Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 23 sierpnia 2006 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Marek Charuza (spr.)

SA Waldemar Szmidt

SO (del.) Michał Marzec

Protokolant Sylwia Radzikowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Andrzeja Jużkowa

po rozpoznaniu w sprawie przeciwko T. M.

podejrzanemu o przestępstwa z paragrafów 22,23 ust.1,25 ust.2, 26, 53 niemieckiego kodeksu karnego i inne

zażalenia wniesionego przez prokuratora

na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 20 lipca 2006r. sygn. akt XVI Kp 226/06

w przedmiocie odmowy przekazania podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania oraz odmowy zastosowania tymczasowego aresztowania związanego
z przekazaniem osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania.

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi
Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

T. M. Prokuratura w G. zarzuca, że w niemożliwym już
do ustalenia czasie przed dniem 17 października 2003 r., wespół z innymi osobami, spośród których trzy są już prawomocnie skazane przez sądy niemieckie, przemycał nieopadatkowane, nieoclone i nie opatrzone niemieckimi znakami skarbowymi papierosy
z Polski na terytorium Niemiec gdzie je z zyskiem sprzedawał, czyniąc tak w sumie
w 43 przypadkach i uszczuplając w ten sposób wymagane opłaty w łącznej kwocie ponad
1 700 000 euro, co stanowi przestępstwa ze wskazanych paragrafów niemieckiej ustawy podatkowej, niemieckiej ustawy o podatku obrotowym, niemieckiej ustawy o podatku od tytoniu, niemieckiego kodeksu celnego oraz niemieckiego kodeksu karnego, zagrożone karami do 5 lat pozbawienia wolności.

Wnioskiem z dnia 19 lipca 2006r. Prokurator Okręgowy w Katowicach wystąpił do Sądu Okręgowego w Katowicach o wykonanie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 27 kwietnia 2006r. przez Prokuraturę w G. wobec obywatela polskiego T. M., a nadto o zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania.

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Katowicach na podstawie art. 607 l § 1 k.p.k. oraz art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k. odmówił wykonania europejskiego nakazu aresztowania z dnia 27 kwietnia 2006r. wydanego przez Prokuraturę w G. wobec T. M. oraz zastosowania wobec tegoż podejrzanego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, szczegółowo przedstawiając w uzasadnieniu orzeczenia racje, które zadecydowały o odmowie zastosowania aresztu wobec T. M..

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł prokurator zaskarżając je w całości
i zarzucił:

-

obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść postanowienia, a to art. 607p i 607r k.p.k. poprzez odmówienie, bez wskazania przyczyny i podstawy prawnej, wykonania europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 27 kwietnia 2006r. przez Prokuraturę w G. wobec obywatela polskiego T. M. pomimo, że nakaz ten spełniał warunki formalne i nie wystąpiły przesłanki negatywne odmowy jego wykonania wskazane w powołanych przepisach,

-

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a polegający na stwierdzeniu, że nie zostały spełnione przesłanki z art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k., albowiem podejrzany ma w kraju stałe miejsce zamieszkania
i polskim organom ścigania znane było jego aktualne miejsce pobytu, a zatem nie sposób uznać, aby swoją postawą nie stosował się on do obowiązku stawiennictwa na wezwanie niemieckich organów ścigania, podczas gdy Sąd Rejonowy w Görlitz decyzją z dnia 19 kwietnia 2006r. sygn. 11 Gs 496/06 zastosował wobec podejrzanego T. M. środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, a Prokurator w G. wydał w dniu 27 kwietnia 2006r. europejski nakazu aresztowania z zawartym w nim wnioskiem o tymczasowe aresztowanie osoby ściganej co wskazuje, że podejrzany T. M. ukrywał się przed niemieckimi organami ścigania oraz utrudniał postępowanie karne prowadzone przez tamtejsze organy, a zatem zostały spełnione przesłanki z art.258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.

Wniósł zatem o zmianę zaskarżonego postanowienia i zastosowanie, na podstawie
art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k. bądź art.258 § 1 pkt 2 k.p.k. wobec T. M. środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 miesięcy niezbędny do wykonania ENA oraz podjęcie decyzji o przekazaniu ściganego obywatela polskiego stronie niemieckiej z zastrzeżeniem wynikającym z art.607 t § 1 k.p.k. z jednoczesnym odroczeniem przekazania ściganego, na podstawie art. 607 o k.p.k., do czasu zakończenia w kraju postępowania karnego prowadzonego przeciwko T. M. przez Prokuraturę Rejonową w Mysłowicach o czyn z art. 229 § 3 k.k. pod sygn. 2 Ds. 1131/05.

Zażalenie ocenić należało za o tyle zasadne, że wymusiło ono potrzebę uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach.

Decyzja ta wynika z dwóch powodów, z których jeden zasygnalizowany został
w motywach zażalenia.

Otóż Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wnikliwie
i rzeczowo zaprezentował przyczyny , które zadecydowały o odmowie zastosowania aresztu tymczasowego w stosunku do T. M..

Pominął jednak całkowicie wskazanie okoliczności, dla których odmówił przekazania obywatela polskiego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania – na który to brak słusznie zwrócił uwagę skarżący.

Owa luka w uzasadnieniu postanowienia dotyczy zasadniczego problemu, jaki miał do rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy w przedmiotowej sprawie.

Tymczasem poza rozstrzygnięciem zawartym w części dyspozytywnej zaskarżonego postanowienia, sąd orzekający kwestii tej nie poświęcił żadnej uwagi w uzasadnieniu swego orzeczenia.

Brak ten uniemożliwił kontrolę apelacyjną trafności orzeczenia Sądu I instancji,
w odniesieniu do podstaw oddalenia wniosku o przekazanie T. M. na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 27 kwietnia 2006r. przez Prokuraturę w G. - por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 1987r., IV KR 186/97, OSPiKA 1988, 3, poz. 69.

Druga istotna przyczyna, dla której konieczne stało się uchylenie zaskarżonego postanowienia, leży już nie po stronie sądu orzekającego, lecz wynika z przewlekłego trybu przekazywania dokumentów w tej sprawie, brak których w chwili orzekania przez Sąd Okręgowy musiał mieć wpływ na treść zaskarżonego postanowienia.

Dopiero w dniu 31 lipca 2006r. – zatem już po tym, jak 20 lipca 2006r. zapadło zaskarżone orzeczenie – do akt sprawy dołączone zostały dalsze materiały nadesłane w dniu 28 lipca 2006r. przez Prokuraturę w G., wśród których jest i nakaz aresztowania wydany wobec T. M. przez Sąd Rejonowy w Görlitz w dniu 19 kwietnia 2006r. sygn. 11 Gs 496/06 .

Tak więc – jak już zaznaczono – Sąd Okręgowy wydając zaskarżone postanowienie nie dysponował tymi dokumentami.

Rozstrzygając zatem w przedmiocie wniosku nie mógł wziąć pod uwagę istotnych treści w nich zawartych – przede wszystkim ważkich argumentów powołanych jako uzasadnienie nakazu aresztowania T. M. wydanego przez Sąd Rejonowy
w G. w dniu 19 kwietnia 2006r. sygn. 11 Gs 496/06, a nadto danych dotyczących wiedzy niemieckich organów ścigania o postępowaniach prowadzonych przeciwko T. M. w kraju, w tym i pisma skierowanego przez T. M. do Prokuratury w G. w dniu 1 grudnia 2005r.

Ta ostatnia okoliczność jest znacząca i z tego powodu, że Sąd Okręgowy – o czym świadczy lektura uzasadnienia zaskarżonego postanowienia – odmawiając tymczasowego aresztowania T. M. kierował się w dużym stopniu tym, że podejrzany wysłał do Prokuratury w G. powołane pismo.

Tymczasem wiedzę o przebiegu postępowania w stosunku do T. M. – co wynika z nadesłanych ostatnio dokumentów - miał i Sąd Rejonowy w Görlitz wydając
w dniu 19 kwietnia 2006r. nakaz aresztowania wobec podejrzanego.

W tym miejscu przypomnieć trzeba, że w uregulowanym w rozdziale 65b k.p.k. postępowaniu w przedmiocie przekazania podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania kierować się należy zasadą wzajemnego uznawania decyzji sądowych, stąd
też regułą winno być niepodważanie wydanych przez odpowiednie organy decyzji, w tym
i o tymczasowym aresztowaniu.

Zasada ta nie może jednak oznaczać braku potrzeby sprawdzenia istotnych okoliczności, którymi kierował się sąd państwa wydania europejskiego nakazu aresztowania.

Owa weryfikacja ograniczona być jednak winna do sprawdzenia, czy nie ujawniły się ważkie okoliczności, których nie znał sąd państwa wydania europejskiego nakazu aresztowania, a których waga jest na tyle znacząca, że sprzeciwiają się one tymczasowemu aresztowaniu podejrzanego.

Słusznie zatem sąd orzekający przeprowadził szczegółowe postępowanie w tym przedmiocie, acz – w nakreślonych wyżej okolicznościach – wydając orzeczenie nie uwzględnił kluczowej decyzji, jaką jest nakaz aresztowania T. M. wydany przez Sąd Rejonowy w Görlitz w dniu 19 kwietnia 2006r.

Dla porządku zaznaczyć jeszcze trzeba, że w kwestii przekazania podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, sąd bierze pod uwagę li tylko reguły określone w rozdziale 65b k.p.k., w tym w pierwszej kolejności tzw. bezwzględne i względne przyczyny odmowy ENA (por. wyrok S.A. w Krakowie z dnia 15 lipca 2004r. II AKz 257/04, Krakowskie Zeszyty Sądowe 2004, 9, poz. 41, str. 25).

Jak już jednak na samym wstępie stwierdzono, zagadnienie to pozostało całkowicie poza rozważaniami sądu orzekającego zawartymi w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, acz zauważyć trzeba – co jednak nie może narzucać uprawnionemu Sądowi
I instancji kierunku przyszłego rozstrzygnięcia w tym przedmiocie – że lektura akt przedmiotowej sprawy nie ujawnia określonych w rozdziale 65b k.p.k. okoliczności, sprzeciwiających się przekazaniu podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania.

W toku ponownego rozpoznania sprawy, Sąd Okręgowy wydając orzeczenie
winien zatem uwzględnić treść dokumentów dołączonych w dniu 31 lipca 2006 r., po czym sporządzić uzasadnienie postanowienia wskazujące przyczyny, które zadecydowały
o wszystkich jego zasadniczych rozstrzygnięciach.

Ponieważ przedstawione braki dotychczasowego postępowania są tego rodzaju,
że ich ewentualna korekta wykraczałaby poza granice przewidziane dla postępowania odwoławczego, orzec należało jak na wstępie.

ZARZĄDZENIE

Odpis postanowienia doręczyć:

-

podejrzanemu

-

obrońcy