Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

UZASADNIENIE

Decyzjami z 26 lutego 2018r. znak (...)- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że M. T., K. S., P. W., J. S., D. P., T. W. i S. S. podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu
w okresach wskazanych w decyzji jako zleceniobiorcy u płatnika składek (...)
Sp. z o.o. z/s w B. (zwanego dalej – Płatnikiem albo Spółką).

Ustalił też podstawy wymiaru wskazanych wyżej składek.

W uzasadnieniach decyzji wskazał, że Spółka prowadzi działalność gospodarczą
w zakresie wykonywania oznakowania poziomego i pionowego dróg. W spornych okresach zawierała z M. T., K. S., P. W., J. S., D. P., T. W. i S. S. umowy cywilnoprawne, nazwane umowami o dzieło. Przedmiotem umów był m.in. montaż oznakowania tras, ulic, przejazdów kolejowych, ścieżek rowerowych, progów zwalniających, barier drogowych zgodnie z projektem organizacji ruchu, kierowaniem ruchem. W ocenie organu rentowego zawierane umowy cywilnoprawne, nazwane „umowami o dzieło”, miały charakter umów o świadczenie usług, do których zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Zawierane umowy nie przewidywały określonego rezultatu w postaci zindywidualizowanego dzieła w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Praca sprowadzała się do wykonywania czynności zgodnie z poleceniem Spółki. W chwili zawierania umowy zainteresowani nie zobowiązywali się do wykonania jakiegoś ściśle określonego dzieła. Strony nie uzgodniły produktu finalnego (nie określiły dzieła), określiły jedynie rodzaj czynności i czas, przez jaki miały być wykonywane oraz wysokość wynagrodzenia. W związku z powyższym stosunek prawny łączący płatnika składek
z zainteresowanymi osobami świadczącymi pracę na podstawie umów cywilnoprawnych nie posiada cech charakterystycznych odpowiadających umowie o dzieło.

W odwołaniach od powyższych decyzji Spółka zaskarżyła je w całości, domagając się ich zmiany i ustalenia, że zainteresowani nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu we wskazanych w decyzjach okresach. Wniosła także o zasądzenie na jej rzecz od organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego.

W ocenie Spółki były to standardowe umowy o dzieło, w związku z czym osoby wykonujące pracę na ich podstawie nie były objęte obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym, o czym świadczy zarówno treść umów, jak również orzecznictwo sądów powszechnych. Dodatkowo wskazała, że strony określiły dzieło do wykonania przez odniesienie do konkretnego przedmiotu (np. progi zwalniające albo oznakowanie),
w określonym miejscu oraz w odniesieniu do przedłożonego projektu. Nie są to zatem proste czynności, bowiem przyjmujący zamówienie musiał zrealizować przedmiot umowy, wymagający od niego wykonania pewnego zbioru czynności składających się
w konsekwencji na oznaczony rezultat.

Dodatkowo wskazała, że umowa o dzieło ma charakter incydentalny i nie ma na celu stworzenia więzi prawnej między stronami. Dlatego też nie stosuje się tutaj konstrukcji wypowiedzenia, a odstąpienia od umowy – tak jak było we wskazanych przypadkach. Zarzuciła, że protokół kontroli organu rentowego został sporządzony w oparciu o z góry ustalony wzór i nie oddaje rzeczywistej treści zeznań świadków.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

M. T., K. S., P. W., J. S., D. P., T. W. i S. S. nie zajęli stanowiska w sprawie.

Wyrokiem z 8 sierpnia 2018r. sygn. X U 1145/18 Sąd Okręgowy – Sąd Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach oddalił odwołania, zasądzając od Spółki na rzecz organu rentowego kwotę 10.530 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił, że (...) Sp. z o.o. jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym od 27 października 2011r. Wspólnikami Spółki są: A. B., J. Z., E. C.. Prezesem zarządu jest A. B.. Spółka prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie wykonywania poziomego i pionowego oznakowania dróg, robót związanych z budową dróg i autostrad, wykonywania pozostałych instalacji budowlanych. Zlecenia otrzymuje z Urzędu Miasta lub prywatnych firm. Spółka zatrudnia na podstawie umów o pracę osoby nią administrujące oraz również pracowników fizycznych. W razie potrzeby zatrudnia również pracowników na podstawie umów o dzieło.

Organ rentowy przeprowadził kontrolę Spółki, którą objęto okres od grudnia 2013r. do lipca 2017r. W toku kontroli ustalono, że Spółka zawierała w następujących po sobie okresach miesięcznych umowy cywilnoprawne, nazwane umowami o dzieło, z M. T., K. S., P. W., J. S., D. P., T. W. i S. S..

Sąd ustalił szczegółowo treść kolejnych zakwestionowanych umów, nazwanych umowami o dzieło, zawierających analogiczne warunki: przedmiot dzieła, datę rozpoczęcia wykonywania i datę ukończenia dzieła. W każdej z umów ustalono, że wykonawca może powierzyć realizację dzieła osobom trzecim tylko za zgodą zamawiającego, wyrażoną na piśmie. Za wykonanie dzieła wykonawca otrzyma wynagrodzenie w wysokości ryczałtowej. W umowach zawarto także warunek, że w razie, gdy zwłoka w wykonaniu dzieła przekroczy 15 dni, zamawiający może od umowy odstąpić z zachowaniem prawa do kar umownych
i odszkodowania. Za wykonanie każdej z umów wystawiono rachunek. Ze strony Spółki jako zamawiającego każdą z umów zawarł A. B..

Przedmiotem umowy z 1 grudnia 2016r., zawartej z D. P. , było wykonanie oznakowania tymczasowego w ul. (...) w T., zgodnie z projektem organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 grudnia 2016r., a ukończenie –
30 grudnia 2016r. Wynagrodzenie - 3.200,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 30 grudnia 2016r.

Przedmiotem umowy z 18 września 2015r., zawartej z K. S. , było wykonanie oznakowania trasy półmaratonu w T. zgodnie z projektem organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 18 września 2015r., a ukończenie - 30 września 2015r. Wynagrodzenie - 1.900,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek
z 30 września 2015r.

Przedmiotem umowy z 1 października 2015r., zawartej z K. S. , było wykonanie oznakowania ul. (...) w M. zgodnie z projektem organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 października 2015r., a ukończenie - 30 listopada 2015r. Wynagrodzenie - 5.650,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek
z 30 listopada 2015r.

Przedmiotem umowy z 20 października 2015r., zawartej z K. S. , było wykonanie montażu azyli dla pieszych w Ż., zgodnie z projektem organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 20 października 2015r., a ukończenie - 31 grudnia 2015r. Wynagrodzenie - 1.800,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 31 grudnia 2015r.

Przedmiotem umowy z 1 czerwca 2015r., zawartej z S. S. , było wykonanie oznakowania tymczasowego DK (...) w T. zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 czerwca 2015r., a ukończenie -
30 września 2015r. Wynagrodzenie - 10.250,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 30 września 2015r.

Przedmiotem umowy z 1 października 2015r., zawartej z S. S. , było wykonanie oznakowania tymczasowego ul. (...) w B. oraz oznakowania dróg wokół cmentarzy w R., zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 października 2015r., a ukończenie - 30 listopada 2015r. Wynagrodzenie - 4.650,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 30 listopada 2015r.

Przedmiotem umowy z 20 października 2015r., zawartej z S. S. , było wykonanie montażu progów zwalniających na ul. (...)
w T., zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu.

Rozpoczęcie wykonania dzieła - 20 października 2015r., a ukończenie - 31 grudnia 2015r. Wynagrodzenie - 2.700,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 31 grudnia 2015r.

Przedmiotem umowy z 19 września 2016r., zawartej z S. S. , było wykonanie oznakowania tymczasowego na ul. (...) w T., zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 19 września 2016r.,
a ukończenie - 29 września 2016r. Wynagrodzenie - 2.500,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 30 września 2016r.

Przedmiotem umowy z 1 grudnia 2013r., zawartej z J. S. , było wykonanie oznakowania pionowego w B., zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 grudnia 2013r., a ukończenie -
20 grudnia 2013r. Wynagrodzenie - 1.062,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 30 września 2016r.

Przedmiotem umowy z 20 czerwca 2014r., zawartej z M. T. , było ustawienie oznakowania tymczasowego na ul. (...) w Ś., zgodnie
z projektem tymczasowej organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 20 czerwca 2014r., a ukończenie - 30 czerwca 2014r. Wynagrodzenie - 950,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 30 czerwca 2014r.

Przedmiotem umowy z 10 sierpnia 2014r., zawartej z M. T. , było wykonanie zabudowania trzech sztuk progów wyspowych na ul. (...)
w Ś. oraz wprowadzenie oznakowania tymczasowego na ul. (...)
w C., zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 lipca 2014r., a ukończenie - 31 sierpnia 2014r. Wynagrodzenie - 5.700,00 zł.
Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 10 września 2014r.

Przedmiotem umowy z 1 grudnia 2014r., zawartej z M. T. , było wykonanie montażu znaków drogowych na ul. (...) w T. oraz wprowadzenie oznakowania tymczasowego na ul. (...) w T., zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 grudnia 2014r., a ukończenie -
31 grudnia 2014r. Wynagrodzenie - 14.950,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 1 grudnia 2014r.

Przedmiotem umowy z 2 lutego 2015r., zawartej z M. T. , było wykonanie naprawy barier energochłonnych na ul. (...) w T.. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 stycznia 2015r., a ukończenie - 30 marca 2015r. Wynagrodzenie - 7.150,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 31 marca 2015r.

Przedmiotem umowy z 20 sierpnia 2015r., zawartej z M. T. , było wykonanie oznakowania trasy półmaratonu (...) w T. oraz montaż oznakowania na dzielnicy U. w Ś., zgodnie z otrzymanymi projektami organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 kwietnia 2015r., a ukończenie - 30 września 2015r. Wynagrodzenie - 18.000,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 30 września 2015r.

Przedmiotem umowy z 1 października 2015r., zawartej z M. T. , było wykonanie montażu oznakowania tymczasowego wokół cmentarzy w T. oraz montażu oznakowania tymczasowego wokół cmentarzy w O. zgodnie z otrzymanymi projektami organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 października 2015r.,
a ukończenie dzieła - 30 listopada 2015r. Wynagrodzenie - 9.600,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 30 listopada 2015r.

Przedmiotem umowy z 28 listopada 2015r., zawartej z M. T. , było ręczne kierowaniu ruchem na DK (...) w J.. Rozpoczęcie wykonania dzieła -
20 października 2015r., a ukończenie - 31 grudnia 2015r. Wynagrodzenie – 3.000,00 zł.
Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 31 grudnia 2015r.

Przedmiotem umowy z 8 maja 2016r., zawartej z M. T. , było wykonanie montażu znaków drogowych na ul. (...) w M. zgodnie
z otrzymanym projektem organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 15 kwietnia 2016r., a ukończenie - 30 maja 2016r. Wynagrodzenie – 3.000,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 10 czerwca 2016r.

Przedmiotem umowy z 1 grudnia 2016r., zawartej z T. W. , było wykonanie montażu barierek chodnikowych na ul. (...) w M. zgodnie
z otrzymanym projektem organizacji ruchu. Rozpoczęcie wykonania dzieła - 1 grudnia 2016r., a ukończenie - 30 grudnia 2016r. Wynagrodzenie – 2.800,00 zł. Za wykonanie umowy wystawiono rachunek z 30 grudnia 2016r.

