Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

Przewodniczący

SSA Wiesław Kosowski

Sędziowie

SSA Iwona Hyła

SSA Karina Maksym (spr.)

Protokolant

Agnieszka Bargieł

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 422/17

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku z dnia 22 maja 2017 r. sygn. akt V K 5/17

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Ł. M.

ustalenie poczytalności oskarżonego w czasie popełnienia przypisanych mu w punktach 1 i 2 zaskarżonego wyroku czynów

opinia sądowo psychiatryczna z dnia

25.05.20r.

k. .4031-35

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Ł. M.

zniesiona poczytalność oskarżonego w dacie popełnienia objętych zarzutami występków

opinia sądowo-psychiatryczna jak w sekcji 2.111

k. 4031-35

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

opinia sądowo-psychiatryczna, jak w sekcji 2.111

opinia sporządzona została przez biegłych lekarzy psychiatrów B. Ż. i A. N. na podstawie zebranej dokumentacji medycznej leczenia psychiatrycznego oskarżonego Ł. M., a nadto jego badania ambulatoryjnego, po szczegółowym zapoznaniu się ze zgromadzonymi do tej pory, istotnymi dla opiniowania dowodami, szczegółowo opisanymi w treści opinii, do której żadnych zastrzeżeń nie zgłosili na rozprawie odwoławczej także uczestnicy postępowania

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. obrazy przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, tj.

-art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. w związku z zaniechaniem przesłuchania przez sąd wszystkich świadków podlegających obowiązkowemu wezwaniu na rozprawę zgodnie z aktem oskarżenia, pomimo istnienia niewyjaśnionych kwestii,

-art. 5 § 2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości co do poczytalności oskarżonego na jego niekorzyść, czego konsekwencją jest rażąca niewspółmierność kary oraz niezastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 31 § 2 k.k. pomimo zaistnienia ku temu przesłanki,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający istotny wpływ na jego treść, poprzez błędne przyjęcie, że działania oskarżonego wypełniały znamiona zarzucanych mu czynów, czego konsekwencją było naruszenie prawa materialnego poprzez jego zastosowanie, a mianowicie art. 286 § 1 i 6 k.k. w zw. z art. 296 § 1 k.k. art. 299 § 1 i 6 k.k.,

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający istotny wpływ na wymiar kary, poprzez błędne przyjęcie, że oskarżony jest osobą majętną oraz posiada środki na uiszczenie orzeczonej kary grzywny oraz kosztów postępowania, czego skutkiem jest rażąca niewspółmierność kary oraz niezastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 31 § 2 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty bezzasadne

ad. 1 i 2)

- zacząć trzeba od tego, iż obraza wytypowanych przez obrońcę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. i 410 k.p.k. w ujęciu apelacji w ogóle nie była możliwa, w sytuacji gdy miała polegać na „zaniechaniu przesłuchania przez sąd wszystkich świadków podlegających obowiązkowemu wezwaniu na rozprawę zgodnie z aktem oskarżenia, pomimo istnienia niewyjaśnionych kwestii”. To ogólnikowe twierdzenie nie zostało także rozwinięte w uzasadnieniu wywiedzionego środka odwoławczego, gdzie dodatkowo (w pierwszym akapicie) stwierdzono, iż zarzut ten dotyczył w szczególności reprezentującego gminę Ż. prezydenta W. S., podczas gdy nie został on wbrew twierdzeniu obrony, „wymieniony w liście sporządzonej przez oskarżyciela w akcie oskarżenia”. Co więcej zarzut ten jest stawiany bez podjęcia próby wykazania, w jaki sposób brak bezpośredniego przesłuchania świadków miałby wpłynąć na treść zaskarżonego wyroku, o jakie „niewyjaśnione kwestie” mogło chodzić, co więcej którzy ze świadków mieli posiadać informacje (jakie?), a na temat których mieliby do tej pory się nie wypowiedzieć, bo tak należałoby rozumieć użyte w apelacji stwierdzenie na temat wzmiankowanych „niewyjaśnionych kwestii”. Nie trzeba przypominać, iż brak precyzyjnego odwołania się do sytuacji procesowej, w której doszło do przekroczenia przepisów czyni zarzut oparty na tych przepisach bezpodstawnym (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 marca 2014 r., II AKa 59/14),

- niezależnie od powyższego wypada zwrócić uwagę, że w realiach poddanej kontroli instancyjnej sprawy stawianie tego rodzaju zarzutu jawi się jako niezrozumiałe, jeśli wziąć pod uwagę, że w toku postępowania przed Sądem Okręgowym na rozprawie obrońca oskarżonego wyraźnie oświadczył, że nie postuluje wezwania i bezpośredniego przesłuchania wnioskowanych w akcie oskarżenia do przesłuchania świadków (k. 3626), co powtórzył na kolejnym terminie w dniu 11 maja 2017 r. (k. 3644), a z czym zgodził się także oskarżony i prokurator (k. 3644), w efekcie czego Sąd I instancji, po przesłuchaniu na rozprawie świadków Z. D., W. K. i Z. P., poprzestał na ujawnieniu protokołów przesłuchań pozostałych wnioskowanych przez oskarżenie świadków w trybie art. 394 § 2 k.p.k. (k. 3644). Sąd Apelacyjny nie dostrzega jakichkolwiek powodów, dla których ta decyzja procesowa mogłaby zostać uznana za naruszającą standardy prawidłowego procedowania, a czego nie podjął się wykazać także skarżący, podnosząc jedynie, że takie stanowisko obrony podyktowane było przeświadczeniem o „niepodobieństwie” przyjęcia winy oskarżonego, skoro stawiane mu zarzuty stanowiły „tak odległy od prawdy byt”. Dobór tego twierdzeń, świadczy zdaniem Sądu Apelacyjnego o skąpości dostępnej skarżącemu argumentacji na poparcie stawianego zarzutu,

- w tych realiach nie sposób zgodzić się z ogólnikowym zarzutem odwoławczym zawartym w punkcie 1 tiret pierwsze apelacji przypominając jedynie, iż zarzut obrazy art. 7 k.p.k. wymaga wykazania, jakich błędnych ocen dopuścił się sąd meriti uchybiając zasadom wiedzy, logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego, czemu w omawianym przypadku nie sprostano, a co więcej nie starano się nawet dowieść zaistnienia tego typu uchybień po stronie organu a quo. Z kolei, o naruszeniu przepisu art. 410 k.p.k. można mówić wyłącznie wtedy, gdy sąd oparł się na dowodach nieujawnionych na rozprawie, lub gdy nie wziął pod uwagę wszystkich dowodów. Tymczasem w realiach analizowanej sprawy Sąd a quo ani nie poczynił ustaleń faktycznych na podstawie nieujawnionych dowodów, ani też nie pominął istotnych dowodów przeprowadzonych na rozprawie, a apelujący nie wykazał, że było inaczej, co czyni zarzut naruszenia także tego przepisu chybionym,

- odpierając zatem te luźne supozycje skarżącego skonstatować wypada, iż wnioski wyprowadzone przez Sąd Okręgowy z zebranego materiału dowodowego są adekwatne i nie uchybiają regułom logicznego rozumowania, wskazaniom wiedzy, czy doświadczenia życiowego, o czym przekonuje pisemne uzasadnienie zaskarżonego wyroku, gdzie przeanalizowano wszystkie istotne dla poczynienia ustaleń faktycznych dowody w sposób bezbłędny, następnie zaś odtworzone fakty podlegały ocenie prawnej, która także zasadniczo nie nasuwa zastrzeżeń instancji odwoławczej poza tymi elementami, które wymagały interwencji z urzędu, o czym będzie mowa poniżej,

- kolejny zarzut odwoławczy dotyczący obrazy art. 5 § 2 k.p.k. także okazał się bezzasadny, albowiem jak wykazało przeprowadzone przed Sądem Apelacyjnym postępowanie dowodowe było dokładnie odwrotnie, aniżeli postrzega to apelujący, gdyż Sąd Okręgowy rozstrzygnął na korzyść oskarżonego zgłoszone przez biegłych lekarzy psychiatrów wątpliwości co do stanu poczytalności oskarżonego tempore criminis, uznając, że działał on w warunkach przewidzianych w art. 31 § 2 k.k., a co stanowi zawsze istotną okoliczność łagodzącą i tak to zostało potraktowane także w analizowanym przypadku,

- w omawianym wątku Sąd ad quem przyznał jednakże apelującemu obrońcy rację, iż uzyskane w toku postępowania pierwszoinstancyjnego opinie sądowo-psychiatryczne (k. 3483-3495, 3624-3626) odnośnie stanu zdrowia psychicznego Ł. M. tempore criminis, co miało przecież zasadnicze znaczenie dla pociągnięcia go do odpowiedzialności karnej, nie były kompleksowe i jednoznaczne, a ich wartość dowodowa w rzeczywistości budziła poważne zastrzeżenia, co jaskrawo ujawniło się na rozprawie przed Sądem Okręgowym w świetle ustnej opinii biegłych podnoszących, że wobec powziętych wątpliwości na temat skutków w zakresie poczytalności oskarżonego z powodu występujących u niego zaburzeń psychicznych pod postacią choroby afektywnej dwubiegunowej musieli "uśrednić te dane" przyjmując w efekcie, że Ł. M. w czasie zarzuconych mu czynów miał w znacznym stopniu ograniczoną zdolność do rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem (k. 3624-3626), co następnie posłużyło Sądowi Okręgowemu do przyjęcia działania oskarżonego w warunkach z art. 31 § 2 k.k., podczas gdy tego rodzaju stwierdzenia biegłych, dodatkowo przy uwzględnieniu nie dysponowania przy opiniowaniu pełną historią choroby oskarżonego, wymagały stosowanej interwencji organu procesowego, bo czynienie ustaleń faktycznych na takich danych „uśredniających”, w żadnym wypadku, w tym odnoście stanu poczytalności oskarżonego, nie powinno mieć miejsca,

- konwalidacja tego uchybienia procesowego w kierunku zaproponowanym w apelacji obrońcy na etapie postępowania odwoławczego, przyniosła jednak skutek odwrotny od zamierzonego przez obronę, albowiem w uzyskanej przez Sąd Apelacyjny opinii sądowo-psychiatrycznej z dnia 25 maja 2020 r. jednoznacznie i w sposób nie nasuwający także żadnych zastrzeżeń stron procesowych po ujawnieniu opinii na rozprawie odwoławczej, kategorycznie zostało stwierdzone, że Ł. M. przy popełnieniu obu zarzuconych mu czynów był w pełni poczytalny, a zatem jego działanie w warunkach art. 31 § 2 k.k. nie zostało potwierdzone,

- sytuacja, o jakiej mowa miała jednak tylko taki skutek, że podważyła słuszność supozycji apelującego na temat istnienia podstaw do przyjęcia działania oskarżonego w warunkach zniesionej poczytalności, a zatem przewidzianych w art. 31 § 1 k.k., bo przypomnieć trzeba, że wyrok Sądu Okręgowego został zaskarżony wyłącznie na korzyść oskarżonego, stąd jego zmiana w kierunku uznania pełnej poczytalności oskarżonego przy dokonaniu przypisanych mu przestępstw, z czym musiałoby się wiązać poczynienie nowych ustaleń faktycznych na niekorzyść oskarżonego odnośnie stanu poczytalności, ze względu na zakaz reformationis in peius nie mogła mieć miejsca, a do tego sprowadzać by się musiało wyeliminowanie z opisu obu przypisanych mu przestępstw ustalenia, że dopuścił się ich mając w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem, a z podstawy prawnej skazań art. 31 § 2 k.k.,

- jako całkowicie bezzasadny jawi się także kolejny zarzut obrazy przepisu art. 5 § 2 k.p.k., co więcej mający przejawiać się w wymierzeniu oskarżonemu kary rażąco surowej oraz niezastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary w trybie art. 31 § 2 k.k., pomimo zaistniałych ku temu – zdaniem obrony- przesłanek, czego nie rozwinięto w uzasadnieniu apelacji. W tej sytuacji wystarczy stwierdzić, że podstaw do zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kar orzeczonych wobec Ł. M. nie dostrzega także Sąd Apelacyjny, a wręcz przeciwnie kwestionowana decyzja Sądu Okręgowego tym bardziej zyskuje na aktualności zważywszy na opinię biegłych lekarzy psychiatrów uzyskaną w toku postępowania odwoławczego. Nie trzeba przy tym przypominać, iż sięgnięcie po wskazaną instytucję o nadzwyczajnym charakterze, może dotyczyć sytuacji wyjątkowych, do których przypadek oskarżonego z całą pewnością się nie zalicza, zważywszy na ustalone w sprawie okoliczności przedmiotowe i podmiotowe, szczegółowo rozważone przez Sąd I instancji,

- w dalszej kolejności apelujący zarzuca błędność poczynionych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych, ale znowu posługuje się jedynie ogólnikami bez odniesienia do poszczególnych, precyzyjnie odtworzonych w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku faktów pozostających we wzajemnym powiązaniu i tworzących logiczną całość, z którymi polemizowanie w sposób zaproponowany w apelacji nie wytrzymuje krytyki, nie mówiąc już o potrzebie wykazania przez skarżącego przy stawianiu tego rodzaju zarzutu, jaki owa błędność w odtworzeniu faktów miałaby mieć wpływ na treść wydanego wyroku, czego także tutaj zabrakło. W tych realiach Sąd Apelacyjny nie znajduje pola do merytorycznego ustosunkowania się do supozycji obrony na temat tego, że „obraz stanu faktycznego stanowiącego podstawę wydania zaskarżonego wyroku nie tylko nie przesądza o winie oskarżonego, lecz także budzi wątpliwości co do dobrego zamiaru pokrzywdzonej”, nie mówiąc już o argumencie obrońcy jakoby brak było dowodów wskazujących na działanie oskarżonego "od początku w zamiarze nie przeniesienia własności umówionej nieruchomości na gminę", jak też zamiaru odstąpienia od umowy, co pozostaje w kontrze do stanowiska Sądu Okręgowego w tej kwestii, zaprezentowanego na stronie 6 uzasadnienia, gdzie ta wersja oskarżenia została przez organ a quo odrzucona, jako nie przystająca do zgromadzonego materiału dowodowego, co powoduje, że w owym wątku apelujący całkowicie się myli,

- brak także jakichkolwiek podstaw do podważenia prawidłowości poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych odnośnie przyjętej postaci winy oskarżonego i jego działania w zamiarze bezpośrednim oszukania kontrahenta na kwotę 1 mln zł, z przyczyn szczegółowo zreferowanych w pisemnych motywach wyroku, a których powtarzać nie ma potrzeby, bo Sąd Apelacyjny całkowicie ze stanowiskiem Sądu I instancji się utożsamia, w tym także co do tego, że oskarżonemu brakowało elementarnej wiarygodności tam gdzie w swoich wyjaśnieniach starał się - w sposób rażący wręcz naiwnością argumentacji - przekonać, że działał w innym, aniżeli mu przypisano celu, czy zamiarze, w czym zresztą wcale nie był konsekwentny, jeśli prześledzić treść jego kolejnych wyjaśnień, gdzie w sposób zmienny, a mówiąc wprost chaotyczny i wskazujący na kształtowanie się dopiero u niego linii obrony, na owe tematy się wypowiadał, a omówieniu których Sąd Okręgowy poświęcił wymaganą uwagę,

- końcowy argument obrońcy na temat braku podstaw do stwierdzenia, że zapłata trzeciej raty za nieruchomość na rachunek bankowy oskarżonego miała stanowić o niekorzystnym rozporządzeniu mieniem pokrzywdzonej stanowiąc „po prostu” kolejny etap realizacji umowy przedwstępnej, także nie przekonuje. Przypomnieć jedynie wypada iż podnoszone jest to w sytuacji, w której zachowanie oskarżonego stanowiło ewidentne złamanie warunków umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości z dnia 7 lipca 2010 r., całkowicie pozbawiając sensu gospodarczego tego przedsięwzięcia po stronie kupującego, który poza zapłatą umówionej ceny, zbliżonej do wartości rynkowej nieruchomości, nabyłby grunt obciążony hipotecznie na kwoty znacznie przekraczające jego oszacowaną wartość, nie wspominając już o wyraźnym zastrzeżeniu zawartym w § 4 rzeczonej umowy, gdzie wprost stwierdzono, iż umowa przyrzeczona zostanie sporządzona w terminie do dnia 31 stycznia 2012 r. po spełnieniu warunku polegającego na wykreśleniu wszystkich obciążeń z działu IV księgi wieczystej. W tym świetle sugestia obrony na temat niewłaściwego zachowania po stronie kontrahenta oskarżonego, który pomimo wyłudzenia na jego szkodę kwoty 1 mln złotych, miałby w dalszym ciągu zmierzać do zawarcia umowy przyrzeczonej, a zatem zapłacić kolejną ratę z tytułu ceny i dążyć do sfinalizowania zakupu nieruchomości obciążanej hipotecznie na znaczne kwoty i to z tytułu długu ciążącego na sprzedawcy, jest nieporozumieniem, a szersza analiza tych zaszłości, czy zasadności kroków podjętych przez kupującego - wbrew sugestii apelującego - wcale nie była na kanwie poddanej osądowi sprawy konieczna, jako tycząca się kwestii wręcz oczywistych,

- reasumując, zarzuty naruszenia przywołanych w apelacji przepisów postępowania karnego jawią się jako sloganowe i stawiane są w oderwaniu od wyników przeprowadzonego postępowania dowodowego, w toku którego ujawniono wszystkie istotne dla wyrokowania w sprawie dowody i okoliczności. W efekcie Sąd I instancji w sposób klarowny, przekonywający i absolutnie profesjonalny przedstawił swoje stanowisko w pisemnym uzasadnieniu wyroku, gdzie bez trudu można znaleźć odpowiedzi na wszystkie nurtujące apelującego pytania, czy rozwiać sygnalizowane w apelacji wątpliwości, a co powoduje, iż nie ma potrzeby ponownie referować stanu kontrolowanej sprawy. Apelacja obrońcy, przy skąpości i ogólnikowości objętych nią zarzutów, nie zasługuje na uwzględnienie, choćby dlatego iż całkowicie abstrahuje od tych wszystkich argumentów, jakie na uzasadnienie skazania oskarżonego rzetelnie omówiono w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku,

co do czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 2 wyroku

- zaskarżenie wyroku co do winy także w części skazującej oskarżonego za przypisane mu w punkcie 2 przestępstwo tzw. prania brudnych pieniędzy skutkowało interwencją Sądu Apelacyjnego w części obejmującej zakwalifikowanie tego czynu z art. 299 § 1 i 6 k.k., poprzez wyeliminowanie § 6 cytowanego przepisu z podstawy prawnej skazania. Brak bowiem zarówno w ustaleniach poczynionych przez Sąd Okręgowy, jak też w materiale dowodowym sprawy, jakichkolwiek danych świadczących o tym, iż Ł. M. osiągnął z tego przestępstwa znaczne korzyści majątkowe w rozumieniu art. 299 § 6 k.k. Decyzja taka w instancji odwoławczej była także konieczna w świetle opisu przestępstwa z punktu 2, w którym brak elementów znamionujących tę kwalifikowaną postać przypisanego oskarżonemu czynu w postaci osiągnięcia z czynu bazowego „dodatkowo” znacznej korzyści majątkowej, które jak się zdaje Sąd I instancji błędnie utożsamił z korzyściami, o jakich mowa w art. 299 § 1 k.k., a zatem stanowiącymi przedmiot tegoż występku,

- skutkiem dokonanej w instancji odwoławczej zmiany skorygowano także podstawę prawną wymiaru kary za ten czyn i w konsekwencji na mocy art. 299 § 1 k.k. złagodzono wymierzoną sankcję do 8 miesięcy pozbawienia wolności, która uwzględnia wszystkie te okoliczności, jakie prawidłowo wytypował i omówił Sąd I instancji, z pominięciem przyjętej jako obciążającej tej związanej z prowadzonymi przeciwko oskarżonemu postępowaniami karnymi, co stoi w opozycji do zasady domniemania niewinności przysługującej każdemu z oskarżonych do czasu prawomocnego skazania. Okoliczność ta nie ma jednak takiej wymowy, aby skutkować miała koniecznością reakcji Sądu odwoławczego w szerszym zakresie w orzeczone względem Ł. M. sankcje zważywszy na fakt jego wcześniejszej karalności oraz prawidłowość pozostałych elementów przyjętych za podstawę zapadłych względem niego rozstrzygnięć penalnych,

ad. 3)

- nie przekonuje supozycja apelującego obrońcy na temat tego, iż wobec oskarżonego bezpodstawnie orzeczono karę grzywny, skoro znajduje to oparcie w dyspozycji przepisu art. 33 § 2 k.k. (działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, którą w znacznej/wielkiej wysokości osiągnął), jej elementy składowe uwzględniają zarówno dyrektywy sądowego wymiaru kary (ilość stawek dziennych), jak też możliwości zarobkowe i sytuację majątkową oskarżonego (wysokość stawki dziennej), a sumaryczna wysokość nie może być postrzegana w realiach analizowanej sprawy jako rażąco wygórowana. Odwołanie się przez obrońcę do trudnej sytuacji osobistej oskarżonego związanej z jego chorobą psychiczną, przy pominięciu faktu, iż pomimo tej dysfunkcji prowadził działalność gospodarczą, zawierał intratne interesy i dysponował pokaźnym majątkiem, choćby w postaci nieruchomości będącej przedmiotem zarzutu, uzyskania części ceny za nią, jak też wyłudzonego 1 mln złotych, a okresowo był w pełni poczytalny, bo jak stwierdzili biegli lekarze psychiatrzy w okresach remisji choroby psychicznej, na którą cierpi Ł. M., osoby nią dotknięte należy traktować jak osoby zdrowe, nie może odnieść zamierzonego skutku, podobnie jak argument dotyczący ciążących na oskarżonym zobowiązań alimentacyjnych, co nie ma żadnego znaczenia dla doboru kar współmiernych do rangi poważnych przestępstw, jakich się dopuścił,

- w rozważanym aspekcie przypomnieć także należy, iż zarzut tego rodzaju można zasadnie podnosić tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez ugruntowaną linię orzeczniczą. Zmiana wysokości orzeczonej kary mogłaby w postępowaniu odwoławczym nastąpić jedynie wtedy, gdyby kara ta jawiła się jako "rażąco niewspółmierna", co wyraźnie zaostrza kryterium zmiany z tego powodu wyroku. Określenie "rażąca" należy bowiem odczytywać jako cechę kary, która istotnie przez swą niewspółmierność razi, tzn. taką, która jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować. Nawet gdyby orzeczona kara jawiła się sądowi odwoławczemu jako niewspółmierna, nie może to spowodować orzeczenia reformatoryjnego, gdy nie ma ona charakteru rażącego,

- z powyższego jasno wynika, że sama surowość czy też łagodność kary nie może stanowić skutecznego zarzutu apelacyjnego, jeśli podnosząca go strona nie wykaże, iż kara ta zarówno z punktu widzenia sprawcy, jak i ogółu społeczeństwa, winna być uznana za wyjątkowo niesprawiedliwą, zbyt drastyczną czy też przynoszącą rażącą dolegliwość. Sytuacja taka w rozpoznawanej sprawie nie ma miejsca, co wynika pośrednio choćby z treści apelacji, w której obrońca kwestionuje wyłącznie brak sięgnięcia przez Sąd Okręgowy po instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary, czy też orzeczenia dodatkowo kary grzywny, niczego więcej w tym aspekcie nie przywołując, co dotyczy także zarzutu bezpodstawnego obciążenia oskarżonego koszami procesu, co z kolei stanowi regułę mającą także zastosowanie w analizowanym przypadku, a co uprawnia Sąd Apelacyjny do odesłania skarżącego do tych części uzasadniania zaskarżonego wyroku, jakie tyczą się kwestionowanych rozstrzygnięć, dla uniknięcia zbędnych powtórzeń,

