sprawował pracownik kopalni. Ubezpieczony był pomocnikiem pracowników dołowych z kopalni.

Ubezpieczony przedłożył umowy o pracę: z 18 października 2002r. zawartą na okres próbny do 31 grudnia 2002r. na stanowisko górnika pod ziemią, w której wskazano miejsce wykonywania pracy – Kopalnie (...)., (...), (...), KWK (...) oraz z 16 lutego 2005r. zawartą na okres próbny do 30 kwietnia 2005r. na stanowisko górnika pod ziemią, w której wskazano miejsce wykonywania pracy – Kopalnie (...) S.A, (...) oraz KWK (...).

Ubezpieczony od 1 maja 2003r. do 30 czerwca 2003r. oraz od 19 sierpnia 2004r.
do 16 grudnia 2004r. był zatrudniony w (...) w C. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku górnika pod ziemią (świadectwa pracy z 30 czerwca 2003r.,
16 grudnia 2004r.).

Firma powyższa zajmowała się odwadnianiem kopalń i świadczyła dodatkowe prace polegające na wzmacnianiu i utrzymywaniu chodników pod ziemię. Ubezpieczony faktycznie w tym czasie pracował jako górnik pod ziemią w KWK (...). Zajmował się stawianiem poligonu, czyli wzmocnieniem chodnika oraz pracami transportowymi na dole. Każdego dnia zjeżdżał pod ziemię.

Ubezpieczony przedłożył umowy o pracę z 30 kwietnia 2003r. zawartą na czas określony od 1 maja 2003r. do 30 czerwca 2003r. na stanowisko górnika pod ziemią oraz
z 19 sierpnia 2004r. zawartą na czas wykonania określonej pracy ( zgodnie ze zleceniem (...) S.A. (...) ) od 19 sierpnia 2004r.

Ubezpieczony w okresie od 4 sierpnia 2003r. do 31 sierpnia 2003r. był zatrudniony
w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w C. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku górnika pod ziemią. W świadectwie pracy z 4 września 2003r. zakład pracy wskazał, że ubezpieczony w ww. okresie wykonywał pracę w warunkach szczególnych z wykazu A działu I poz. 1 pkt 12.

Przedsiębiorstwo (...) zajmowało się drążeniem chodników. Ubezpieczony faktycznie wykonywał prace na stanowisku górnika pod ziemią na jednej
z kopalń na terenie Polski. Zajmował się drążeniem chodników. Nadzór sprawował nad pracami sztygar z kopalni.

Ubezpieczony przedłożył umowę o pracę z 4 sierpnia 2003r. zawartą na okres próbny od 4 sierpnia 2003r. do 17 sierpnia 2003r. na stanowisko górnika pod ziemią.

W okresie od 8 września 2003r. do 5 lutego 2004r. ubezpieczony był zatrudniony
w (...) sp. z o.o. w B. w pełnym wymiarze czasu pracy
na stanowisku górnika pod ziemią, w tym od 11 do 12 września 2003r. korzystał z urlopu bezpłatnego. W świadectwie pracy z 11 lutego 2004r. pracodawca zawarł adnotację,
że ubezpieczony od 8 września 2003r. do 5 lutego 2004r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych z wykazu A działu I poz.1.

Przedsiębiorstwo zajmowało się budową szybów kopalnianych.

Ubezpieczony pracował w tym czasie na stanowisku górnika pod ziemią i zajmował się transportem, obsługą przenośników. Każdego dnia zjeżdżał pod ziemię i czasami pracował na dole w brygadach z pracownikami kopalni. Nadzór sprawował sztygar z kopalni.

Ubezpieczony przedłożył umowy o pracę: z 8 września 2003r. zawartą na okres próby do 1 października 2003r. na stanowisko górnika pod ziemią, w której podano miejsce wykonywania pracy KWK (...) oraz z 1 grudnia 2003r. zawartą na czas określony do
1 lutego 2004r. na stanowisko górnika pod ziemią, w której również jako miejsce wykonywania pracy podano KWK (...).

W okresie od 14 maja 2009r. do 15 czerwca 2009r. był zatrudniony w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w Z. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku górnika operatora obudów zmechanizowanych, w tym od 19 do
29 maja 2009r. i od 3 do 15 czerwca 2009r. kolejno korzystał z urlopu bezpłatnego i miał nieobecności nieusprawiedliwione (świadectwo pracy z 17 czerwca 2009r.).

Przedsiębiorstwo zajmowało się wierceniem i kotwieniem, a także zbrojeniem ścian
i robotami związanymi z chodnikami, zabezpieczeniami związanymi z likwidacją ścian. Ubezpieczony pracował w tym czasie na stanowisku górnika pod ziemią i zajmował
się zbrojeniem ścian i robotami związanymi z chodnikami, zabezpieczeniami dla potrzeb likwidacji ścian.

Ubezpieczony przedłożył umowę o pracę z 14 maja 2009r. zawartą na okres od
14 maja 2009r. do 13 sierpnia 2009r. na stanowisko górnika pod ziemią, w której jako miejsce wykonywania pracy wskazano zakłady górnicze i kopalnie węgla kamiennego na terenie województwa (...) KWK (...), (...).

W piśmie z 16 stycznia 2023r. Zakład (...)
(...) Sp. z o.o. wskazała, że miała podpisaną bezpośrednią umowę z (...) S.A. KWK
(...) na wykonywanie robót górniczych m.in. dot. robót górniczych związanych z przygotowaniem do wybudowy sekcji obudowy zmechanizowanej ze ściany
nr 7 w pokł. 408/2. Dalej wskazała, że ubezpieczony w ww. okresie pracował na stanowisku górnika – operatora obudów zmechanizowanych i w maju miał jeden zjazd pod ziemię,
2 dni kursu oraz 9 dni urlopu bezpłatnego, natomiast z czerwcu – 2 zjazdy pod ziemię
i 8 dni nieobecności nieusprawiedliwionej.

W okresie od 10 czerwca 2009r. do 30 czerwca 2009r. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...)w M.
w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ślusarza pod ziemią, w tym od 17 czerwca 2009r. do 30 czerwca 2009r. miał nieobecność nieusprawiedliwioną (świadectwo pracy
z 30 czerwca 2009r.).

Ubezpieczony faktycznie w tym czasie pracował na kopalni i zajmował się składaniem przenośników taśmowych. Pracował tylko pod ziemią, każdego dnia zjeżdżał pod ziemię.

Ubezpieczony przedłożył umowę o pracę z 10 czerwca 2009r. zawartą na okres próbny od 10 czerwca 2009r. do 9 lipca 2009r. na stanowisko ślusarza pod ziemią, w której jako miejsce wykonywania pracy wskazano kopalnie woj. (...).

Ubezpieczony rozwiązał stosunek pracy z dniem 18 stycznia 2022r. – z tym dniem ustało zatrudnienie ubezpieczonego w (...) S.A.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego, świadectw pracy i umów o pracę przedłożonych przez ubezpieczonego (dokumentacja w pliku k. 47 akt) i zeznań ubezpieczonego (protokół elektroniczny
z rozprawy z dnia 22 marca 2023r. czas 00:04:59 – 00:58:53).

Sąd dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego, gdyż były one rzeczowe, logiczne, korespondujące z treścią zgromadzonej dokumentacji i stąd przekonujące.

Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie ubezpieczonego R. F. (1) zasługuje
na uwzględnienie.

Ubezpieczony domagał się przyznania prawa do świadczenia na podstawie ustawy
z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (tj. Dz.U. z 2023r., poz. 164 ). Ustawa
ta ma charakter przejściowy w tym znaczeniu, że ogranicza prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948r., które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32
i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1 stycznia 1999r. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 16 marca 2010r. K 17/2009 (OTK ZU 2010/3A poz. 21), emerytura pomostowa ma być "pomostem między dotychczasowym systemem
z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym
i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania będą wyjątkiem".

Zgodnie z art. 4 tejże ustawy, prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)  przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)  po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)  nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy - przepis ten został uchylony na mocy art.1 pkt 1 ustawy z dnia 9 marca 2022r. ( Dz.U. z 2022r., poz.755 ) zmieniającej ustawę z dniem 20 kwietnia 2022r.

Zgodnie z ww. art.11 pracownik wykonujący prace górnicze, o których mowa
w art.50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który spełnia warunki określone w art. 4
pkt 1, 4-6, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:

1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

2) ma okres pracy górniczej, o której mowa w art.50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Dla przyznania emerytury pomostowej konieczne jest, aby powyższe warunki zostały spełnione łącznie, bowiem brak któregokolwiek z nich uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia.

Ubezpieczony urodził się po dniu 31 grudnia 1948r., osiągnął w dniu (...) wiek emerytalny 60 lat, legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 25 lat. Spornym pozostawało czy ubezpieczony legitymuje się 15 - letnim okresem pracy górniczej z art.50c ustawy emerytalnej. Okolicznością niekwestionowaną było nadto, że ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych przed 1 stycznia 1999r. oraz po 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zdaniem Sądu do pracy górniczej uwzględnionej przez organ rentowy w wymiarze
13 lat, 4 miesięcy i 22 dni należy zaliczyć sporne okresy zatrudnienia ubezpieczonego
w łącznym wymiarze 1 roku, 11 miesięcy i 12 dni, tj.:

1) od 2 listopada 1994r. do 5 grudnia 1994r. w Przedsiębiorstwie Usług (...) Sp. z o.o. w G., tj. 1 miesiąc i 1 dzień (po wyłączeniu urlopu bezpłatnego
w dniach 1, 2 i 5 grudnia 1994r.),

2) od 1 stycznia 1995r. do 21 marca 1995r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) s.c. w B., tj. 2 miesiące i 21 dni,

3) od 15 czerwca 1995r. do 3 lipca 1995r. w (...) Przedsiębiorstwie Usług (...) Sp. z o.o. w S., tj. 19 dni,

4) od 7 sierpnia 1995r. do 6 lutego 1996r. w Agencji (...) Sp. z o.o. w K., tj. 6 miesięcy i 1 dzień,

5) od 21 października 2002r. do 6 listopada 2002r. (od 7 do 13 listopada 2002r. nieusprawiedliwiona nieobecność), tj. 17dni i od 17 lutego 2005r. do 20 lutego 2005r.
(od 21 do 28 lutego 2005r.), tj. 4 dni w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Handlowym (...) Sp. z o.o.,

6) od 1 maja 2003r. do 30 czerwca 2003r., tj. 2 miesiące oraz od 19 sierpnia 2004r. do
16 grudnia 2004r. w (...) w C., tj. 3 miesiące i 29 dni,

7) od 4 sierpnia 2003r. do 31 sierpnia 2003r. w Przedsiębiorstwie (...)
Sp. z o.o. w C., tj. 28 dni,

8) od 8 września 2003r. do 5 lutego 2004r. w (...) sp. z o.o.,
tj. 4 miesiące i 26 dni ( po wyłączeniu urlopu bezpłatnego w dniach od 11 do 12 września 2003r.),

9) od 14 maja 2009r. do 18 maja 2009r. i od 30 maja 2009r. do 2 czerwca 2009r. w Zakładzie (...) Sp. z o.o., tj. 9 dni (po wyłączeniu urlopów bezpłatnych i dniówek nieusprawiedliwionych),

10) od 10 czerwca 2009r. do 16 czerwca 2009r. w Przedsiębiorstwie (...).W. w M. (po wyłączeniu nieobecności nieusprawiedliwionej od 17 do 30 czerwca 2009r. ), tj. 7 dni.

Łącznie staż pracy górniczej z art. 50c ust. 1 wyniósł: 15 lat, 4 miesiące i 4 dni.

Organ rentowy odmówił zaliczenia powyższych okresów, gdyż ubezpieczony nie przedstawił wykazu zjazdów pod ziemię. Tymczasem przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe w sposób jednoznaczny wykazało, a mianowicie świadectwa pracy, umowy o pracę oraz zeznania ubezpieczonego, które w pełni korespondowały z treścią zgromadzonej dokumentacji, że ubezpieczony został zatrudniony w wymienionych powyżej przedsiębiorstwach na stanowisku górnika pod ziemią i faktycznie tylko i wyłącznie taką pracę wykonywał, nie pracował na powierzchni. Pracę taką należy zatem zaliczyć do pracy górniczej z art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej.

Zgodnie z art. 50c ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej za pracę górniczą uważa się prace pod ziemią i przy głębieniu szybów w przedsiębiorstwach budowy kopalń określonych w pkt 1 oraz pod ziemią w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących dla tych kopalń roboty górnicze lub przy budowie szybów. W myśl natomiast art. 50c ust. 1 pkt 3 za prace górniczą uważa się zatrudnienie w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń określonych w pkt 1 podziemne roboty budowlano – montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń; pracownikom zatrudnionym w tych przedsiębiorstwach, zakładach i innych podmiotach uznaje się za pracę górniczą te miesiące zatrudnienia, w których co najmniej połowę dniówek roboczych przepracowali pod ziemią.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że w pełni podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach zawarte w wyroku z 9 grudnia 2019r. sygn. III AUa 1601/19, że praca wykonywana u pracodawcy, który nie jest kopalnią, przedsiębiorstwem lub innym podmiotem wykonującym dla kopalń roboty górnicze, a która faktycznie polega na wykonywaniu pracy pod ziemią w czynnej kopalni węgla kamiennego, nakierowanej na pozyskiwanie z górotworu węgla, nie pozbawia możliwości uznania jej za pracę górniczą w rozumieniu art. 50c ustawy emerytalnej.

Reasumując, przeprowadzone postępowanie dowodowe w sprawie wykazało,
że ubezpieczony spełnił wszystkie konieczne przesłanki prawa do dochodzonego świadczenia, w tym przesłankę legitymowania się 15 - letnim okresem pracy górniczej
z art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej oraz w dniu 18 stycznia 2022r. rozwiązał stosunek pracy.

W konsekwencji powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej od
19 stycznia 2022r., czyli od dnia następnego po rozwiązaniu stosunku pracy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat
za czynności adwokackie (Dz.U. poz.1800 ze zm.).

Powyższy wyrok w całości zaskarżył apelacją organ rentowy. Rozstrzygnięciu zarzucił:

I.  niewyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla ustalenia stanu faktycznego sprawy, polegające na nieustaleniu przez Sąd, w których konkretnie zakładach pracy spośród tych, w których odwołujący był zatrudniony w spornych okresach,
i w których wykonywaną pracę Sąd zakwalifikował jako pracę górniczą, zatrudniony był:

-

pod ziemią i przy głębieniu szybów w przedsiębiorstwach budowy kopalń (węgla) oraz pod ziemią w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących dla tych kopalń roboty górnicze lub przy budowie szybów,

-

pod ziemią w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń (węgla) podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń,

podczas gdy rozróżnienie takie ma znaczenie kluczowe w niniejszej sprawie, albowiem pracownikom zatrudnionym w tych przedsiębiorstwach, zakładach
i innych podmiotach wykonujących dla kopalń (węgla) podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń można uznać za pracę górniczą jedynie te miesiące zatrudnienia,
w których co najmniej połowę dniówek roboczych przepracowali pod ziemią,
a z ustaleń Sądu wynika, że w niektórych z tych zakładów pracy odwołujący pracował krócej niż miesiąc (np. 19, 9 czy 7 dni);

II.  naruszenie prawa materialnego, to jest art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw.
z art. 11 pkt 2 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, polegające na zastosowaniu tych przepisów i przyznaniu odwołującemu emerytury pomostowej z tytułu co najmniej 15-letniego okresu pracy górniczej w sytuacji, gdy wyniki przeprowadzonego przez Sąd meriti postępowania dowodowego nie pozwalają na jednoznaczne i nie budzące żadnych wątpliwości ustalenie faktu spełnienia przez odwołującego warunku uprawniającego do emerytury pomostowej na podstawie art. 11 ustawy o e.p., jakim jest udowodnienie co najmniej 15-letniego okresu pracy górniczej z rozumieniu art. 50c ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej, albowiem odwołujący w niektórych zakładach pracy, będących przedsiębiorstwami montażowymi, przedsiębiorstwami maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń węgla podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń - art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy - mógł wykonywać pracę, dla uznania której za pracę górniczą niezbędne jest wykazanie, że w miesiącach zatrudnienia w tych przedsiębiorstwach, zakładach i innych podmiotach co najmniej połowę dniówek roboczych przepracował pod ziemią, czego Sąd nie uwzględnił.

Tym samym w/w odwołujący nie spełnił warunku posiadania co najmniej 15-letniego okresu pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS,
a zatem nie spełnił przesłanki uprawiającej przewidzianej w art. 11 pkt 2 ustawy
o emeryturach pomostowych, tym samym zaś - nie ziściły się wszystkie warunki uprawniające pracownika wykonującego prace górnicze do nabycia prawa do emerytury pomostowej.

Zarzucane uchybienie miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku.

Wskazując ma powyższy zarzut apelujący wniósł o:

I.  uwzględnienie niniejszej apelacji oraz - na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. - zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania;

II.  zasądzenie od R. F. (2) na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem I i II instancji, udzielonego przez radcę prawnego według norm wynikających z właściwych przepisów prawa procesowego oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, tj. w kwotach stawek minimalnych opłaty za czynności radcy prawnego w sprawie o świadczenie pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego

ewentualnie o

III.  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu apelujący podniósł, że

W przypadku pracowników przedsiębiorstw wymienionych w art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalno-rentowej (to jest tzw. zaplecza górniczego), do uznania ich pracy za pracę górniczą ten przepis wymaga przepracowania pod ziemią co najmniej połowy dniówek roboczych w miesiącu. Zastrzeżenia tego nie zawiera natomiast art. 50c ust. 1 pkt 2, gdyż chodzi w nim o „zatrudnienie pod ziemią" przy pracach, które z natury rzeczy są wykonywane tylko pod ziemią (np. budowa kopalń głębinowych, pogłębianie szybów, roboty górnicze), a obowiązek wykonywania tych prac w co najmniej połowie czasu pracy wynika
z art. 50b ustawy.

W razie wykonywania pracy o charakterze mieszanym (tj. pod ziemią
i na powierzchni) praca ta stanowi pracę górniczą, jeżeli jest wykonywana pod ziemią
co najmniej przez połowę dniówek roboczych w miesiącu, obliczanych w stosunku do czasu pracy obowiązującego w myśl zasad Kodeksu pracy w danym zawodzie.

Art. 50c ust. 4 ustawy emerytalno-rentowej pozwala na traktowanie na równi
z okresami pracy górniczej wykonywanej w kraju okresów pracy górniczej wykonywanej
za granicą. Hipotezą tej normy prawnej objęte są jednak tylko prace górnicze wymienione
w art. 50c ust. 1 pkt 1-4. Warunkiem zaliczenia pracy górniczej wykonywanej za granicą do stażu pracy górniczej uprawniającego do emerytury górniczej jest przy tym spełnienie przez pracownika przesłanek określonych w ustawie emerytalno-rentowej, wymaganych
do uwzględnienia tych okresów przy ustalaniu prawa do świadczeń.

Odnośnie do tego dodatkowego warunku, od którego spełnienia uzależnione jest potraktowanie pracy górniczej wykonywanej za granicą na równi z pracą górniczą wykonywaną w kraju - w odniesieniu do prac w szczególnych warunkach świadczonych na rzecz zagranicznych pracodawców, do okresu pracy w szczególnych warunkach wymaganego w § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wlicza się okresy wykonywania za granicą u zagranicznych pracodawców prac wymienionych w wykazach stanowiących załącznik do tego rozporządzenia, jeżeli są one uznane za okresy składkowe w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 lub art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. d ustawy emerytalno-rentowej. Chodzi w tym przypadku o okresy ubezpieczenia lub przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych, jeżeli w okresie pracy za granicą były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne w Polsce.

Zważywszy powyższe, apelujący organ rentowy uważa, że Sąd I instancji dopuścił się zarzucanego apelacją naruszenia przepisów prawa materialnego, to jest art. 11 ustawy
o e.p. w związku z art. 50c ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej. Zgodnie bowiem z art. 50c
ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalno-rentowej za pracę górniczą uważa się zatrudnienie pod ziemią w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń określonych w art. 50c ust. 1
pkt 1 ustawy (przede wszystkim kopalnie węgla) podziemne roboty budowlano- montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń, z tym że pracownikom zatrudnionym w tych przedsiębiorstwach, zakładach i innych podmiotach uznaje się za pracę górniczą te miesiące zatrudnienia, w których co najmniej połowę dniówek roboczych przepracowali pod ziemią.

W ocenie apelującego, z powyższej regulacji - art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalno- rentowej - wynika, że pracownikowi zatrudnionemu w przedsiębiorstwie montażowym, przedsiębiorstwie maszyn górniczych, zakładzie naprawczym i innym podmiocie wykonującym dla kopalń węgla (a także rud, kruszców, surowców ogniotrwałych, glin szlachetnych, kaolinów, magnezytów, gipsu, anhydrytu, soli kamiennej i potasowej, fosforytu, barytu) podziemne roboty budowlano- montażowe, roboty przy naprawie maszyn
i wdrażaniu nowych urządzeń, do stażu z tytułu pracy górniczej można uwzględnić tylko te miesiące zatrudnienia, w których co najmniej połowę dniówek roboczych przepracował
pod ziemią. Nie uwzględnia się tym samym okresów zatrudnienia, co do których pracownik (ubezpieczony) zatrudniony w takim przedsiębiorstwie, zakładzie naprawczym i innym podmiocie, który wykonywał podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń, nie przedłożył wykazów zjazdów pod ziemię w danej kopalni za poszczególne miesiące.

Zastrzeżenia takiego - o konieczności przepracowania pod ziemią co najmniej połowę dniówek roboczych - ustawodawca nie zawarł w art. 50c ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalno-rentowej, albowiem w przepisie tym chodzi o „zatrudnienie pod ziemią" przy pracach, które
z natury rzeczy są wykonywane tylko i jedynie pod ziemią (budowa kopalń głębinowych, budowa i pogłębianie szybów, roboty górnicze), a obowiązek wykonywania tych prac
w co najmniej połowie czasu pracy wynika z art. 50b ustawy emerytalno-rentowej.

Pojęcie: „co najmniej połowę dniówek roboczych przepracowanych pod ziemią"
(art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalno-rentowej) nie jest przy tym tożsame z pojęciem: „...wykonywanie pracy górniczej i równorzędnej z tą pracą co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy" (art. 50b tej ustawy), gdyż „połowa dniówek roboczych przepracowanych pod ziemią" jest pojęciem węższym niż „połowa wymiaru czasu pracy") dniówki robocze przepracowane pod ziemią nie muszą być i - zazwyczaj - nie są równoważne połowie wymiaru czasu pracy, ponieważ gdyby oba te pojęcia były (nawzajem) tożsame ze sobą, wówczas zbędny byłoby zastrzeżenie w art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalno-rentowej, albowiem przepis art. 50b tej ustawy wprowadził połowę wymiaru czasu pracy jako minimum pozwalające na zaliczenie okresów pracy górniczej i równorzędnej z tą pracą przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury. Innymi słowy rzecz ujmując, to, iż dany pracownik udowodnił posiadanie okresów pracy górniczej i równorzędnej z tą pracą w wymiarze co najmniej połowy wymiaru czasu pracy nie oznacza, że legitymuje się zarazem takimi miesiącami,
w których co najmniej połowę dniówek roboczych przepracował pod ziemią, a więc pozwalającymi na uznanie takiej pracy za pracę górniczą; nie w każdym uwzględnionym okresie pracy górniczej praca ta - wykonywana przez pracowników zatrudnionych
w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń głębinowych (np. węgla) podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn i urządzeń
i wdrażaniu nowych urządzeń - oznaczała, że „automatycznie" wszystkie dniówki robocze każdego dnia w każdym miesiącu przepracowane były pod ziemią. Wykonywanie pracy górniczej pod ziemią nie jest równoznaczne z tym, że w każdym dniu pracownik przepracował wystarczającą ilość dniówek roboczych, a więc co najmniej połowę.

A skoro przepis art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalno-rentowej wymaga do zaliczenia pracownikowi zatrudnionemu w przedsiębiorstwie montażowym, przedsiębiorstwie maszyn górniczych, zakładzie naprawczym i innym podmiocie wykonującym dla kopalń (wymienionych w art. 50c ust. 1 pkt 1 tej ustawy) podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń, zatrudnienia jedynie w tych miesiącach, w których co najmniej połowę dniówek roboczych przepracował pod ziemią,
to fakt ten musi być wykazany w sposób jednoznaczny i nie budzący żadnych wątpliwości.

Konkludując, w przypadku pracowników przedsiębiorstw, zakładów i innych podmiotów zaliczanych do tzw. zaplecza górniczego, a więc wymienionych w art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalno-rentowej, do uznania ich pracy za pracę górniczą przepis ten wymaga przepracowania pod ziemią co najmniej połowy dniówek roboczych w miesiącu.

Udowodnienie ilości dniówek roboczych przepracowanych pod ziemią celem ustalenia, że pracownik przepracował co najmniej połowę takich dniówek wymaga przedłożenia wykazu faktycznych dniówek roboczych i obowiązujących zjazdów pod ziemię, czyli tzw. dniówek górniczych przepracowanych pod ziemią.

Zasady ewidencjonowania przez pracodawców okresów zatrudnienia określone są
w przepisach rozporządzenia Ministra Gospodarki z 31 marca 2008 r. w sprawie sposobu ewidencjonowania przez pracodawców okresów zatrudnienia na stanowiskach, na których okresy pracy górniczej zalicza się w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury, oraz na niektórych innych stanowiskach pracy górniczej, które obowiązuje od 11 kwietnia 2004 r.

Stosownie do przepisów powyższego aktu wykonawczego, można zaliczyć wszystkie te tzw. dniówki robocze faktycznie przepracowane pod ziemią w wymiarze co najmniej połowy obowiązujących dniówek roboczych, które odwołujący wykazał poprzez stosowny dokumenty potwierdzające ilość rzeczywiście przepracowanych takich dniówek. Okoliczności tej - w ocenie apelującego organu rentowego - nie można domniemywać
z faktu, iż w czasie zatrudnienia (np. w Przedsiębiorstwie Usług (...) spółce z o.o. z/s w G.) - według świadectwa pracy - pracownik stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudniony był na stanowisku górnika pod ziemią, a faktycznie pracownik ten swoją pracę (tu: przy obsłudze przenośników taśmowych i prowadzeniu wydobycia ze ściany) wykonywał pod ziemią w kopalni węgla (tu: K.W.K. (...)) i dlatego codziennie zjeżdżał pod ziemię, gdzie pracował w brygadzie mieszanej, w skład której wchodzili czasem także „etatowi" pracownicy kopalni, zaś nadzór nad takimi brygadami sprawował sztygar zatrudniony tamże.

Dokumentem takim jest wykaz zjazdów pod ziemię (dniówek), w którym pracodawca wykazuje, ile dni w danym miesiącu pracownik zjechał i pracował pod ziemią (czyli dniówki faktycznie przepracowane), wskazując jednocześnie minimalną ilość takich dniówek
w danym miesiącu (czyli dniówek obowiązujących, minimalnych).

Zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 powołanego powyżej rozporządzenia, pracodawcy zobligowani są do prowadzenia bieżącej ewidencji okresów pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach w formie zapisów w załączniku do karty ewidencyjnej, przy czym w ewidencji tej ujmowało się również okresy urlopu wypoczynkowego, o ile pracownik bezpośrednio przed urlopem wykonywał pracę na stanowisku.

Jak o tym stanowi § 3 ust. 1 i 2 tego rozporządzenia, bieżącą ewidencję okresów pracy prowadzi się oddzielnie dla każdego pracownika w oparciu o wydruki sporządzone na podstawie dowodów zarobkowych, z których wynika, na jakim stanowisku i w jakim okresie pracownik był zatrudniony. W oparciu o miesięczne wydruki w załączniku do karty ewidencyjnej pracownika pracodawca dokonuje zapisów:

1)  liczby przepracowanych dniówek w poszczególnych miesiącach w danym roku kalendarzowym;

2)  liczby zjazdów pod ziemie w poszczególnych miesiącach w danym roku kalendarzowym;

3)  liczby przepracowanych dniówek w poszczególnych miesiącach w danym roku kalendarzowym zaliczanych w wymiarze półtorakrotnym.

Z § 3 ust. 4 wynika natomiast, że wykazane okresy pracy w załączniku do karty ewidencyjnej pracownika, a także liczby zjazdów pod ziemię lub liczby dniówek przepracowanych w poszczególnych latach na stanowiskach oraz liczby przepracowanych dniówek zaliczanych w wymiarze półtorakrotnym na stanowiskach stanowią podstawę do wpisania w zaświadczeniu pracy wystawianym na potrzeby Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Według Sądu I instancji, przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe - ograniczone do dowodów z treści świadectw pracy i umów o pracę oraz z zeznań odwołującego - w sposób jednoznaczny wykazało, że odwołujący we wszystkich zakładach pracy (przedsiębiorstwach) został zatrudniony jako górnik pod ziemią i faktycznie wyłącznie taką pracę, tj. pod ziemią, nie pracował natomiast na powierzchni. A skoro tak, to taka pracę należy zaliczyć do pracy górniczej z art. 50c ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej.

Przykładowo Sąd I instancji ustalił, opierając się wyłącznie na treści świadectw pracy oraz umów o pracę i zeznaniach odwołującego, że w okresach: od 21 października 2002 r. do 13 listopada 2002 r. i od 17 lutego 2005 r. do 28 lutego 2005 r. był zatrudniony
w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowym (...) spółce z o.o. z/s w G., gdzie pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako górnik pod ziemią, przy czym od 7 do 13 listopada 2002 r. oraz od 21 do 28 lutego 2005 r. w/w miał dni nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy; według pracodawcy w w/w okresach: od 21 października 2002 r.
do 6 listopada 2002 r. (tj. przez 17 dni) oraz od 17 lutego 2005 r. do 18 lutego 2005 r.
(tj. przez 2 dni) wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienioną w dziale I
(„W górnictwie”) wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego (z 1983 r.). W/w faktycznie pracował w różnych polskich kopalniach węgla kamiennego, gdzie - jako pomocnik pracowników dołowych - wykonywał prace polegające na wierceniu otworów w górotworach, każdego dnia zjeżdżał pod ziemię i pracował tam
w pracownikami kopalni, a nadzór sprawował pracownik kopalni.

Tymczasem według danych z rejestru przedsiębiorców Krajowego rejestru Sądowego (numer (...)) Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe (...) spółka z o.o. z/s w G. w swojej działalności gospodarczej zajmowało się m.in.:

-

wykonawstwem podziemnych robót inwestycyjnych i przygotowawczych górniczych oraz budowlano-montażowych na podstawie projektów własnych
i obcych,

-

wykonawstwem powierzchniowych robót budowlano-montażowych
i górniczych,

-

wykonawstwem robót budowlano-montażowych oraz prowadzeniem nadzoru projektowego i inwestycyjnego robót powierzchniowych i podziemnych,

-

robotami likwidacyjnymi wyrobisk podziemnych górniczych oraz budowli powierzchniowych.

Jeżeli zaś chodzi o Przedsiębiorstwo Usług (...) spółkę z o.o. z/s w S., to według danych z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (numer (...)) przedmiotem działalności tego przedsiębiorstwa było:

-

działalność usługowa wspomagająca pozostałe górnictwo i wydobywanie,

-

produkcja konstrukcji metalowych i ich części,

-

produkcja pozostałych gotowych wyrobów metalowych,

-

produkcja maszyn dla górnictwa i do wydobywania oraz budownictwa,

-

naprawa i konserwacja maszyn,

-

instalowanie maszyn przemysłowych, sprzętu i wyposażenia.

Z kolei według danych z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (numer (...)) przedmiotem działalności Agencji (...) spółki z o.o. z/s w K. (później w S.) było zarówno:

-

odzyskiwanie węgla kamiennego z hałd,

-

wydobywanie:

•

kamieni ozdobnych oraz kamienia dla potrzeb budownictwa,

•

skał wapiennych, gipsu i kredy,

•

łupków,

•

żwiru i piasku,

•

gliny i kaolinu,

•

minerałów dla przemysłu chemicznego (z wyłączeniem siarkonośnych), jak i (między innymi):

-

budownictwo,

-

handel detaliczny,

-

transport drogowy towarów,

-

działalność w zakresie architektury i inżynierii,

-

przetwarzanie odpadów: metalowych (w tym złomu), niemetalowych (w tym wyrobów wybrakowanych),

-

przeładunek, magazynowanie i przechowywanie towarów,

-

leasing finansowy,

-

hotele, restauracje i bary, w tym stołówki i catering,

-

działalność kurierska, rachunkowo-księgowa, detektywistyczna
i ochroniarska.

W tym kontekście o ile Sąd I instancji prawidłowo wskazał, że w myśl art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalno-rentowej za prace górnicze uważa się zatrudnienie
w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń określonych w art. 50c ust. 1
pkt 1 tej ustawy podziemne roboty budowlano- montażowe, roboty przy naprawie maszyn
i wdrażaniu nowych urządzeń, przy czym pracownikom zatrudnionym w tych przedsiębiorstwach, zakładach i innych podmiotach można uznać za pracę górniczą tylko te miesiące zatrudnienia, w których co najmniej połowę dniówek roboczych przepracowali pod ziemią, o tyle nieprawidłowym było nie zastosowanie przez Sąd tej regulacji w odniesieniu
do zatrudnienia w/w - na przykład - w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowym
(...) spółce z o.o. z/s w G., albowiem - jak zważył Sąd meriti - praca wykonywana u pracodawcy, który nie jest kopalnią, przedsiębiorstwem lub innym podmiotem wykonującym dla kopalń roboty górnicze, a która faktycznie polega na wykonywaniu pracy pod ziemią w czynnej kopalni węgla kamiennego, nakierowanej na pozyskiwanie z górotworu węgla, nie może pozbawiać możliwości uznania jej za pracę górniczą w rozumieniu art. 50c ust. 1 ustawy.

Sąd I instancji nie dokonał przy tym wyraźnego rozróżnienia (dystynkcji),
w których konkretnie zakładach pracy - spośród wskazanych przez Sąd - zatrudnienie w w/w spornych okresach można uznać za pracę górniczą wykonywaną:

1)  pod ziemią i przy głębieniu szybów w przedsiębiorstwach budowy kopalń (węgla) oraz pod ziemią w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących dla tych kopalń roboty górnicze lub przy budowie szybów - a więc kwalifikując ją na podstawie art. 50c ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalno-rentowej, dla uznania której ustawa emerytalno- rentowa nie wymaga przepracowania pod ziemią co najmniej połowy dniówek roboczych,

2)  pod ziemią w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla tych kopalń podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn
i wdrażaniu nowych urządzeń - a więc dokonując jej kwalifikacji przez pryzmat art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalno-rentowej, dla uznania której; ustawa emerytalno-rentowa wymaga przepracowania pod ziemią co najmniej połowy dniówek roboczych, a tym samym konieczność udowodnienia przez w/w spełnienia tej dodatkowej przesłanki,

lecz wszystkie potraktował jednolicie jako okresy pracy górniczej, wykonywanej
u pracodawców nie będących kopalniami, przedsiębiorstwami ani innymi podmiotami wykonującymi dla kopalń roboty górnicze, a która faktycznie polegała na wykonywaniu pracy pod ziemią w czynnych kopalniach węgla kamiennego, nakierowanej na pozyskiwanie z górotworu węgla, mimo braku do tego podstaw uzasadnionych okolicznościami wynikającymi z przeprowadzonego postępowania dowodowego.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczony wniósł o oddalenie apelacji organu rentowego w całości i zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym według norm prawem przepisanych z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, poczynając od dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie do dnia faktycznej zapłaty.

W uzasadnieniu ubezpieczony zgodził się ze stanowiskiem Sądu I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Przedmiotem postępowania w niniejszej sprawie było prawo do emerytury pomostowej ubezpieczonego. Spornym było czy ubezpieczony wykazał 15 lat pracy
w szczególnych warunkach. W przypadku ubezpieczonego praca w warunkach szczególnych to praca górnicza w myśl art. 11 ustawy o emeryturach pomostowych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podał, że uwzględnił ubezpieczonemu
13 lat, 4 miesiące i 22 dni okresów pracy górniczej, a wykaz ich jest zawarty na k. 149-152 akt ZUS i uwzględnione okresy do pracy górniczej są oznaczone opisem GÓRNIK P/Z. Organ rentowy nie uwzględnił do pracy górniczej okresów od 15 czerwca 1995r. do 3 lipca 1995r. oraz od 7 sierpnia 1995r. do 6 lutego 1996r. W tych okresach ubezpieczony wykonywał pracę w Czechach. Organ rentowy słusznie wskazał na przepisy § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zgodnie, z którym wlicza się okresy wykonywania za granicą u zagranicznych pracodawców prac wymienionych w wykazach stanowiących załącznik do tego rozporządzenia, jeżeli są one uznane za okresy składkowe w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 lub art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. d ustawy emerytalno-rentowej. Jak wynika z zestawienia zawartego na karcie 151 akt ZUS okresy te zostały zaliczone ubezpieczonemu jako okresy składkowe do ogólnego stażu pracy. Ponadto z karty 43 akt ZUS wynika, że okresy te nie zostały potwierdzone jako okresy ubezpieczenia w Czechach . W związku z powyższym wykonywanie pracy w Czechach nie stało na przeszkodzie do zaliczenia powyższych okresów do okresów pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Jednak do ich uwzględnienia wymagany był kolejny warunek, a to warunek z art. 50c ust. 4 ustawy emerytalno-rentowej.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy wyjaśnił jaką pracę można uznać za pracę górniczą i wskazał na przepisy prawa materialnego. Wyrażony pogląd przez organ rentowy jest analogiczny jak stanowisko Sądu Najwyższego zajęte w wyroku z dnia 30 września 2021r., I USKP 64/21, w którym Sąd Najwyższy dokonał szczegółowej wykładni przepisów art. 50c w zw. z art. 50b ustawy emerytalno-rentowej. Sąd Apelacyjny podziela ten pogląd.
Na podkreślenie zasługuje okoliczność, że ubezpieczony w okresach zaliczonych do pracy górniczej przez Sąd Okręgowy pracował w przedsiębiorstwach, o których mowa w art. 50c ust. 1 pkt 2 lub 50c ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W przypadku przedsiębiorstw z art. 50c ust. 1 pkt 2 ustawy do uwzględnienia pracy jako pracy górniczej ustawodawca wymaga wykonywania pracy pod ziemią co najmniej w połowie wymiaru co wynika z art. 50b ustawy emerytalno-rentowej. Natomiast przepis art. 50c ust. 1 pkt 3 wymaga wykonywania pracy pod ziemią przez co najmniej połowę dniówek w miesiącu.
Sąd odwoławczy podziela stanowisko organu rentowego, że uregulowanie, iż okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy (art. 50b) oraz uregulowanie, że uznaje się za pracę górniczą te miesiące zatrudnienia, w których co najmniej połowę dniówek roboczych ubezpieczony przepracował pod ziemią (art 50c ust. 1 pkt 3) nie są tożsame. W sprawie Sąd pierwszej instancji nie orzekł, których pracodawców ubezpieczonego zalicza do przedsiębiorstw, o którym mowa w art. 50c ust. 1 pkt 2, a których do przedsiębiorstw
z art. 50c ust 1 pkt 3. Apelujący przytoczył treść odpisów z KRS Przedsiębiorstwa (...) spółki z o.o. z/s w G., Przedsiębiorstwa Usług (...) spółki z o.o. z/s w S., Agencji (...) spółki z o.o. z/s w K. (później w S.).

Dane te wskazują, że są to przedsiębiorstwa, o których mowa w art. 50c ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalno-rentowej. Zatem do zaliczenia okresów pracy w nich ubezpieczony winien wykazać, że przez co najmniej połowę dniówek roboczych zjeżdżał pod ziemię. W materiale dowodowym nie ma miesięcznych wykazów dniówek zjazdowych ubezpieczonego
w spornych okresach. Nie zostało zatem udowodnione, że ubezpieczony wykonywał pracę górniczą przez co najmniej 15 lat. Nie jest wystarczające zeznanie ubezpieczonego, że pracował tylko pod ziemią ponieważ nie wiadomo czy w konkretnych miesiącach przepracował pod ziemią co najmniej połowę dniówek.

Nie został zatem spełniony warunek do przyznania prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 w zw. z art. 11 ustawy o emeryturach pomostowych w postaci 15 lat
pracy w warunkach szczególnych.

Reasumując zarzuty apelacji były słuszne.

Apelacja została uwzględniona na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. przy zastosowaniu § 10 ust. 1 pkt 2 i § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U.
z 2018r. poz. 265).

/-/ SSA Patrycja Bogacińska-Piątek