Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 13 lutego 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: sędzia SA Małgorzata Niementowska

Protokolant: Kamil Klupś

po rozpoznaniu w sprawie z wniosku Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Lublinie delegowanego do Prokuratury Regionalnej w Lublinie o zwolnienie z obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej, radcy prawnego oraz doradcy podatkowego w zakresie dokumentów w sprawie o sygn. akt RP I Ds.5.2021

zażalenia wniesionego przez prokuratora na postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach
z dnia 22 stycznia 2024 r., sygn. akt V Kp 33/24, w przedmiocie nie uwzględnienia wniosku prokuratora

na podstawie art 437 § 1 k.p.k.

postanawia

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 22 stycznia 2024 roku na podstawie art. 226 k.p.k. w zw. z art. 180 § 2 k.p.k. odmówiła zgody na wykorzystanie dokumentów zawierających tajemnicę doradcy podatkowego, tajemnicę radcy prawnego
i tajemnicę adwokacką znajdujących się w 4 zestawach dokumentów.

Zażalenie na to postanowienie złożył prokurator zarzucając obrazę przepisów postępowania, a to art. 226 k.p.k. i art. 180 § 2 k.p.k. poprzez odmowę uwzględnienia wniosku z uwagi na niewskazanie konkretnych okoliczności podlegających dowodzeniu w oparciu o zabezpieczone dokumenty, jak też brak sprecyzowania konkretnych dokumentów, jakie miałyby być wykorzystane w postępowaniu, a także zaniechanie wykazania przesłanki dobra wymiary sprawiedliwości w odniesieniu do precyzyjnie wskazanych dokumentów
i okoliczności śledztwa w sytuacji, gdyż powyższe wymagałoby uprzedniego zapoznania się przez prokuratora z treścią zabezpieczonych materiałów, co z kolei nie jest możliwe bez uprzedniego wyjednania zgody sądu, o której wydanie ubiegano się na podstawie wniosku nieuwzględnionego na podstawie zaskrzonego postanowienia. W oparciu o powyższe prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Zażalenie oskarżyciela publicznego nie jest zasadne, a tym samym na uwzględnienie nie zasługuje.

Odnosząc się do zaskarżonego postanowienia należy stwierdzić, że Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, że prokurator we wniosku winien właściwie odnieść się do materiału dowodowego poprzez wyszczególnienie konkretnych dokumentów, w zakresie których wnioskuje o zwolnienie z tajemnicy zawodowej. Zbyt ogólnikowe wskazanie dokumentów może prowadzić do nadużycia w postaci dopuszczenia w sprawie dowodu z dokumentu objętego tajemnicą, choć nie miałoby to żadnego znaczenia dla postępowania. Należy podkreślić, że w postanowieniu sąd musi dokładnie określić dokumenty, których ono dotyczy. Słusznie w orzecznictwie podkreśla się, że: „Za niedopuszczalne uznać należy wydanie postanowienia o uchyleniu tajemnicy zawodowej konkretnej osoby wskazanej we wniosku, w tym tajemnicy radcy prawnego, poprzez wyrażenie zgody na zatrzymanie i wykorzystanie w toku dalszego postępowania, zabezpieczonych w trakcie przeszukania kancelarii prawnej zbiorów dokumentów, z pominięciem jednoznacznej konkretyzacji przedmiotowego zakresu zgody (co do faktów, które mają być przedmiotem dowodzenia), a także bez konkretyzacji podmiotowej w zakresie wydawanej zgody w sytuacji, gdy dokumenty te zawierają dane objęte tajemnicą zawodową (radcy prawnego, adwokata, notariusza), a zarazem są one powiązane z wykonywaniem określonych czynności zawodowych również przez inne osoby, nie objęte wnioskiem prokuratora” (postanowienie SA we Wrocławiu z 4.11.2010 r., II AKz 588/10, OSAW 2011/3, poz. 225, z glosą aprobującą J. Skorupki, WSS 2011/1, s. 59–65).

Nie sposób również odmówić racji Sądowi Okręgowemu, który podkreśla że prokurator nie wskazał we wniosku jakie konkretne okoliczności będące przedmiotem postępowania mają być ustalone na podstawie zabezpieczonych dokumentów. Powyższa wiedza zdaje się być konieczna zdaniem sądu odwoławczego dla oceny czy dany dokument ma jakikolwiek związek ze sprawą. Słusznie podnosi sąd I instancji, że nie jest rzeczą sądu domyślać się jakie okoliczności prokurator chce ustalić i jakie bliżej nieokreślone źródła dowodowe w sprawie dostrzega. Mając na uwadze treść wniosku zażalenia prokuratora za całkowicie nieuzasadniony należy uznać zarzut skarżącego jakoby nie mógł zapoznać się z dokumentacją, a co za tym idzie nie mógł precyzyjnie wskazać określonych dokumentów. Już z samej treści wniosku wynika, że zabezpieczone dokumenty są szczegółowo opisane w spisach i opisach rzeczy dołączonych do zabezpieczonych segregatorów. Zatem możliwym jest wyodrębnienie określonych dokumentów koniecznych dla postępowania przygotowawczego.

Nadto przy poprawnym odczytaniu treści art. 225 § 1 k.p.k., prokurator winien zaznajomić się z treścią dostarczonych mu dokumentów i dokonać wyłączenia spośród nich tych, które mają ścisły związek z przedmiotem postępowania i skierowania do sądu wniosku - w tym tylko zakresie - o zezwolenie na wykorzystanie dokumentów, zawierających tajemnicę zawodową, na potrzeby konkretnego postępowania karnego (tak również postanowienie SA w Rzeszowie z 10.03.2015 r., II AKz 37/15, LEX nr 1656918.)

Reasumując, wskazane braki wniosku nie dają Sądowi Apelacyjnemu możliwości uwzględnienia wniosku prokuratora na obecnym etapie postępowania. Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w części dyspozytywnej.

ZARZĄDZENIE

 odpis postanowienia doręczyć Prokuraturze Regionalnej w Lublinie,

 akta sprawy zwrócić.

Katowice, dnia 13 lutego 2024 r.