- niezależnie od powyższego wobec dokonanej przez Sąd Apelacyjny zmiany zaskarżonego wyroku w jego punkcie 2, a tym samym zmiany składników kary łącznej należało zrewidować orzeczenie z jego punktu 3. W efekcie wymierzono oskarżonemu nową karę łączną, ale opartą na innej aniżeli zastosowana przez Sąd I instancji zasadzie. Uwzględniając bowiem związek przedmiotowy i podmiotowy przestępstw przypisanych oskarżonemu, jako zasadne uznano oparcie orzeczenia o karze łącznej na regule absorpcji w konsekwencji wymierzając Ł. M. karę łączną pozbawienia wolności w wysokości odpowiadającej karze orzeczonej za przestępstwo przypisane mu w punkcie 1 zaskarżonego wyroku, tj. w wysokości 2 lat i 6 miesięcy

Wniosek

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

obrońca oskarżonego nie podał żadnych uzasadnionych powodów mogących doprowadzić do podważenia prawidłowości zapadłego w Sądzie Okręgowym wyroku w zakresie przypisanych oskarżonemu przestępstw, a w konsekwencji przemawiających za uniewinnieniem Ł. M. od ich popełnienia, podobnie jak nie wskazał jakichkolwiek powodów, dla których sprawę tę należałoby przekazać sądowi I instancji celem ponowienia postępowania

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Co do obowiązku naprawienia szkody:

Sąd Apelacyjny uchylił punkt 4 zaskarżonego wyroku obejmujący orzeczony wobec oskarżonego, na mocy art. 46 § 1 k.k., obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz Gminy Ż. kwoty 1.000.000,- złotych, albowiem orzeczenie to wydano z obrazą przepisu art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k., co miało wpływ na treść wyroku, a co zostało także przyznane przez Sąd Okręgowy w końcowym fragmencie uzasadnienia. W tym wątku należy przypomnieć, iż mocą wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach sygn. akt z dnia 20 listopada 2013 r. sygn. akt II C 142/12, zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 19 września 2014 r. sygn. akt V ACa 190/14, prawomocnie zasądzono od Ł. M. na rzecz pokrzywdzonej Gminy Miejskiej Ż. kwotę 1.000.000,- złotych (k. 280), co dotyczyło właśnie kwoty będącej przedmiotem popełnionego przez oskarżonego przestępstwa, przypisanego mu w punkcie 1 zaskarżonego wyroku

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

jak wyżej

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w zakresie nie objętym zmianami, o jakich mowa w punkcie 1 wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 4 czerwca 2020 r.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

kontrola instancyjna potwierdziła słuszność zaskarżonego wyroku w części obejmującej rozstrzygnięcia z punktów 1, a także w punktach 2 i 5 (ze zmianami objętymi wyrokiem wydanym w instancji odwoławczej), a nadto wykazała bezzasadność sformułowanych w apelacji zarzutów odwoławczych

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

punkt 2 zaskarżonego wyroku w zakresie dotyczącym podstawy prawnej skazania i wymiaru kary oraz sankcji orzeczonej za przypisane oskarżonemu w tym punkcie przestępstwo

Zwięźle o powodach zmiany

z powodów opisanych w sekcji 3.1.

5.2.2.

Przedmiot i zakres zmiany

punkt 3 zaskarżonego wyroku w zakresie dotyczącym uzupełnienia podstawy prawnej, jak też wysokości orzeczonej wobec oskarżonego kary łącznej pozbawienia wolności, którą złagodzono do 2 lat i 6 miesięcy

Zwięźle o powodach zmiany

z powodów opisanych w sekcji 3.1

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

punkt 3

- o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k., zasądzając od oskarżonego opłatę adekwatną do rodzaju i rozmiaru orzeczonych kar oraz wydatki za ten etap procesu obejmujące ryczałt za doręczenia pism (20 zł), koszt wydania opinii sądowo psychiatrycznej (1.208,66 zł), a nadto należności za konwojowanie oskarżonego na rozprawę odwoławczą (20 zł).

7.  PODPIS

SSA Karina Maksym SSA Wiesław Kosowski SSA Iwona Hyła

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcia z punktów 1 - 5 zaskarżonego wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana