II AKa 454/23 - wyrok Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2024-01-11
Sygn. akt: II AKa 454/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 stycznia 2024 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodnicząca: |
Sędzia SA Karina Maksym (spr.) |
Sędziowie: |
SA Iwona Hyła SO del. Teresa Jędrzejas-Paluch |
Protokolant: |
Jolanta Stańczak |
przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Zabrzu Urszuli Grzeni
po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2024 r. sprawy
S. L. (L.), s. K. i W., ur. (...) w G.,
oskarżonego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i inne,
na skutek apelacji prokuratora
od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 26 lipca 2023 roku, sygn. akt IV K 48/23
1. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
-
-
w punkcie 1 uznaje oskarżonego S. L. za winnego tego,
że w nocy z 12 na 13 listopada 2022 r. w Z. działając w zamiarze ewentualnym spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu S. H. w postaci choroby realnie zagrażającej jego życiu zadawał pokrzywdzonemu pięściami uderzenia po ciele i ugodził scyzorykiem o ostrzu długości około 5 cm w okolice karku, lecz swojego zamiaru nie osiągnął, powodując u pokrzywdzonego jedynie ranę kłutą karku długości 1 cm, które to obrażenie spowodowało naruszenie czynności narządu jego ciała na okres od 10 do 14 dni, tj. czynu wyczerpującego ustawowe znamiona zbrodni z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kk i art. 157 § 1 kk
przy zastosowaniu art. 11 § 2 kk w brzmieniu obowiązującym na dzień 30 września 2023 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na mocy art. 14 § 1 kk w zw. z art. 156 § 1
pkt 2 kk przy zastosowaniu art. 11 § 3 kk w brzmieniu obowiązującym na dzień 30 września 2023 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierza oskarżonemu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności; -
-
uchyla rozstrzygnięcia z punktów 3 i 4 i na mocy art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k.
w brzmieniu obowiązującym na dzień 30 września 2023 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierza oskarżonemu karę łączną 3 (trzech) lat i 1 (jednego) miesiąca pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet - na mocy art. 63 § 1 k.k. – okres rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego w sprawie od dnia 14 listopada 2022 r.
godz. 17.40 do dnia 26 lipca 2023 r. godz. 9:20,
2. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,
3. zwalnia oskarżonego w całości od kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając wydatkami Skarb Państwa.
SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch SSA Karina Maksym SSA Iwona Hyła
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 454/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dni 26 lipca 2023 r., sygn. akt IV K 48/23 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Apelację na niekorzyść oskarżonego S. L. wywiódł prokurator zarzucając co do orzeczenia z punktu 1 wyroku:
|
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
apelacja wniesiona przez prokuratora zasługiwała na uwzględnienie w części w jakiej kwestionuje prawidłowość ustaleń Sądu I instancji w zakresie zamiaru towarzyszącego oskarżonemu w ataku fizycznym na S. H., czego nie może podważyć niewłaściwe skonstruowanie wywiedzionego środka odwoławczego co wynika z błędnego wytknięcia zaskarżonemu wyrokowi obrazy prawa materialnego, podczas gdy skarżący wadliwości orzeczenia upatruje w błędnych ustaleniach faktycznych, przyjętych za jego podstawę. Nie ulega bowiem kwestii, że ustalenia co do postaci zamiaru sprawcy należą do sfery faktów, co poniekąd koresponduje z trzecim w kolejności zarzutem objętym omawianą apelacją,
i dosięgnięcia nim i zranienia ciała S. H., a które zarazem zamortyzowały siłę ciosu. Istotne znaczenie posiada tutaj także sposób zadania ciosu przez S. L., który trzymał nóż w ręce od momentu podjęcia pościgu za pokrzywdzonym, a uczynił tak w oczywistym celu jego użycia na jego szkodę, co zaraz po tym jak go dopadł nastąpiło, bo szarpiąc go za odzież kiedy ten po utracie równowagi upadł na ziemię, zadał mu równocześnie uderzenia scyzorykiem w okolice karku z czego jeden cios dosięgnął ciała S.H.. Zaprzestał ataku dopiero po odciągnięciu go od ofiary przez J. K. i J. D., których jeszcze przez jakich czas gonił kiedy zaczęli przed nim w trójkę uciekać, co ukazuje skalę jego przestępczej determinacji. J. K. widział przy tym moment zadania uderzenia nożem w tylny odcinek szyi pokrzywdzonego. W świadomości oskarżonego mieściło się wywołanie poważnego uszczerbku na zdrowiu ofiary, bo cios wymierzony został przy braku pełnej kontroli nad sytuacją w szczególnie newralgiczną dla zdrowia i życia ludzkiego część ciała ludzkiego. Siła uderzenia zaś w istocie stanowiła efekt skumulowanych działań uczestników starcia, co w sposób dyktowany prawami fizyki osłabiło moc ciosu, ale to nie było już objęte kalkulacją ze strony S. L.. Nie mogą zatem być decydujące dla oceny prawnej czynu oskarżonego jedynie powstałe w jego wyniku jedynie średnie obrażenia ciała z art. 157 § 1 k.k. Jak wynika z opinii sądowo-lekarskiej biegłego sądowego lekarza R. H. odniesiona przez pokrzywdzonego rana karku wymagała zaopatrzenia chirurgicznego (ranę zszyto i założono opatrunek – k. 4), obrażenie miało charakter średniociężki, powstały z mechanizmu bezpośredniego uderzenia przedmiotem twardy, ostrym, ostrokrawędzistym typu nóż, scyzoryk i spowodowało naruszenie czynności prawidłowych narządów ciała w myśl art., 157 § 1 k.k. na okres powyżej 7 dni, a jego czas leczenia wynosił od 10 do 14 dni (k. 139). Okolica szyi jest okolicą wstrząsogenną, a urazy w tym obszarze, w szczególności rany cięte z naruszeniem ciągłości tkanek, tak jak było w analizowanym przypadku, mogą stanowić przyczynę wstrząsu (k. 239). Z cytowanej opinii sądowo-lekarskiej, zasad doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, jako oczywisty jawi się wniosek, że każdy przeciętnie myślący człowiek, uderzając nożem w okolice szyi, musi liczyć się ze spowodowaniem u osoby atakowanej poważnych skutków zagrażających jej zdrowiu i życiu, w tym przypadku w postaci choroby realnie zagrażającej życiu. Nadto biegły nie stwierdził, aby zachowanie oskarżonego nie narażało pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, ale wypowiedział się tak odnośnie samych obrażeń, a co do ich średniego charakteru nie ma przecież wątpliwości. Nie ma słuszności przy tym prokurator zarzucając Sądowi I instancji nie poszerzenie materiału dowodowego poprzez zasięgnięcie uzupełniającej opinii sądowo-lekarskiej i uzyskanie odpowiedzi na stawiane w zarzucie z punktu 3 pytanie, albowiem zalegające w aktach sprawy opinia pisemna i ustna, jak i doświadczenie życiowe pozwalały na jednoznaczne w tym przedmiocie ustalenia. Także kwestionowane stanowisko Sądu Okręgowego odnośnie trafności diagnozy, jaką miałby na miejscu zdarzenia postawić świadek J. D., student V roku medycyny, odnośnie charakteru rany doznanej przez S. H., choć niewątpliwie zbędne, to jednak nie miało charakteru sugerowanego przez skarżącego prokuratora zastępując opinię biegłego, bo jak się zdaje posłużyć miało wzmocnieniu trafności ustaleń czynionych w omawianym względzie, a co nie wymaga szerszych analiz w świetle tego co już powyżej na temat oceny prawnej przyjętej przez Sąd meriti podniesiono,
|
||
Wniosek |
||
o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
wniosek o wydanie rozstrzygnięcia kasatoryjnego nie zasługiwał na uwzględnienie, wszak żadna z okoliczności warunkujących uchylenie wyroku w instancji odwoławczej, a przewidzianych w art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k. nie zaistniała, zaś stwierdzone w zaskarżonym wyroku uchybienia rodziły konieczność jego zreformowania. |
||
3.2. |
błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia odnośnie przestępstwa przypisanego oskarżonemu z art. 217 § 1 k.k. poprzez nieprawidłowe przyjęcie, że jego zachowanie nie miało charakteru działania publicznego bez powodu, okazaniem rażącego lekceważenia porządku prawnego i tym samym znamion występku o charakterze chuligańskim, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowody prowadzi do odmiennych wniosków. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
argumentacja zaoferowana w tej części w apelacji prokuratora nie przekonuje. Stanowisko Sądu Okręgowego w części w jakiej stwierdził brak działania publicznego oskarżonego w czasie dopuszczenia się przestępstwa z art. 217 § 1 k.k. na szkodę J. K. zasługuje na podzielenie, a stąd jako prawidłowe oceniono rozstrzygnięcie z punktu 2 zaskarżonego wyroku w części związanej z odrzuceniem wersji oskarżenia o chuligańskim charakterze tego występku. Nie może tego zmienić chybiony argument Sądu I instancji o potencjalnym działaniu oskarżonego z określonego powodu, tj. uznania, że został zaczepiony, bądź sprowokowany do napaści, bo irracjonalne, katalizowane spożytym alkoholem subiektywne przeświadczenie S. L. dopuszczającego się umyślnego zamachu na nietykalność cielesną pokrzywdzonego i okazującego przez to rażące lekceważenie porządku prawnego, w żadnym razie nie wyklucza uznania o jego działaniu bez powodu, albo gdyby iść torem rozumowania Sądu a quo co najwyżej z oczywiście błahego powodu, a zatem spełnienia tych warunków wymaganych art. 115 § 21 k.k. |
||
Wniosek |
||
jak w sekcji 3.1 |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
rozstrzygnięcie z punktu 2 jest prawidłowe, stąd w instancji odwoławczej należało je utrzymać w mocy |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
1.5. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
w zakresie nie podlegającym zmianie w instancji odwoławczej zaskarżony wyrok był prawidłowy, stąd utrzymano go w mocy |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
jw. |
|
1.6. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
zmiana zaskarżonego wyroku dokonana przez Sąd Apelacyjny polegała na tym, że:
|
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
zmiany w zakresie punktu 1 zaskarżonego wyroku omówiono w sekcji 3.1, a co rodziło konieczność skorygowania rozstrzygnięcia z punktu 3 i orzeczenie S. L. nowej kary łącznej pozbawienia wolności. Została ona przez Sąd Apelacyjny ukształtowana w oparciu o tożsamą zasadę asperacji, na jakiej oparł się Sąd I instancji, wszak w tym zakresie prokurator nie zaskarżył orzeczenia na niekorzyść oskarżonego, stąd stanowisko to było wiążące dla sądu odwoławczego. W efekcie oscylując w granicach od 3 lat i 1 miesiąca do 3 lat i 3 miesięcy, orzeczono wobec oskarżonego karę łączną 3 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności, uwzględniając bezpośredni związek przedmiotowy obu przypisanych oskarżonemu przestępstw i ich tożsamość czasową. Na jej poczet zaliczony został okres rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego w sprawie. |
1.7. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1.8. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|
6. Koszty Procesu |
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
pkt 3 |
na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając wydatkami Skarb Państwa, a to z uwagi na jego sytuację majątkową i perspektywę izolacji więziennej. |
7. PODPIS |
|
SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch SSA Karina Maksym SSA Iwona Hyła |
1.9. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
prokurator |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Katowicach
Osoba, która wytworzyła informację: Karina Maksym, Iwona Hyła , Teresa Jędrzejas-Paluch
Data wytworzenia informacji: