Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

Przewodniczący

SSA Marek Charuza

Sędziowie

SA Piotr Filipiak

SO del. Adam Synakiewicz (spr.)

Protokolant

Agnieszka Bargieł

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 534/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrok z dnia 1 października 2021 roku, wydany w sprawie V K 58/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Rażąca niewspółmierność orzeczonych wobec skazanego T. W. kar łącznych pozbawienia wolności oraz grzywny, jak również obraza prawa materialnego - art. 86 § 2 k.k. i art. 33 § 3 k.k., w aspekcie ustalania stawki dziennej kary grzywny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy skazanego jest w oczywistym wręcz stopniu bezzasadna.

Szczegółowe rozważania związane z wymową środka zaskarżenia należy rozpocząć od stwierdzenia, że w ocenie instancji odwoławczej bezpodstawny jest główny zarzut apelacji obrońcy, opierający się na stwierdzeniu, iż orzeczona względem skazanego kara łączna w wysokości 4 lat pozbawienia wolności jest rażąco surowa. W pełni bowiem aprobując wyrok łączny wydany przez Sąd I instancji Sąd Apelacyjny podkreśla, iż orzeczenie to zarówno z materialnoprawnego punktu widzenia, jak właśnie z punktu widzenia samego wymiaru kary łącznej, jest trafne a nie surowe. Innymi słowy rzecz ujmując, orzeczenie w przedmiocie wyroku łącznego oparto na prawidłowym zastosowaniu dyrektywy wymiaru kary łącznej, wyrażonej w art. 86 § 1 k.k., kształtując wymiar kary łącznej orzekanej w ramach postępowania o wydanie wyroku łącznego w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy oraz uwzględniając wszelkie ustawowe przesłanki wymiaru kary.

Przypomnieć w tym miejscu należy, iż najwyższa z kar jednostkowych orzeczonych wobec skazanego T. W. to kara 2 lat pozbawienia wolności, zaś suma kar orzeczonych za wszystkie przestępstwa pozostające w zbiegu realnym to 4 lata i 9 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy był więc władny wymierzyć karę łączną pozbawienia wolności w granicach od lat 2 do 4 lat i 9 miesięcy.

Po przedstawieniu powyższych uwag, przechodząc do zasadniczego aspektu sprawy, czyli orzeczenia względem T. W. właśnie kary łącznej w wymiarze 4 lat pozbawienia wolności, wypada zwrócić uwagę na kwestię faktycznej dolegliwości orzeczonej kary łącznej, mając w polu widzenia konieczność respektowania zasady, iż z punktu widzenia instancji odwoławczej orzeczona w kwestionowanym wyroku kara nie może być rażąco surowa. Pamiętać przy tym trzeba, że wedle powszechnie akceptowanego w orzecznictwie stanowiska racjonalizacja kary orzekanej jako kara łączna w wyroku łącznym nie musi być rozumiana wyłącznie jako łagodzenie i mieć charakter jednokierunkowy. W niektórych bowiem wypadkach uwzględnienie okoliczności, które nie mogły być wcześniej przedmiotem oceny sądu (liczba popełnionych przestępstw, ich rodzaj i łączące je relacje przedmiotowo-podmiotowe), prowadzić może – w wyniku stosowania dyrektyw prewencji szczególnej i ogólnej – do potrzeby orzeczenia w wyroku łącznym kary łącznej nawet surowszej od tej, jaka wynikałaby z sumy wymierzonych uprzednio kar łącznych, wyliczonej z pominięciem kar jednostkowo objętych karą (karami) łączną.

Prezentując taki właśnie sposób rozumowania Sąd Apelacyjny stwierdza, iż w sprawie T. W. kara łączna w wymiarze 4 lat pozbawienia wolności nie jest rażąco surowa. Zgodzić bowiem należy się z oceną Sądu Okręgowego i stwierdzić, iż orzeczona kara łączna nie jest karą ani rażąco łagodną, ani rażąco surową i uwzględnia zarówno zachowanie skazanego po wydaniu wobec niego wyroków skazujących, w tym w czasie odbywania kar, jak i wszystkie okoliczności podmiotowo – przedmiotowe popełnionych przez niego czynów zabronionych, w tym ich ilość i rozmiar wyrządzonych szkód.

Podkreślić należy, iż wbrew tezom apelacji przestępstwa popełnione przez skazanego nie miały wyłącznie charakteru karno-skarbowego, ale także cechy bardzo wysoce społecznie szkodliwych przestępstw powszechnych, takich jak udział w zorganizowanej grupie przestępczej, pranie brudnych pieniędzy, czy też fałszowanie dla korzyści majątkowej dokumentów. Co więcej, nawet podzielenie tez obrońcy nie wskazywałoby na brak konieczności stanowczego ocenienia, z perspektywy wymiaru kar, przestępczych zachowań skazanego, bowiem przestępstwa karno-skarbowe także należy zaliczyć do grupy czynów o bardzo wysokiej społecznej szkodliwości, skoro godzą one w interesy wszystkich obywateli RP. Kontynuując, Sąd Okręgowy dostrzegł, czemu dał wyraz w uzasadnienie, iż od dłuższego czasu skazany przestępstw już nie popełniał, przy czym zdaniem instancji odwoławczej fakt ten, podobnie jak i nie stanowiące wyjątku, lecz zasadę, poprawne funkcjonowanie w warunkach izolacji więziennej, nie przemawiał za koniecznością jeszcze łagodniejszego potraktowania skazanego, z perspektywy wymiaru kary łącznej, a to wobec istnienia szeregu okoliczności świadczących na niekorzyść skazanego, za jakie uznać należy wielość popełnionych przestępstw, czy stopień demoralizacji skazanego, dla którego wejście w konflikt z prawem nie miało jednorazowego, przypadkowego charakteru.

Milczeniem pomija skarżąca bowiem okoliczności, że skazany prowadził przestępczą działalność od stycznia 2011 roku a zaprzestał jej prowadzenia w 2014 roku. Pełnią funkcję prezesa spółki prawa handlowego wystawiał fałszywe faktury, dzięki którym inne osoby unikały opodatkowania. Jego działalność tylko w jednej ze spraw dotyczyła wystawienia dokumentów w postaci faktur opiewających na łączną kwotę blisko 6 milionów złotych. W tej sytuacji orzeczona łącznie sankcja karna sięgająca 4 lat pozbawienia wolności w żadnej mierze nie razi swą surowością.

Wreszcie, eksponowana w apelacji współpraca z organami ścigania, do której skarżąca także nawiązuje, została uwzględniona w sprawie stanowiącej składnik wyroku łącznego i skutkowała orzeczeniem względem skazanego kary z nadzwyczajnym jej złagodzeniem. Nie może ona, co wydaje się oczywiste, rzutować na ponoszenie przez skazanego odpowiedzialności w innych sprawach, w których okoliczności mogące teoretycznie skutkować nadzwyczajnym złagodzeniem kary nie występowały.

Podsumowując, orzeczona względem skazanego T. W. kara łączna pozbawienia wolności, oparta o dyrektywę asperacji, jest adekwatna z punktu widzenia zasad prewencji ogólnej i prewencji szczególnej, uwzględnia zasady racjonalizacji, jako podstawowego celu wymiaru kary łącznej, oraz zasady humanitaryzmu w stosowaniu kar, jak również opiera się na przesłance pozwalającej uniknąć nieuzasadnionego premiowania sprawcy niepoprawnego, popełniającego, tak jak T. W., szereg przestępstw (mówiąc inaczej, nie pozostawia go bezkarnym w zakresie któregokolwiek z dokonanych czynów zabronionych).

Kończąc, nie sposób podzielić zarzutu, nawiązującego do treści przywołanych przepisów materialnoprawnych, iż ustalona wysokość stawki dziennej grzywny nie oddaje możliwości majątkowych i zarobkowych skazanego w czasie orzekania o karze łącznej grzywny. Możliwości zarobkowe mają być bowiem oceniane w sposób obiektywny dla danego sprawcy (zaś u skazanego są one znaczne, skoro pełnił funkcję prezesa zarządu spółki) i błędem byłoby ich ograniczenie tylko do czasu wyrokowania (kiedy to skazany odbywa karę pozbawienia wolności), a więc do możliwości zarobkowych istniejących we wskazanej chwili.

Wniosek

Orzeczenie wobec skazanego nowej kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 2 lat oraz nowej kary łącznej grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki na 200 złotych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Orzeczone wobec skazanego kary nie są rażąco surowe, dlatego też wniosek apelacyjny nie mógł zostać zaakceptowany.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wymiar kar łącznych.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Orzeczone wobec skazanego przez Sąd pierwszej instancji kary nie były rażąco surowe.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

SSO Adam Synakiewicz SSA Marek Charuza SSA Piotr Filipiak

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wymiar kar łącznych

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana