Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 28 czerwca 2022 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: sędzia SA Piotr Pośpiech

sędzia SA Marcin Ciepiela

sędzia SA Wiesław Kosowski (spr.)

Protokolant: Damian Skril

po rozpoznaniu w sprawie S. Ł.

skargi na przewlekłość w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Bielsku - Białej sygn. akt III K 23/18 (uprzednio sygn. akt III K 89/13, III K 116/10 oraz III K 81/07) i Sądem Apelacyjnym w Katowicach, sygn. akt II AKa 255/22 (poprzednio sygn. akt II AKa 251/17 oraz II AKa 9/20),

na postawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie
prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2018 r., poz. 75 j.t. ze zm.) oraz art. 8 ust. 2 cyt. ustawy w zw. z art. 624 § 1 k.p.k.

postanawia

1. skargę oddalić;

2. kosztami postępowania w przedmiocie skargi obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Skargą z dnia 19 kwietnia 2022 roku oskarżony S. Ł. wniósł
o stwierdzenie przewlekłości postępowania karnego toczącego się przed Sądem Okręgowym w Bielsku – Białej sygn. akt III K 23/18 oraz przed Sądem Apelacyjnym w Katowicach II AKa 255/22 oraz odszkodowanie w kwocie 50.000 złotych. Na uzasadnienie wskazał, że w sprawie nie może zapaść prawomocny. Sprawa pierwotnie wpłynęła do sądu w 2006 roku i do tego czasu już kilkukrotnie zwracano sprawę do Sądu I instancji, a obecnie po uchyleniu wyroku przez Sąd Najwyższy w dniu 22 marca 2022 roku, sprawa jest w dalszym ciągu nie rozstrzygnięta. Przewlekłość postępowania miała wpływ na brak możliwości orzeczenia wyroku łącznego oraz na brak możliwości odbywania kary w zakładzie karnym typu półotwartego.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej w piśmie z dnia 21 czerwca 2022 roku wniósł o oddalenie skargi, podnosząc, że Sąd Apelacyjny w Katowicach rozpoznawał skargę oskarżonego S. Ł., i postanowieniem z dnia 22 stycznia 2019 roku sygn. akt II S 55/18 stwierdził, że w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Bielsku – Białej, sygn. akt III K 23/18 (uprzednio sygn. akt III K 89/13, III K 116/10 oraz III K 81/07) w okresie od 11 września 2013 r. do 14 grudnia 2016 r. nastąpiła przewlekłość postępowania oraz przyznał wnoszącemu skargę S. Ł. od Skarbu Państwa sumę pieniężną w wysokości 4.800 złotych. W pozostałym zakresie oddalił skargę. Natomiast w dalszym okresie brak jest w jego ocenie okoliczności świadczących o przewlekłości postępowania. Wskazał, że postępowanie prowadzone po zwrocie akt z Sądu Apelacyjnego w Katowicach i zarejestrowaniu sprawy pod sygn. akt III K 23/18 toczyło się sprawnie, kolejne terminy wyznaczane były bez zbędnej zwłoki, dwa razy w miesiącu, a znaczna ilość świadków, których należało przesłuchać determinowała konieczność wyznaczania wielu rozpraw. Ponadto część świadków nie stawiała się na rozprawy, na co sąd reagował właściwie ustalając miejsca pobytu, doręczając wezwania przez Policję i nakładając kary pieniężne za nieusprawiedliwione niestawiennictwo.

Prezes Sądu Apelacyjnego w Katowicach w piśmie z dnia 14 czerwca 2022 roku wniósł o oddalenie skargi w całości jako niezasadnej. W uzasadnieniu podniósł, że dotychczasowy przebieg postępowania odwoławczego świadczy o jego prawidłowym przebiegu i nie wykazuje cech przewlekłości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skargę S. Ł. należało oddalić jako niezasadną.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym
lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej
zwłoki (Dz. U. z 2018 r. poz. 75 j.t. ze zm.), zwanej dalej ustawą, strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie trwa dłużej, niż jest to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla jej rozstrzygnięcia. O przewlekłości postępowania decyduje zatem ocena całego okresu podejmowania czynności przez dany sąd lub prokuraturę, a zachodzi wtedy, gdy okres ten przekracza rozsądne granice, przy uwzględnieniu terminowości i prawidłowości podjętych czynności, charakteru sprawy, stopnia faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenia dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowania się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (art. 2 ust. 2 tej ustawy). Jest więc również pojęciem, które zawsze musi być odnoszone do konkretnych realiów sprawy i przyjętego trybu postępowania. Jedynie nadmierne odstępstwa od czasu koniecznego do wykonania określonych czynności procesowych, prac i procedur mogą być uznawane za tworzące stan nieuzasadnionej zwłoki, o jakim mowa w ustawie.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że niniejsze postępowanie sądowe toczące się przed Sądem Okręgowym w Bielsku - Białej sygn. akt III K 23/18 (uprzednio sygn. akt III K 89/13, III K 116/10 oraz III K 81/07) było już przedmiotem kontroli Sądu Apelacyjnego pod kątem wystąpienia przewlekłości, wskutek czego postanowieniem z dnia 6 lutego 2013 roku, sygn. akt II S 81/12, stwierdzono jej wystąpienie w okresie od dnia 18 kwietnia 2011 roku do dnia 6 marca 13 czerwca 2013 roku i przyznano skarżącemu S. Ł. od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej ) sumę pieniężną w kwocie 4.000 złotych, a w pozostałej części skargę oddalono. Na skutek złożenia kolejnej skargi przez S. Ł. z dnia 5 listopada 2018 roku, ponownie badano pod kątem przewlekłości postępowanie sądowe toczące się przed Sądem Okręgowym w Bielsku - Białej sygn. akt III K 23/18 (uprzednio sygn. akt III K 89/13, III K 116/10 oraz III K 81/07). W związku z powyższym w dniu 22 stycznia 2019 roku wydano postanowienie sygn. akt II S 55/18, gdzie stwierdzono wstąpienie przewlekłości postępowania w okresie od dnia 11 września 2013 roku do dnia 14 grudnia 2016 i przyznano skarżącemu S. Ł. od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej ) sumę pieniężną w kwocie 4.800 złotych, a w pozostałej części skargę oddalono

W postępowaniu pod sygn. akt. II S 55/18 badaniu podlegał okres od 18 kwietnia 2011 roku, do dnia 21 lutego 2018 roku. Sprawa prowadzona przez Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej pod sygn. akt III K 89/13 została zakończona wyrokiem z dnia 14 grudnia 2016 r. sygn. akt III K 89/13. Wyrokiem z dnia 16 listopada 2017 r., sygn. akt II AKa 251/17, Sąd Apelacyjny w Katowicach uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Bielsku – Białej do ponownego rozpoznania. Po zwrocie akt w dniu 21 lutego 2018 roku sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą III K 23/18. Z tego powodu obecnie Sąd Apelacyjny w Katowicach skupił się na badaniu okresu, który upłynął pomiędzy dniem 21 lutego 2018 roku, a 19 kwietnia 2022 roku, a więc dniem wniesienia kolejnej skargi przez S. Ł..

Analiza postępowania przed Sądem Okręgowym w Bielsku - Białej sygn. akt III K 23/18 (uprzednio sygn. akt III K 89/13, III K 116/10 oraz III K 81/07) od dnia 21 lutego 2018 roku, a następnie przed Sądem Apelacyjnym w Katowicach, sygn. akt II AKa 255/22 (poprzednio sygn. akt II AKa 251/17 oraz II AKa 9/20), dokonana przez pryzmat przywołanych wyżej kryteriów, nie pozwala na stwierdzenie, iż jest ono dotknięte wadą przewlekłości.

W dniu 21 lutego 2018 roku akta zwrócono do Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej i zarządzeniem z dnia 27 lutego 2018 roku wpisano sprawę pod sygn. III K 23/18. W dniu 2 marca 2018 roku wylosowano sędziego referenta, który zarządzeniem z dnia 23 kwietnia 2018 roku wyznaczył termin rozprawy na dzień 30 maja 2018 roku. Następnie termin ten został odwołany z powodu ważnych spraw rodzinnych sędziego i wyznaczono nowy termin na dzień 25 czerwca 2018 roku. W tym dniu z powodu braku zwrotnego potwierdzenia odbioru zawiadomienia przez jednego z pokrzywdzonych rozprawę odroczono do dnia 30 lipca 2018 roku kiedy to otwarto przewód sądowy i oskarżeni składali wyjaśnienia, co kontynuowano w dniu 17 września 2018 roku, przy czym w okresie od 1 sierpnia do 5 września sędzia referent przebywał na urlopie wypoczynkowym. Na rozprawie w dniu 8 października 2018 roku przystąpiono do przesłuchiwania świadków, co kontynuowano na rozprawie w dniach 30 października 2018 roku, 29 listopada 2018 roku, 11 i 18 grudnia 2018 roku, 3 i 16 stycznia 2019 roku, 4 i 21 lutego 2019 roku ,7 i 28 marca 2019 roku, 11 i 29 kwietnia 2019 roku, 15 i 30 maja 2019 roku, 5 i 10 czerwca 2019 roku, 11 i 12 lipca 2019 roku, 29 sierpnia 2019 roku oraz 29 września 2019 roku. Na ostatnim terminie zamknięto przewód sądowy i z uwagi na zawiłość sprawy odroczono ogłoszenie wyroku do dnia 10 października 2019 roku, kiedy to zapadł wyrok, którym oskarżony S. Ł. został uznany winnym popełnienia zarzucanych mu czynów, za co wymierzono mu karę łączną 4 lat pozbawienia wolności, z zaliczeniem na jej poczet okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie oraz karę łączną grzywny w wymiarze 120 stawek dziennych przyjmuj wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 zł.

Wniosek o sporządzenie na piśmie uzasadnienia wyroku wpłynął w dniu 11 października 2019 roku, przy czym akta wraz z wnioskiem doręczono sędziemu w dniu 21 października 2019 roku, z uwagi na jego urlop w okresie od 11 do 20 października 2019 roku. Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem został doręczony oskarżonemu w dniu 27 listopada 2019 roku, a jego obrońcy w dni 10 grudnia 2019 roku. Osobista apelacja została wywiedziona przez oskarżonego w dniu 10 grudnia 2010 roku. Jego obrońca złożył apelacje w dniu 24 grudnia 2019 roku. Na skutek złożonych apelacji, sprawa została przekazana do Sadu Apelacyjnego w Katowicach i zarejestrowana w dniu 8 stycznia 2020 roku pod sygn. akt II AKa 9/20. Tego samego dnia wylosowano sędziego referenta. W związku z wypożyczeniem akt sprawy przez Sąd Okręgowy w Bielsku Białej w 22 stycznia 2020 roku na okres 7 dni, losowanie dalszego składu sędziowskiego odbyło się w dniu 4 lutego 2020 roku. Ze względu na wniosek sędziego referenta z dnia 9 marca 2020 roku o wyłącznie sędziego, Sąd Apelacyjny w Katowicach postanowieniem z dnia 17 marca 2020 roku sygn. akt II AKa 9/20 wyłączył od rozpoznania sprawy sędziego Sądu Apelacyjnego w Katowicach Beatę Basiurę. W dniu 20 marca 2020 roku wylosowano nowego referenta w sprawie oraz pozostałych członków składu sędziowskiego. Po zapoznaniu się ze sprawą nowy referent w sprawie złożył wniosek o wyłącznie od rozpoznania sprawy. Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2020 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach sygn. akt II AKa 9/20 wyłączył od rozpoznania sprawy sędziego Sądu Apelacyjnego w Katowicach Iwonę Hyłę. W dniu 17 czerwca 2020 roku wylosowano nowego referenta w sprawie oraz pozostałych członków składu sędziowskiego. Po analizie sprawy i zebranych danych o karalności, ustalano termin rozprawy apelacyjnej na 19 listopada 2020 roku. Sąd z uwagi na zawiłość sprawy odroczył wydanie wyroku do dnia 3 grudnia 2020 roku.

W dniu 3 grudnia 2020 roku ogłoszono wyrok, którym zmieniono w części wyrok dotyczący oskarżonego A. F., a w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymano w mocy. W dniu 4 grudnia 2020 roku obrońca oskarżonego S. Ł. złożył wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 grudnia 2020 roku sygn. akt II AKa 9/20. Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem został doręczony oskarżonemu i jego obrońcy w dniu 3 lutego 2021 roku. W dniu 4 marca 2021 roku obrońca oskarżonego złożył kasacje od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia z dnia 3 grudnia 2020 roku sygn. akt II AKa 9/20. W dniu 1 kwietnia 2021 roku kasacja została przyjęta i akta sprawy zostały przedstawione Sądowi Najwyższemu Izba Karna w Warszawie. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt IV KK 259/21/W dniu 22 marca 2022 roku Sąd Najwyższy wydał wyrok w którym uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach co do punkt 2 w tej części tego rozstrzygnięcia, w której utrzymano w nim w mocy rozstrzygnięcie o karzę łącznej co do oskarżonego S. Ł. (pkt 11 wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej) oraz w zakresie skazania za czyn opisany w punkcie IX części wstępnej wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej(pkt 10 wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej) i w tym zakresie sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach w postępowaniu odwoławczym.

Po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania w dniu 24 maja 2022 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach zarejestrował sprawę pod sygn. akt II AKa 255/22. Następnego dnia wylosowano sędziego referenta oraz skład orzekający w sprawie.

Analizując powyższy tok postępowania sądowego nie sposób stwierdzić, aby przebieg postępowania prowadzonego pod sygn. akt III K 23/18 został zakłócony przez okresy nieuzasadnionej bezczynności sądu lub by czynności były podejmowane nieterminowo. Terminy rozprawy początkowo wyznaczane były raz w miesiącu, to od chwili zakończenia składania wyjaśnień przez oskarżonych, terminy wyznaczane były 2 razy w miesiącu (za wyjątkiem listopada 2018 roku oraz sierpnia i września 2019), przy czym na rozprawie 29 września 2019 roku zamknięto przewód sądowy, a 10 października 2019 roku wydano wyrok w sprawie. Nie sposób zatem przyjąć, by na tym etapie postępowania doszło do przewlekłości postępowania w rozumieniu ustawy o skardze. W sposób prawidłowy i uwzględniający dotychczasowy czas trwania postępowania planowane były terminy rozpraw, a ich wykorzystanie, uwzględniając ilość wzywanych na każdy termin świadków, było zdaniem Sądu Apelacyjnego efektywne. Z 25 zaplanowanych rozpraw nie odbyły się tylko 2 i to z przyczyn obiektywnych. Jednocześnie sąd właściwie dyscyplinował niestających świadków, nakładając na nich kary pieniężne.

Postępowania odwoławcze w Sądzie Apelacyjnym w Katowicach, sygn. akt II AKa 9/20, również było prowadzone sprawnie i bez przewlekłości. Pomiędzy wpływem akt do sądu, a wydaniem wyroku przez sąd odwoławczy w upłynęło około jedenastu miesiącu, jednak okres ten został wydłużony poprzez dwukrotną zmianę referenta w sprawie i wyłączenie uprzednio wylosowanych sędziów od rozpoznania przedmiotowej sprawy. Natomiast postępowanie w Sądzie Apelacyjnym w Katowicach, sygn. akt II AKa 255/22 po częściowym uchyleniu wyroku przez Sąd Najwyższy, także nie było prowadzone przewlekle. W sprawie wyznaczono referenta, a obecnie oczekiwane jest wyznaczenie terminu rozprawy. Akta zawierają obecnie 70 tomów, co musi wywiązać się z odpowiednim czasem na zapoznanie się ze sprawą przez nowego sędziego referenta. Dodać trzeba, że sam fakt dwukrotnego uprzedniego uchylenia wyroków sądów I instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, a także częściowego uchylenia wyroku Sądu Apelacyjnego przez Sąd Najwyższy w sposób oczywisty wydłuża czas trwania postępowania i nie stanowi czynnika powodującego jego przewlekłość.

Skarżący S. Ł. w istocie nie wskazał w czym upatruje naruszenia jego prawa do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w tym okresie, poza ogólnym wskazaniem długiego czasu prowadzenia postępowania, co z kolei rodziło konieczność jego stawiennictwa na kolejnych rozprawach. Przypomnieć należy, że w postępowaniu dotyczącym skargi na przewlekłość postępowania sądowego bada się, czy istotnie postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne do jego zakończenia oraz ocenia terminowość i prawidłowość wykonanych czynności sądowych. W tym postępowaniu sąd nie ocenia słuszności wydanego w sprawie rozstrzygnięcia.

Reasumując, Sąd Apelacyjny w Katowicach nie podzielił stanowiska wyrażonego przez skarżącego S. Ł. i złożoną przez niego skargę oddalił stwierdzając, że nie wykazano przewlekłości postępowania sądowego, którego przesłanki są określone w przepisie art. 2 przedmiotowej ustawy. Terminowość i prawidłowość czynności podjętych zarówno przez Sąd Okręgowy w Bielsku Białej jak i Sąd Apelacyjny w Katowicach w badanym okresie, nie budzi bowiem uwag oraz zastrzeżeń.

Kosztami postępowania sądowego, w oparciu o powołane w części wstępnej przepisy, obciążono Skarb Państwa.

Wobec powyższego orzeczono o treści, jak w części dyspozytywnej postanowienia.

SSA Marcin Ciepiela SSA Piotr Pośpiech SSA Wiesław Kosowski

ZARZĄDZENIE

1. Odpis postanowienia doręczyć:

- skarżącemu S. Ł.

- Prezesowi Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej;

- Prezesowi Sądu Apelacyjnego w Katowicach.

2. Zwrócić akta sprawy.

Katowice, dnia 28 czerwca 2022 roku