II AKa 519/19 - wyrok Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2020-01-23
Sygn. akt: II AKa 519/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 stycznia 2020 roku
Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący |
SSA Robert Kirejew (spr). |
Sędziowie |
SSA Barbara Suchowska SSA Wojciech Kopczyński SSA Marek Charuza SSA Małgorzata Niementowska |
Protokolant: |
Iwona Olszówka |
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Mikołowie Aleksandry Domino
po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2020 r. sprawy
1. B. J., syna W. i I., ur. (...) w M.,
oskarżonego z art. 148 § 1 k.k., art. 245 k.k. i art. 157 § 2 k.k. przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k.
2. D. R., syna L. i M., ur. (...) w J.,
oskarżonego z art. 245 k.k., art. 239 k.k.;
na skutek apelacji prokuratora, pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej i obrońców oskarżonych
od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach
z dnia 13 czerwca 2019 roku, sygn. akt XXI K 86/18
1. zmienia zaskarżony wyrok w odniesieniu do oskarżonego B. J. w punkcie 1 w ten sposób, że na podstawie art. 77 § 2 k.k. ustanawia ograniczenie, iż oskarżony będzie mógł skorzystać z warunkowego zwolnienia nie wcześniej niż po odbyciu 20 (dwudziestu) lat pozbawienia wonności;
2. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
3. zasądza od oskarżonego B. J. na rzecz oskarżycielki posiłkowej K. F. kwotę 1.200 (tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym;
4.
zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adwokata P. D. – Kancelaria Adwokacka w K. kwotę
738,00 zł (siedemset trzydzieści osiem złotych), w tym 23% VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu D. R. w postępowaniu odwoławczym;
5. zwalnia oskarżonych B. J. i D. R. od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.
SSA Barbara Suchowska SSA Robert Kirejew SSA Wojciech Kopczyński
SSA Marek Charuza SSA Małgorzata Niementowska
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 519/19 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
4 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 13 czerwca 2019 r., sygn. akt XXI K 86/18 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☒ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
||
☒ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
1.5. Ustalenie faktów |
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2.1. |
1.6. Ocena dowodów |
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Zarzut podniesiony w apelacji prokuratora: rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego B. J. kary w wymiarze 25 lat pozbawienia wolności za przypisaną mu zbrodnię z art. 148 § 1 kk w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu i winy oskarżonego oraz celów zapobiegawczych i wychowawczych, które ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, a także warunków osobistych oskarżonego, które przemawiają za wymierzeniem mu kary dożywotniego pozbawienia wolności |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja prokuratora nie była zasadna. Sąd Okręgowy w Katowicach zaskarżonym wyrokiem wymierzył B. J. za popełnioną przez niego zbrodnię zabójstwa karę 25 lat pozbawienia wolności. Oskarżyciel publiczny zarzucając rażącą niewspółmierność orzeczonej kary nie zdołał we wniesionym środku odwoławczym wykazać, dlaczego miałaby naruszać kodeksowe dyrektywy jej wymiaru. Nie były przekonujące wywody apelującego wskazujące na nieadekwatność tej kary, w szczególności w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu, przez co jedynie wymierzenie najsurowszej przewidzianej w polskim systemie prawnym kary dożywotniego pozbawienia wolności byłoby w rozpatrywanym przypadku niezbędne. Powołane w środku odwoławczym poglądy wyrażane w orzecznictwie, doktrynie prawa karnego oraz stanowiska apelującego w zakresie funkcji i celów kary należy uznać za słuszne co do zasady, jednakże w odniesieniu do konkretnych okoliczności niniejszej sprawy nie przekładały się one jednoznacznie na wniosek o konieczności wymierzenia B. J. kary dożywotniego pozbawienia wolności. Przywoływane w prokuratorskiej apelacji czynniki wpływające obostrzająco na wymiar kary orzeczonej wobec B. J. za zbrodnię zabójstwa zostały już należycie uwzględnione przez sąd I instancji. Jak przyznano w środku odwoławczym, Sąd Okręgowy w Katowicach ocenił ładunek społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu jako bardzo wysoki, a stwierdzając brak okoliczności wyłączających lub umniejszających winę określił także jako wysoki stopień zawinienia B. J.. Odnosząc się do właściwości i warunków osobistych oskarżonego prawidłowo uwzględniono opinie biegłych psychiatrów i psychologa wykazujące występowanie u B. J. symptomów uzależnienia od alkoholu oraz cech osobowości dyssocjalnej w typie impulsywnym. Uwzględniono również dotychczasową linię życiową oskarżonego przemawiającą za uznaniem go za osobę zdemoralizowaną, tj. częste naruszanie przez niego porządku prawnego, w tym popełnienie występku o charakterze chuligańskim, a także nadużywanie alkoholu w ostatnim okresie przed popełnieniem zbrodni oraz pozostawanie bez pracy i trudności w relacjach z najbliższymi, tj. rozwód z żoną oraz kłopoty w utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Przejawiane przez oskarżonego B. J. lekceważenie i nieprzestrzeganie norm społecznych, przy jednoczesnym właściwym ich rozumieniu oraz nieliczenie się z wartościami i bezpieczeństwem innych osób, a wręcz podkreślana przez sąd I instancji pogarda dla najważniejszych wartości, w tym ludzkiego życia, doprowadziły sąd meriti do stwierdzenia, że ze względów zapobiegawczych Podkreślić trzeba, że postulowana przez prokuratora kara dożywotniego pozbawienia wolności jest w polskim prawie karnym sankcją najsurowszą, która zastąpiła występującą uprzednio Odnosząc przedstawione poglądy do tragicznych wydarzeń będących przedmiotem niniejszego postępowania należy zauważyć, że sąd I instancji jako jedyną okoliczność mogącą wpływać łagodząco na wymiar kary wymienił wyrażoną przez oskarżonego Niemniej jednak czyn B. J. polegający na umyślnym, popełnionym z zamiarem bezpośrednim pozbawieniu życia pokrzywdzonego D. F. trafnie został zakwalifikowany jako typ podstawowy zbrodni zabójstwa - z art. 148 § 1 k.k. Nie wystąpiły Przedstawione rozważania prowadzą do wniosku, że w rozpatrywanej sprawie wszystkie omówione wyżej okoliczności wpływające na wymiar kary wskazują, że kara łagodniejsza, Z tych wszystkich powodów apelacja prokuratora nie została uwzględniona. |
||
Wniosek |
||
o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wobec nieuwzględnienia zarzutu odwoławczego podniesionego w apelacji oskarżyciela publicznego nie było także podstaw do przychylenia się do zawartego w tej apelacji wniosku odwoławczego. |
||
3.2. |
Zarzut 1 a) z apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej: obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 148 § 2 pkt 3 k.k. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na nieprzypisaniu (pomimo trafnych ustaleń faktycznych) oskarżonemu B. J. popełnienia zbrodni zabójstwa w typie kwalifikowanym, |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Podniesiony przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej zarzut obrazy przepisu Oczywiste jest, że okoliczność statuująca typ kwalifikowany zbrodni zabójstwa określony Z dokonanych przez sąd meriti ustaleń faktycznych, nie kwestionowanych przez apelującego, wynikało, że czyn B. J. nie był zaplanowany - został podjęty pod wpływem nagłego impulsu spowodowanego wyrażoną przez pokrzywdzonego odmową zakupienia kolejnej partii alkoholu w celu kontynuowania jego wspólnego spożywania. Ta odmowa wywołała u oskarżonego atak niepohamowanej, gwałtownej agresji skierowanej wobec osoby pokrzywdzonego, zakończonej trwającym przez pewien czas mocnym duszeniem pokrzywdzonego przez oskarżonego B. J.. Zaznaczyć przy tym należy, że sama agresja nie prowadziła do uzyskania środków na zakup alkoholu, gdyż zaboru mienia pokrzywdzonego nie dokonano i nie było podstaw do przyjęcia czynu kwalifikowanego z art. 148 § 2 pkt 2 k.k. Jednocześnie sąd I instancji czyniąc ustalenia dotyczące stanu psychicznego oskarżonego Na kanwie takich ustaleń faktycznych sąd I instancji przeprowadził analizę dotychczas przyjmowanych w doktrynie i orzecznictwie przypadków motywacji zasługującej Sąd odwoławczy nie podzielił argumentów przedstawianych w apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej wskazujących na zaistnienie takich cech motywacji sprawcy, które były już wskazywane w orzecznictwie jako uzasadniające przyjęcie zaistnienia motywacji zasługującej na szczególne potępienie. B. J. nie popełnił bowiem zabójstwa Sąd I instancji nie dopuścił się też nieuprawnionego zawężenia znamienia "motywacji zasługującej na szczególne potępienie" poprzez ograniczenie możliwości jej przyjęcia Przedstawione rozważania przemawiają za stwierdzeniem, że przy popełnieniu przez B. J. zbrodni zabójstwa D. F. nie można było dopatrzyć się |
||
Wniosek |
||
o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie, że B. J. wyczerpał ustawowe znamiona zbrodni z art. 148 § 2 pkt 3 k.k., tj. zabójstwa w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Omówiony w tym punkcie uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego zarzut obrazy prawa materialnego nie został uznany za trafny, nie mógł więc doprowadzić do zmiany kwalifikacji prawnej zbrodni przypisanej oskarżonemu B. J. w kierunku postulowanym przez apelującego pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej. |
||
3.3. |
Zarzut 1 b) z apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej: obrazy przepisu prawa materialnego, tj. art. 53 § 2 k.k. poprzez nieuprawnione przyjęcie, że przeproszenie przez B. J. rodziny pokrzywdzonego stanowi okoliczność łagodzącą wymiar kary, podczas gdy sąd jednocześnie stwierdził, że oskarżony konsekwentnie nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Ukazanie skruchy nierozłącznie powiązane jest z przyznaniem się do winy i okazywaniem żalu za popełniony czyn. Nie sposób bowiem pogodzić ukazywania skruchy z jednoczesnym zaprzeczaniem swojej odpowiedzialności za czyn. Okazywanie skruchy może być uznane za okoliczność łagodzącą wyłącznie w sytuacji, gdy owa skrucha jest prawdziwa, co w świetle zachowania oskarżonego służyć mu miało wyłącznie w celu obniżenia wymiaru kary i zamiar ten zrealizował sąd I instancji. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut ten nie mógł być rozpatrywany w kategorii obrazy prawa materialnego, ponieważ Z treści i uzasadnienia powyższego zarzutu wynika natomiast, że pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej podnosi w istocie nie tyle niewłaściwą wykładnię bądź nieprawidłowe zastosowanie wskazanego przepisu prawa materialnego, ile błędne przyjęcie przez sąd orzekający, że wyrażone w czasie procesu stanowisko oskarżonego można uznać za szczere okazanie skruchy i prawdziwy żal za popełniony czyn mogące stanowić okoliczność wpływającą łagodząco na wymiar kary za przypisaną B. J. zbrodnię. Wątpliwości apelującego pełnomocnika w tej kwestii należy podzielić, co sąd odwoławczy już wskazał odnosząc się w punkcie 3.1. niniejszego uzasadnienia do oceny zasadności zarzutu zawartego w apelacji prokuratora. W rzeczywistości deklarowanie żalu za to co się stało Dlatego sąd odwoławczy stwierdził zasadniczą trafność zawartych w tym zarzucie twierdzeń uznając, że wykazano nimi błąd w ustaleniach sądu meriti co do rzeczywistego wystąpienia okoliczności wpływającej łagodząco na wymiar kary dla B. J. za przypisaną mu zbrodnię. Nie doszło przy tym jednak do obrazy żadnego z przepisów prawa materialnego zawierającego kodeksowe dyrektywy wymiaru kary, w szczególności art. 53 § 2 k.k. |
||
Wniosek |
||
o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie B. J. za zbrodnię kary 25 lat pozbawienia wolności z możliwością ubiegania się o przedterminowe warunkowe zwolnienie po upływie 20 lat odbycia kary |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Uwzględnienie omawianego zarzutu prowadzące do stwierdzenia, że po stronie oskarżonego B. J. nie zachodziły żadne istotne okoliczności łagodzące, przy wzięciu pod uwagę stanowiska wyrażonego w punkcie 3.1 niniejszego uzasadnienia o niezasadności wymierzenia w tym przypadku kary najsurowszej, tj. dożywotniego pozbawienia wolności, przemawiało za akceptacją wniosku o orzeczenie względem B. J. kary 25 lat pozbawienia wolności jako kary jednostkowej za zbrodnię, a co za tym idzie także jako kary łącznej, z jednoczesnym zastrzeżeniem na podstawie art. 77 § 2 k.k., że oskarżony będzie mógł skorzystać z warunkowego zwolnienia nie wcześniej niż po odbyciu 20 lat pozbawienia wolności. Rozważając taką możliwość sąd I instancji wskazał, że oskarżony B. J. nigdy wcześniej nie przebywał w warunkach izolacji więziennej i w trakcie procesu wykazał pewną refleksję przepraszając rodzinę pokrzywdzonego. Niemniej jednak w literaturze przedmiotu |
||
3.4. |
Zarzut z punktu 2 apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej: błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na nieprawidłowym przyjęciu, że D. R. popełnił czyn z art. 239 § 1 k.k., podczas gdy prawidłowa analiza zgromadzonego materiału dowodowego wskazuje, że oskarżony działając w zamiarze ewentualnym udzielił pomocy B. J. w zabójstwie D. F. poprzez wspólne przeniesienie nieprzytomnego D. F. na tory kolejowe celem pozbawienia go życia |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Sąd I instancji dokonując kwestionowanych w tym zarzucie ustaleń faktycznych musiał opierać się na przeprowadzonych dowodach, których nie mógł zastąpić własnymi przypuszczeniami na temat tego, jaki był możliwy, czy bardziej prawdopodobny przebieg wydarzeń. Odnośnie do fazy zajścia polegającej na przeniesieniu pokrzywdzonego przez B. J. i D. R. na czynny tor kolejowy swoje relacje mogli przedstawić tylko trzej uczestnicy wypadków, tj. oskarżeni i świadek M. O., gdyż pokrzywdzony zdarzenia nie przeżył, |
||
Wniosek |
||
o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie, że D. R. swym działaniem wyczerpał ustawowe znamiona zbrodni |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wobec nietrafności zarzutu wnioski odwoławcze dotyczące oskarżonego D. R. nie mogły zostać uwzględnione. |
||
3.5. |
Zarzut z punktu 3 apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej: obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wydanego orzeczenia - art. 7 k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodowej poprzez uznanie wyjaśnień oskarżonego D. R. za wiarygodne w części, w której oświadcza on, że był przekonany, że D. F. zmarł na skutek duszenia przez B. J., podczas gdy:
|
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Ten zarzut jest bezzasadny w stopniu oczywistym. Sąd I instancji w trakcie rozpoznawania sprawy oskarżonych B. J. i D. R. nie naruszył przepisów postępowania, w szczególności regulujących sposób przeprowadzania postępowania dowodowego w toku procesu karnego. Przedstawiane przez pełnomocnika zarzuty mające wskazywać na nieprawidłowości w dokonywanej ocenie dowodów oparte są na hipotetycznych przesłankach i nie prowadzą do uzyskania, zgodnie z regułami logiki, wniosków postulowanych przez apelującego. Jak już wskazywano w niniejszym uzasadnieniu, z żadnej z relacji osób uczestniczących Nie przyznawanie się do winy, przy jednoczesnej świadomości surowej odpowiedzialności karnej grożącej w wypadku przyznania się do popełnienia surowo penalizowanego czynu, nie może zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania stanowić dowodu popełnienia tegoż czynu. Nie wiadomo też, w jaki realny sposób sąd I instancji miałby weryfikować prawdziwość wyjaśnień oskarżonego D. R. poza konfrontowaniem ich z pozostałymi dostępnymi w sprawie dowodami, co prawidłowo w tej sprawie Sąd Okręgowy w Katowicach uczynił i co nie doprowadziło do potwierdzenia hipotezy o obejmowaniu przez tego oskarżonego swoim zamiarem popełniania, czy pomocnictwa do dokonywania zabójstwa. Sąd I instancji dokonując w tej sprawie zgodnej ze wskazaniami zawartymi w art. 7 k.p.k. oceny dowodów dotyczących strony podmiotowej czynu D. R. nie był uprawniony do zdezawuowania zasadniczo zgodnych ze sobą w tym zakresie pierwszych wyjaśnień D. R. oraz zeznań M. O. i zastąpienia ich własnymi hipotezami lub domniemaniami nie mającymi oparcia w innych realnych dowodach, co w istocie postulował pełnomocnik w ramach tego zarzutu. Dlatego ostatni z zarzutów odwoławczych podniesionych w apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej w żadnej mierze nie zasługiwał na uwzględnienie. |
||
Wniosek |
||
o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie, że D. R. swym działaniem wyczerpał ustawowe znamiona zbrodni |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Bezzasadność rozpatrywanego zarzutu skutkować musiała nieuwzględnieniem powiązanych |
||
3.6. |
Zarzut nr 1 z apelacji obrońcy oskarżonego D. R.: obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4 i art. 7 k.p.k. polegającą na:
|
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut nie okazał się zasadny. W ocenie sądu odwoławczego sąd I instancji prawidłowo przeprowadził czynności dowodowe w tej sprawie i właściwie ocenił wiarygodność poszczególnych dowodów, w tym trafnie stwierdził, że najbardziej przekonujące, a przez Z kolei zeznania świadka M. O. w rzeczywistości początkowo były chwiejne i niedokładne, lecz od momentu przyznania przez niego podczas zeznań składanych w trakcie wizji lokalnej tego, że był również świadkiem przenoszenia pokrzywdzonego na czynny tor kolejowy, jego depozycje zachowywały spójność, były konsekwentne i zasadniczo pokrywały się z pierwszymi wypowiedziami procesowymi D. R. tworząc wraz z nimi materiał dowodowy, na którym sąd orzekający w pierwszej instancji mógł oprzeć swe ustalenia faktyczne. Sądowi Okręgowemu nie można też skutecznie zarzucać naruszenia zasady obiektywizmu, skoro na podstawie przeprowadzonej przez siebie krytycznej analizy dowodów orzekł Z tych wszystkich powodów sąd odwoławczy nie dopatrzył się wadliwości, a zwłaszcza naruszenia przepisów art. 4 i 7 k.p.k. przy dokonywaniu oceny dowodów przez sąd I instancji |
||
Wniosek |
||
o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Zarzut nie został uznany za zasadny, więc oparty na nim wniosek o uniewinnienie oskarżonego D. R. od przypisanego mu przestępstwa również nie został uwzględniony. |
||
3.7. |
Zarzut nr 2 z apelacji obrońcy oskarżonego D. R.: rażącej niewspółmierności orzeczonej kary oraz naruszenia dyrektyw jej wymiaru zawartych w przepisach art. 53 k.k. i 55 k.k. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Przy ferowaniu kary za przypisane oskarżonemu D. R. przestępstwo Z przedstawionych powodów sąd odwoławczy uznał orzeczoną względem oskarżonego D. R. karę za surową, jednak nie rażąco nieadekwatną do wszystkich czynników, które należało wziąć pod rozwagę przy wymiarze kary w tym przypadku. Dlatego nie uwzględniono drugiego z zarzutów apelacyjnych obrońcy tego oskarżonego. |
||
Wniosek |
||
orzeczenie kary względniejszej dla oskarżonego |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Przedstawione powyżej rozważania wskazują, że wymierzona kara jest adekwatna |
||
3.8. |
Zarzut I.1 z apelacji obrońcy oskarżonego B. J.: obrazy przepisów postępowania. która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. art. 7 i 410 k.p.k. polegającą na wybiórczym potraktowaniu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, wyrażający się w szczególności w:
|
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut ten był całkowicie bezzasadny. Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku nie wykazała, aby sąd I instancji przy rozpoznaniu niniejszej sprawy dopuścił się obrazy przepisów proceduralnych regulujących postępowanie dowodowe w postępowaniu karnym, a już zwłaszcza z powodów wskazywanych w apelacji obrońcy oskarżonego B. J.. Sąd meriti wbrew zarzutowi sformułowanemu przez apelującego dokonał całościowej oceny materiału dowodowego i zgodnie z regułami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami płynącymi z doświadczenia życiowego przeprowadził ocenę wiarygodności poszczególnych dowodów, trafnie uznając za miarodajne w zakresie najbardziej istotnej fazy zdarzenia zeznania świadka M. O. oraz wyjaśnienia oskarżonego D. R. złożone w początkowym okresie śledztwa. Wynikało z nich, że B. J. z powodu odmowy zakupu kolejnej butelki wódki przez D. F. zaatakował go, po szarpaninie spadł z nim z rampy na torowisko, gdzie dusił go obejmując od tyłu ramieniem za szyję, aż ten przestał okazywać oznaki życia, po czym sądząc, że pokrzywdzony nie żyje, wspólnie Apelujący obrońca całkowicie mylił się sugerując, że sąd I instancji ustalił, iż oskarżeni przenosząc D. F. na tory sądzili, że on jeszcze żyje. Ustalenia sądu meriti były wprost przeciwne, co nie zmienia faktu, że oskarżonemu B. J. należało przypisać działanie z bezpośrednim zamiarem zabójstwa pokrzywdzonego. Fakt duszenia pokrzywdzonego przez oskarżonego potwierdzali zgodnie D. R. Okoliczności dotyczące wpływu upojenia alkoholem na prędkość utraty przytomności przy duszeniu lub wiotkość ciała osoby nieprzytomnej pozostawały irrelewantne dla rozstrzygnięć podejmowanych w tym postępowaniu. Przyjmując, że apelującemu nie chodziło o stan nietrzeźwości biegłej, co dosłownie wynika |
||
Wniosek |
||
o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona czynu określonego |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Podniesiony zarzut był bezzasadny, podobnie jak oparty na nim wniosek odwoławczy obrońcy. |
||
3.9. |
Zarzut I.2 z apelacji obrońcy oskarżonego B. J.: obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 156 § 3 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut obrazy prawa materialnego postawiony został nietrafnie, ponieważ w ustalonym przez siebie stanie faktycznym sąd I instancji prawidłowo zakwalifikował czyn przypisany oskarżonemu B. J. jako popełnioną z zamiarem bezpośrednim zbrodnię zabójstwa z art. 148 § 1 k.k. Intencją obrońcy w tym zarzucie było zatem raczej podważanie jako błędnych ustaleń faktycznych sądu meriti i przyjęcie takich, które odpowiadałyby znamionom przestępstwa z art. 156 § 3 k.k. W realiach rozpatrywanej sprawy było jednak niemożliwe dopatrzenie się podstaw do czynienia ustaleń mogących odpowiadać popełnieniu przez B. J. przestępstwa tzw. ciężkiego uszkodzenia ciała z obejmowanym jedynie nieumyślnością następstwem śmiertelnym. Nie wiadomo bowiem, na czym miałby polegać ów ciężki uszczerbek na zdrowiu w tym przypadku, a ponadto niemożliwe do pogodzenie |
||
Wniosek |
||
o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona czynu określonego w art. 156 § 3 k.k. i wymierzenie stosownej kary wynikającej z tego przepisu. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak było podstaw do przyjęcia kwalifikacji prawnej działania oskarżonego B. J. jako występku z art. 156 § 3 k.k. |
||
3.10. |
Zarzut II.1 z apelacji obrońcy oskarżonego B. J.: obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. art. 7 i 410 k.p.k. polegającą na wybiórczym potraktowaniu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, wyrażający się w szczególności w:
|
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut w swej istocie nie był w stanie doprowadzić do podważenia rozstrzygnięcia sądu Sąd I instancji wprawdzie wskazał, że dał w pełni wiarę zeznaniom świadka A. T., jednak jak wynika z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, nie dokonał dokładniejszej ich analizy oraz nie wprowadził wynikających z nich faktów do opisu odtwarzanego stanu faktycznego. W istocie świadek relacjonowała obserwowaną przez siebie w rejonie dworca kolejowego w M. kłótnię, szarpaninę i bójkę dwóch nietrzeźwych mężczyzn, co miało miejsce już po ujawnieniu zwłok pokrzywdzonego i w trakcie czynności policyjnych. Nie ulega najmniejszej wątpliwości w świetle całokształtu materiału dowodowego, że byli to B. J. i M. O.. Podawany przez świadka fakt, że obaj mężczyźni uderzali się głowami i zadawali sobie wzajemne ciosy mógł jednak wynikać z niedokładności spostrzeżeń świadka, która nie była skupiona na ich obserwowaniu - zeznawała wszakże, Okoliczność, że sąd I instancji w opisie stanu faktycznego przedstawionym na wstępie pisemnego uzasadnienia wyroku nie wyodrębnił, zgodnie z ostateczną wersją zeznań Powiadomienie przez M. O. policjantów o zaatakowaniu go przez B. J. nie przeczy temu, aby M. O. obawiał się kierowanych wobec niego gróźb. Trzeba bowiem wskazać, że groźby ukierunkowane były na skłonienie świadka do niewyjawiania związku B. J. ze śmiercią D. F., a o tym M. O. nie zgłosił ani policjantom obecnym przy (...) dworcu, ani w złożonym później tego samego dnia pisemnym zawiadomieniu Podobnie fakt, że w międzyczasie, pomiędzy dwoma etapami starć z B. J. Z tych wszystkich powodów w granicach tego zarzutu sąd odwoławczy przyjął, |
||
Wniosek |
||
o zmianę kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu poprzez wyeliminowanie art. 224 § 2 k.k. i wymierzenie kary pozbawienia wolności w innym wymiarze. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wniosek jest błędny, gdyż B. J. nie został skazany za przestępstwo z art. 224 § 2 k.k. Do wyeliminowania ze skazania przepisu art. 245 k.k. także nie było podstaw w oparciu |
||
3.11. |
Zarzut II.2 z apelacji obrońcy oskarżonego B. J.: obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 245 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przypisaniu oskarżonemu popełnienia czynu kwalifikowanego z art. 245 k.k., podczas gdy czyn przypisany oskarżonemu nie zawiera znamion wskazanego czynu zabronionego. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Nie doszło do obrazy wskazanego przepisu prawa materialnego, ponieważ przy takich ustaleniach, jakie poczynił w sprawie sąd I instancji, zachowanie B. J. w zakresie drugiego czynu prawidłowo zakwalifikowano jako występek z art. 245 k.k. i art. 157 § 2 k.k. |
||
Wniosek |
||
o zmianę kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu poprzez wyeliminowanie art. 224 § 2 k.k. i wymierzenie kary pozbawienia wolności w innym wymiarze, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej oskarżonego B. J. i przekazanie sprawy doi ponownego rozpoznania przez sąd I instancji. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z uwagi na nietrafność zarzutu związany z nim wniosek odwoławczy, zawierający omyłkę co do powołanego przepisu Kodeksu karnego, nie mógł zostać uwzględniony, tak samo jak wniosek alternatywny powiązany z wszystkimi zarzutami. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Całość zaskarżonego wyroku poza zmianą dokonaną w oparciu o przepis art. 77 § 2 k.k. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Oprócz kwestii objętej zmianą wyrok sądu I instancji uznano za prawidłowy i sprawiedliwy. |
|
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Dodanie na podstawie art. 77 § 2 k.k. zastrzeżenia, że B. J. będzie mógł skorzystać z warunkowego zwolnienia nie wcześniej niż po odbyciu 20 lat pozbawienia wolności. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
powody tej zmiany zostały omówione w punkcie 3.3 niniejszego uzasadnienia |
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
5.3.1.4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
3 |
zasądzenie od oskarżonego B. J. na rzecz oskarżycielki posiłkowej K. F. kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, obejmujących wydatki poniesione na opłacenie pełnomocnika, oparte zostało na zasadzie słuszności - na podstawie art. 633 k.p.k. w zw. z art. 636 § 2 k.p.k., przy czym wysokość wynagrodzenia pełnomocnika ustalono w oparciu o przepisy § 11 ust. 2 pkt 5 i § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz.1800 z późn zm.). |
4 |
przyznanie wynagrodzenia od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu oskarżonego B. J. w kwocie 738,00 złotych (w tym VAT) oparte zostało na przepisach art. 619 § 1 k.p.k. w zw. z art. 618 § 1 pkt 11) k.p.k., |
5 |
zwolnienie obu oskarżonych od kosztów sądowych za instancję odwoławczą oparte było na przepisie art. 624 § 1 k.p.k. i uzasadnione było trudną i nie rokującą poprawy sytuacją finansową oskarżonych |
7. PODPIS |
SSA Barbara Suchowska SSA Robert Kirejew SSA Wojciech Kopczyński SSA Marek Charuza SSA Małgorzata Niementowska |
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
oskarżyciel publiczny |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
orzeczenie o karze wymierzonej B. J. |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
1.12. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej K. F. |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
rozstrzygnięcia co do winy i kary dotyczące B. J. oraz D. R. |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
1.13. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
3 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca D. R. |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
orzeczenie co do winy i kary wobec D. R., zawarte w punkcie 7 zaskarżonego wyroku |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
1.14. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
4 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca B. J. |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
orzeczenie o winie i karze wobec B. J. w odniesieniu do obu przypisanych mu przestępstw |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Katowicach
Osoba, która wytworzyła informację: Robert Kirejew, Barbara Suchowska , Wojciech Kopczyński , Marek Charuza , Małgorzata Niementowska
Data wytworzenia informacji: