Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2016 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie :

Przewodniczący :	SSA Piotr Pośpiech (spr.)
	SSA Iwona Hyła SSA Piotr Filipiak
Protokolant :	Magdalena Bauer

przy udziale Prokuratora Krzysztofa Urgacza

po rozpoznaniu w dniu 1 lutego 2016 roku, 9 lutego 2016 roku i 4 kwietnia 2016 roku sprawy

1.  P. P. s. K. i M.

ur. (...) w C.

oskarżonego z art. 258 § 3 k.k., art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k.
w zw. z art. 64 § 2 k.k. i inne;

2.  A. B. s. K. i I.

ur. (...) w J.

oskarżonego z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 roku w zw. z art. 12 k.k.;

3.  J. B. c. S. i J.

ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. w zw. z art. 12 k.k.;

4.  S. M. s. M. i B.

ur. (...) w K.

oskarżonego z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i inne;

5.  L. M. c. R. i E.

ur. (...) w K.

oskarżonej z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., art. 258 § 1 k.k.;

6.  J. M. s. R. i K.

ur. (...) w B.

oskarżonego z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku
o przeciwdziałaniu narkomanii, art. 171 § 1 k.k., art. 274 k.k. i inne;

7.  M. S. s. Z. i E.

ur. (...) w B.

oskarżonego z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. w zw. z art. 12 k.k. i inne;

8.  G. W.s. W. i M.

ur. (...) w J.

oskarżonego z art. 171 § 1 k.k., art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k.
w zw. z art. 64 § 1 k.k. i inne;

9.  B. Z. s. S. i J.

ur. (...) w M.

oskarżonego z art. 59 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku
o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i inne;

na skutek apelacji prokuratora odnośnie oskarżonej L. M. i oskarżonego G. W. oraz obrońców oskarżonychP. P., A. B., J. B., S. M., J. M., M. S. iB. Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 4 marca 2015 roku, sygn. akt XXI K 127/08

1.  odnośnie oskarżonego P. P.:

-

na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. uchyla zaskarżony wyrok w pkt 9 przyjmując,
iż opisany tam czyn stanowi wykroczenie z art. 122 § 1 k.w. oraz w pkt 12 przyjmując,
iż opisany tam czyn stanowi wykroczenie z art. 119 § 1 k.w. i na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umarza postępowanie wobec oskarżonego w tej części, a kosztami procesu w tym zakresie obciąża Skarb Państwa,

-

w pkt 17 i 99 - w części dotyczącej oskarżonego P. P. - zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla orzeczenie o karze łącznej kary pozbawienia wolności i na podstawie art. 91 § 2 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30.06.2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. łączy oskarżonemuP. P. kary pozbawienia wolności orzeczone w punktach od 1 do 8, od 10 do 11 oraz od 13 do 16 i wymierza nową karę łączną 6 (sześciu) lat i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza na jej poczet okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 30 sierpnia 2006 r. do dnia 24 maja 2007 r. i od dnia 28 czerwca 2007r. do dnia 16 listopada 2009 r.;

2.  odnośnie A. B. i J. B. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

w pkt 19 i 20 przyjmuje, iż czynów tam przypisanych oskarżeni dopuścili się działając wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, a podstawę skazania stanowią przepisy z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym do dnia 9 grudnia 2011 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., natomiast podstawę wymiaru kary przepis z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym do dnia 9 grudnia 2011 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i art. 33 § 1 i 3 k.k.,

-

w pkt 21 przyjmuje, iż podstawę prawną orzeczonych nawiązek stanowi przepis
z art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii,

-

w pkt 110 obniża wysokość zasądzonych od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych do kwoty po 1.000 (tysiąc) zł. od każdego z nich;

3.  odnośnie S. M. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

w pkt 36 orzeczoną karę pozbawienia wolności obniża do 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy,

-

w pkt 37 przyjmuje, iż podstawę skazania stanowi przepis z art. 62 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym do dnia
9 grudnia 2011 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k., a podstawę wymiaru kary przepis
z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym do dnia 9 grudnia 2011 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k.,

-

w pkt 38 orzeczoną karę pozbawienia wolności obniża do 1 (jednego) roku,

-

w pkt 40 i 99 - w części dotyczącej tego oskarżonego - uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności i na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30.06.2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. łączy kary pozbawienia wolności orzeczone w punktach od 36 do 39 i wymierza nową karę łączną w wymiarze
2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza na jej poczet okres rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego od dnia
17 grudnia 2007 r. do dnia 14 grudnia 2009 r.,

4.  odnośnie L. M. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

w pkt 45 i 46 przyjmuje, iż podstawę prawną warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności stanowią przepisy z art. 69 § 1 i 3 k.k. i art. 70 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., a podstawę dozoru kuratora sądowego przepisy z art. 73 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k.,

5.  odnośnie J. M. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

w pkt 48 przyjmuje, iż czynu tam przypisanego oskarżony J. M. dopuścił
się w warunkach ciągu przestępstw opisanego w pkt 50 i popełniając każdy z tych czynów działał wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii,
a w pkt 50 podstawę skazania stanowią przepisy z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym do dnia 9 grudnia 2011 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym do dnia 9 grudnia 2011 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. i art. 33 § 1 i 3 k.k. wymierza jedną karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 150
(sto pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 40 (czterdzieści) zł,

-

w pkt 51 przyjmuje, iż czynów tam przypisanych oskarżony dopuścił się działając wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, a podstawę skazania stanowi przepis z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, natomiast podstawę wymiaru kary przepis z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia
29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii,

-

w pkt 57 i 99 - w części dotyczącej tego oskarżonego - uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności oraz grzywny i na podstawie art. 91 § 2 k.k. i art. 86 § 1 k.k.
w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. łączy kary pozbawienia wolności orzeczone w pkt od 49 do 51 oraz od 53 do 56 i wymierza nową karę łączną w wymiarze 3 (trzech) lat pozbawienia wolności, a na podstawie
art. 63 § 1 k.k. zalicza na jej poczet okres rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego od dnia 12 marca 2007 r. do dnia 21 września 2009 r.,

6.  odnośnie M. S.:

-

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w pkt 59 przyjmuje, iż podstawę skazania stanowi przepis z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym do dnia 9 grudnia 2011 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., a podstawę wymiaru kary przepis z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia
29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym do dnia
9 grudnia 2011 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i art. 33 § 1 i 3 k.k.,

-

na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. uchyla zaskarżony wyrok w pkt 60 i 61
i na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umarza postępowanie wobec oskarżonego o czyny
z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k. i art. 298 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. oraz
z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k., a kosztami procesu w tym zakresie obciąża Skarb Państwa,

-

w pkt 63 i 99 – w części dotyczącej tego oskarżonego - uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności i na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. łączy kary pozbawienia wolności orzeczone w pkt 59 i 62 i wymierza oskarżonemu nową karę łączną 2 (dwóch) lat i 4 (cztery) miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza na jej poczet okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 27 września 2007 r. do dnia 14 marca 2008 r.,

-

w pkt 64 przyjmuje, iż podstawę prawną zasądzonej nawiązki stanowi przepis
z art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii,

7.  odnośnie G. W.:

-

na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. uchyla zaskarżony wyrok w pkt 66, 67 oraz
w pkt 83 i na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umarza postępowanie wobec oskarżonego
o czyn z pkt 66, tj. występek z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k. i art. 298 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., czyn z pkt 67, tj. występek z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k. oraz czyn z pkt 83, tj. wykroczenie z art. 119 § 1 k.w., a kosztami procesu w tym zakresie obciąża Skarb Państwa,

-

w pkt 89 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla orzeczenie o karze łącznej grzywny i na podstawie art. 91 § 2 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. łączy oskarżonemu kary grzywny orzeczone w pkt 65, 68, 69, 71, 73, 75, 78,79, 81, 85, 86, 87 i 88 i wymierza nową karę łączną grzywny w ilości 360 (trzysta sześćdziesiąt) stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwadzieścia) zł.,

-

w pkt 90 i 91 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że jako podstawę prawną warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wobec G. W. przyjmuje przepisy z art. 69 § 1 i 3 k.k. i art. 70 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., a jako podstawę dozoru kuratora sądowego przepisy z art. 73 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k.,

8.  odnośnie B. Z. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

w pkt 93 przyjmuje, iż oskarżony działał wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, a podstawę skazania stanowi przepis
z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, natomiast podstawę wymiaru kary przepis z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu narkomanii,

-

w pkt 94 przyjmuje, iż oskarżony dopuszczając się przypisanych tam czynów działał wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii,
a podstawę skazania przypisanych przestępstw stanowią przepisy z art. 56 ust.1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym
do dnia 9 grudnia 2011 r. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i obniża wymiar kary pozbawienia wolności do 1 (jednego) roku 8 (ośmiu) miesięcy, przyjmując za podstawę wymiaru kary przepisy z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia
29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym do dnia
9 grudnia 2011 r. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. i art. 33 § 1 i 3 k.k.
w zw. z art. 4 § 1 k.k.,

-

w pkt 96 i 99 - w części dotyczącej tego oskarżonego - uchyla orzeczenie o karze łącznej
i na podstawie art. 91 § 2 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. łączy oskarżonemu kary pozbawienia wolności orzeczone w pkt 93, 94 oraz 95 i wymierza nową karę łączną w wymiarze 2 (dwóch) lat
i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza na jej poczet okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 11 czerwca 2007 r. do dnia
5 czerwca 2008 r.,

-

w pkt 97 przyjmuje, iż podstawę prawną zasądzonej nawiązki stanowi przepis
z art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii,

-

w pkt 110 obniża wysokość zasądzonych od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych do kwoty 1.500 (tysiąc pięćset) zł.,

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adwokatów: S. S. – Kancelaria Adwokacka w K. kwotę 1180,80 (tysiąc sto osiemdziesiąt złotych i osiemdziesiąt groszy), B. N. – Kancelaria Adwokacka w K. kwotę 2066,40 (dwa tysiące sześćdziesiąt sześć złotych i czterdzieści groszy), P. O. – Kancelaria Adwokacka
w K. kwotę 885,60 (osiemset osiemdziesiąt pięć złotych i sześćdziesiąt groszy) oraz M. G. i J. Z. kwoty po (...),20 (tysiąc trzydzieści trzy złotych i dwadzieścia groszy) w tym 23% VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonym P. P., A. B., J. B., S. M., L. M.
i G. W. w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonych L. M. oraz G. W. od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa;

V.  zasądza od oskarżonychP. P., A. B., J. B., S. M., J. M., M. S. i B. Z. na rzecz Skarbu Państwa część kosztów postępowania odwoławczego tj. wydatki i zwalnia ich od ponoszenia opłaty.

SSA Piotr Filipiak SSA Piotr Pośpiech SSA Iwona Hyła

sygn. akt II AKa 370/15

UZASADNIENIE

(na podst. art. 457 § 1 k.p.k. z urzędu w części dot. umorzenia postępowania wobec oskarżonego G. W. i M. S., a na podstawie art. 457 § 2 k.p.k. w całości wobec B. Z. na wniosek obrońcy)

Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 4 marca 2015 r. sygn. akt XXI K 127/08 skazał G. W. m.in. w pkt 66 za przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 60 § 3 k.k. w zw. z art. 60 § 6 pkt 4 k.k. skazał go na karę grzywny w ilości 50 stawek dziennych po 20 zł. każda oraz w pkt 67 za przestępstwo z art. art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 298 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 298 § 1 k.k. w zw. z art. 60 § 3 k.k. w zw. z art. 60 § 6 pkt 4 k.k. skazał go na karę grzywny w ilości 50 stawek dziennych po 20 zł. każda. Na podstawie art. 91 § 2 k.k. w zw. z art. 86 § 1 i 2 k.k. wymierzył temu oskarżonemu karę łączną 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres próby wynoszący 5 lat oraz karę łączna grzywny w ilości 400 stawek dziennych po 20 zł. każda.

M. S. został z kolei skazany m.in. w pkt 60 za przestępstwo z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k. i art. 298 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności i w pkt 61 i za przestępstwo z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności. Na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. sąd wymierzył oskarżonemu karę łączna 3 lat pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w ilości 200 stawek dziennych po 30 zł. każda.

Ponadto skazałB. Z. za przestępstwo z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 4 § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności, za ciąg przestępstw z art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 4 § 1 k.k. na jedną karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i za przestępstwo z art. 258 § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności. Na podstawie art. 91 § 1 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę łączną 3 lat pozbawienia wolności.

Apelację od powyższego wyroku wniósł oskarżyciel publiczny w części dot. oskarżonego G. W. oraz obrońcy oskarżonych B. Z. i M. S..

Prokurator Okręgowy w K. zaskarżył wyrok na niekorzyść G. W. w zakresie dot. podstawy prawnej orzeczenia o warunkowym zawieszeniu kary pozbawienia wolności oraz oddania pod dozór kuratora sadowego i wniósł o jego zmianę poprzez powołanie art. 69 § 1 i 3 k.k. oraz art. 70 § 2 k.k. jako podstawy prawnej warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności i art. 73 § 2 k.k. jako podstawy oddania pod dozór kuratora sądowego.

Obrońcy M. S. zaskarżyli wyrok w całości zarzucając obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku tj. art. art. 5 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 k.p.k, błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wyroku oraz rażącą niewspółmierność kary. Podnosząc te zarzuty wnieśli o częściowe uniewinnienie oskarżonego, a odnośnie pozostałych przestępstw o wymierzenie łagodniejszej kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Obrońca B. Z.adw. A. K. (1) zarzuciła wyrokowi obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku , a to art. 4 i 410 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. i art. 624 k.p.k., a także błąd w ustaleniach faktycznych. Podnosząc te zarzuty wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a z ostrożności procesowej o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez istotne złagodzenie kar jednostkowych oraz kary łącznej i wymierzenia jej z zastosowaniem warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Obrońca adw. B. P. zaskarżył wyrok w całości i zarzucił obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść zapadłego orzeczenia, a to art. 424 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., błąd w ustaleniach faktycznych oraz z ostrożności procesowej rażącą niewspółmierność orzeczonej kary. Wskazując na te uchybienia wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a z ostrożności procesowej o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez istotne złagodzenie kar jednostkowych i wymierzenie kary łącznej nie przekraczającej 1 roku pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Spośród wniesionych apelacji na uwzględnienie w całości zasługiwała tylko ta sporządzona przez oskarżyciela publicznego. Sąd I instancji w podstawie prawnej warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności wymierzonej G. W. oraz oddania go pod dozór kuratora sądowego dopuścił się wskazanych w środku odwoławczym naruszeń przepisów prawa materialnego, co doprowadziło do zmiany wyroku w tym zakresie. Niezależnie jednak od powyższego sąd z urzędu dostrzegł, że w przypadku dwóch przestępstw przypisanych temu oskarżonemu zaistniały negatywne przesłanki procesowe związane z przedawnieniem karalności tych czynów, co z kolei skutkować musiało uchyleniem rozstrzygnięcia w tym zakresie i umorzeniem postępowaniem.

Bezzasadne natomiast okazały się być co do istoty apelacje obrońców B. Z.. Przeprowadzona kontrola odwoławcza nie wykazała, aby miały miejsce wskazywane w środku odwoławczym uchybienia. Wbrew ich zarzutom, kompleksowa analiza zgromadzonego materiału dowodowego, prowadzi do wniosku, że ustalenia faktyczne oraz prawne, jakie na jego podstawie poczynił Sąd Okręgowy, są prawidłowe. W tej sytuacji brak było podstaw do zmiany orzeczenia poprzez uniewinnienieB. Z. od popełnienia zarzucanych mu czynów ewentualnie do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Niemniej sąd odwoławczy podzielił zarzuty co do wymierzenia rażąco surowej kary za ciąg przestępstw związanych z obrotem narkotykami, a ponadto, wychodząc poza granice zarzutów, dokonał korekty zaskarżonego wyroku zmieniając kwalifikacje prawne przypisanych temu oskarżonemu czynów.

Podobnie rzecz miała się z apelacjami obrońców M. S., które co do zasady nie okazały się być zasadne. Niemniej w przypadku dwóch czynów Sąd odwoławczy działając z urzędu dostrzegł istnienie negatywnych przesłanek procesowych w postaci przedawnienia , co doprowadziło do uchylenia wyroku w tej części i umorzenia postępowania

Odnosząc się w pierwszej kolejności do rozstrzygnięcia dot. G. W. i M. S. Sąd Apelacyjny musi zaznaczyć, że brak wniosku o uzasadnienie wyroku ze strony oskarżyciela publicznego i obrońców oskarżonego zwalniał od przedstawiania pisemnych motywów wyroku w zakresie zarzutów stawianych w tych apelacjach. Uzasadnienie sporządzone z urzędu dotyczy zatem wyłącznie przyczyn dla których uchylono wyrok i umorzono częściowo postępowanie wobec tych oskarżonych (art. 457 § 2 k.k.).

G. W.został skazany za dokonanie w dniu 24 czerwca 2000 r. przestępstwa art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i w dniu 27 sierpnia 2000 r. przestępstwa z art. art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 298 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. W zasadzie za tożsame czyny został także skazany M. S., który miał kierować działaniami G. W.i dlatego też jego zachowania zostały zakwalifikowane jako przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k. i art. 298 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k. Wszystkie te czyny przypisane obu oskarżonym są zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Zgodnie zaś z treścią art. 101 § 1 pkt 3 k.k. przedawnienie karalności tego rodzaju występków następuje z upływem 10 lat. Jednocześnie zgodnie z art. 102 k.k. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 2 marca 2016 r.) jeżeli w okresie, o którym mowa w art. 101 k.k., wszczęto postępowanie przeciwko osobie, karalność popełnionego przez nią przestępstwa przedawniała się z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu. W konsekwencji należało uznać, że odpowiednio z dniem 25 czerwca 2015 r. oraz z dniem 28 sierpnia 2015 r. karalność zarzucanych oskarżonym czynów uległa już przedawnieniu.

Co prawda z dniem 2 marca 2016 r. znowelizowano art. 102 k.k. (stanowi obecnie, że " jeżeli w okresie, o którym mowa w art. 101 wszczęto postępowanie, karalność przestępstw określonych w art. 101 § 1 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach - z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu"), jednak wskazana zmiana nie miała wpływu na bieg przedawnienia zarzucanych oskarżonemu przestępstw, albowiem wydłużenie okresu przedawnienia nastąpiło już po przedawnieniu karalności czynów objętych aktem oskarżenia. Zgodnie zaś z art. 2 ustawy z dnia 15 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny „do czynów popełnionych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy o przedawnieniu w brzmieniu nadanym tą ustawą, chyba że termin przedawnienia już upłynął”. W orzecznictwie sądowym spójnie wskazuje się, że stosowania przepisów wydłużających okresy przedawnienia nie wyłącza norma art. 4 § 1 k.k., jednak dotyczy to wyłącznie spraw, w których przedawnienie karalności jeszcze nie nastąpiło. Jeśli więc zarzucony oskarżonemu czyn uległ już przedawnieniu, to zmiana przepisów regulujących długość okresów przedawnienia nie może przywracać karalności czynu, co do którego zaktualizowała się już wcześniej negatywna przesłanka procesowa (tak np. postanowienie SN z dnia 5 maja 2005 r., V KK 63/05, LEX nr 149655, postanowienie SN z dnia 21 kwietnia 2004 r., II KK 321/03, LEX nr 109466).

Zgodnie z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy nastąpiło przedawnienie karalności. Wskazana norma wyłącza możliwość wszczęcia postępowania karnego, a wszczęte nakazuje umorzyć, gdy nastąpiło przedawnienie karalności przestępstwa. Naruszenie tej normy stanowi tzw. bezwzględną przesłankę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. Bezwzględne przyczyny odwoławcze zaś to uchybienia, które uznaje się za tak istotne, że bez względu na ich wpływ na treść orzeczenia powodują zawsze uchylenie zaskarżonego orzeczenia. Organ odwoławczy uwzględnia je z urzędu także poza granicami zaskarżenia i niezależnie od podniesionych zarzutów.

Z tych też względów wyrok w stosunku do G. W.o czyny z pkt 66 i 67 oraz wobec M. S. z pkt 60 i 61 należało uchylić, a postępowanie w tej części umorzyć.

Przechodząc do apelacji obrońców B. Z. to w pierwszej kolejności należy wskazać, że podniesione w środkach odwoławczych uchybienia z art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. zostały uznane przez sąd odwoławczy za tożsame. Zawarte tam zarzuty obrazy przepisów postępowania z art. 5 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 k.p.k. oraz błędu w ustaleniach faktycznych miały osiągnąć ten sam cel. Skarżący, chociaż odwoływali się do istnienia dwóch różnych przesłanek odwoławczych, dążyli w istocie rzeczy do podważenia przekonania Sądu I instancji, co do udziału oskarżonego w popełnieniu zarzucanych mu czynów. Wskazywane naruszenie przepisów postępowania, związane z szeroką rozumianą wadliwą oceną dowodów, zmierzało więc do zakwestionowania poczynionych ustaleń faktycznych. Zatem za pomocą tych samych argumentów, ujętych w formie różnych zarzutów, apelujący chcieli wykazać, iż B. Z. nie dopuścił się popełnienia zarzucanych czynów. To spostrzeżenie pozwala sądowi odwoławczemu na łączne odniesienie się do tych zarzutów.

Obie skargi odwoławcze zasadzały się na założeniu, że w niniejszej sprawie materiał dowodowy zebrany w sprawie nie dawał podstaw do uznania winy oskarżonego odnośnie żadnego z zarzucanych mu czynów. Takimi dowodami nie były bowiem, w przekonaniu autorów apelacji, ani wyjaśnienia L. M. z d. K., ani P. P., ani też G. W.. W tej sytuacji Sąd I instancji, mając na uwadze również stanowisko procesowe B. Z., który w zasadzie nie przyznawał się do winy, powinien był uniewinnić go w całości.

W ocenie Sądu Apelacyjnego przestawiona powyżej ocena materiału dowodowego jest chybiona i nie zasługuje na uwzględnienie. W niniejszej sprawie wyjaśnienia wyżej wymienionych oskarżonych stanowiły wystarczającą podstawę do przypisania winy B. Z. w pełnym zakresie.

Konsekwentne wyjaśnienia P. P. oraz G. W., a także wyjaśnienia L. M. złożone w postępowaniu przygotowawczym jasno wskazują na udział oskarżonego w obrocie narkotykami, udzielanie środków odurzających innej osobie oraz udział w zorganizowanej grupie przestępczej. We wspomnianych wyjaśnieniach współoskarżeni zasadnie pomawiali B. Z.o popełnienie wszystkich tych czynów.

Nie ulega wątpliwości, iż dowód z pomówienia jest dowodem specyficznym, który musi podlegać wnikliwej, rozważnej i ostrożnej ocenie przez Sąd orzekający. Dotychczasowe orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych wskazuje, kiedy taki dowód z pomówienia można i należy uznać za pełnowartościowy. Niewątpliwie takie dowody muszą spełniać określone warunki tj. muszą być konsekwentne, logiczne, znajdujące potwierdzenie w innych dowodach bezpośrednich lub pośrednich. Nadto należy zbadać, czy osoba pomawiająca nie ma określonego interesu procesowego lub osobistego w obciążeniu współoskarżonych bądź zmierza do przerzucenia winy na inną osobę czy też ma na względzie zmniejszenie swojej winy.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego obrońcy nie wykazali, aby jakikolwiek interes w pomawianiu oskarżonego mieli P. P. i G. W. W szczególności istotna jest tutaj postawaP. P., którego wyjaśnienia posiadały znaczną wagę przy ustalaniu odpowiedzialności karnej B. Z.. Wymieniony potwierdził, że sprzedawał jemu osobiście haszysz, a poprzez L. M. zd. K. także amfetaminę, kontrolując go jednocześnie w tym zakresie. Podał przy tym okoliczności tych transakcji, co dodatkowo uwiarygodnia jego twierdzenia. Sąd Okręgowy akurat tym wyjaśnieniom P. P. dał wiarę, nie znajdując podstaw do zakwestionowania tych wypowiedzi. Jakkolwiek w toku całego procesu oskarżony ten składał rozbieżne wyjaśnienia, to akurat odnośnie B. Z. był konsekwentny i stanowczy. Generalnie bowiem Sąd I instancji uznał za prawdziwe te jego wypowiedzi, w których przyznawał się do winy, a przy okazji wskazywał na udział innych osób w popełnieniu przestępstw. W przypadku czynów zarzucanych B. Z.potwierdzał, że sam osobiście uczestniczył w obrocie znaczną ilością amfetaminy i haszyszu, a jednym z jego odbiorców był ten właśnie oskarżony. Podkreślić należy, że nie miał on żadnego interesu w tym, aby bezpodstawnie go pomawiać.

Lakoniczne, choć znamienne, były wyjaśnienia złożone przez G. W., który przyznał, że B. Z.był dilerem pracującym dla ich grupy przestępczej. Potwierdzał zatem, że oskarżony uczestniczył w obrocie narkotykami i był członkiem grupy przestępczej. Doniosłość tych wyjaśnień wynika nie tylko z ich treści, ale także ze źródła, z którego one pochodziły. G. W. występował bowiem w niniejszym postępowaniu jako skruszony przestępca, który uzyskał status tzw. małego świadka koronnego, a w efekcie skorzystał z dobrodziejstwa wynikającego z art. 60 § 3 k.k. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało generalnie jego prawdomówność. Konsekwentne i niesprzeczne wypowiedzi znajdowały liczne potwierdzenia w innych dowodach, co doprowadziło do skazania wszystkich oskarżonych występujących w przedmiotowej sprawie. Brak jest jakichkolwiek powodów, aby w przypadku B. Z. odmawiać im waloru wiarygodności. Zeznania "skruszonych" świadków (koronnych i korzystających z art. 60 § 3 k.k.), których wiarygodność nie została zakwestionowana, są niezwykle ważnym i istotnym orężem w walce ze zorganizowanymi grupami przestępczymi.

Na uwadze należy mieć to, że obrońcy nie byli w stanie podważyć prawdziwości jego wypowiedzi oraz wypowiedzi P. P.. Znaczną część swoich wywodów zawartych w środkach odwoławczych poświęcili natomiast wyjaśnieniom L. M. zd. K., która w postępowaniu przygotowawczym podała najwięcej szczegółów związanych z przestępczą działalnością B. Z.. Sąd Apelacyjny nie podziela zarzutów, które kwestionowały prawidłowość oceny wyjaśnień tej oskarżonej, uznając że mieści się ona w sferze swobodnej oceny dowodów określonej w art. 7 k.p.k.

Niewątpliwie L. M. zd. K. w toku całego postępowania składała zmienne wyjaśnienia. Początkowo pomawiała B. Z. o udział w handlu narkotykami, a następnie odwołała swoje wypowiedzi twierdząc, że ich nie podtrzymuje, gdyż podczas ich składania była straszną „ćpunką”. Tymczasem Sąd meriti analizując ich treść uznał za prawdziwe pierwsze z tych wyjaśnień z uwagi na ich szczegółowość i dokładność. Analizując wyjaśnienia L. M. zd. K. jako dowodu obciążającego ww. oskarżonego miał na uwadze to, że chodziło w przypadku B. Z. o osobę nieprzyznającą się do winy, a w przypadku L. M. zd. K. - osobę składającą sprzeczne relacje. Jednocześnie wskazywał na potwierdzanie przekazanych informacji innymi dowodami, takimi jak wyjaśnienia P. P. i G. W.. Podkreślał, że wyjaśnienia oskarżonej są wystarczająco szczegółowe i precyzyjne, a w zakresie obciążającym współoskarżonego nie zawierają także istotnych sprzeczności. Przytoczyła ona wszystkie znane jej okoliczności czynów, w sposób jasny, logiczny i konsekwentny, bez nadmiernego obciążania innych osób, szczerze przyznając się do podejmowanych osobistych działań. Sądowi Okręgowemu nie uszły uwadze czas i okoliczności złożenia tych relacji oraz ich zgodność w zakresie kwestii ogólnych, jak i szczegółów. Dostrzegał ponadto to, co eksponowali skarżący, a mianowicie ówczesne uzależnienie oskarżonej od narkotyków. Uwzględnienie takiej sylwetki oskarżonej, w kontekście wyczerpujących i szczegółowych relacji, słusznie utwierdziło sąd meriti w przekonaniu, że jej relacje są szczere i wiarygodne.

Podnoszone przez skarżących okoliczności dotyczące czynników mających wpływ na ocenę wartości dowodowej zeznań oskarżonej nie zostały przez Sąd Okręgowy zignorowane. Autorzy apelacji, wskazując nadto na mankamenty związane z uzależnieniem narkotykowym nawiązuje do wpływu tego stanu na zdolność postrzegania i odtwarzania przez niego postrzeżeń, jednakże nie stawia w tej materii konkretnych postulatów i uchybień, lecz zasiewa jedynie wątpliwości, sugerując istnienie w tej płaszczyźnie jakiegoś negatywnego znaczenia dla całościowej oceny jego relacji. Tymczasem najbardziej istotnym kryterium wiarygodności wyjaśnień oskarżonej jest potwierdzenie tej relacji innymi dowodami. Tego skarżący już starali się jednak nie dostrzegać. Ich twierdzenia o rzekomej sprzeczności w relacjach L. M. zd. K. oraz P. P. nie zasługują na aprobatę. Wypowiedzi P. P. odnośnie tego, że B. Z. zaopatrywał się u niego osobiście wyłącznie w haszysz nie stoją w opozycji do wypowiedzi L. M.. Z dalszych bowiem twierdzeń wynika, że kupował także amfetaminę, ale przy tych transakcjach pośredniczyła już L. M., co ta w swoich wypowiedziach potwierdziła.

Na aprobatę nie zasługiwały również te zarzuty, które kwestionowały skazanie oskarżonego za udział w zorganizowanej grupie przestępczej. O jego uczestnictwie świadczą bowiem wyjaśnienia zarówno P. P., L. M. zd. K. jak i G. W. Na popełnienie przez niego tego przestępstwa najdobitniej wskazują wyjaśnienia tzw. „małego świadka koronnego”, który przy okazji opisywania działalności grupy wprost powiedział, że oskarżony był ich dilerem. Wyjaśnienia pozostałych współoskarżonych to potwierdzają.

Grupa przestępcza kierowana przez P. P. nie była gronem znajomych, którzy odnawiają kontakty tylko dla dokonania doraźnej przestępczej transakcji handlowej, ani też środowiskiem ludzi zajmujących się tą samą działalnością przestępczą, ale nie utrzymujących ze sobą kontaktów organizacyjnych. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że osoby te łączyła pewna struktura organizacyjna, na czele której stał P. P., a w jego zastępstwie G. W.. Sama L. M. toku postępowania przygotowawczego przyznała się do popełnienia przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. Podczas jednego z przesłuchań powiedział m.in., że P. P. rządził ekipą. O istnieniu grupy mówił także w sposób jednoznaczny M. Ł., który również przyznał się do popełnienia zarzucanego mu w tym zakresie przestępstwa. Podobnie rzecz miał się z oskarżonym G. B., który dodatkowo wskazał na wiodącą rolę P. P. w tej grupie mówić, że to on „decydował”. O jego kierowniczej roli w procederze zeznawał także M. W.. Z kolei inne osoby m.in. D. P., G. W., A. K. (2), P. S. jakkolwiek nie mówiły wprost o działaniu grupy to podawały takie okoliczności, z których należy wyprowadzić jednoznaczny wniosek odnośnie istnienia zorganizowanej grupy przestępczej działając pod kierownictwemP. P..

Według utrwalonego w literaturze i orzecznictwie poglądu - zorganizowana grupa powinna liczyć przynajmniej 3 osoby i charakteryzować się pewnym stopniem zorganizowania, na który składają się ustalone kierownictwo i podział ról (zob. Marek, Kodeks karny, s. 475; wyr. SA w Krakowie z 19 grudnia 2003 r., II AKA 257/03, KZS 2004, Nr 4, poz. 41; wyr. SA w Łodzi z 23 października 2006 r., II AKA 174/06, Prok. i Pr. 2007, Nr 7-8, poz. 38; wyr. SA w Krakowie z 8 października 2008 r., II AKA 92/08, KZS 2008, Nr 11, poz. 52; wyr. SA we Wrocławiu z 26 listopada 2013 r., II AKA 362/13, Legalis). W realiach niniejszej sprawy Sąd I Instancji trafnie uznał, iż związki między poszczególnymi członkami grupy cechowały się większym określeniem ról niż przy współsprawstwie. Oskarżony popełniał zatem czyny przestępne w ramach pewnej wewnętrznej struktury organizacyjnej (która wszakże może charakteryzować się nawet niskim stopniem zorganizowania), cechującej się trwałością, istnieniem więzów organizacyjnych w ramach wspólnego porozumienia, planowaniem przestępstw, akceptacją celów, trwałością zaspokojenia potrzeb grupy, gromadzeniem narzędzi do popełnienia przestępstw, podziałem ról, skoordynowanym sposób działania oraz powiązaniami socjologiczno-psychologicznymi między członkami grupy. Jak wynika bowiem ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego poszczególni członkowie zorganizowanej grupy mieli przypisane określone zadania na konkretnym odcinku przestępnego procederu i od współdziałania kilku z nich na poszczególnych etapach zależała realizacja z góry założonego celu jakim najczęściej było wprowadzanie narkotyków do obrotu i popełniania inny czynów kryminalnych. Pisemne motywy wyroku na str. 6 – 8 wskazują, że tę okoliczności Sąd Okręgowy miał w polu widzenia i zasadnie uznał, że w realiach rozpoznawanej sprawy grupa przestępcza w takim zakresie jak przestawiono to w akcie oskarżenia istniała. B. Z. miał zaś świadomość tego, że w grupie uczestniczyły co najmniej trzy osoby to jest on,P. P. i L. M. i jaka każdy z nich miał w tej grupie rolę i jakie pomiędzy nimi panowały relacje.

Na koniec tej części rozważań poświęconej ocenie ujawnionego materiału dowodowego należy mieć jeszcze na uwadze to, że oskarżony potwierdził zasadność jednego z zarzutów mówiąc, że częstował L. M. amfetaminą (chociaż w mniejszych ilościach niż wynikałoby to z aktu oskarżenia) oraz przyznał się do winy odnośnie udziału w obrocie haszyszem. Zatem tak naprawdę sporny był jego udział w obrocie amfetaminą i przynależność do zorganizowanej grupy przestępczej, co z kolei zostało udowodnione omówionym powyżej wyjaśnieniami współoskarżonych.

Reasumując Sąd meriti ocenił owe dowody z pomówienia w kontekście istnienia dowodów zarówno bezpośrednich lub pośrednich potwierdzających twierdzenia pomawiających, omówił je zgodnie z logiką wywodów, ich konsekwencją a także stanowczością, z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego. Dokonując kontroli odwoławczej, Sąd Apelacyjny uznał, iż Sąd meriti nie naruszył w żaden sposób reguł wynikających z prawidłowego stosowania art. 7 k.p.k. w zakresie oceny wyjaśnień G. W..

W tożsamy sposób ocenić należy tę część apelacji, w której skarżący podnosili okoliczność poczynienia ustaleń z naruszeniem reguł z art. 410 k.p.k., a to w wyniku pominięcia całokształtu materiału dowodowego. Obrońca nie wskazał, jakie to dowody przy dokonywaniu ustaleń faktycznych zostały pominięte. Takimi dowodami nie były z całą pewnością wyjaśnienia P. P., G. W. i L. M., którym Sąd Okręgowy odmówił wiary. Odniesienie się do określonych dowodów i dokonanie ich oceny, nawet pobieżnej, wyklucza możliwość postawienia zarzutu obrazy art. 410 k.p.k.

Kolejne zarzuty jednego z obrońców dotyczyły naruszenia przepisów art. 424 k.p.k. Nie ulega żadnej wątpliwości, iż uzasadnienie Sądu I instancji, liczące 158 stron jest obszerne. Pomimo tego w pewnych momentach razi lakonicznością i zawiera zbędne elementy takie jak nadmierne zrelacjonowanie wypowiedzi wszystkich osób przesłuchanych w sprawie. Tym niemniej zawiera ustosunkowanie się do wszystkich zarzutów postawionych oskarżonym w akcje oskarżenia, ich omówienie, wyjaśnienia na podstawie jakich dowodów Sąd ten przyjął że oskarżeni dopuścili się czynów w postaci, jaka została im przypisana, a także wyjaśnienia przyjętej kwalifikacji prawnej oraz wymiaru kary. Tym samym, sugestie skarżącego, że Sąd meriti nie sprostał wymaganiom, aby jego uzasadnienie mogło być poddane kontroli odwoławczej jest nie do zaakceptowania.

Sąd I instancji sporządził uzasadnienie wyroku zgodnie ze standardami wytyczonymi w art. 424 k.p.k. tj. wyraźnie wskazał, jakim dowodom dał wiarę, omówił je na tyle obszernie i czytelnie, że czynienie mu zarzutu dokonania nieprawidłowych, dowolnych i sprzecznych z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego ustaleń jest li tylko i wyłącznie polemiką ze stwierdzeniami Sądu. Są nieskuteczną próbą podważania tych ustaleń, zmierzają tylko do zdezawuowania wskazanych i prawidłowo ocenionych dowodów.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności należało przyjąć, że brak było podstaw do uwzględnienia skarg apelacyjnych w oparciu o podnoszone przyczyny odwoławcze z art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k.

Niezależnie jednak od powyższego z urzędu Sąd Apelacyjny dokonał korekt w zaskarżonym wyroku polegających na zmianie kwalifikacji prawnej czynów związanych z handlem narkotykami. Sąd Okręgowy kierując się zasadą wyrażoną w art. 4 § 1 k.k. przyjął względem oskarżonego jako względniejsze przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, a więc przepisów obowiązujących w chwili popełnienia przestępstw. Z tego też powodu uznał, iż zachowania polegające na udziale oskarżonego w obrocie znacznymi ilościami środków odurzających (pkt 94 wyroku) stanowią ciąg przestępstw z art. 43 ust. 3 cyt. ustawy. Rzeczywiście przepis ten zawierał łagodniejsze zagrożenie albowiem przewidywał karę grzywny oraz karę pozbawienia wolności do 10 lat pozbawienia wolności zaś jego odpowiednik z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. w brzmieniu obowiązującym w chwili orzekania przewidywał dla sprawcy karę grzywny i karę pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Niemniej nie dostrzegł, że takie samo zagrożenie jak pod rządami poprzedniej ustawy art. 56 ust. 3 przewidywał w brzmieniu obowiązującym do dnia 9 grudnia 2011 r., a mianowicie karę grzywny i pozbawienia wolności do lat 10. Zatem to właśnie przepisy tej ustawy należało powołać w podstawie prawnej skazania i podstawy wymiaru, gdyż czasowo są bliższe ustawie obowiązującej w czasie orzekania, a więc tej która zgodnie z art. 4 § 1 k.k. powinna być stosowana co do zasady. „Nie ma wszak ani w doktrynie, ani w orzecznictwie sądów sporu co do tego, że to zawarte w tym przepisie wyrażenie "ustawa obowiązująca poprzednio" należy rozumieć nie tylko jako ustawę obowiązującą w czasie popełnienia przestępstwa, ale także wszystkie inne zmieniające się stany prawne obowiązujące po czasie popełnienia przestępstwa, a przed momentem wydania orzeczenia. Ustawą względniejszą dla sprawcy, w znaczeniu art. 4 § 1 k.k., może być ustawa pośrednia, a więc taka, która weszła w życie już po popełnieniu przestępstwa, a która przestała obowiązywać jeszcze przed czasem orzekania” (por. K. Buchała, Z. Ćwiąkalski, M. Szew- czyk, A. Zoll: Komentarz do kodeksu karnego. Część ogólna, Warszawa 1990 s. 20; K. Buchała, A. Zoll: Komentarz do Kodeksu karnego, Kraków 1998, tom I, s. 64; uchwała SN z dnia 19 sierpnia1993 r., I KZP 20/93, OSNKW 1993 z. 9-10, poz. 55; wyrok SN z dnia 7 sierpnia 1982 r., VI KZP 20/82, OSNKW 1983 z. 1-2 poz. 1; uchwała SN z dnia 28 października 1983 r., VI KZP 40/83, OSNKW 1984, z. 3-4, poz. 23; uchwała SN z dnia 27 września 1985 r. OSNKW 1986 z. 3-4, poz. 19).

Konsekwencją zastosowania przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. za przestępstwo obrotu narkotykami było dokonanie zmiany podstawy prawnej skazania i podstawy wymiaru kary w przypadku przestępstwa udzielania przez oskarżonego narkotyków L. M. zd. K.. Sąd w miejsce art. 46 ust. 1 ustawy dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii wprowadził przepis z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. W tym przypadku ustawa obowiązująco poprzednio nie jest względniejsza dla sprawcy skoro oba przepisy zawierały taką samą sankcje. Następstwem tych zmian było powołanie w art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. jako podstawy orzeczonej w pkt 97 nawiązki na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii.

Generalnie prawidłowe było także rozstrzygnięcia w zakresie wymierzonych oskarżonemu kar jednostkowych za wyjątkiem skazania za ciąg przestępstw polegających na obrocie narkotykami. Z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia wynika, że we wszystkich pozostałych przypadkach Sąd Okręgowy ferując orzeczenia w tym zakresie miał na uwadze okoliczności istotne dla wymiaru kar, odpowiednio je zindywidualizował, uwzględniając okoliczności łagodzące, jaki te o niekorzystnej dla oskarżonych wymowie. Swoje rozumowanie w sposób wystarczająco uzasadnił, co pozwala na twierdzenie, że kary wymierzone oskarżonemu zaskarżonym wyrokiem są w ocenie sądu odwoławczego karami sprawiedliwymi, uwzględniającymi dyrektywy sądowego wymiaru kary, w tym potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa oraz cele prewencji indywidualnej. W pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sąd pierwszej instancji podał okoliczności, które uwzględnił przy wymiarze kary. W tych warunkach, brak jest podstaw do przyjęcia, by raziły one swą surowością, w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k., poza karą za ciąg przestępstw obrotu haszyszem i amfetaminą. W tym przypadku karę należało znacząco złagodzić. Zgodzić należy się z sądem pierwszej instancji, iż przestępstwa popełnione przez B. Z. cechuje generalnie wysoki stopień społecznej szkodliwości. Niemniej w ocenie Sądu Apelacyjnego „wewnętrzna sprawiedliwość wyroku” wymagała obniżenia kary pozbawienia wolności orzeczonej na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Dla wysokości orzeczonej kary ma istotne znaczenie ilość i wartość substancji psychotropowej wprowadzonej do obrotu przez tego oskarżonego. Te wartości należy odnieść do wartości przypisanych M. S. (pkt 59) oraz kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec tego oskarżonego. Za udział w obrocie 2,5 kg amfetaminy wartości 25.000 złotych został skazany na karę 2 lat pozbawienia wolności. Zważyć należy również, iż pozostałe okoliczności, które sąd pierwszej instancji uwzględnił przy wymiarze kar obu oskarżonym są zbieżne. A zatem mając podniesione okoliczności na uwadze, Sąd Apelacyjny ocenił, iż wymierzoną B. Z. za wprowadzenie do obrotu 2 kg amfetaminy i 100 gr. haszyszu o łącznej wartości 21.500 zł. jedną karę pozbawienia wolności należy obniżyć do 1 roku i 8 miesięcy, pozostawiając jednocześnie karę grzywny w dotychczasowym wymiarze.

Z uwagi na to, że poprzednia kara łączna utraciła moc zaszła potrzeba orzeczenia nowej kary łącznej. Granice wymierzenia kary łącznej zakreśla art. 86 k.k. stanowiąc, że ta kara winna być orzeczona w granicach pomiędzy najwyższą karą jednostkową, a sumą orzeczonych kar jednostkowych. Z istoty kary łącznej wynika, że może być ona wymierzona przy zastosowaniu zasad - absorpcji, kumulacji bądź też zasady asperacji. Na wymiar tej kary nie ma już wpływu stopień zawinienia ani stopień społecznej szkodliwości poszczególnych przestępstw. Sąd Najwyższy wielokrotnie już wskazał na potrzebę badania związku podmiotowego i przedmiotowego pomiędzy zbiegającymi się czynami jako na okoliczność decydującą w głównej mierze o stopniu zastosowania jednej z wyżej wymienionych zasad przy wymiarze kary łącznej (wyrok SN z 25 października 1983 r. OSNKW 1984, nr 5-6, poz. 65; wyrok SN z dnia 11 stycznia 1986 r., OSNKW 1986, nr 10-11, poz. 128). Wymierzając karę łączną, stosuje się zwykle dyrektywy karania, a zwłaszcza słuszności i celowości, wyrażane przez związek przedmiotowo-podmiotowy. W aspekcie przedmiotowym związek zbiegających się realnie przestępstw wyrażają kryteria przedmiotowe poszczególnych przestępstw, a to bliskość czasowa ich popełnienia (największe - gdy czyny przestępcze popełniane są równocześnie lub bezpośrednio po sobie), osoby pokrzywdzonych (największa ścisłość związku zachodzi, gdy kilkoma przestępstwami pokrzywdzono tę samą osobę), rodzaj naruszonego dobra prawnego (im bardziej zbliżone dobra, tym większa bliskość przestępstw, zatem największa przy tożsamości dóbr), sposób działania sprawcy itd. W aspekcie podmiotowym chodzi o motywy bądź pobudki stymulujące sprawę, rodzaj i formę winy itd. - tak też SA w Krakowie w wyrokach z 19 stycznia 2005 r. II AKa 274/04 oraz 19 października 2007 r. II AKa 183/07 - LEX. A zatem ścisły związek podmiotowy i przedmiotowy między pozostającymi w zbiegu przestępstwami będzie przemawiać za zasadą absorpcji przy wymiarze kary łącznej. Wymierzając karę 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności Sąd Odwoławczy zastosował zasadę asperacji zbliżonej do pełnej absorpcji oceniając, iż między przestępstwami popełnionymi przez B. Z. zachodzi właśnie bliski związek podmiotowy i przedmiotowy. Nie bez znaczenia na takie ukształtowanie kary łącznej ma fakt, iż sąd pierwszej instancji ferując zaskarżony wyrok orzekł karę łączną z zastosowaniem takiej samej zasady, kształtując tę karę za trzy przestępstwa pozostające w zbiegu realnym.

Sąd uwzględnił także zarzut jednego z obrońców dotyczący wysokości zasadzonych w I instancji kosztów postępowania odwoławczego. Przyznanie od B. Z. na rzecz Skarbu Państwa kwoty 5.000 zł., a więc takiej samej jak np. P. P. czy też G. W. nie było słuszne chociażby z uwagi na ilość czynów im przypisanym, co miało przełożenie na przyczynienie się do czasu trwania postępowania i wysokości wydatków poniesionych z tego tytułu. Dlatego też kwota ta został obniżona do wysokości 1.500 zł.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji wyroku.

Sąd Apelacyjny wobec nieuwzględnienia apelacji obciążył oskarżonego częścią kosztów postępowania w postaci wydatków za postępowanie odwoławcze, nie znajdując podstaw do zwolnienia go w całości od ich uiszczania.

SSA Piotr Filipiak SSA Piotr Pośpiech SSA Iwona Hyła