Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

Przewodniczący

SSA Gwidon Jaworski (spr.)

Sędziowie

SSA Małgorzata Niementowska

SSA Iwona Hyła

Protokolant

Jolanta Stańczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 351/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 10 maja 2021 r., sygn. akt III K 120/20.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Łącznie:

- zarzut obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku tj. art. 7 k.p.k. (zarzut nr 1 apelacji obrońcy oskarżonego)

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć w pływ na jego treść (zarzut nr 3 apelacji obrońcy oskarżonego).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. (zarzut 1 apelacji obrońcy oskarżonego) oraz błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść (zarzut 3 apelacji obrońcy oskarżonego M. P.) okazały się chybione. Ścisły, a właściwie nierozerwalny ich związek nakazywał łączną ocenę tychże zarzutów, tym bardziej, iż wzajemna ich korelacja powoduje, że oddzielna ocena prowadziłaby do powielania tych samych argumentów, co nie sprzyjałoby przejrzystości uzasadnienia wyroku sądu a quem. Odnosząc się zatem do błędu w ustaleniach faktycznych, jakiego miał dopuścić się sąd I instancji nie opierając swego rozstrzygnięcia w całości na wiarygodnych zdaniem obrońcy wyjaśnieniach oskarżonego, wskazać należy, iż przekonanie o wadliwej ocenie dowodów prowadzących do odmiennych ustaleń obrońca oskarżonego zdaje się opierać na przeciwstawianych im dowodach w postaci wyjaśnień oskarżonego nie przyznającego się konsekwentnie do części stawianego mu zarzutu tj. zamiaru spowodowania u pokrzywdzonego obrażeń ciała. Tak sformułowane zarzuty potraktować należy jednak wyłącznie jako polemikę z dokonanymi ustaleniami, opartą wyłącznie na gołosłownych i zdezawuowanych całkowicie przez sąd meriti częściach wyjaśnień oskarżonego, opacznie interpretowanych zeznaniach świadków czy wnioskach opinii biegłego oraz rzekomych nieścisłościach materiału dowodowego wywodzonych z fragmentów wyjaśnień oskarżonego, wyrwanych z kontekstu fragmentów zeznań świadków czy też zeznaniach świadków nie mających znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Podkreślić należy, iż sąd I instancji uznając wyjaśnienia oskarżonego w kluczowej ich części za niewiarygodne wskazał podwody przyjętego stanowiska, które wbrew zarzutom obrońcy są przekonujące i mieszczą się w granicach swobodnej oceny dowodów. Obrońca oskarżonego zdaje się nie zauważać, iż już samo modus operandi oskarżonego, któremu tenże nie przeczy, pozwala na przyjęcie, iż ustalenia sądu a quo są poprawne. Trafnie sąd I instancji przyjął, iż oblanie kołdry oraz części koszuli G. J. benzyną, kiedy ten spał, a następnie podpalenie ich oraz późniejsze użycie wobec niego przemocy fizycznej pozwala na przypisanie oskarżonemu usiłowania spowodowania średniego uszczerbku na zdrowiu, a w efekcie wywołania lekkiego uszczerbku na zdrowiu. Oskarżony jest dorosłym, prawidłowo rozwiniętym mężczyzną a zatem musiał sobie zdawać sprawę, iż tego typu działanie podjęte w stosunku do śpiącego człowieka może spowodować bardzo poważne obrażenia. Wyłącznie temu, iż pokrzywdzony szybko się obudził i zareagował działanie oskarżonego nie powodowało poważniejszych obrażeń. Próba wywodzenia, iż zachowanie oskarżonego miało na celu jedynie wywołanie sensacji i sprowadzało się do nieodpowiedzialnego wybryku nie może zostać uznana za trafną w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Podpalenie śpiącego człowieka bez względu na to czy używa się w tym celu ograniczonej ilości środka łatwopalnego zawsze rodzi zagrożenie spowodowania bardzo poważnych obrażeń, ze zgonem włącznie. Wbrew wywodom obrońcy podjęte przez oskarżonego czynności gaśnicze również nie wpływają na trafność ustaleń sądu. Jak słusznie zauważył sąd, co ewidentnie wynika z zapisu monitoringu, zostały one podjęte w końcowej fazie zdarzenia, w której zdrowiu i życiu pokrzywdzonego nic już nie zagrażało. Podkreślenia wymaga , iż zeznania pokrzywdzonego w sposób chronologiczny i usystematyzowany odnoszą się do poszczególnych zachowań oskarżonego, przy czym co naturalne pewnej części zachowań oskarżonego z powodu snu nie był on w stanie dostrzec. Gdy chodzi o odwoływanie się do uzupełniających wniosków opinii biegłego wskazać należy, iż nie ma racji obrońca próbując wywieść z nich brak zamiaru spowodowania obrażeń pokrzywdzonego. Sąd meriti trafnie przyjął bowiem, iż ilość benzyny jaką posłużył się oskarżony przemawiała za ograniczeniem zagrożenia jakie zamierzał on spowodować, co skutkowało wyeliminowaniem zamiaru zabójstwa, nie mogło jednak prowadzić do wykluczenia spowodowania jakichkolwiek obrażeń ciała. Całkowicie naturalnym pozostaje jednocześnie, do czego również odwołuje się obrońca oskarżonego, iż zeznania świadków zawierają drobne rozbieżności i nieścisłości, mają one jednak charakter trzeciorzędny i nie wpływają na globalną ocenę ich wartości dowodowej. Drobne rozbieżności np. miejsce na koszuli na które rozlano benzynę jawią się jako naturalne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, adekwatne do naturalnego procesu zapominania oraz postrzegania zdarzenia z różnych perspektyw a także jego dynamiki. Biorąc pod uwagę wszystkie wskazane wyżej okoliczności uznać należało, iż przedstawiona przez sąd I instancji ocena zeznań kluczowych świadków tj. G. J. a także A. B., K. K., A. S. czy K. W. oraz wspierających je, wymienionych dowodów w postaci zapisu monitoringu i opinii biegłego, potwierdzona po części wyjaśnieniami samego oskarżonego, była trafna, mieszcząc się w granicach przyznanej sądowi swobody w ocenie dowodów. Wszystkie okoliczności podważające wiarygodność zeznań świadków, które podnosił obrońca oskarżonego pozostały w polu widzenia sądu meriti, zaś analiza ich ewentualnego wpływu na treść zeznań była wszechstronna i wyczerpująca, pozwalając w pełni na zrozumienie powodów, dla których sąd uznał zeznania świadków za wiarygodne. Podnoszone zarzuty, sugerujące możliwość odmiennej oceny tych dowodów nie wskazują na realne błędy czy uchybienia, w następstwie których ocena przedstawiona przez sąd I instancji jest wadliwa, koncentrując się wyłącznie na gołosłownej polemice, bądź też okolicznościach zupełnie marginalnych. Apelujący formułując zarzuty zdaje się nie dostrzegać koherentności przywołanych dowodów i forsuje tezy znajdujące oparcie wyłącznie w dowodach, które zostały przez sąd I instancji całkowicie zdezawuowane. Przypomnieć należy skarżącemu, iż możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego innego od ustalonego przez sąd I instancji poglądu, nie może automatycznie prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten Sąd błędu w ustaleniach faktycznych (tak: Sąd Najwyższy I KR 197/74, OSNKW 1975, nr 5, poz. 58). W takim przypadku obrońca oskarżonego winien w oparciu o zgromadzone w sprawie dowody wykazać, jakie błędy natury faktycznej lub logicznej, czy też jaka sprzeczność z zasadami doświadczenia życiowego powodują, iż ustalenia sądu I instancji są okolicznościach rozpoznawanej sprawy błędne. Zadaniu temu obrońca nie sprostał, formułując zarzuty, stanowiące wyłącznie gołosłowną polemikę z opartymi na prawidłowo ocenionych dowodach ustaleniami sądu.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i wyeliminowanie z opisu czynu działania oskarżonego z zamiarem ewentualnym naruszenia czynności narządów ciała na okres powyżej 7 dni i wymierzenie oskarżonemu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powody nieuwzględnienia wniosku przedstawiono powyżej.

3.2.

Łącznie:

- zarzut obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku tj. art. 7 k.p.k. (zarzut nr 2 apelacji obrońcy oskarżonego)

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć w pływ na jego treść (zarzuty nr 4 i 5 apelacji obrońcy oskarżonego).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. (zarzut 2 apelacji obrońcy oskarżonego) oraz błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść (zarzuty 4 i 5 apelacji obrońcy oskarżonego M. P.) okazały się również chybione. Także i w tym przypadku, ścisły, nierozerwalny ich związek nakazywał łączną ocenę tychże zarzutów. Odwołując się do rzekomych nieścisłości w zeznaniach świadka L. M., które skutkować miały wadliwymi ustaleniami faktycznymi, wskazać należy, iż obrońca oskarżonego całkowicie utracił z pola widzenia argumenty sądu meriti zawarte na stronach 33 oraz 40 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Sąd a quo miał na uwadze, iż świadek w trakcie rozprawy głównej nie pamiętał zdarzenia i mylił interwencje ze swoim udziałem, niemniej jednak po odczytaniu podtrzymał uprzednio złożone zeznania. Oceniając stanowisko świadka przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego zauważyć należy, iż rutynowość i powtarzalność tego typu interwencji pracowników ochrony sama w sobie uzasadnia wyartykułowane przez świadka wątpliwości. Recz jednak w tym, iż pierwotne zeznania świadka znalazły pełne odzwierciedlenie w zeznaniach świadków S. M. oraz D. G., nota bene w obecności których oskarżony nadal był agresywny, pomimo, iż od zatrzymania upłynęło już sporo czasu. Poprawności ustaleń sądu nie wyklucza także fakt, iż w czasie ujęcia i doprowadzenia do pomieszczenia ochrony oskarżony miał zachowywać się spokojnie, co zostało zarejestrowane przez kamery monitoringu. Agresję oskarżonego wzbudziła bowiem dopiero postawa L. M., który nie zdecydował się na pozostawienie sprawy bez dalszego biegu i wypuszczenie oskarżonego. Twierdzenia obrońcy, iż oskarżony M. P. nie mógł grozić pracownikowi ochrony uderzeniem butelką, gdyż ta wcześniej została mu odebrana wskazują wyłącznie na nie dość staranne zapoznanie się z zeznaniami świadka L. M. w części uznanej przez sąd za w pełni wiarygodną, z których wynikało wprost, iż oskarżony ukrył butelkę pod ubraniem i dopiero w pomieszczeniu ochrony wyciągnął ją oraz zagroził zadaniem ciosu, jeśli nie zostanie wypuszczony i to właśnie ten przejaw agresji z jego strony spowodował włączenie alarmu antynapadowego i wezwanie policji. Uwagi obrońcy zawarte w uzasadnieniu apelacji wskazujące, iż w tym zakresie doszło do naruszenia reguły in dubio pro reo również nie są trafne. Wbrew argumentom obrońcy oskarżonego Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się w motywach zaskarżonego wyroku żadnych wątpliwości, jakie miałyby zostać przez sąd I instancji zignorowane, czy też rozstrzygnięte na niekorzyść oskarżonego. Wręcz przeciwnie uzasadnienie zaskarżonego wyroku wprost przekonuje, że sąd meriti wyjaśnił pojawiające się w postępowaniu dowodowym wątpliwości, czego najlepszym przykładem jest przyjęcie odmiennej kwalifikacji prawnej przestępstwa popełnionego na szkodę G. J.. Przypomnieć należy, iż nawet jeżeli z materiału dowodowego wynikają różne wersje zdarzenia, nie jest to jeszcze równoznaczne z zaistnieniem niedających się usunąć wątpliwości w rozumieniu art. 5 § 2 k.p.k. Sąd orzekający w takim wypadku zobowiązany jest do dokonania ustaleń na podstawie swobodnej oceny dowodów i dopiero wówczas, gdy wątpliwości nie zostaną usunięte, to należy tłumaczyć je na korzyść oskarżonych, co w analizowanej sprawie nie miało miejsca. Wyrażane przez obrońcę oskarżonego, czy też samego oskarżonego wątpliwości, dotyczące materiału dowodowego, stanowią jedynie stanowisko i ocenę stron, nie mogą zatem stanowić podstawy zarzutu naruszenia art. 5 § 2 k.p.k. (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2015 r., sygn. akt III KK 238/14, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2014 r., sygn.. akt V KK 127/14).

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powody nieuwzględnienia wniosku przedstawiono powyżej.

3.3.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary orzeczonej w pkt 1 wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew twierdzeniom obrońcy sąd a quo prawidłowo ustalił okoliczności determinujące stopień społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu przestępstw, a w konsekwencji orzekł kary jednostkowe oraz karę łączną pozbawienia wolności adekwatną do tegoż stopnia. Podkreślenia wymaga, iż jakkolwiek sąd a quo orzekł względem oskarżonego kary pozbawienia wolności w istotnym stopniu przekraczające dolny stopień zagrożenia ustawowego nie przesądza to w żadnym, wypadku o braku trafności czy też nieadekwatności zastosowanych represji karnych. Zauważyć należy, iż oskarżony jest osobą zdemoralizowaną, wielokrotnie karaną, zarzucanych mu przestępstw dopuścił się będąc pod wpływem alkoholu, a motywy jakimi się kierował były błahe. Nawet obecność policjantów po zatrzymaniu w dniu 23 maja 2020 r. nie stanowiła dla niego czynnika powstrzymującego agresję, zaś w przypadku przestępstwa popełnionego na szkodę G. J. cechowała je znacznie rozbudowana faza przygotowawcza. Wszystkie te okoliczności sąd a quo wziął pod uwagę, co wprost wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, nie dostrzegając jednocześnie żadnych istotnych okoliczności łagodzących. Ocena tych okoliczności zyskała pełną akceptację Sądu Apelacyjnego, albowiem powody, dla których wymierzono oskarżonemu surowe kary oceniono trafnie. Sąd I instancji wziął pod uwagę wszystkie niezbędne dla prawidłowego wyrokowania okoliczności, nadając im właściwą rangę. Powyższe przekonuje, iż ukształtowane w ten sposób kary pozbawienia wolności realizują dyrektywy, o których mowa w art. 53 § 1 k.k.. Skoro dotychczas wymierzane oskarżonemu kary pozbawienia wolności nie odniosły żadnego efektu resocjalizacyjnego popełnione aktualnie przestępstwa winny zostać ukarane surowo, eliminując oskarżonego ze społeczeństwa, gdyż jak widać stanowi on dla jego członków realne zagrożenie. Z tych samych przyczyn za trafny ocenić należy również zakres asperacji zastosowanej w związku z wymierzaniem kary łącznej. Reasumując przypomnieć należy skarżącemu, iż zarzut rażącej niewspółmierności kary, stanowiący względną przyczynę odwoławczą, o której mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., aby można było uznać go za skuteczny, musi wykazywać, iż na podstawie konkretnie wskazanych okoliczności, które winny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, wymierzoną względem osoby oskarżonego karę należy uznać za „rażąco” niewspółmierną, tzn. taką, która jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować (tak: Sąd Najwyższy III KR 189/94, Prok. i Pr. 1115/5/18). Innymi słowy, sama subiektywna surowość orzeczonej względem oskarżonego kary jednostkowej czy też kary łącznej, jeśli jest ona uzasadniona dyrektywami, o których mowa pozbawienia wolności, nie może stanowić skutecznego zarzutu apelacyjnego, jeśli kwestionująca jej wymiar strona nie wykaże, iż kara ta zarówno z punktu widzenia sprawcy, ale i ogółu społeczeństwa, powinna być uznana za wyjątkowo niesprawiedliwą, zbyt drastyczną czy też rażąco łagodną. Sytuacja taka w rozpoznawanej sprawie nie ma miejsca, z przyczyn wskazanych wyżej.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie kary 6 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powody nieuwzględnienia wniosku przedstawiono powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 10 maja 2021 r., sygn. akt III K 120/20 utrzymano w całości w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody utrzymania wyroku w mocy przedstawiono w sekcji 3 uzasadnienia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt 2 i 3 wyroku.

Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata J. M. – Kancelaria Adwokacka w B. - kwotę 738 w tym 23 % VAT, tytułem obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu M. P. w postępowaniu odwoławczym, zaś z uwagi na aktualną sytuację majątkową zwolnił oskarżonego M. P. od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSA Iwona Hyła SSA Gwidon Jaworski SSA Małgorzata Niementowska