Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	Sędzia Tadeusz Szweda (spr.)
Sędziowie	Marek Żurecki Marek Procek
Protokolant	Dawid Krasowski

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2019 r. w Katowicach

sprawy z powództwa T. P. (T. P.)

przeciwko (...) S.A. w J.

o odszkodowanie

na skutek apelacji T. P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku z dnia 16 stycznia 2018 r. sygn. akt IX P 7/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że zasądza od pozwanej (...) S.A. w J. na rzecz powoda T. P. kwotę 423.765,10 zł (czterysta dwadzieścia trzy tysiące siedemset sześćdziesiąt pięć złotych i dziesięć groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 18 maja 2017 r.,

2.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 2 w ten sposób, że zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 18.100 zł (osiemnaście tysięcy sto złotych) tytułem kosztów procesu za I instancję,

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 13.100 zł (trzynaście tysięcy sto złotych) tytułem kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym,

4.  nakazuje pobrać od pozwanej (...) S.A. w J. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku kwotę 27.378 zł (dwadzieścia siedem tysięcy trzysta siedemdziesiąt osiem złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

/-/ Marek Żurecki /-/ Tadeusz Szweda /-/ Marek Procek

Sędzia Przewodniczący Sędzia

UZASADNIENIE

Powód T. P. pozwem z dnia 19 sierpnia 2016r. odwołał się od wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy z dnia 4 sierpnia 2016r. wnosząc o uznanie tego wypowiedzenia za bezskuteczne lub nieważne, utrzymanie dotychczasowych warunków pracy i płacy a także zabezpieczenie powództwa poprzez dalsze zatrudnienie go na zasadach dotychczasowych do czasu prawomocnego zakończenia procesu, z ostrożności procesowej wniósł w miejsce tego - zasądzenia odszkodowania za bezzasadne wypowiedzenie umowy o pracę w wysokości sumy wynagrodzenia za 3-miesięczny okres wypowiedzenia i zasądzenie odszkodowania zgodnie z zasadami wskazanymi
w porozumieniu z dnia 5 maja 2011r.

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. wniosła o oddalenie powództwa w całości podnosząc, iż przyczyna wypowiedzenia warunków umowy o pracę jest uzasadniona, konkretna i prawdziwa. Ponadto pozwana zachowała wszystkie warunki formalne wypowiedzenia, w tym dopełniła obowiązku wynikającego z art. 38 Kodeksu pracy.

W piśmie procesowym z dnia 20 października 2016r. powód cofnął żądanie o przywrócenie do pracy, podtrzymał żądanie zasądzenia odszkodowania za bezzasadne wypowiedzenie umowy o pracę oraz zasądzenie odszkodowania na podstawie porozumienia z dnia 5 maja 2011r. podnosząc, iż żądania zawarte w pozwie jako ewentualne przekształcają się w żądania właściwe. Powód zażądał odszkodowania za bezprawne rozwiązanie umowy o pracę w wysokości 44.194,50 zł, oraz odszkodowania wynikającego z porozumienia zbiorowego z dnia 5 maja 2011r. w wysokości 423.765,10 zł.

Postanowieniem z dnia 11 stycznia 2017r. Sąd Rejonowy w Jastrzębiu Zdroju przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Gliwicach Wydziałowi IX Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rybniku jako rzeczowo właściwemu do jej rozpoznania.

Postanowieniem z dnia 4 października 2017r. Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku stwierdził swą niewłaściwość w zakresie żądania powoda zapłaty odszkodowania za bezzasadnie rozwiązanie umowy o pracę i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Jastrzębiu Zdroju do rozpoznania.

Powód zatem domaga się odszkodowania wynikającego z porozumienia zawartego pomiędzy zarządem (...) S.A. a organizacjami związków zawodowych działających w (...) S.A. z dnia 5 maja 2011 r.

Wyrokiem z dnia 16 stycznia 2018 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku w sprawie o sygn. sygn. akt IX P 7/17 oddalił powództwo (pkt 1), zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 8.100,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2), odstąpił od obciążania powoda kosztami sądowymi (pkt.3).

Sąd Okręgowy ustalił, że powód T. P. został zatrudniony w (...) S.A. w J. począwszy od dnia 10 kwietnia 2007 r. jako główny specjalista w Zespole (...) S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy z kategorią zaszeregowania 20. Wcześniej
w okresie od 11 października 2004 r. do 9 kwietnia 2007 r. powód pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółce (...) S.A.” na stanowisku ostatnio jako specjalista do spraw marketingu i handlu. Z dniem 1 maja 2008 r. powód został zatrudniony w Zespole (...) S.A. nadal na stanowisku głównego specjalisty. Z dniem 1 maja 2013 r. powód został zatrudniony na stanowisku kierownika Zespołu (...)
ze zryczałtowanym wynagrodzeniem miesięcznym 9.975 zł. W związku ze zmianą schematu organizacyjnego Biura Zarządu (...) S. A. z dniem 1 lipca 2015 r. powierzono powodowi obowiązki pełnomocnika zarządu do spraw handlu w Biurze Zarządu (...) S.A. ze zryczałtowanym wynagrodzeniem miesięcznym 12.810 zł.

W dniu 4 sierpnia 2016 r. wypowiedziano powodowi umowę o pracę w części dotyczącej stanowiska i wynagrodzenia z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie w dniu 30 listopada 2016 r. Przyczyną wypowiedzenia dotychczasowych warunków zatrudnienia jest zmiana struktury organizacyjnej i schematu organizacyjnego Biura Zarządu (...) S.A., które spowodowały zniesienie stanowiska „pełnomocnika zarządu do spraw handlu” i konieczność odwołania udzielonego pełnomocnictwa. Po upływie okresy wypowiedzenia zaproponowano powodowi następujące warunki zatrudnienia:

od 1 grudnia 2016 r. dalsze zatrudnienie na stanowisku głównego specjalisty w Biurze (...) z kategorią zaszeregowania 15, miesięczną stawką płacy zasadniczej 3.540 zł wraz z premiami regulaminowymi, uznaniowymi, kartą górnika i innymi świadczeniami dodatkowymi wynikającymi z Regulaminu Wynagradzania Pracowników zatrudnionych w Biurze Zarządu (...) S.A.

W okresie od 1 lipca 2016 r. do 30 września 2016 r. powierzono powodowi wykonywanie obowiązków służbowych w Zespole (...) zgodnie z zakresem obowiązków opracowanym przez Kierownika Zespołu (...).

Pion handlu istniał w (...) Spółce (...) do 30 czerwca 2015 r. Z dniem 1 lipca 2015 r. decyzją zarządu (...) pion handlu został przeniesiony do spółki zależnej - (...) S.A. W związku z tym utworzono jednoosobową komórkę organizacyjną – Pełnomocnik Zarządu do Spraw Handlu i obowiązki Pełnomocnika Zarządu do Spraw Handlu z dniem 1 lipca 2015 r. powierzono powodowi. Z dniem 1 lipca 2016 r. obszar handlu został przeniesiony ze spółki (...) S.A. do (...) S.A., zlikwidowano stanowisko Pełnomocnika do Spraw Handlu. Cały obszar handlu wrócił do (...) S.A. Powodowi zaproponowano stanowisko głównego specjalisty w Zespole (...) w Biurze (...). Powód tej propozycji nie przyjął.

W dniu 5 maja 2011 r. zostało zawarte Porozumienie zbiorowe pomiędzy Zarządem (...) S.A. a Organizacjami Związków Zawodowych działających w (...) S.A., gdzie ustalono, między innymi, iż:

-

dotychczasowe warunki umów o pracę pracowników zakładów (...) S.A. nie ulegają zmianom i nie będą podlegać wypowiedzeniom do czasu zarejestrowania i wdrożenia w życie jednolitego (...) dla pracowników (...) S.A.

-

okres gwarancji zatrudnienia dla wszystkich pracowników (...) S.A. wynosi 10 lat licząc od dnia, w którym zostało dokonane upublicznienie akcji (...) S.A. Powyższe gwarancje są bezwzględnymi gwarancjami zatrudnienia.

-

w przypadku niedotrzymania przez pracodawcę gwarancji zatrudnienia pracodawca jest zobowiązany do wypłaty niezależnie od innych świadczeń przysługujących zgodnie z przepisami prawa pracy odszkodowanie w wysokości odpowiadającej iloczynowi przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (ze wszystkimi elementami płacowymi) w (...) S.A. w roku poprzedzającym rozwiązanie stosunku pracy i liczbę miesięcy, które pozostają do upływu gwarancji zatrudnienia. W przypadku pracowników administracji pracodawca wypłaci odszkodowanie nie większe niż 60 miesięcznych średnich wynagrodzeń (...) S.A.

Gwarancja zatrudnienia i odszkodowanie nie przysługuje w przypadku:

1.  rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron,

2.  rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracownika,

3.  rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 k.p.,

4.  rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 53 k.p., za wyjątkiem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia wskutek niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,

5.  nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę przez pracownika w trybie art. 55 k.p.,

6.  wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę z tytułu niezdolności do pracy orzeczonej przez dowolnego lekarza medycyny pracy,

7.  odejść na emeryturę lub rentę.

W dniu 4 listopada 2016 r. powodowi zaproponowano zatrudnienie w Pionie Handlu – Zespole (...) na stanowisku głównego specjalisty z kategorią zaszeregowania 20, tj. 4.740 zł miesięcznie, przy czym podjęcie pracy na proponowanych warunkach może nastąpić od dnia 15 listopada 2016r., przy czym do końca listopada 2016r. na dotychczasowych zasadach wynagradzania, a na zasadach wyżej proponowanych od 1 grudnia 2016r. Powód nie wyraził zgody na powyższe nie widząc możliwości pracy w (...) S.A.

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje
na uwzględnienie.

Ostatecznie spór dotyczył odszkodowania w związku z treścią Porozumienia z dnia 5 maja 2011 r., które stanowi gwarancję zatrudnienia dla wszystkich pracowników (...) S.A. do czasu wypowiedzenia jednolitego (...) dla wszystkich (...) S.A.

Powód wskazał na treść tego porozumienia, gdzie gwarantuje się, iż dotychczasowe warunki umów o pracę pracowników zakładów (...) S.A. nie ulegają zmianom i nie będą podlegać wypowiedzeniom, a jedynie w przypadkach wymienionych w porozumieniu
nie przysługuje gwarancja zatrudnienia i odszkodowania. Powodowi wypowiedziano umowę o pracę w części dotyczącej stanowiska i wynagrodzenia z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, a przyczyną wypowiedzenia dotychczasowych warunków zatrudnienia była zmiana struktury organizacyjnej i schematu organizacyjnego Biura Zarządu (...) S.A., które spowodowały zniesienie stanowiska: pełnomocnika zarządu do spraw handlu i konieczność odwołania udzielonego pełnomocnictwa. Wskutek nieprzyjęcia przez powoda warunków pracy zaproponowanych mu w wypowiedzeniu zmieniającym doszło do rozwiązania stosunku pracy.

Zdaniem Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia
ze szczególną sytuacją, kiedy to stanowisko, które zajmował powód zostało zlikwidowane,
a cały obszar handlu został przeniesiony do (...) S.A. Całą strukturę handlu z (...) S.A. przeniesiono wraz z pracownikami do (...) S.A., w związku z czym
w początkowym okresie nie znalazło się tam zatrudnienie dla powoda. Zaproponowano mu stanowisko głównego specjalisty w Zespole (...) w Biurze (...). Wynagrodzenie powoda na stanowisku pełnomocnika zarządu do spraw handlu wynosiło 12.810,00 zł, natomiast powodowi zaproponowano zatrudnienie na stanowisku głównego specjalisty
w Biurze (...) z miesięczną stawką płacy zasadniczej 3.540,00 zł wraz z premiami regulaminowymi, uznaniowymi, Kartą Górnika i innymi świadczeniami dodatkowymi wynikającymi z Regulaminu Wynagradzania Pracowników zatrudnionych
w Biurze Zarządu (...) S.A. Wynagrodzenie powoda na tym stanowisku istotnie odbiegało
od wynagrodzenia powoda na stanowisku pełnomocnika ds. Handlu.

Celem porozumienia z dnia 5 maja 2011r. była ochrona pracowników (...) S.A. przed utratą zatrudnienia w związku z upublicznieniem akcji spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych, a nie ochrona przed zmianą warunków zatrudnienia. Niewątpliwie zapis dotyczący ochrony przed wypowiedzeniem warunków pracy i płacy dotyczy składników wynagrodzenia gwarantowanych przez Układy Zbiorowe Pracy dla poszczególnych zakładów, stąd też ochrona przewidziana w porozumieniu obowiązuje do czasu wprowadzenia w życie jednolitego (...) dla wszystkich zakładów (...) S.A., chodzi tu
o wypłacanie dodatku typu 14 pensja, Barbórka, Karta Górnika i porozumienie to stanowiło gwarancję wypłaty tych składników wynagrodzenia, niezwykle istotnych dla pracowników spółki bo stanowiących istotny elementy ich wynagrodzenia.

Sąd Okręgowy podniósł, że dał wiarę w tej części zeznaniom świadka K. S., który brał udział z ramienia pracodawcy w rokowaniach stron Porozumienia z dnia
5 maja 2011r., a także był obecny przy sygnowaniu przedmiotowego Porozumienia Zbiorowego. Zeznania te logiczne i spójne dały podstawę do wyciągnięcia wniosków,
iż Porozumienie z dnia 5 maja 2011r. było porozumieniem gwarantującym pracownikom pracę, a także, aby warunki pracy pracowników, które były ustalone na mocy poprzednich układów zbiorowych nie uległy zmianie.

Sytuacja powoda z uwagi na likwidację stanowiska jest szczególna, z jednej strony brak było możliwości zaproponowania mu stanowiska o takiej samej randze, z drugiej brak było wolnego stanowiska w dziale, w którym powód widział dla siebie zatrudnienie tj. w dziale handlu. Powód oczekiwał na stanowisko w pionie handlu i mógłby pracować
na stanowisku głównego specjalisty w pionie handlu, taką propozycję pracy by przyjął.
Nie przyjął pracy w Dziale (...) z uwagi na drastyczne obniżenie jego miesięcznego wynagrodzenia. Jednakże w listopadzie 2016 r., a więc jeszcze w okresie wypowiedzenia powód otrzymał propozycję pracy na stanowisku głównego specjalisty w Pionie Handlu z wysokim już wynagrodzeniem, a więc propozycję pracy i stanowiska, które akceptował.
W ocenie Sądu Okręgowego odmowa przyjęcia takiego stanowiska nastąpiła z uwagi
na niechęć powoda powrotu do pracy do (...) S.A.

Na mocy Porozumienia z dnia 5 maja 2011 r. pozwany zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania w przypadku nie dotrzymania gwarancji zatrudnienia, a zatem w przypadku rozwiązania umowy o pracę w sytuacjach niewymienionych w porozumieniu, a więc
w sytuacji rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę. Nieprzyjęcie nowych warunków pracy i płacy skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę, ale należy mieć na uwadze, iż powód odmówił przyjęcia nowych warunków zatrudnienia zaproponowanych mu zgodnie z jego oczekiwaniami (główny specjalista do spraw handlu) bez uzasadnionych powodów. Sąd Okręgowy potraktował odmowę przyjęcia zmienionych warunków pracy przez powoda jako współprzyczynę rozwiązania stosunku pracy. Intencją pozwanego nie było zdaniem tego Sądu rozwiązanie stosunku pracy przez dokonanie wypowiedzenia zmieniającego, a tym samym naruszenie gwarancji zatrudnienia wynikających
z Porozumienia z dnia 5 maja 2011r. Nie można mówić o naruszeniu gwarancji zatrudnienia skoro powód odmówił przyjęcia nowych warunków zatrudnienia bez uzasadnionych powodów, a następnie odrzucił przedstawione mu oferty pracy.

Odmowę przyjęcia zmienionych warunków pracy przez powoda należy potraktować jako współprzyczynę rozwiązania stosunku pracy. Jednocześnie należy uznać, iż nie doszło do naruszenia gwarancji zatrudnienia zawartych w Porozumieniu z dnia 5 maja 2011 r. i brak jest podstaw do zasądzenia odszkodowania na podstawie powyższego porozumienia.

Dlatego też mając powyższe na uwadze Sąd ten oddalił powództwo, o kosztach orzekł po myśli art. 98 k.p.c. oraz § 2 pkt 7 i § 9.1 pkt 2 rozporządzenia MS z dnia 27 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. poz. 1804 ze zm.).

Na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążenia powoda kosztami sądowymi
z uwagi na to, iż dopiero w dniu 3 lipca 2017 r. powód rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając go co w całości
i zarzucając mu:

1)  naruszenie przepisów postępowania, które miały wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 217 § 2 k.p.c. poprzez dopuszczenie dowodu z zeznań świadka K. S.
na okoliczność intencji stron porozumienia z dnia 5 maja 2011 r., w przypadku, gdy wniosek dowodowy na ówczesnym etapie procedowania powinien zostać oddalony z uwagi
na prekluzję dowodową;

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegającej na zupełnym pominięciu części dowodów i twierdzeń przytoczonych w trakcie procesu przez stronę powodową oraz polegającej na fragmentarycznej ocenie zeznań świadków i powoda, co w konsekwencji doprowadziło do przyjęcia, że zamiarem pozwanej nie było definitywne zakończenie współpracy z powodem, a T. P. przyczynił się do rozwiązania stosunku pracy z (...) S.A.

2)  naruszenie prawa materialnego, tj.

- art. 42 § 2 k.p. poprzez zastosowanie nieprawidłowej jego wykładni, polegającej
na przyjęciu, że oferty pracy złożone przez pozwaną w dniu 4 listopada 2016 r. oraz w dniu
5 czerwca 2017 r. to propozycje nowych warunków zatrudnienia w rozumieniu przytoczonego przepisu, podczas gdy przedstawienie ofert we wskazanych datach było spóźnione, zatem nie mogło stanowić elementu oświadczenia woli pracodawcy wyrażonego
w wypowiedzeniu zmieniającym z dnia 10 sierpnia 2016 r.;

- art. 10 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, poprzez niewłaściwe zastosowanie orzeczeń dotyczących wskazanego przepisu do stanu fatycznego sprawy i uznanie, że w na skutek odmowy przyjęcia warunków pracy i płacy powód przyczynił się do rozwiązania stosunku pracy, co stanowi przeszkodę dla zasądzenia odprawy, podczas gdy roszczenie T. P. dotyczy odszkodowania wynikającego z regulacji Porozumienia z dnia 5 maja 2011 r. zatem jest świadczeniem niezwiązanym z przepisami tejże ustawy.

Z tych względów ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania na podstawie porozumienia z dnia 5 maja 2011 r. z ostrożności procesowej o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania sądowi i instancji oraz zasądzenie do pozwanej kosztów postepowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o oddalenie apelacji w całości
i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm prawem przepisanych, za obie instancje.

Na rozprawie z dnia 13 czerwca 2019 r. pełnomocnik pozwanej oświadczył, że nie ma zastrzeżeń do żądania kwoty roszczenia sprecyzowanej przez powoda w piśmie z dnia
6 grudnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda zasługuje na uwzględnienie w całości.

Sąd Apelacyjny podziela w całości i przyjmuje za swoje ustalenia faktyczne dokonane w niniejszej sprawie przez Sąd Okręgowy i czyni je swoimi bez potrzeby dokonania zmian
w powyższym zakresie, lecz nie podziela dokonanej na ich podstawie oceny prawnej.

Spór dotyczył ustalenia czy powodowi należne jest odszkodowania w związku
z treścią porozumienia z dnia 5 maja 2011 r., które stanowi gwarancję zatrudnienia dla wszystkich pracowników (...) S.A. do czasu wypowiedzenia jednolitego (...)
dla wszystkich (...) S.A.

Sąd Apelacyjny miał na uwadze, że zgodnie z treścią porozumienia zbiorowego z dnia 5 maja 2011 r. zawartego w trybie art. 9 § 1 k.p. pomiędzy Zarządem (...) S.A. a organizacjami Związków Zawodowych działającymi w (...) S.A. dotychczasowe warunki umów o pracę pracowników zakładów (...) S.A. nie ulegają zmianom i nie będą podlegać wypowiedzeniem do czasu zarejestrowania i wdrożenia w życie jednolitego (...) dla Pracowników (...). (§ 1 ust. 1). Nadto okres gwarancji zatrudnienia dla pracowników (...) S.A. wynosi 10 lat, licząc od dnia w którym dokonane zostało upublicznia akcji (...) S.A. powyższe gwarancje są bezwzględnymi gwarancjami zatrudnienia (§ 3 ust. 1). W przypadku niedotrzymania przez pracodawcę gwarancji zatrudnienia, pracodawca jest zobowiązany do wypłaty niezależnie od innych świadczeń przysługujących zgodnie z przepisami prawa pracy, odszkodowanie w wysokości odpowiadającej iloczynowi przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (ze wszystkimi elementami płacowymi między innymi Barbórka, XIV – tka, węgiel) w (...).S.A. w roku poprzedzającym rozwiązanie stosunku pracy i liczby miesięcy, które pozostają do upływu okresu gwarancji zatrudnienia. W przypadku pracowników administracji pracodawca wypłaci odszkodowanie nie większe niż 60 miesięcznych średnich wynagrodzeń (...) S.A.
(§ 3 ust. 2).

W ocenie Sądu Apelacyjnego wykładnia autentyczna powyższych uregulowań łączących strony nie pozostawia wątpliwości, że obejmuje swoim zakresem także powoda, gdyż do rozwiązania z nim stosunku pracy doszło na skutek odmowy przyjęcia zaproponowanych mu warunków pracy i płacy w trybie art. 42 § 3 k.p.

Powyższe wnika z faktu, jak prawidłowo ustalił Sąd Okręgowy, iż pismem z dnia
4 sierpnia 2016 r. wypowiedziano powodowi umowę o pracę w części dotyczącej stanowiska i wynagrodzenia z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął
w dniu 30 listopada 2016 r. a powód nie przyjął zaproponowanych mu nowych warunków pracy i płacy na stanowisku głównego specjalisty w Biurze (...)
z kategorią zaszeregowania 15, miesięczną stawką płacy zasadniczej 3.540 zł wraz
z premiami regulaminowymi, uznaniowymi, kartą górnika i innymi świadczeniami dodatkowymi wynikającymi z Regulaminu Wynagradzania Pracowników zatrudnionych
w Biurze Zarządu (...) S.A.

Nie ulega wątpliwości, że przyczyną wypowiedzenia dotychczasowych warunków zatrudnienia była zmiana struktury organizacyjnej i schematu organizacyjnego Biura Zarządu (...) S.A., które spowodowały zniesienie stanowiska „pełnomocnika zarządu do spraw handlu” i wynikła z tego konieczność odwołania udzielonego pełnomocnictwa.

Sąd Apelacyjny dokonując prawnej oceny odmowy przyjęcia przez powoda zaproponowanego stanowiska miał na uwadze, że odmowa przyjęcia nowych warunków pracy i płacy zaoferowanych przez pozwanego w wypowiedzeniu zmieniającym, która doprowadziła do rozwiązana stosunku pracy z upływem dokonanego przez pracodawcę wypowiedzenia zmieniającym (art. 42 § 3 zdanie pierwsze k.p.) nie mieści się w zamkniętym katalogu „pakietowym” okoliczności wyłączających prawo do otrzymania odszkodowania objętego treścią § 3 pkt 3 porozumienia z dnia 5 maja 2011 r. o którym mowa wyżej. Podkreślić należy, że powód nie uzyskałby prawa do odszkodowania tylko w razie wyraźnego zapisu, że świadczenie takie nie przysługuje pracownikom, którzy bez usprawiedliwionych przyczyn odmówią przyjęcia warunków pracy lub płacy zaproponowanych mu przez pracodawcę w wypowiedzeniu zmieniającym.

W niniejszej sprawie powód nie dokonał bezzasadnej lub nie usprawiedliwionej odmowy przyjęcia nowych warunków pracy lub płacy zawartych w wypowiedzeniu zmieniającym.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego pojawił się akceptowany przez Sąd Apelacyjny pogląd zgodnie z którym „ pracodawca w ramach gwarancji trwałości zatrudnienia
i nierozwiązywania stosunku pracy w uzgodnionym okresie nie zawsze może zapewnić (zagwarantować) niezmienialność dotychczasowych warunków zatrudnienia, ale takie rozumienie gwarancji zatrudnienia, dopuszczających możliwość dokonywania wypowiedzeń zmieniających pracownikom, powinno być jednoznacznie ustanowione w porozumieniu „pakietowym” lub możliwe do uzyskania w drodze niebudzącej wątpliwości wykładni postanowień konkretnego zbiorowego porozumienia prawa pracy. (por wyrok SN z dnia
25 lutego 2009 r., sygn. akt II PK 178/09 Lex numer 736727)

W rozpoznawanej sprawie takich zastrzeżeń nie zawarto w porozumieniu zbiorowym z dnia 5 maja 2011 r. za czym przemawia jednoznaczne, stanowcze i niebudzące wątpliwości interpretacyjnych postanowienia § 1 ust. 1 w związku z § 3 ust. 2 pakietu porozumienia zbiorowego z dnia 5 maja 2011 r. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie ulega wątpliwości,
że wobec powoda nie zachodzi żaden z przypadków stypizowanych w katalogu zamkniętym w § 3 porozumienia z 5 maja 2011 r.

Niewątpliwe przyjęcie przez powoda zaproponowanych mu przez pozwanego nowych warunków pracy i płacy w porozumieniu zmieniającym z 4 lipca 2016 r. byłoby niekorzystne w stosunku do tych warunków pracy, jakie uprzednio wynikały z zatrudnienia na stanowisku pełnomocnika zarządu do spraw handlu w Biurze Zarządu (...) S.A.

Sąd Apelacyjny odmiennie od oceny prawnej dokonanej przez Sąd Okręgowy uznał, że nowe warunki wynagrodzenia stanowią rażące obniżenie wysokości wynagrodzenia przez obniżenie kwoty zaszeregowania wynagrodzenia z 12.810 zł do stawki płacy zasadniczej 3.540 zł miesięcznie a powód mógł odmówić pracy na nowo zaproponowanym mu stanowisku głównego specjalisty w Biurze (...).

Nie ma racji Sąd Okręgowy, że powód bez uzasadnionych powodów odmówił przyjęcia pracy na stanowisku głównego specjalisty do spraw handlu. Odmowa przyjęcia nowych warunków pracy i płacy należy ocenić jako uzasadnioną, gdyż nowe stanowisko pracy zaproponowane powodowi nie odpowiadało dotychczasowemu doświadczeniu zawodowemu powoda, było dla niego poniżające biorąc pod uwagę przebieg zatrudnienia
u pozwanego. Nadto przy ocenie odmowy przyjęcia przez powoda nowych warunków pracy
i płacy Sąd Okręgowy nieprawidłowo ocenił okoliczność, że pozwana przeniosła „dział handlu” ze spółki zależnej - (...) S.A. do (...) SA. natomiast powód nie otrzymał propozycji pracy w dotychczasowym dziale.

Umknęło uwadze Sądowi I instancji, że pismem z dnia 7 października 2016 r. pozwany zwolnił powoda z obowiązku świadczenia pracy w okresie od 12 października
do 30 listopada 2016 r. oraz wezwał powoda do wykorzystania 3 dni zwolnienia
na poszukiwanie pracy zgodnie z art. 37 k.p. Tym samym należało uznać, że rzeczywistą wolą pozwanego po złożeniu przez powoda oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy i płacy był zamiar pozbycia się powoda jako pracownika przez zaoferowanie mu nowych warunków pracy i płacy, które nie mogły być uznane
za atrakcyjne przez powoda w strukturze organizacyjnej pozwanego. Powód mógł pozostawać w usprawiedliwionym przekonaniu, że wskutek otrzymania powyższego pisma
z 7 października 2016 r. stał się w oczach pozwanego osobą nieprzydatną dla pracodawcy
i nie mógł oczekiwać na dalsze propozycje lepszych warunków pracy i płacy.

Sąd Apelacyjny odmiennie od oceny prawnej dokonanej przez Sąd Okręgowy uznał, także, że nowe propozycje pracy z dnia 4 listopada 2016 r. i z dnia 5 czerwca 2017 r. złożone powodowi nie były propozycjami w rozumieniu art. 42 § 3 k.p. i należy je potraktować jako odrębne oferty pracy, które nie mogły konwalidować skutków wypowiedzenia zmieniającego z 4 sierpnia 2016 r.

Z omówionych wyżej względów Sąd Apelacyjny uznał, że z okoliczności sprawy
w szczególności z zaproponowanych powodowi nowych warunków pracy i płacy z dnia
6 sierpnia 2016 r. wynika, że rzeczywistą wolą pozwanego jako pracodawcy nie było kontynuowanie z nim stosunku pracy na innym stanowisku, lecz jego definitywne zakończenie. Zaproponowane powodowi stanowisko istotnie odbiegało od wynagrodzenia jakie otrzymywał na dotychczasowym stanowisku a odmowa przyjęcia nowych warunków pracy i płacy nie stanowi jak wadliwe przyjął Sąd Okręgowy współprzyczyny rozwiązania stosunku pracy.

W ocenie Sądu Apelacyjnego skorzystanie przez powoda z uprawnień pracowniczych wynikających z porozumienia zbiorowego z dnia 5 maja 2011 r. zawartego w trybie art. 9
§ 1 k.p. pomiędzy Zarządem (...) S.A. a organizacjami Związków Zawodowych działających w (...) S.A. nie stanowi naruszenia zasad współżycia społecznego, skoro powód sam nie miał wpływu na treść uregulowań z których wywodzi skutek prawny. Nadto nie można uznać za nadużycie prawa niepodlegające ochronie skorzystanie przez powoda z zagwarantowanego przepisami prawa pracy (art. 42 k.p.) prawa odmowy przyjęcie nowych warunków zatrudnienia zaproponowanych przez pracodawcę w wypowiedzeniu zmieniającym.

Z tych względów Sąd Apelacyjny uznał, że wskutek odmowy przyjęcia przez powoda zaproponowanych mu warunków pracy i płacy z 6 sierpnia 2016 r. doszło z mocy prawa do ustania (rozwiązania) dotychczasowej umowy o pracę na podstawie art. 42 § 3 k.p
a powodowi należne jest odszkodowanie, o którym mowa w § 3 ust. 2 porozumienia zbiorowego z 5 maja 2011 r.

Podkreślić należy, że na rozprawie z dnia 13 czerwca 2019 r. pełnomocnik pozwanego oświadczył, że nie ma zastrzeżeń do sprecyzowanej przez powoda w piśmie z dnia 6 grudnia 2016 r. kwoty roszczenia.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na mocy art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak
w pkt 1 sentencji wyroku.

W konsekwencji należało zmienić zaskarżony wyrok w pkt 2 przyjmując, że pozwany powinien ponieść koszty procesu za I instancję jako strona przegrywająca ostatecznie spór sądowy – art. 98 § 1 i §3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt. 7 w zw. z § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 lipca 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98
§ 1 i § 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 7 w zw. z § 9 ust. 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 lipca 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie - pkt 3 sentencji wyroku oraz na mocy art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku kwotę 27.378 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych – pkt 4 sentencji wyroku.

/-/ Marek Żurecki /-/ Tadeusz Szweda /-/ Marek Procek

Sędzia Przewodniczący Sędzia