Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 11 grudnia 2008 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący- Sędzia: SSA Wojciech Kopczyński

Protokolant: Agnieszka Przewoźnik

przy udziale Prokuratora Prok. Kraj. del. do Prok. Apel. Przemysława Piątka

po rozpoznaniu w sprawie S. J.

skazanego za przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. przy zast. art. 91 § 1 k.k.

zażalenia wniesionego przez skazanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Częstochowie

z dnia 6 października 2008 roku, sygn. akt III Wz 593/08

w przedmiocie odmowy udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w., art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 626 § 2 k.p.k.

p o s t a n a w i a

1.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie,

2.  zasądzić od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Częstochowie) na rzecz adw. A. Z. – Kancelaria Adwokacka w K. kwotę 146,40 zł (sto czterdzieści sześć złotych i 40/100), w tym 22% podatku VAT, tytułem kosztów obrony z urzędu,

3.  zwolnić skazanego od zapłaty kosztów sądowych postępowania w przedmiocie warunkowego przedterminowego zwolnienia.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Częstochowie odmówił skazanemu S. J. warunkowego przedterminowego zwolnienia uznając, że zmienne zachowanie skazanego, brak samodyscypliny i samokontroli nie pozwalają na postawienie względem niego pozytywnej prognozy kryminologiczno – społecznej.

Na postanowienie to zażalenie złożył skazany podnosząc, iż był wielokrotnie nagradzany za swoje zachowanie w zakładzie karnym, które w ostatnim czasie uległo zdecydowanej poprawie. Ponadto wskazał, iż z orzeczonej kary odbył jej znaczną część, a czynów za które został skazany dopuścił się w młodym wieku.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wniesione przez skarżącego zażalenie nie jest trafne.

W sprawie niniejszej Sąd Okręgowy w sposób poprawny dokonał ustaleń faktyczno – prawnych, wskazując na brak okoliczności wymienionych w art. 77 § 1k.k., umożliwiających skorzystanie przez skazanego z dobrodziejstwa warunkowego zwolnienia. Sąd może warunkowo zwolnić skazanego z odbycia reszty kary wyłącznie wtedy, gdy zachodzi jednoznacznie pozytywna prognoza kryminologiczna, tzn. gdy postawa skazanego, jego właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed i po dokonaniu przestępstwa oraz zachowanie w czasie odbywania kary, jak również okoliczności popełnienia przestępstwa uzasadniają przekonanie, iż w trakcie odbywania kary nastąpiła trwała i pozytywna zmiana zachowania skazanego, co gwarantuje, iż po zwolnieniu będzie on przestrzegał porządku prawnego i nie popełni przestępstwa.

Argumentacja, jaką naprowadza skarżący we wniesionym zażaleniu nie przekonuje tut. Sądu, iż daje ona aktualnie dostateczną gwarancję przestrzegania prawa w wypadku wcześniejszego opuszczenia jednostki penitencjarnej. Po pierwsze wskazać należy, iż postępowanie skazanego w trakcie odbywania kary nie wskazuje na to, by proces resocjalizacji przebiegał bez zakłóceń. Nie sposób nie zauważyć, iż skazany w warunkach izolacji przebywa od 2003r. i całokształt jego zachowania ocenić należy jako zmienny. Skazany bowiem nie zawsze przestrzegał panujących tam zasad i wielokrotnie dopuszczał się przewinień dyscyplinarnych, za które to częściowo był karany. Wspomnieć należy, iż także w ostatnim okresie czasu skazany, odbywając karę w zakładzie typu półotwartego w dniu 4 stycznia 2008r. posiadał nielegalnie telefon komórkowy, a w dniu 14 września 2008r. zakłócał spokój. Powyższe przekroczenia skutkowały dyscyplinarnym ukaraniem, a to pierwsze skierowaniem go do zakładu typu zamkniętego. Stwierdzić zatem należy, iż tego typu zachowania skazanego, przy równoczesnym uzyskiwaniu nagród regulaminowych świadczą o jego nieodpowiedzialności, braku samodyscypliny i niekonsekwencji w procesie resocjalizacji. W tej sytuacji potrzeba kontynuacji oddziaływań resocjalizacyjnych
w warunkach izolacji wydaje się być nieodzowna.

Na koniec w związku wyznaczeniem skazanemu na etapie postępowania wykonawczego obrońcy z urzędu, a więc wygenerowaniem pewnych wydatków, należało rozstrzygnąć kto ponosi koszty sądowe. W związku z tym problemem należało jednak poczynić kilka uwag ogólniejszej natury. Przede wszystkim przypomnieć trzeba, że określony w art. 626 § 1 k.p.k. obowiązek rozstrzygnięcia o kosztach procesu rozciąga się też na postępowanie wykonawcze (art. 1 § 2 k.k.w.). O rozstrzygnięciu o kosztach postępowania wykonawczego mówi wprost art. 626 § 2 k.p.k. zaznaczając, że orzeczenie w tym przedmiocie wydaje odpowiednio sąd pierwszej instancji lub sąd odwoławczy, tzn. ten sąd przed którym te koszty powstały. W związku z powyższym w orzeczeniach zapadających na etapie postępowania wykonawczego zarówno sądy pierwszej instancji, jak i drugiej instancji powinny określać nie tylko zasadę ponoszenia kosztów, ale i ich wysokość.

Najczęściej będą to nieznaczne kwoty stanowiące wydatki związane z wykonaniem orzeczenia (art. 618 § 1 pkt 6 k.p.k.), takie jak przykładowo ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism, który aktualnie wynosi 20 złotych. Wydatki te wykładane są tylko tymczasowo przez Skarb Państwa także i w tym stadium procesu.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że opłaty uiszczane od wniosków i próśb wnoszonych przez strony po uprawomocnieniu się orzeczenia, choć są kosztami sądowymi, to za wyjątkiem opłaty od wniosku o wznowienie, nie podlegają zwrotowi, choćby wniosek został uwzględniony na korzyść wnioskodawcy.

Wracając do wydatków należy zauważyć, że nieraz mogą być wyższe, zwłaszcza wtedy, gdy na tym etapie procesu sąd sięga po opinie biegłych, wyznacza skazanym obrońców z urzędu, czy też zarządza sprowadzenie osadzonych na posiedzenie wykonawcze. Wtedy to potrzeba orzeczenia o wydatkach postępowania wykonawczego staje się koniecznością.

Tymczasem w wielu sprawach sądy poprzestają na wydaniu w trybie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. Nr 49, poz. 223 z 1983r. z późn. zm.) w zw. z art. 623 k.p.k. postanowień o zwolnieniu skazanych od wyłożenia kosztów podlegających uiszczeniu przy wnoszeniu pism procesowych, takich jak przykładowo wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie, czy przerwę w karze. Natomiast zapominają wypowiedzieć się co do wydatków postępowania wykonawczego w orzeczeniach zapadających po rozpoznaniu wspomnianych wniosków najczęściej związanych z przerwaniem ciągłości odbywanej kary pozbawienia wolności. Nie określają kto i w jakiej wysokości ponosi te wydatki. Wynika to, albo z faktu, że sądy bardzo rzadko obciążają skazanych wydatkami w postępowaniu wykonawczym, albo z błędnego założenia, że owo zwolnienie od wyłożenia kosztów podlegających uiszczeniu, wydane w trybie art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych w zw. z art. 623 k.p.k., dotyczy też wydatków i rozciąga się na całe postępowanie wykonawcze.

Tymczasem zwolnienie w trybie art. 17 ust. 1 cytowanej ustawy w zw. z art. 623 kpk ma jedynie charakter wstępny i dopiero w orzeczeniu kończącym postępowanie orzeka się definitywnie, ostatecznie o wydatkach postępowania wykonawczego, a więc o tym czy ponosi je skazany, a jeśli tak to w jakim zakresie, czy też jest od nich zwolniony w całości lub części.

Wspomniane powyżej uwagi o charakterze ogólnym nie dotyczą sądu pierwszej instancji, który orzekał w powyższej sprawie, albowiem prawidłowo określił on w zaskarżonym postanowieniu, kto ponosi wydatki postępowania wykonawczego. Uwagi te odnoszą się do sądu odwoławczego, albowiem na tym etapie procesu powstała kwestia, kto ma ponosić wydatki nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu przez obrońcę wyznaczonego z urzędu.

Mając na uwadze sytuację rodzinną i majątkową skazanego sąd odwoławczy zwolnił go od zapłaty kosztów sądowych postępowania w przedmiocie warunkowego przedterminowego zwolnienia.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w części dyspozytywnej postanowienia.

Z:

o treści postanowienia zawiadomić skazanego.

Katowice, dnia 11 grudnia 2008r.