W dniach: 2 stycznia 2014r., 1 marca 2014r., 31 marca 2014r., 2 maja 2014r., 1 lipca 2014r., 1 grudnia 2014r., 1 stycznia 2015r., 1 kwietnia 2015r., 1 października 2015r.,
20 października 2015r., 11 stycznia 2016r., 31 sierpnia 2016r., 28 października 2016r., 20 lutego 2017r., 16 marca 2017r., 18 kwietnia 2017r., 15 maja 2017r. oraz 12 czerwca 2017r. zostały zawarte umowy z P. W. , których przedmiotem było:

-

wykonanie mycia i czyszczenia 250 tarcz znaków drogowych wraz ze skręcaniem uchwytów, zgodnie z otrzymanym projektem organizacji ruchu, z rozpoczęciem wykonania dzieła 2 stycznia 2014r., a ukończeniem - 28 lutego 2014r. oraz
za wynagrodzeniem 2.000,00 zł,

-

wykonanie oznakowania tymczasowego na ul. (...) w D.,
z rozpoczęciem wykonania dzieła 1 marca 2014r., a ukończeniem - 31 marca 2014r.,
za wynagrodzeniem 1.000,00 zł,

-

wykonanie oznakowania pionowego na ul. (...)
w T., z rozpoczęciem wykonania dzieła 31 marca 2014r., a ukończeniem -
30 kwietnia 2014r., za wynagrodzeniem 8.100,00 zł,

-

wykonanie oznakowania na ul. (...) w B. zgodnie z zatwierdzonym projektem organizacji ruchu, z rozpoczęciem wykonania dzieła 2 maja 2014r.,
a ukończeniem - 30 czerwca 2014r., za wynagrodzeniem 6.133,00 zł,

-

wykonanie oznakowania na ul. (...) w K., zgodnie z zatwierdzonym projektem organizacji ruchu, z rozpoczęciem wykonania dzieła 1 lipca 2014r.,
a ukończeniem - 31 sierpnia 2014r., za wynagrodzeniem 6.542,00 zł,

-

wykonanie montażu barierek chodnikowych na ul. (...) w B.,
z rozpoczęciem wykonania dzieła 1 grudnia 2014r., a ukończeniem - 31 grudnia 2014r.,
za wynagrodzeniem 14.650,00 zł,

-

wykonanie oznakowania pawilonu (...) w R., z rozpoczęciem wykonania dzieła 1 stycznia 2015r., a ukończeniem - 30 marca 2015r., za wynagrodzeniem 2.000,00 zł,

-

wykonanie oznakowania tymczasowego w P. zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu, z rozpoczęciem wykonania dzieła 1 stycznia 2015r., a ukończeniem -
30 marca 2015r., za wynagrodzeniem 1.000,00 zł,

-

wykonanie oznakowania tymczasowego podczas remontu przejazdów kolejowych
w T., zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu, z rozpoczęciem wykonania dzieła 1 kwietnia 2015r., a ukończeniem - 30 kwietnia 2015r.,
za wynagrodzeniem 5.800,00 zł,

-

wykonanie oznakowania tymczasowego podczas remontu przejazdów kolejowych
w C., zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu,
z rozpoczęciem wykonania dzieła 1 kwietnia 2015r., a ukończeniem - 30 września 2015r., za wynagrodzeniem 3.200,00 zł,

-

wykonanie oznakowania ul. (...) w M., S. w B. oraz wszystkich cmentarzy w związku ze świętem Wszystkich Świętych w O., zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu, z rozpoczęciem wykonania
dzieła 1 października 2015r., a ukończeniem - 30 listopada 2015r., za wynagrodzeniem 32.850,00 zł,

-

kierowanie ruchem na ul. (...) w J. w związku z budową kanalizacji,
z rozpoczęciem wykonania dzieła 20 października 2015r., a ukończeniem - 30 grudnia 2015r., za wynagrodzeniem 3.400,00 zł,

-

wykonanie oznakowania budowy L. w T., z rozpoczęciem wykonania dzieła
11 stycznia 2016r., a ukończeniem - 30 marca 2016r., za wynagrodzeniem 3.000,00 zł,

-

uporządkowanie, mycie, czyszczenie znaków drogowych, z rozpoczęciem wykonania dzieła 1 września 2016r., a ukończeniem - 30 września 2016r., za wynagrodzeniem 4.000,00 zł,

-

wykonanie montażu barierek w M., z rozpoczęciem wykonania
dzieła 28 października 2016r., a ukończeniem - 30 grudnia 2016r., za wynagrodzeniem 6.000,00 zł,

-

wykonanie montażu oznakowania na ul. (...) w C., z rozpoczęciem wykonania dzieła 20 lutego 2017r., a ukończeniem - 24 lutego 2017r., za wynagrodzeniem 1.400,00 zł,

-

malowanie barierek chodnikowych na kolor żółty, mycie i czyszczenie tablic znaków drogowych, z rozpoczęciem wykonania dzieła 16 marca 2017r., a ukończeniem - 28 marca 2017r., za wynagrodzeniem 2.400,00 zł,

-

wykonanie montażu oznakowania tymczasowego na ul. (...) w K., ul. (...) w M. oraz na (...) w C., z rozpoczęciem wykonania dzieła 18 kwietnia 2017r., a ukończeniem - 28 kwietnia 2017r., za wynagrodzeniem 2.400,00 zł,

-

wykonanie oznakowania na ul. (...) w S., z rozpoczęciem wykonania dzieła 15 maja 2017r., a ukończeniem - 30 maja 2017r., za wynagrodzeniem 2.500,00 zł,

-

wykonanie oznakowania na ul. (...) w T., z rozpoczęciem wykonania dzieła
12 czerwca 2017r., a ukończeniem - 30 czerwca 2017r., za wynagrodzeniem 3.600,00 zł.

Za wykonanie umów wystawiono rachunki.

W okresie świadczenia pracy na podstawie w/w umów M. T., P. W., T. W., K. S., J. S., D. P.
i S. S. nie posiadali innych tytułów do ubezpieczeń społecznych.

Zazwyczaj umowy o dzieło wykonywane były zgodnie z projektem, ale zdarzało się, że wykonywano również prace niewskazane w projekcie. Wówczas konkretne zmiany wskazywała Spółka. Celem umów była szybka realizacja kontraktów zawartych przez Spółkę.

Spółka kontrolowała postęp prac w celu oceny, czy kontrakt zostanie wykonany
w terminie. W przypadku stwierdzenia, że praca była wykonywana niewłaściwie, wzywano do poprawy wykonanej pracy. Czasami dochodziło do zerwania umowy. Wypłata wynagrodzenia ustalona była na ten sam dzień z uwagi na to, że tak łatwiej było to zorganizować Płatnikowi. Miejsce wykonywania pracy było zdeterminowane zleceniem, jakie uzyskał Płatnik. Każdy z pracowników miał szczegółowo określone, co jest przedmiotem pracy, którą ma wykonać. Zdarzały się sytuacje, kiedy zlecenie, które otrzymał Płatnik, trzeba było wykonać w krótkim czasie i wykonawcy byli ustnie informowani o przedmiocie prac
i przystępowali do ich wykonania, a następnie była spisywana i podpisywana umowa o dzieło.

Spółka zatrudnia kilku pracowników fizycznych na podstawie umowy o pracę, ale jej sytuacja finansowa nie pozwala na utrzymywanie wielu pracowników na podstawie umowy
o pracę. Pracownicy sami zapewniali sobie odzież roboczą.

Sąd wskazał, że wobec niestawiennictwa zainteresowanych ograniczył dowód
z przesłuchania stron do przesłuchania prezesa zarządu Spółki.

Przywołując uregulowania art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (ustawy o s.u.s.), a także art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednol. Dz.U. z 2018r. poz. 1510), wreszcie wskazując na obowiązki Płatnika, wynikające z art. 36 ust. 1, art. 46 ust. 1 i art. 47 ust. 1 ustawy o s.u.s. oraz na zasady ustalania podstawy wymiaru składek, określone przepisami art. 18 ust. 1 i 3 oraz art. 20 ust. 1 tej ustawy, uznał Sąd I instancji, że organ rentowy prawidłowo ustalił, iż sporne umowy zawarte przez Spółkę z zainteresowanymi są umowami zlecenia (art. 750 kc).

Podniósł, że w orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, iż wyrażona w art. 353 ¹ kc zasada wolności umów doznaje ograniczeń w zakresie treści i celu umowy ze względu na właściwość (naturę) stosunku prawnego, ustawę oraz zasady współżycia społecznego,
z którymi nie mogą one pozostawać w sprzeczności. Ze względu na te ograniczenia niedopuszczalne jest takie ukształtowanie przez strony treści stosunku zobowiązaniowego lub jego celu, które prowadziłoby do naruszenia przepisów ustawowych o charakterze iuris cogentis. Podstawę oceny, czy strony przy ukształtowaniu treści stosunku zobowiązaniowego nie przekroczyły dozwolonej swobody umów, co do kwestii regulowanych dyspozytywnie, stanowi przepis 353 ¹ kc, mający charakter ogólnej normy kompetencyjnej. Ocena, czy ustalenie treści stosunku zobowiązaniowego lub jego celu jest dopuszczalne w odniesieniu do zagadnień, które ustawa normuje w sposób imperatywny, musi opierać się na konkretnych przepisach ustawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 2010r. sygn. II UK 334/09).

Przypomniał Sąd I instancji, że zgodnie z treścią art. 734 § 1 kc przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W odróżnieniu od umowy o dzieło umowa zlecenia jest umową starannego działania. Choć zakładają one dążenie do osiągnięcia pewnego rezultatu, to jednak działający z zachowaniem należytej staranności zleceniobiorca - w razie niezrealizowania celu umowy – nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania. Umowa nie akcentuje konkretnego rezultatu, jako koniecznego do osiągnięcia - nie wynik zatem, lecz starania w celu osiągnięcia tego wyniku, są elementem wyróżniającym dla tych umów,
tj. elementem przedmiotowo istotnym.

Stosownie zaś do treści art. 627 kc przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Kodeks cywilny nie zawiera definicji dzieła, jednak w doktrynie
i orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, iż wykonanie dzieła oznacza określony proces pracy lub twórczości o możliwym do wskazania momencie początkowym i końcowym, którego celem jest doprowadzenie do efektu ustalonego przez strony w momencie zawierania umowy. Jako że umowa o dzieło jest umową o „rezultat usługi” - co jest podstawową cechą odróżniającą ją od umowy o pracę oraz od umowy zlecenia - konieczne jest, aby działania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu - w postaci materialnej bądź niematerialnej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 21 grudnia 1993r. sygn. III AUr 357/93). Dzieło jest przy tym wytworem, który w momencie zawierania umowy nie istnieje, jednak jest w niej z góry przewidziany i określony w sposób umożliwiający jego późniejszą weryfikację
(w szczególności przy użyciu jednostek metrycznych, przez porównanie z istniejącym wzorem, z wykorzystaniem planów, rysunków lub też przez opis). Przedmiot umowy o dzieło może zatem zostać określony w różny sposób, jednakże określenie to musi być na tyle precyzyjne, aby nie było wątpliwości, o jakie dzieło chodzi. Ponadto cechą konstytutywną dzieła jest samoistność rezultatu, przez co rozumie się jego niezależność od dalszego działania twórcy. Innymi słowy – z chwilą ukończenia dzieła staje się ono odrębne od twórcy. W przypadku rezultatu materialnego samoistną wartością, dla której osiągnięcia strony zawarły umowę o dzieło, jest konkretna rzecz.

Wskazuje się również, iż jednym z kryteriów umożliwiających odróżnienie umowy
o dzieło od umowy zlecenia jest możliwość poddania dzieła sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych. Istotą umowy o dzieło jest więc zawsze osiągnięcie umówionego przez strony konkretnego i sprawdzalnego rezultatu, a nie – jak w przypadku umowy zlecenia – staranne działanie. Zgodnie z powyższym przyjmujący zamówienie odpowiada za nieosiągnięcie określonego efektu pracy, a rodzaj i intensywność pracy świadczonej w celu wykonania dzieła pozostają bez znaczenia dla jego odpowiedzialności umownej (Komentarz do Kodeksu cywilnego. Zobowiązania – część szczególna, Z. Gawlik, A. Janiak, A. Kidyba,
K. Kopaczyńska-Pieczniak, G. Kozieł, E. Niezbecka, T. Sokołowski, LEX, 2014; wyroki Sądów Apelacyjnych: w Gdańsku z 12 stycznia 2015r. sygn. III AUa 894/14 oraz z 20 maja 2016r. sygn. III AUa 51/16; w Szczecinie z 12 kwietnia 2016r. sygn. III AUa 623/15).

Podkreślił Sąd, że sama nazwa umowy z wyeksponowaniem terminologii służącej wskazaniu, iż umowa ma charakter umowy o dzieło, nie jest elementem decydującym samodzielnie o rodzaju zobowiązania, w oderwaniu od oceny rzeczywistego przedmiotu tej umowy oraz okoliczności jego wykonania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku
z 25 czerwca 2013r. sygn. III AUa 13/13). Sam więc zamiar stron co do rodzaju umowy nie może decydować o jej prawnej kwalifikacji jako umowy o dzieło w sytuacji, gdy faktycznie wykonywana umowa wskazuje na cechy charakterystyczne dla umowy o świadczenie usług.

Podzielając wyżej przywołane poglądy judykatury i doktryny stwierdził Sąd I instancji, że sporne umowy, wbrew przyjętej przez strony nazwie i terminologii, nie stanowiły umów o dzieło, lecz umowy zlecenia, do których przez art. 750 kc należy stosować przepisy
o zleceniu.

Określone treścią umów i stanowiące przedmiot ich realizacji czynności nie są czynnościami, które przynoszą konkretny, obiektywnie weryfikowalny rezultat. W istocie umowy te dotyczyły powtarzalnego wykonywania tych samych czynności, tj. montażu oznakowania tymczasowego na konkretnych ulicach, wykonania montażu progów zwalniających, kierowania ruchem, oznakowania budowy sklepów, uporządkowania, mycia, czyszczenia znaków drogowych, wykonaniu montażu barierek, malowania barierek chodnikowych za stałym, cyklicznie (w okresach miesięcznych) wypłacanym wynagrodzeniem za realizację zlecenia. Wprawdzie wykonane przez zainteresowanych czynności prowadziły do powstania określonego skutku, co jest związane ze specyfiką usługi, jednak skutek ten był uzależniony wyłącznie od starannego działania wykonawców umowy
i nie prowadził do wytworzenia konkretnego, zindywidualizowanego dzieła.
Określony spornymi umowami przedmiot ich realizacji nie charakteryzował się wymaganą dla umowy o dzieło cechą indywidualizującą utwór (dzieło).

W umowach tych chodziło o wykonanie określonej czynności (szeregu powtarzających się czynności) i tak też byli wynagradzani przez Płatnika wykonawcy spornych umów, tj. za wykonanie określonych czynności, a nie rezultat ich pracy.

Powołał się też Sąd I instancji na pogląd Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, wyrażony w wyroku z 28 lipca 2016r. sygn. III AUa 995/15, w którym Sąd ten uznał, że przedmiotem umowy o dzieło nie może być osiąganie kolejnych, bieżąco wyznaczanych rezultatów. Tego rodzaju czynności są natomiast charakterystyczne dla umowy zlecenia, którą definiuje obowiązek starannego działania - starannego i cyklicznego wykonywania umówionych czynności.

Fakt, iż niektóre z umów realizowane były zgodnie z projektem tymczasowej organizacji ruchu, uznał Sąd za dotyczący sposobu realizacji umowy, a nie jej rezultatu,
co tym samym stanowi dodatkowy argument za przyjęciem wniosku, iż umowy te stanowiły umowy zlecenia a nie umowy o dzieło.

Stwierdził też Sąd Okręgowy, że Spółka - wbrew normie art. 6 kc - nie wykazała, aby dokonała przewidzianego umowami odbioru dzieła w związku z realizacją spornych umów. Na bieżąco bowiem monitorowała sprawność wykonanych prac, wprowadzając przy tym pewne modyfikacje. Określony spornymi umowami przedmiot ich realizacji
nie charakteryzował się wymaganą dla umowy o dzieło cechą indywidualizującą utwór (dzieło).

W konsekwencji uznał Sąd I instancji, że w świetle przytoczonych wyżej okoliczności, wynikających z realizacji spornych umów, które odzwierciedlają rzeczywisty
i zgodny zamiar stron umowy (art. 65 § 2 kc), użyta przez strony w treści umów terminologia typowa dla umowy o dzieło nie ma istotnego znaczenia, jako że zgodny zamiar stron oceniany przez sposób faktycznej realizacji przedmiotowych umów dowodzi ich prawnego charakteru jako umów zlecenia, a nie umów o dzieło.

Skoro zaś ustalono, że Spółkę łączyły z M. T., K. S., P. W., J. S., D. P., T. W.
i S. S. - w spornych okresach umowy zlecenia, decyzje organu rentowego, stwierdzające obowiązek podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu oraz ustalające składki na te ubezpieczenia, są prawidłowe w świetle art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, art. 18 ust. 1 i 3 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o s.u.s.

Apelację od powyższego wyroku wniosła Spółka, zaskarżając go w całości
i zarzucając:

-

obrazę art. 217 § 3 kpc w zw. z art. 227 kpc, wyrażającą się w faktycznym pominięciu przez Sąd przedłożonych przez nią dokumentów w postaci projektów tymczasowej organizacji ruchu, niezwykle istotnych z punktu widzenia określenia przedmiotu umów oraz ich ostatecznego rezultatu;

-

obrazę art. 233 § 1 kpc, wyrażającą się w dokonaniu przez Sąd dowolnej, nie zaś swobodnej oceny dowodu z umów o dzieło zawartych przez zainteresowanych ze Spółką, w zakresie, w jakim Sąd I instancji nie dostrzegł, iż umowy te przewidują kary umowne
za zwłokę w wykonaniu dzieła przez zainteresowanych;

-

naruszenie art. 235 § 1 kpc w zw. z art. 227 kpc, wyrażającą się w dopuszczeniu
i przeprowadzeniu dowodu (bez wydania formalnego postanowienia dowodowego)
z protokołu kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., który to dowód w sposób jawny stoi w sprzeczności z zasadą bezpośredniości w zetknięciu się przez Sąd orzekający ze środkami dowodowymi, zaprezentowanymi przez strony postępowania;

-

naruszenie art. 98 § 1 kpc w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych przez zastosowanie
w niniejszej sprawie stawki określonej w § 2, gdy przedmiotem postępowania było podleganie ubezpieczeniom społecznym, a przeto prawidłową podstawą ustalenia kosztów zastępstwa procesowego winna być stawka statuowana w § 9 ust. 2 powołanego rozporządzenia;

-

błąd w ustaleniach faktycznych polegający na ustaleniu, że przedmiot umowy stanowił szereg powtarzających się, prostych czynności, nieskładających się w ostateczności na powstanie dzieła;

-

sprzeczność ustaleń Sądu I instancji z treścią zgromadzonego materiału dowodowego:

⚫

polegającą na dysharmonii między materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie,
a ustaleniami Sądu a quo w zakresie, w jakim Sąd ten uznał, że wynagrodzenie zainteresowanych było określone za wykonanie określonych czynności, a nie za rezultat ich pracy;

⚫

polegającą na dysharmonii między materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie,
a ustaleniami Sądu a quo w zakresie, w jakim Sąd ten uznał, iż projekty tymczasowej organizacji ruchu dotyczyły sposobu realizacji umowy, a nie jej rezultatu, gdy Sąd I instancji nie przeprowadził dowodu z tych projektów, mimo przedłożenia ich w poczet materiału dowodowego;

⚫

polegającą na dysharmonii między materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, a ustaleniami Sądu a quo w zakresie, w jakim Sąd ten uznał, że zainteresowani otrzymywali w stałych i cyklicznych okresach wynagrodzenie, gdy niektórzy
z zainteresowanych, tj. D. P., J. S. oraz T. W. zawarli ze Spółką tylko jedną umowę;

⚫

polegającą na dysharmonii między materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, a ustaleniami Sądu a quo w zakresie, w jakim Sąd ten uznał, iż zainteresowani otrzymywali w stałych i cyklicznych okresach wynagrodzenie, gdy zainteresowani otrzymywali wynagrodzenie zgodnie z terminami wynikającymi z zawartych umów, które zawierane były na różny czas, a wobec tego nie mogli otrzymywać wynagrodzenia w stałych i cyklicznych okresach;

⚫

polegającą na dysharmonii między materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie,
a ustaleniami Sądu a quo w zakresie, w jakim Sąd ten uznał, iż zainteresowani wykonując przedmiot umowy zobowiązani byli wyłącznie do starannego działania, gdy jednocześnie ustalił, że „W przypadku stwierdzenia, że praca była wykonywania niewłaściwie, wyzwano do poprawy wykonanej pracy", co stoi w jawnej sprzeczności;

⚫

polegającą na dysharmonii między materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie,
a ustaleniami Sądu w zakresie, w jakim Sąd ten uznał, że uregulowanie przez strony
w umowie instytucji odstąpienia od obligu nie jest jedną z okoliczności przemawiających za uznaniem tej czynności prawnej za umowę rezultatu;

-

naruszenie art. 65 § 2 kc w zw. z art. 627 kc przez konstatację, że rezultat oznaczony
w umowach pomiędzy Spółką a ubezpieczonymi nie został skonkretyzowany, gdy
w istocie rezultat taki był w umowie ujęty w sposób jednoznaczny i niebudzący dla stron wątpliwości, a także iżby przedmiot umów stanowił jedynie szereg powtarzających się czynności, niewymagających żadnych kwalifikacji, a przeto nie stanowił utworu;

-

naruszenie art. 627 kc przez nieprawidłowe zastosowanie i uznanie, że umowy realizowane przez ubezpieczonych nie odznaczały się sprawdzalnym i indywidualnie oznaczonym rezultatem, kiedy wynikał on z treści umowy, a także przedkładanego każdorazowo projektu organizacji ruchu, do którego przedmiot umowy się odnosił;

-

naruszenie art. 627 kc przez błędną jego wykładnię, polegającą na twierdzeniu,
że z przepisu tego wynikał element przedmiotowo istotny kwalifikacji danej umowy jako umowy o dzieło, polegający na konieczności wynikania rezultatu z myśli twórczej, kiedy przepis ten w żadnym miejscu takiej przesłanki nie statuuje;

Powołując się na powyższe zarzuty, Spółka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku
i uwzględnienie odwołań, a także o zasądzenie na jej rzecz od organu rentowego kosztów postępowania za postępowanie przed Sądem I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego; ewentualnie wniosła o uchylenie tegoż wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. W każdym z przypadków wniosła o zasądzenie na jej rzecz od organu rentowego kosztów postępowania w II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od Spółki na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, według norm przepisanych

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Sąd I instancji przeprowadził obszerne postępowanie dowodowe, dopuszczając wszystkie dowody wskazane przez strony, za wyjątkiem tych, których przeprowadzenie uniemożliwili sami zainteresowani, nie stawiając się na rozprawie mimo wezwania ich przez Sąd, a ocena tak zgromadzonego materiału dowodowego nie przekracza granic określonych przepisem
art. 233 kpc. Poczynione ustalenia faktyczne znajdują w tym materiale pełne oparcie. Prawidłowa jest także subsumcja ustalonego stanu faktycznego, zaś wyciągnięte wnioski są
w pełni zgodne z obowiązującym stanem prawnym. Sąd Apelacyjny w pełni podziela zarówno poczynione ustalenia faktyczne, jak i wyciągnięte z nich wnioski.

Na wstępie zauważyć wypada, że organ rentowy, który stwierdza podleganie ubezpieczeniom społecznym, może - bez względu na nazwę umowy i jej postanowienia, wskazujące na charakter stosunku prawnego, którym strony zamierzały się poddać - ustalić rzeczywisty jego charakter i istniejący tytuł ubezpieczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego
z 10 lipca 2014r., sygn. II UK 454/13; LEX nr 1495840).

Nie jest trafny zarzut apelującego, jakoby Sąd I instancji bez wydania formalnego postanowienia dowodowego przeprowadził dowód z protokołu kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., który to dowód w sposób jawny stoi w sprzeczności z zasadą bezpośredniości w zetknięciu się przez Sąd orzekający ze środkami dowodowymi, zaprezentowanymi przez strony postępowania. Przypomnieć bowiem wypada,
że postępowanie przed Sądem jest postępowaniem odwoławczym, a zatem niejako kolejnym etapem (kontrolnym) postępowania organu rentowego, w którym dokumentacja prowadzona przez organ rentowy, która doprowadziła do wydania zaskarżonej decyzji, stanowi po prostu integralną część akt sprawy, zawierającą m.in. dowody zgromadzone w toku postępowania administracyjnego, nie jest natomiast dowodem w sprawie, który wymaga dopuszczenia go przez Sąd.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nietrafny jest zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc, zgodnie z którym sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania,
na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Reguła wyrażona w tym przepisie jest nierozerwalnie związana z zasadą swobodnej oceny dowodów. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, iż ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów. Obejmuje ona rozstrzygnięcie o przeciwstawnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego, powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia się
ze środkami dowodowymi. Powinna ona odpowiadać regułom logicznego rozumowania oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego, wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopnia prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli więc
z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów
i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27 września 2002r., sygn. II CKN 817/00, LEX nr 56906).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego brak jest podstaw do zarzucenia, by analiza wyników postępowania dowodowego doprowadziła Sąd Okręgowy do wnioskowania sprzecznego
z zasadami logiki bądź zasadami doświadczenia życiowego. W konsekwencji brak jest podstaw do podważenia poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych. Apelacja nie dostarczyła przekonywujących argumentów, mogących tę ocenę zmienić. Stanowisko Płatnika w tej materii nie znajduje uzasadnienia w zgromadzonym materiale dowodowym, bowiem analiza zgromadzonego materiału dowodowego potwierdza dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę, że badane umowy nie miały zindywidualizowanego charakteru, by móc zakwalifikować je jako umowy o dzieło w rozumieniu art. 627 kc.

Określone treścią umów i stanowiące przedmiot ich realizacji czynności, polegające na wykonaniu oznakowania tymczasowego, progów wyspowych, barier energochłonnych, oznakowania pionowego, oznakowania półmaratonu, montażu oznakowania dzielnic, znaków drogowych, barierek chodnikowych, azyli dla pieszych, myciu i czyszczeniu znaków drogowych ze skręceniem uchwytów, wyklejaniu tablic znaków drogowych nie odpowiadają reżimowi umowy o dzieło z art. 627 kc, gdyż nie były dostatecznie zindywidualizowane, aby uznać, iż stanowią one dzieło. W treści umów brak było określenia przez strony istotnych parametrów powierzonej pracy tak, aby przedmiot umowy poddawał się weryfikacji pod kątem wad dzieła. Realizacja oznaczonego dzieła jest określonym procesem wykonawczym,
o możliwym do wskazania momencie początkowym i końcowym, którego celem jest doprowadzenie do weryfikowalnego i jednorazowego rezultatu, zdefiniowanego przez strony w chwili zawarcia umowy. Tymczasem strony umów ujmowały ich przedmiot bardzo ogólnie, bez jakiejkolwiek indywidualizacji i jedynie czynnościowo określiły prace powierzone zainteresowanym.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 28 sierpnia 2014r. sygn.
II UK 12/14, nie można za dzieło uznać czegoś, co nie odróżnia się w żaden sposób od innych występujących na rynku rezultatów pracy, gdyż wówczas zatraciłby się indywidualny charakter dzieła. Prace, jakie na podstawie umów wykonywali ubezpieczeni, były proste, typowe, powtarzalne, nie wymagały szczególnych kwalifikacji, nie miały indywidualnego charakteru, a ich kontrola ograniczona była w niniejszej sprawie tylko do kontroli jakości wykonania usługi, zachowania należytej staranności i terminowości.

Podkreślenia wymaga, że ubezpieczeni podczas wykonywania wskazanych powyżej czynności byli zobowiązani do przestrzegania zaleceń i realizowania projektów inwestorów,
a zatem realizowane zadania nie były efektem twórczej pracy, a jedynie miały charakter odtwórczy, przewidywalny i powtarzalny. Ubezpieczeni nie byli autorami projektów, mieli jedynie precyzyjnie je zrealizować. Okoliczność, że w związku z wykonywaniem umów następował określony efekt nie oznacza, że stanowił on jednorazowy rezultat, kwalifikowany jako realizacja umowy o dzieło. Sąd I instancji słusznie odniósł się również do sposobu wynagradzania ubezpieczonych. Wysokość ich wynagrodzeń była zdeterminowana jedynie ilością wykonanego zadania, co jest nie do pogodzenia z istotą umowy o dzieło.

Zgodnie z art. 353 ¹ kc strony mają możliwość wyboru rodzaju łączącego je stosunku prawnego, co jednak nie oznacza dowolności, bowiem przywołany przepis wprost wymaga, aby treść umowy nie sprzeciwiała się naturze danego stosunku prawnego, jego społeczno-gospodarczemu przeznaczeniu i ustawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 2010r. sygn. II UK 334/09, LEX nr 604221). Inaczej rzecz ujmując, skoro wola stron nie może zmieniać ustawy, to strony nie mogą nazwać umową o dzieło zobowiązania, którego przedmiotem nie jest dzieło, w rozumieniu art. 627 kc.

W myśl art. 627 kc przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia, natomiast, na mocy przepisu art. 734 § 1 kc przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

Okoliczność, że strony umowy określiły łączący je stosunek prawny jako umowę
o dzieło, eksponując w ten sposób jej charakter, nie jest elementem decydującym samodzielnie o rodzaju zobowiązania, które ostatecznie - z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy - określa sąd (por. wyroki Sądu Najwyższego z dni: 26 marca 2013r. sygn. II UK 201/12, LEX nr 1341964 oraz 21 marca 2013r., sygn. III CSK 216/12, LEX
nr 1324298 i powołane w nim wcześniejsze orzeczenia). Zobowiązanie z art. 627 kc polega na realizacji dzieła „oznaczonego”. Kodeks cywilny nie zawiera definicji pojęcia terminu „dzieło”, ale nie ulega wątpliwości, że przedmiotem umowy opisanej w treści art. 627 kc jest zindywidualizowany i konkretny (czyli „oznaczony” przez strony) rezultat pracy
i umiejętności ludzkich. W wypadku umowy o dzieło niezbędne jest zatem, aby starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Zakłada się przy tym, że rezultat, na który umawiają się strony, musi być z góry określony, mieć samoistny byt oraz być obiektywnie osiągalny i pewny.
Nie ma przy tym wątpliwości, że użyty w treści art. 627 kc termin „oznaczenie” odnosi się do - następującego pierwotnie w trakcie układania postanowień umownych - „oznaczenia” indywidualnego efektu. Trzeba też mieć na uwadze, że stosunek prawny wynikający z umowy o dzieło nie ma charakteru zobowiązania trwałego (ciągłego).

Stanowi zobowiązanie do świadczenia jednorazowego i to po obu stronach tego stosunku zobowiązaniowego. Zarówno świadczenie zamawiającego, jak i wykonawcy dzieła, uznawane są za świadczenia jednorazowe, a jego ramy czasowe wyznacza powierzenie wykonania i wykonanie dzieła. Czas ten jest zatem z zasady warunkowany właściwościami samego dzieła, determinowany przez jego wykonawcę, a nie przez zamawiającego. Podkreślić zatem trzeba w ślad za Sądem Najwyższym, że przedmiotem umowy o dzieło jest doprowadzenie do weryfikowalnego i jednorazowego rezultatu, zdefiniowanego przez zamawiającego w momencie zawierania umowy. Dzieło jest wytworem, który w momencie zawierania umowy nie istnieje, jednak jest w niej z góry przewidziany i określony w sposób wskazujący na jego indywidualne cechy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 2017r. sygn. II UK 140/16, LEX nr 2310112).

Analiza umów cywilnoprawnych łączących Płatnika z ubezpieczonymi prowadzi do wniosku, że były one umowami o dzieło tylko z nazwy, brak jest bowiem podstaw
do uznania, aby sporne umowy każdorazowo w dacie ich zawarcia miały zindywidualizowany przedmiot w sposób pozwalający po ich wykonaniu na odróżnienie od innych, rodzajowo tożsamych robót. Zarówno przedmiot umów, jak i ich realizacja nie doprowadziły do powstania nowego w swym rodzaju efektu, wyróżniającego się wśród tego samego rodzaju prac na rynku. Dokonanej oceny nie zmienia wola stron, które zmierzały do zawarcia umów
o dzieło, o rodzaju zawartej umowy nie decyduje bowiem jej nazwa, lecz treść.

Przypomnieć należy, że przepisy prawa ubezpieczeń społecznych mają charakter przepisów o charakterze iuris cogentis, a zatem wolą stron nie można zniweczyć skutków prawnych podlegania ubezpieczeniu społecznemu z mocy prawa. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie podkreślano, że wolą stron nie można wyłączyć obowiązku podlegania ubezpieczeniu społecznemu, gdyż wynika on z przepisów prawa i nie jest uzależniony od woli ubezpieczonego lub organu rentowego (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z 19 marca 2007r. sygn. III UK 133/06, OSNP 2008 Nr 7-8, poz. 114).

Kierując się powyższymi motywami Sąd Apelacyjny uznał, że konsekwencją zawarcia przez strony faktycznie umów zlecenia był spoczywający na Płatniku obowiązek zgłoszenia M. T., K. S., P. W., J. S., D. P., T. W. i S. S. do ubezpieczeń i opłacania składek na ich ubezpieczenia społeczne na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 18 ust. 3 w zw.
z ust. 1 ustawy o s.u.s.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 385 kpc, Sąd Apelacyjny orzekł
jak w punkcie 2 wyroku.

Zasadny jest natomiast zarzut apelacji, dotyczący błędnego ustalenia kosztów zastępstwa procesowego. Zgodnie ze znowelizowanym od dnia 13 października 2017r.
(a zatem przed dniem wszczęcia postępowania w każdej z połączonych spraw) przepisem
§ 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, stawki minimalne wynoszą 180 zł w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego oraz w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym. Nie ulega wątpliwości, że przedmiotem sporu było ustalenie podlegania przez siedem osób ubezpieczeniom społecznym, zaś ustalony wymiar składek (zresztą niekwestionowanych co do wysokości podstawy ich wymiaru) stanowi jedynie prostą konsekwencję ustalenia tego podlegania ubezpieczeniom.

Wartość należnych składek nie ma zatem wpływu na wysokość tych kosztów, nie stanowi wartości przedmiotu zaskarżenia. Biorąc pod uwagę, że w niniejszym postępowaniu rozpoznawano siedem połączonych spraw, prawidłowo ustalone koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem I instancji wynoszą (7 x 180) = 1.260 zł.
W konsekwencji Sąd Apelacyjny na mocy art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżone orzeczenie
o kosztach.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym orzeczono
po myśli art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc, przy zastosowaniu § 10 ust. 1 pkt 2 w zw.
z § 9 ust. 2 w/w rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

/-/ SSA Wojciech Bzibziak	/-/ SSA Alicja Kolonko	/-/ SSA Witold Nowakowski
Sędzia	Przewodniczący	Sędzia