Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

Przewodniczący:

SSA Gwidon Jaworski

SSA Wojciech Paluch (spr.)

SSA Wojciech Kopczyński

SSA Marcin Ciepiela

SSA Witold Mazur

Protokolant

Marta Jodłowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 466/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Sosnowcu z dnia 26 czerwca 2023 r., sygn. akt IV K 28/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

K. L.

uprzednia karalność oskarżonego

karta karna

696-699

2.1.1.2.

K. L.

zachowanie oskarżonego w trakcie pobytu w zakładzie karnym

opinia o oskarżonym z AŚ w M.

722-728

2.1.1.3.

K. L.

zachowanie oskarżonego przed popełnieniem przypisanych mu czynów

wywiad środowiskowy

739-740

2.1.1.4.

K. L.

ustalenie, że zdolność rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem u oskarżonego w chwili dokonywania przypisanych mu czynów nie była zniesiona bądź zaburzona w stopniu znacznym

odpowiedzi na pytania stron zadawane biegłym psychiatrom A. N., B. Ż. i biegłej psycholog E. R.

776-777

2.1.1.5.

K. L.

zgłoszenia z dnia 3 stycznia 2023 r. kierowane na numer alarmowy z nr tel. (...)

nagrania rozmów oraz dokumenty dołączone do nagrań, zamieszczone na płycie DVD

813, 838-841

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

karta karna

Dowód bezsporny, ustalenia oparto na dokumencie urzędowym sporządzonym przez uprawniony organ państwowy

2.1.1.2

opinia o oskarżonym z AŚ w M.

Dowód bezsporny, ustalenia oparto na dokumencie urzędowym sporządzonym przez uprawniony organ państwowy

2.1.1.3

wywiad środowiskowy

Dowód nie kwestionowany przez strony, potwierdzający, że w miejscu zamieszkania byłej konkubiny oskarżonego – A. M. oskarżony nie jest znany, zaś sama A. M.nie utrzymuje kontaktów z oskarżonym

2.1.1.4

odpowiedzi na pytania stron zadawane biegłym psychiatrom A. N., B. Ż. i biegłej psycholog E. R.

W toku postepowania odwoławczego, na wniosek oskarżonego, umożliwiono stronom zadanie pytań biegłym w trybie art. 200 § 3 k.p.k.

Biegli po zapoznaniu się z pytaniami, a także z treścią zgłoszenia na numer alarmowy z dnia 3 stycznia 2023 r. z nr 695 147 247 podtrzymali swoje dotychczasowe stanowisko, z którego wynikało, iż badania wykazały u K. L. zaburzenia osobowości o rysie osobowości aspołecznej. Nie wykazały natomiast objawów choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego ani innych zaburzeń czynności psychicznych w rozumieniu art. 31 § 1 i 2 k.k. Stwierdzono natomiast u oskarżonego cechy osobowości nieprawidłowej, uzależnienie od alkoholu. W ocenie biegłych oskarżony w okresie zbliżonym do daty czynu nadużywał alkoholu to były tzw. upicia proste, których skutki powinien przewidywać, stąd też stan nietrzeźwości nie wpływa na ograniczenie czy poczytalności oskarżonego w dacie czynu.

W ocenie sądu odwoławczego stanowisko biegłych było jasne, konsekwentne i zrozumiałe. Wnioski zostały uzasadnione w sposób przekonywający i rzetelny. W szczególności biegli wykazali, że z samego faktu, że będący w dniu 3 stycznia 2023 r. bezspornie pod wpływem alkoholu oskarżony, nie pamięta przebiegu zdarzenia, nie sposób wywodzić spełnienia przesłanek z art. 31 § 1 lub 2 k.k. Oskarżony od lat nadużywał alkoholu, znał jego działanie na swój organizm. Zatem zastosowanie miała tu norma art. 31 § 3 k.k.

Stąd brak było podstaw do powołania nowych biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii. Warunkiem powołania nowego biegłego musi być przekonanie sądu, że dotychczasowa opinia jest niepełna lub niejasna albo by zachodziła sprzeczność w samej opinii. Z samego faktu, że oskarżony nie zgadza się z wnioskami biegłych nie sposób przyjąć, ze konieczne jest sporządzenie kolejnej opinii.

2.1.1.5

nagrania rozmów oraz dokumenty dołączone do nagrań, zamieszczone na płycie DVD

W toku postepowania odwoławczego uzyskano nagrania rozmów przychodzących na numer alarmowy. Centrum Powiadamiania ratunkowego w K. wykonanych w dniu 3 stycznia 2023 r., a dotyczących zdarzenia z ulicy (...) w D..

Informacje te były tylko częściowo znane w postepowaniu przed Sądem Okręgowym. W szczególności w notatce urzędowej na k. 35-36 zawarto niedokładną, a w praktyce wprowadzająca w błąd, kompilację zgłoszeń. Z kolei na płycie DVD+R na k. 162 utrwalono tylko dwa zgłoszenia wykonane przez A. P. (sam zapis rozmów, bez metadanych).

Nagrania przesłane pismem z dnia 21 grudnia 2023 r. k. 812 (nagrania na płycie na k. 761 zawierają te same informacje dot. połączeń nr 1, 2, 4 i 6) pozwoliły ustalić następująca sekwencję zdarzeń:

- pierwsze zgłoszenie pochodziło z godz. 20 ^{( 42)} z nr tel. (...) należącego do A. M., a użytkowanego wyłącznie przez oskarżonego, zostało wykonane przez osobę przedstawiającą się jako K. L. (oskarżony nie potrafił wskazać, czy to jego głos; według oskarżyciela posiłkowego D. L. był to na 100% głos oskarżonego), zgłaszający powiadamia o nietrzeźwym koledze, który nie chce wyjść, brak jakichkolwiek informacji o pobiciu, czy konieczności udzielenia komukolwiek pomocy,

- drugie zgłoszenie pochodziło z godz. 20 ⁴⁶ z nr tel. (...), zgłaszająca A. P. informuje o pobiciu na korytarzu budynku nieznanej osoby przez syna sąsiadki, który przyjechał z zagranicy,

- trzecie zgłoszenie pochodziło z godz. 20 ⁵⁰ z nr tel. (...), zgłaszająca A. P. informuje o trwającym pobiciu prosi o szybka interwencję,

- czwarte zgłoszenie pochodziło z godz. 20 ⁵⁵ z nr tel. (...), zgłaszająca A. P. po raz kolejny prosi o pomoc w związku z pobiciem na korytarzu, informuje o drastycznych szczegółach zdarzenia,

- piąte zgłoszenie pochodziło z godz. 20 ⁵⁹ zgłaszający funkcjonariusz policji z ogniwa interwencyjnego, prosi o pilne przysłanie karetki pogotowia do nieprzytomnej, pobitej kobiety,

- szósta zarejestrowana rozmowa z godz. 22 ²³ dotyczyła przekazania danych o zgłoszeniach Komendzie Miejskiej Policji w D..

Treść nagrań udostępnionych przez

uprawniony organ – Wojewodę (...), nie budziła wątpliwości. Nagrania nie były kwestionowane przez strony. Rozmowy nr 2-4 współgrały z zeznaniami świadka A. P.. Do nagrań dołączono dokumenty tekstowe zawierające dane o czasie połączeń, nr telefonów itp. Także i te informacje nie były przedmiotem sporu.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut obrazy przepisów postępowania, a to art. 5 § 2 k.p.k. i art 7 k.p.k. i pozostający w z nim w ścisłym związku zarzut błędu w ustaleniach faktycznych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty apelacji nie zasługiwały na uwzględnienie.

W pierwszym rzędzie należy zauważyć, że Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku skrupulatnie przeanalizował okoliczności zarówno obciążające jak i łagodzące występujące po stronie oskarżonego i wpływające na przyjęcie zawinienia. Sąd Apelacyjny w pełni podziela zaprezentowane tam poglądy i aby się nie powtarzać odsyła do tegoż uzasadnienia. Sąd Okręgowy bezpośrednio zetknął się na rozprawie z materiałem dowodowym, w szczególności z wyjaśnieniami oskarżonego oraz zeznaniami świadków: A. P., J. R., D. L., S. S., M. M., J. K. i M. C. (1). Ujawnił też zeznania pozostałych świadków słuchanych w śledztwie, w tym w szczególności depozycje B. P. i A. M.. Ocenił także zebrane w sprawie pozostałe dowody, takie jak dokumentacja lekarska pokrzywdzonej I. L., protokoły oględzin miejsca zdarzenia i otwarcia zwłok, opinie biegłych z zakresu genetyki, medycyny, psychiatrii i psychologii.

W ocenie Sądu Apelacyjnego ocena powyższych dowodów dokonana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest zgodna z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego i w żadnym razie nie narusza wyrażonej w art. 7 k.p.k. zasady swobodnej oceny dowodów. O złamaniu zasady swobodnej oceny dowodów można mówić jedynie wtedy, gdyby ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego zawiera oczywiste błędy natury faktycznej, takie jak przeoczenie ważnych dowodów, albo logicznej. Taka sytuacja w niniejszym postępowaniu nie wystąpiła.

Sąd meriti poddał analizie zarówno zeznania świadków, jak i wyjaśnienia oskarżonego, a także kluczowe dla sprawy dokumenty i opinie biegłych. Swe stanowisko prawidłowo uzasadnił. Opisał wszelkie dowody dotyczące zdarzenia będącego przedmiotem procesu. Okoliczność, że sąd nie dał generalnie wiary wyjaśnieniom oskarżonego, w świetle zasady swobodnej oceny dowodów nie może budzić żadnych zastrzeżeń sądu II instancji, skoro swe zdanie sąd meriti w sposób należyty i wyczerpujący uzasadnił. W istocie sąd I instancji dał wiarę jedynie wyjaśnieniom oskarżonego, co do jego zachowania w dniu krytycznego zdarzenia, przed odwiedzinami u matki. W tej sytuacji brak było podstaw do ponawiania przesłuchania byłej konkubiny oskarżonego – A. M. skoro depozycje oskarżonego w tym zakresie nie były kwestionowane.

Zasada tłumaczenia wątpliwości na korzyść oskarżonego nie polega w żadnym razie na obowiązku automatycznego wyboru najkorzystniejszej dla niego wersji zdarzeń, wynikającej z wyjaśnień i zeznań o niejednakowej treści. Nie jest więc sprzeczny z tą zasadą wybór wersji mniej korzystnej dla oskarżonych, rzecz jasna znajdującej odzwierciedlenie w dowodach, jeżeli w przeciwieństwie do korzystniejszej, właśnie one pasują do obrazu zdarzenia jako logiczne i zgodne z doświadczeniem życiowym.

Sąd Okręgowy w oparciu o przytoczone wyżej dowody wskazał, dlaczego nie ma wątpliwości, co do sprawstwa oskarżonego. Sąd odwoławczy, także w oparciu o dowody opisane w sekcji 2.2.1., w pełni tę ocenę podzielił. Wskazać tu trzeba, że opisane wyżej nagrania połączeń wykonanych na numer alarmowy w pełni korelują z ustaleniami poczynionymi przez sąd meriti. W szczególności potwierdzają zaś ustalony przez sąd a quo dwufazowy przebieg kluczowego zdarzenia, czyli że działanie oskarżonego miało miejsce najpierw mieszkaniu, a następnie z większą intensywnością kontynuowane było na klatce schodowej, trwało dłuższy czas – co najmniej kilkanaście minut i cechowało się znaczną brutalnością.

Nie sposób było uznać, że oskarżony nie działał z zamiarem zabójstwa matki. Wskazuje na to sposób jego działania, brutalność zachowania, wyrażająca się w wielości i różnorodności uderzeń. Pokrzywdzona była nie tylko bita, przy czym uderzenia kierowane były w newralgiczne części ciała, jak głowa, czy klatka piersiowa. I. L. była też duszona z dużą siłą, czego efektem było złamanie kości gnykowej i chrząstki tarczowatej. Nadto za przyjęciem kwalifikacji prawnej z art. 148 § 1 k.k. przemawiała konsekwencja w realizacji zamiaru, przejawiająca się w kontunuowaniu agresji poza mieszkaniem, połączona z oczywistą przewagą fizyczną nad ofiarą – co sprzeciwia się przyjęciu, że śmierć pokrzywdzonej była następstwem nie objętym pierwotnym zamiarem. Oskarżony wcześniej wielokrotnie groził matce śmiercią, obwiniał ją o wszystkie swoje życiowe niepowodzenia i uprzednio już stosował wobec niej przemoc fizyczną.

Z całą mocą należy podkreślić, że żaden dowód przeprowadzony w toku postępowania przed sądami obu instancji nie wskazał na możliwość dokonania zabójstwa I. L. przez nieustalonego sprawcę, który miałby rzekomo przebywać w mieszkaniu pokrzywdzonej. Na obecność nieznanej „trzeciej osoby” nie wskazywały ani zeznania świadków, ani treść zgłoszeń telefonicznych, ani też wnioski opinii z badań genetycznych. Także i oskarżony wprost nie wskazał, że w mieszkaniu pokrzywdzonej przebywała jakakolwiek inna osoba, poza nim samym i jego matką. Dodatkowo należy tu wspomnieć, że rzeczą sądu nie jest badanie wszystkich hipotetycznie możliwych wersji przebiegu zdarzenia, lecz ocena zachowania sprawcy w kontekście zgromadzonych w sprawie dowodów.

Z kolei w odniesieniu drugiego ze stawianych oskarżonemu zarzutów (choć chronologicznie pierwszego), czyli znęcania się nad matką, połączonego z ciężkim pobiciem, skutkującym chorobą realnie zagrażająca życiu, to zeznania wskazanych wyżej świadków (a także J. W., S. F. i M. C. (2)), z kręgu rodziny i znajomych I. L., wsparte dowodami w postaci wydruków SMS-ów i dokumentacji lekarskiej, jednoznacznie potwierdziły dokonanie przez oskarżonego przypisanego mu czynu.

Przechodząc do oceny kolejnych zarzutów należy wskazać, że jak zgodnie przyjmuje się w orzecznictwie, dyspozycja art. 5 § 2 k.p.k. skierowana jest do sądu, a nie do uczestników postępowania. Przepis art. 5 § 2 k.p.k. nie ma odniesienia do wątpliwości, które ma w zakresie postępowania dowodowego któraś ze stron procesu karnego, natomiast przepis ten dotyczy wyłącznie wątpliwości, które mogły powstać po stronie sądu co do interpretacji zgromadzonego materiału dowodowego, i wskazuje, jak należy w takiej sytuacji postąpić (m.in. wyrok SA w Katowicach, II AKa 389/08, Prok.i Pr.-wkł. 2009/10/37). Podkreślić zatem wymaga, że dla zasadności tego zarzutu nie wystarczy zaprezentowanie przez stronę własnych wątpliwości co do zgromadzonego materiału dowodowego i wymowy poszczególnych dowodów. Zatem skoro sąd meriti nie miał wątpliwości co do dokonania przez oskarżonego przypisanych mu przestępstw, a swe stanowisko w sposób wyczerpujący i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego uzasadnił, zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k., nie mógł zostać uwzględniony.

Kończąc tę część rozważań należy także zwrócić uwagę na wewnętrzną sprzeczność zarzutów apelacji, w których obrońca zarzuca wyrokowi jednocześnie naruszenie art. 5 k.p.k., w tym zasady in dubio pro reo i dowolną ocenę dowodów - art. 7 k.p.k. Należy tu wskazać z całą mocą, że skarżący może skutecznie powoływać się na treść art. 5 § 2 k.p.k. tylko wtedy, gdy sąd orzekający po przeprowadzeniu postępowania dowodowego dokona wszechstronnej oceny dowodów, zgodnie z wymogami art. 7 k.p.k. i mimo tego nie usunie wątpliwości, co do istotnych okoliczności sprawy. Nie można zatem skutecznie podnosić obrazy reguł przewidzianych w tych dwóch normach prawnych (m.in. post. SN, IV KK 415/20, LEX nr 3159990 czy też post. SN, V KK 233/21, LEX nr 3219932).

Zatem Sąd Okręgowy prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi przepisami przeprowadził postępowanie dowodowe i w pełni zasadnie uznał, że oskarżony dopuścił się obu przestępstw mu przypisanych w wyroku. Wątpliwości nie budzi też przyjęta kwalifikacja prawna czynów K. L.. Z kolei apelacja stanowiła jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu meriti i w istocie do sprawy nie wniosła niczego nowego.

Konsekwencją uznania, że nie doszło do obrazy powołanych w apelacjach przepisów procedury, było przyjęcie prawidłowości poczynionych ustaleń faktycznych w sprawie.

Z tych względów, w ocenie sądu odwoławczego, ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy nie zawierały błędu, były logiczne i spójne. Zostały oparte na prawidłowo przeprowadzonym postepowaniu dowodowym.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu przypisanego mu w pkt 1 oraz zmiana kwalifikacji prawnej czynu przypisanego mu w pkt 2 (np. art. 158 § 3 k.k. sic!!!) ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski był bezzasadne z powodów omówionych powyżej.

3.2.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oskarżony niewątpliwie jest osobą skrajnie zdemoralizowaną, o czym świadczy całość jego dotychczasowego życia, uprzednia karalność, brutalność zachowania i działanie w istocie bez powodu. Oskarżony dopuścił się zabójstwa, a wcześniej znęcania i ciężkiego pobicia w stosunku do osoby najbliższej, zaś w odniesieniu do pierwszego czynu działał w warunkach powrotu do przestępstwa i to w formie kwalifikowanej. Był uprzednio kilkakrotnie karany za różne przestępstwa. Odbywał wcześniej kary w warunkach izolacyjnych. Nie doprowadziło to do resocjalizacji oskarżonego, a wręcz odwrotnie skutkowało popełnianiem kolejnych przestępstw, w jeszcze bardziej agresywny sposób. Trudno uznać inaczej niż, że oskarżony jest skrajnie zdemoralizowany. Trafnie też wskazał sąd I instancji, że na szczególne napiętnowanie zasługuje to, że dokonał on zabójstwa matki, a więc osoby, której należny jest szacunek i troska ze strony dziecka. Nie sposób też zapominać o nieprawidłowo ukształtowanej osobowości oskarżonego, o jego skłonności do nadużywania alkoholu, a także o tym, że cechuje go wysoki poziom agresji i brak empatii dla innych osób. Nie sposób było też nie zauważyć, że jest całkowicie bezkrytyczny wobec swojego zachowania.

Niezależnie od aspektu związanego z wychowawczymi celami kary, nie należy tracić z pola widzenia tego, że oskarżony jest osobą niebezpieczną dla otoczenia, szczególnie gdy znajduje się pod wpływem alkoholu. Zatem jedynie długotrwała izolacja oskarżonego pozwoli uchronić społeczeństwo przed jego zachowaniem. Nie można też tracić z pola widzenia, zaakcentowanego przez sąd meriti, ogólnoprewencyjnego oddziaływania kary.

Z drugiej strony oskarżony, przebywając w zakładzie karnym zachowuje się poprawnie, przestrzega regulaminu i porządku wewnętrznego. Był nagradzany regulaminowo. Nie był karany dyscyplinarnie. Nie sposób także nie zauważyć, że zbrodnia zabójstwa nie została przez oskarżonego wcześniej zaplanowana.

Stąd też nie sposób było obecnie uznać, że K. L. jest osobą, która w sposób trwały nie rokuje jakichkolwiek nadziei na resocjalizację, a to przecież jest warunkiem koniecznym orzeczenia kary najsurowszej, w istocie eliminacyjnej, jaką jest kara dożywotniego pozbawienia wolności.

Obecnie K. L. bez wątpienia wymaga długotrwałego, pogłębionego procesu resocjalizacji. Musi też w trakcie wieloletniego pobytu w izolacji więziennej uświadomić sobie naganność swego zachowania, ogrom wyrządzonego zła i nieodwracalność skutku.

Z tych względów za trafne uznano orzeczenie wobec oskarżonego kary 25 lat pobawienia wolności, stosując przepisy obowiązujące w chwili czynu, które statuowały te karę w ramach kary szczególnej, odrębnej wobec kary terminowego pobawienia wolności w rozumieniu art. 32 pkt 3 k.k. Paradoksalnie takie ukształtowanie kary było rozstrzygnięciem korzystniejszym dla oskarżonego, niż zastosowanie przepisów obowiązujących aktualnie, od dnia 1 października 2023 r., gdyż pozwalało przy wymiarze kary łącznej na zastosowanie zasady pełnej absorpcji.

W ocenie Sądu Apelacyjnego brak było podstaw do ingerencji w wymiar kary orzeczonej za przestępstwo przypisane oskarżonemu w pkt 1 zaskarżonego wyroku. Karą rażąco, niewspółmiernie surową jest taka kara, której nadmierność, niesprawiedliwość jest oczywista, widoczna na pierwszy rzut oka. Tymczasem w realiach niniejszej sprawy, w odniesieniu do tegoż przestępstwa, zachodzi szereg wyżej opisanych okoliczności obciążających, które w oczywisty sposób musiały wpłynąć na wymiar kary.

Konsekwencją przyjęcia przepisów obowiązujących do dnia 30 września 2023 r. był wymiar kary łącznej 25 lat pobawienia wolności. Jednocześnie z powodów opisanych wyżej, na mocy art. 63 § 1 k.k. i art. 77 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 września 2023 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zastrzeżono, że oskarżony będzie mógł skorzystać z warunkowego przedterminowego zwolnienia nie wcześniej niż po odbyciu 20 lat kary pozbawienia wolności i zaliczono K. L. na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 3 stycznia 2023 r., godz. 21.10 do dnia 22 stycznia 2024 r.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 7 lat pozbawienia wolności

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek był częściowo zasadny z powodów omówionych powyżej.

3.3.

zażalenie na wysokość wynagrodzenia należnego obrońcy z urzędu oskarżonego, z tytułu obrony świadczonej przed sądem I instancji

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut był zasadny. W ocenie sądu odwoławczego brak jest podstaw do różnicowania wynagrodzenia obrońcy, jedynie ze względu na sposób powołania go do reprezentowania oskarżonego. Sąd Apelacyjny w pełni podziela argumentację powołaną w przywołanym, powszechnie znanym wyroku TK w sprawie SK 78/21 i w całości do niej odsyła. Wyrok sądu I instancji zapadł po opublikowaniu wspomnianego orzeczenia w Dzienniku Ustaw i choć rozstrzygnięcie Trybunału z przyczyn formalnych wprost nie dotyczyło przepisów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia o kosztach obrony, to jednak powinno mieć zastosowanie w niniejszej sprawie. Przyjęcie poglądu odmiennego prowadziłoby do absurdalnego ukształtowania stawek za obronę z urzędu, gdyż wówczas wynagrodzenie obrońcy za obronę świadczona przed sądem rejonowym byłoby wyższe od tego należnego za obronę przed sądem okręgowym.

Wniosek

Ustalenie wysokości kosztów z uwzględnieniem wyroku TK w sprawie SK 78/21

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów opisanych powyżej wynagrodzenie należne obrońcy z urzędu oskarżonego, z tytułu obrony świadczonej przed sądem I instancji, podwyższono do kwoty 2 066,40 zł

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie w zakresie winy, a także w odniesieniu do kary wymierzonej za czyn przypisany w pkt 1

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

opisane w sekcji 3.1.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Rozstrzygnięcie w zakresie kary wymierzonej za czyn przypisany w pkt 2, a także kary łącznej oraz wysokości kosztów należnych z tytułu obrony świadczonej oskarżonemu z urzędu

Zwięźle o powodach zmiany

opisane w sekcjach 3.2.-3.3.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

O kosztach pomocy prawnej świadczonej z urzędu orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze i § 4 ust. 3 i § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2631), a także § 11 ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964 z późn. zm.), po uwzględnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 r. sygn. akt SK 78/21 (Dz.U.2022.2790).

4

Oskarżonego zwolniono od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, gdyż nie posiada majątku, a przebywając w zakładzie karnym nie pracuje.

7.  PODPIS

SSA Wojciech Kopczyński SSA Gwidon Jaworski SSA Wojciech Paluch

SSA Marcin Ciepiela SSA Witold Mazur

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie oskarżonego za winnego przypisanych mu czynów

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana