Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

Przewodnicząca:

SSA Karina Maksym

SSA Iwona Hyła

SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch (spr.)

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 536/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 4 września 2023 r., sygn. akt II K 26/23.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. Zarzut obrazy prawa materialnego, to jest art. 91 § 2 k.k. w zw. z art. 86 k.k. poprzez zastosowanie zasady kumulacji w sytuacji, gdy zasadnym byłoby zastosowanie zasady konsumpcji i związany z nim zarzut znacznej surowości kary polegający na wymierzeniu oskarżonemu kary w znacznej wysokości.

2. Zarzut ustalenia wysokości stawki dziennej na 100 zł. i związany z nim zarzut obrazy prawa materialnego poprzez niewymierzenie nowej stawki grzywny i nieprzeprowadzenie postępowania w tym zakresie oraz zarzut błędu w ustaleniach faktycznych co do uznania, że zdolności majątkowe skazanego pozwalają na zapłatę grzywny przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na 100 zł.

3. Zarzut naruszenia prawa procesowego mający wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 374 k.p.k. polegający na odmowie sprowadzenia skazanego na termin rozprawy w celu złożenia wyjaśnień.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty nr 1 i 2 uznano za częściowo zasadne, aczkolwiek stwierdzić wypada, że sformułowane one zostały w sposób wyjątkowo nieprofesjonalny i nieuwzględniający treści art. 438 k.p.k.

Zarzut opisy powyżej w punkcie 1 uznano za zarzut orzeczenia wobec skazanego M. C. rażąco niewspółmiernej kary łącznej pozbawienia wolności. Przepis art. 438 k.p.k., wymieniając względne przyczyny odwoławcze, nie używa wszak pojęcia „znacznej surowości kary” czy też wymierzenia kary „w znacznej wysokości”.

Jeśli natomiast skarżący zamierzał w aspekcie wymiaru kary łącznej postawić zaskarżonemu wyrokowi łącznemu również zarzut obrazy prawa materialnego, to winien to być zarzut obrazy art. 85 a k.k., a nie art. 91 § 2 k.k. w zw. 86 k.k. Te przepisy są bowiem podstawą materialną do połączenia orzeczonych wobec skazanego kar za przestępstwa i ciągi przestępstw oraz określają granice kary łącznej, nie odnosząc się do zasad wymierzania kary łącznej. Te wypracowane bowiem zostały w doktrynie prawa karnego oraz w orzecznictwie sądowym. Przepis art. 85a k.k. nakreśla natomiast cele kary łącznej, którymi sąd winien się kierować orzekając o połączeniu dwóch lub więcej kar czy też kar łącznych orzeczonych wobec skazanego.

Zmiana zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze, w świetle regulacji art. 438 pkt 4 k.p.k., jest możliwa tylko w razie stwierdzenia przez sąd drugiej instancji, że kara czy to jednostkowa czy to łączna orzeczone w zaskarżonym wyroku są rażąco niewspółmiernie surowe. Dla uwzględnienia zarzutu apelującego niezbędnym jest zatem wykazanie, że kara jest nie tylko niewspółmierna, ale rażąco niewspółmierna. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza zaś znaczną dysproporcję między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną. Nie każda bowiem różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Chodzi tu o tak istotne różnice ocen, że dotychczas wymierzoną karę można byłoby nazwać, także w potocznym znaczeniu tego słowa - rażąco niewspółmierną. Należy dodać, że przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie wskazanych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną, a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 1 grudnia 1994 r., III KRN 120/94, OSP 1995, Nr 6, poz. 138; z dnia 14 listopada 1973 r. III KR 254/73, OSNPG 1974, nr 3-4, poz. 51; z dnia 2 lutego 1995 r. II RN 198/94, OSNPK 1995, Nr 6, poz. 18). Również w orzecznictwie sądów powszechnych ugruntowany jest pogląd, iż aby uznać, że kara jest rażąco niewspółmierna, różnica między karą wymierzoną, a karą wnioskowaną przez skarżącego winna być różnicą "rażącą" i to charakterystyczne określenie winno oznaczać, że jest ona "jaskrawa", "bijąca w oczy", "oślepiająca", a więc jest różnicą tak istotną, że wymierzonej kary nie można w żaden sposób zaakceptować (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 25 marca 2015 r., II AKa 33/15, L.,; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 marca 2001 r., II AKa 55/01, Prok. i Pr. 2001, Nr 10, poz. 21; wyr. Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 września 2005 r., II AKa 165/05, KZS 2005, Nr 10, poz. 32; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 16 stycznia 2007 r., II AKa 350/06, KZS 2007, Nr 9, poz. 51). Przy ocenie rażącej niewspółmierności nie chodzi więc o każdą ewentualną różnicę w ocenach wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, że karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby, również w potocznym znaczeniu tego słowa, rażąco niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 15 kwietnia 2015 r., sygn. II AKa 308/14).

Odnosząc te rozważania do realiów niniejszej sprawy stwierdzić należy, że jakkolwiek zarzut apelacji wywiedzionej przez obrońcę skazanego, atakujący wysokość orzeczonej wobec niego kary łącznej pozbawienia wolności, został sformułowany w sposób niewłaściwy, to jednak co do istoty trudno odmówić mu częściowej słuszności. Bez wątpienia nie ma racji obrońca co do tego jakoby wobec skazanego M. C. zachodziły przesłanki do orzeczenia kary łącznej na zasadzie absorpcji (nazwanej zasadą konsumpcji). Przeprowadzona w tej sprawie kontrola odwoławcza doprowadziła Sąd Apelacyjny do wniosku, że w pełni zasadnie sąd pierwszej instancji ustalił, iż wobec skazanego M. C. brak podstaw do wymierzenia kary łącznej w wysokości najsurowszej z wymierzonych i podlegających łączeniu kar pozbawienia wolności i grzywien. Sam apelujący zaznacza zresztą słusznie w uzasadnieniu wywiedzionej apelacji, że pełna absorpcja stosowana winna być w wyjątkowych sytuacjach, kiedy zachodzi bliski związek czasowy oraz bliskość przedmiotowa pomiędzy poszczególnymi przestępstwami, a kara łączna nie może być postrzegana jako instytucja mająca działać na korzyść skazanego, ale jako instytucja gwarantująca racjonalną politykę karania w stosunku do sprawcy wielu pozostających w realnym zbiegu przestępstw.

Dodać do tych słusznych uwag należy, że kara łączna to szczególna kara wymierzana niejako „na nowo", będąca swego rodzaju podsumowaniem przestępczej działalności skazanego i jako taka stanowić musi syntetyczną oraz całościową ocenę zachowań sprawcy, będąc właściwą i celową z prewencyjnego punktu widzenia reakcją na popełnione czyny (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 30 czerwca 2016 r. sygn. II AKa 93/16, Lex nr 2231373). Tym samym nie może być postrzegana jako instytucja mająca działać wyłącznie na korzyść skazanego. Stanowi bowiem środek racjonalnej polityki karania w stosunku do sprawcy wielu przestępstw. Innymi słowy, kara łączna winna być adekwatną i racjonalną, z prewencyjnego punktu widzenia, reakcją za popełnione przestępstwa, a nie przejawem bliżej nieuzasadnionej, czy wręcz niezrozumiałej, w odczuciu społecznym, pobłażliwości (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 5 marca 2015 r. sygn. akt II AKa 285/14, OSASz 2015/4/5-15).

Wracając na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że kara łączna pozbawienia wolności orzeczona przez sąd pierwszej instancji wobec skazanego M. C. w rozmiarze 12 lat pozbawienia wolności (a więc zbliżonej do sumy orzeczonych kar i kar łącznych) jest karą rażąco niewspółmierną w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. oraz w znaczeniu nadanym tej regulacji przez orzecznictwo i doktrynę prawa karnego. Suma podlegających łączeniu kar i kar łącznych pozbawienia wolności wynosi wszak 12 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności. Jak się wydaje może to być wynikiem nieprawidłowego ustalenia przez sąd pierwszej instancji granic możliwej do orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności. Sąd ten bowiem w pisemnym uzasadnieniu wyroku łącznego, uzasadniając wymiar kary łącznej orzeczonej wobec skazanego, stwierdził jakoby dolną granicą kary łącznej była kara 8 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wcześniejszym wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego w Katowicach w sprawie V K 97/21. Takie stanowisko nie uwzględnia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 kwietnia 2019 r. w sprawie K 14/17, który stwierdził, że art. 86 § 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (obowiązujący do 23 czerwca 2020 r.) w zakresie, w jakim różnicuje sytuacje osób, wobec których zastosowanie miała już wcześniej instytucja kary łącznej, od osób, co do których ta instytucja zastosowania nie miała, w ten sposób, że umożliwia w stosunku do tej pierwszej kategorii osób podwyższenie dolnej granicy kary łącznej, a także orzeczenie kary rodzajowo surowszej, tj. kary 25 lat pozbawienia wolności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że orzekając na gruncie przepisów obowiązujących do 23 czerwca 2020 r. karę łączną wobec skazanego, co do którego wydano już wcześniej wyrok łączny, nie można jako dolnej granicy projektowanej kary łącznej brać pod uwagę wcześniej orzeczonej kary łącznej, tylko najsurowszą spośród orzeczonych wobec skazanego kar jednostkowych za przestępstwa bądź ciągi przestępstw. Sąd Okręgowy tymczasem, ignorując powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego, stwierdził, jakoby dolną granicą kary łącznej pozbawienia wolności wobec skazanego M. C. była wcześniej orzeczona kara łączna 8 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności.

W istocie dolną granicą kary łącznej pozbawienia wolności wobec skazanego M. C. była kara 2 lat pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w Wolsztynie z dnia 9 listopada 2021 r., sygn. akt II K 433/19 za ciąg przestępstw z art. 286 § 1 k.k. (pkt c części wstępnej wyroku łącznego).

Prawidłowe ustalenie dolnej granicy kary łącznej pozbawienia wolności ma kapitalne znaczenie dla wymiaru tej kary. W rzeczywistości bowiem kara łączna wobec M. C. mogła zostać orzeczona nie w granicach od 8 lat i 4 miesięcy do 12 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, tylko w granicach od 2 lat do 12 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, co zupełnie zmienia perspektywę i dowodzi tego, że kara łączna 12 lat pozbawienia wolności orzeczona wobec skazanego przez sąd pierwszej instancji jest kara rażąco surową, która nie uwzględnia w wystarczający sposób bliskości przedmiotowej pomiędzy poszczególnymi przestępstwami, za które kary ulegały połączeniu a także pozytywnego zachowania skazanego w czasie odbywania kary od 4 października 2019 r. Przestępstwa, za które orzeczono wobec M. C. kary pozbawienia wolności ulegające połączeniu, były to bowiem te same rodzajowo przestępstwa przeciwko mieniu z art. 284 § 2 k.k. i z art. 286 § 1 k.k., czy też z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., a także przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów z art. 270 § 1 k.k., popełnione w stosunkowo niewielkich odstępach czasowych. Fakt ten bynajmniej nie skłania do zastosowania zasady absorpcji, gdyż popełnienie wielu przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzekaniem kary łącznej w wymiarze surowszym niż ten wynikający z zasady absorpcji (zob. M. Szewczyk, Kara łączna w polskim prawie karnym, Kraków 1981, s. 78). Okoliczność ta winna jednak znaleźć większe odzwierciedlenie przy kształtowaniu kary łącznej.

Zdaniem sądu odwoławczego sąd pierwszej instancji nie przydał również wystarczającego znaczenia zdecydowanie pozytywnej opinii o skazanym wystawionej przez Dyrektora Aresztu Śledczego. Skazany był 33- krotnie nagradzany regulaminowo, 2 razy utrzymał ulgę i nie był karany dyscyplinarnie, ani też nie sporządzono wobec niego takiego wniosku. Jest zatrudniony jako pracownik radiowęzła, ze swoich obowiązków wywiązuje się bardzo dobrze, jest staranny i sumienny oraz zaangażowany. Karę pozbawienia wolności odbywa w systemie programowego oddziaływania i dobrze wywiązuje się z nałożonych zadań. Bierze także udział w oferowanych programach resocjalizacyjnych. Jest krytyczny wobec popełnionych przestępstw.

Nie uwzględniono natomiast zarzutu orzeczenia wobec skazanego M. C. rażąco niewspółmiernej kary łącznej grzywny. Zważyć należy, że kara ta mogła być orzeczona do 1 010 stawek dziennych (810+200), jednak z uwagi na górną granicę kary łącznej grzywny, wynikającą z art. 86 § 1 k.k., orzeczono ją w rozmiarze 810 stawek dziennych, co w sposób wystarczający uwzględnia bliskość rodzajową pomiędzy poszczególnymi przestępstwami jak również pozytywną opinię o zachowaniu skazanego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności. Zważyć należy również, że wszystkie przestępstwa, z które wymierzono podlegające łączeniu kary grzywny, popełnione zostały przez skazanego w celu osiągnięcia korzyści majątkowych i takie korzyści zostały przez niego osiągnięte. Tym samym zatem, celem oddania stopnia bezprawia w zachowaniu skazanego w aspekcie finansowym, zasadne było orzeczenie wobec niego kary łącznej grzywny w maksymalnym dopuszczalnym przez art. 86 § 1 k.k. rozmiarze.

Odnosząc się do zarzutu opisanego powyżej w pkt 2 stwierdzić należało, że był on zasadny. Sąd pierwszej instancji, łącząc kary grzywny orzeczone wobec skazanego M. C., miał za zadanie zbadać jego aktualną sytuację majątkową i dostosować wysokość stawki dziennej do obecnych możliwości zarobkowych i sytuacji majątkowej. Skazany od 3 października 2019 r. odbywa kary pozbawienia wolności, których koniec przypada na 26 grudnia 2031 r. W zakładzie karnym jest co prawda zatrudniony, ale z opinii Dyrektora Aresztu Śledczego w K. nie wynika, żeby było to zatrudnienie odpłatne. Poza tym skazany ma zajęcia komornicze. Brak również informacji co do tego, iżby skazany posiadał majątek, z którego grzywna mogłaby zostać wyegzekwowana. Tymczasem wysokość stawki dziennej grzywny wobec skazanego sąd pierwszej instancji ustalił na wysokim poziomie 100 zł., jednocześnie wskazując w pisemnym uzasadnieniu wyroku, iż jest to spowodowane faktem odbywania kary pozbawienia wolności i braku dochodów, co jawi się jako wewnętrzna sprzeczność. Nie ma przy tym racji Sąd Okręgowy co do tego jakoby był związany wysokością stawki dziennej grzywny ustalonej w wyrokach podlegających łączeniu. Wszak zgodnie z art. 86 § 2 k.k. wymierzając karę łączną grzywny, sąd określa na nowo wysokość stawki dziennej, kierując się wskazaniami określonymi w art. 33 § 3 kk, z tym, że nie może ona przekracza najwyższej stawki ustalonej poprzednio. Nie oznacza to jednak bynajmniej, że nie może być niższa. Wysokość stawki dziennej ustalona na 100 zł. w jednym z wyroków podlegających łączeniu zapewne była adekwatna do sytuacji majątkowej i możliwości zarobkowych skazanego w czasie orzekania w tej sprawie, ale rację przyznać należy apelującemu, że nie jest adekwatna do jego możliwości zarobkowych w dacie wydawania wyroku łącznego.

Zarzut nr 3 nie był zasadny. Poprzez niedoprowadzenie skazanego na rozprawę w przedmiocie wydania wyroku łącznego nie doszło do obrazy przepisu art. 374 k.p.k.. Przepis ten nie ma bowiem zastosowania w sprawach o wydanie wyroku łącznego, gdyż dotyczy udziału oskarżonego w rozprawie głównej, na której rozstrzygana jest kwestia jego odpowiedzialności karnej. Udziału skazanego pozbawionego wolności w rozprawie w przedmiocie wydania wyroku łącznego dotyczy art. 573 § 2 k.p.k., zgodnie z którym stawiennictwo osobiste skazanego na rozprawie w przedmiocie wydania wyroku łącznego nie jest obowiązkowe, chyba, że sąd postanowi inaczej. Przepis ten stanowi również, że w sprawach tych stosuje się odpowiednio art. 451 k.p.k. Zgodnie z tym przepisem, stosowanym odpowiednio, sąd na wniosek skazanego złożony w odpowiednim terminie zarządza sprowadzenie go na rozprawę, chyba że uzna za wystarczającą obecność jego obrońcy. Mając na uwadze to, że w sprawie o wydanie wyroku łącznego rozstrzygane są kwestie stricte prawne dotyczące wyłącznie tego które z kar ulegają połączeniu oraz wysokości kary łącznej, w trakcie której nie odbiera się już wyjaśnień dotyczących prawomocnie zakończonych czy też toczących się w dalszym ciągu spraw (a chęć złożenia takowych deklarował skazany we wniosku o doprowadzenie), zasadnie Sąd Okręgowy w Częstochowie postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2023 r. nie uwzględnił wniosku skazanego o sprowadzenie go na rozprawę, uznając za wystarczający udział w niej wyznaczonego mu obrońcy z urzędu. Wyjaśnienia skazanego dotyczące prawomocnie zakończonych i toczących się w dalszym ciągu spraw nie mogły mieć wszak żadnego znaczenia dla wydania wyroku łącznego. Stąd też niedoprowadzenie skazanego na rozprawę przed sądem pierwszej instancji w przedmiocie wydania wyroku łącznego nie może być rozpatrywane w kategoriach naruszenia przepisów postępowania, mającego wpływ na treść samego wyroku łącznego. Postępowanie o wydanie wyroku łącznego swoim charakterem istotnie różni się od postępowania, którego przedmiotem jest ustalenie odpowiedzialności oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo, względnie wykroczenie, kiedy to są przeprowadzane dowody, a oskarżony, w ramach przyjętej linii obrony, często z nimi polemizuje. Uczestnictwo w rozprawie ma wtedy rzeczywiście duże znaczenie. W przypadku postępowania o wydanie wyroku łącznego zasadnicze znaczenie ma rozstrzygnięcie kwestii prawnych - istnienie warunków do połączenia określonych wyroków (kar) oraz wymiar kary łącznej, w tym sposób jej ukształtowania związany ze stosowaniem absorpcji, kumulacji względnie metody pośredniej. W takim wypadku osobista aktywność skazanego oraz jego dostęp do akt sprawy mają mniejsze znaczenie, zwłaszcza gdy, jak w niniejszej sprawie, korzysta z pomocy obrońcy (postanowienie SN z 28 sierpnia 2020 r., V KK 291/20, LEX nr 3276159).

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez orzeczenie kary łącznej wysokości 8 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz orzeczenie kary łącznej grzywny w wysokości 350 stawek dziennych po 10 zł. każda.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznając częściową zasadność zarzutu orzeczenia wobec skazanego M. C. rażąco niewspółmiernej kary łącznej pozbawienia wolności, kierując się naprowadzoną powyżej argumentacją a także mając w polu widzenia prawidłowo określone granice możliwej do orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności (to jest od 2 do 12 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności), dokonano zmiany zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie wysokości kary łącznej pozbawienia wolności. Zdaniem Sądu Apelacyjnego karą łączną, która będzie wobec skazanego M. C. spełniać cele określone w art. 85a k.k., będzie kara 10 lat pozbawienia wolności. Podkreślić należy, że kara łączna to szczególna kara wymierzana niejako „na nowo", będąca swego rodzaju podsumowaniem przestępczej działalności skazanego i jako taka stanowić musi syntetyczną oraz całościową ocenę zachowań sprawcy, będąc właściwą i celową z prewencyjnego punktu widzenia reakcją na popełnione czyny (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30 czerwca 2016 r. sygn. II AKa 93/16, Lex nr 2231373).

W obliczu popełnienia przez skazanego M. C. w ciągu 5 lat bardzo wielu przestępstw skierowanych przeciwko mieniu i wiarygodności dokumentów oraz braku w jego zachowaniu do czasu osadzenia w październiku 2019 r. w zakładzie karnym jakichkolwiek przejawów poprawy, wymierzenie mu kary łącznej w rozmiarze 10 lat pozbawienia wolności jawi się jako ze wszech miar zasadne. Wymierzając karę łączną, zgodnie z treścią art. 85a k.k., sąd winien bowiem brać pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Te zaś względy jednoznacznie wskazują na potrzebę wymierzenia skazanemu M. C. surowej kary łącznej pozbawienia wolności, która jako jedyny środek jest go w stanie powstrzymać przed popełnianiem kolejnych przestępstw, czego dowiódł swoim postępowaniem na przestrzeni od 2015 do 2019 r. Wymierzenie mu surowej kary łącznej pozbawienia wolności ma być również czytelnym sygnałem dla innych osadzonych, że popełnianie wielu przestępstw spotyka się z surową represją karną.

Kierując się treścią art. 86 § 2 k.k. w zw. z art. 33 § 3 kk, sąd odwoławczy uznając rację zarzutu apelacyjnego dot. ustalenia wysokości stawki dziennej kary łącznej grzywny na zbyt wysokim poziomie 100 zł., dokonał obniżenia wysokości tej stawki do 50 zł. Mając na uwadze to, że wszystkie przestępstwa, za które skazany został M. C., były przestępstwami przeciwko mieniu, z których osiągał on znaczne korzyści majątkowe, ustalenie wysokości jednej stawki na najniższym poziomie 10 zł. uznano nie niezasadne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Orzeczenie o połączeniu kar pozbawienia wolności oraz grzywien wymienionych w pkt 1 i 2 wyroku łącznego Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 4 września 2023 r. oraz orzeczenia zawarte w pkt 3, 4, 5, 6 i 7 tego wyroku łącznego.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji co do tego które kary podlegają połączeniu oraz co do tego który ze stanów prawnych dot. zasad orzekania kary łącznej znajdował zastosowanie wobec skazanego M. C. przez pryzmat art. 4 § 1 k.k., nie były kwestionowane w apelacji, zaś sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do ingerowania w to orzeczenie poza granicami apelacji i postawionych zarzutów w oparciu o art. 439 § 1 k.p.k. bądź art. 440 k.p.k.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wysokość kary łącznej pozbawienia wolności oraz wysokość stawki dziennej kary łącznej grzywny.

Zwięźle o powodach zmiany

Przedstawiono powyżej w części 3.1.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Jako że w postępowaniu odwoławczym skazany M. C. był reprezentowany przez obrońcę z urzędu, zaś należne mu z tego tytułu wynagrodzenie nie zostało przez skazanego pokryte ani w całości ani też w części, na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze w zw. z § 11 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądzono od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Częstochowie) na rzecz adwokata P. O. kwotę 295,20 zł., w tym 23 % podatku Vat tytułem obrony z urzędu udzielonej skazanemu w postępowaniu odwoławczym. Zdaniem Sądu Apelacyjnego regulacje rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z uwagi na to, że wskazane w nich stawki dla adwokatów ustanowionych obrońcami z urzędu są niższe od stawek w tych samych sprawach dla adwokatów ustanowionych obrońcami z wyboru, są niezgodne z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej, w zw. z czym wynagrodzenie dla obrońcy z urzędu przyznał według stawki wskazanej w § 13 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Jako że skazany M. C. odbywa karę pozbawienia wolności i nie jest zatrudniony odpłatnie w zakładzie karnym, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono go od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSO del. Teresa Jędrzejas- Paluch SSA Karina Maksym SSA Iwona Hyła

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wymiar kary łącznej pozbawienia wolności oraz grzywny i wysokość stawki dziennej kary łącznej grzywny.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana