Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący	SSA Robert Kirejew
Sędziowie	SSA Beata Basiura SSO del. Wojciech Paluch (spr.)
Protokolant	Anna Moczek

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Gliwice- Zachód w Gliwicach Adriana Piejko

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2019 r. sprawy

M. Ż. s. T. i K., ur. (...) w K.

oskarżonego z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk przy zast. art. 12 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji obrońcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 25 kwietnia 2019 roku, sygn. akt IV K 218/18

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Gliwicach) na rzecz adwokata T. B. – Kancelaria Adwokacka w G. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23 % VAT, tytułem obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 58,50 (pięćdziesiąt osiem 50/100) złotych tytułem zwrotu kosztów dojazdu;

3.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

SSO (del.) Wojciech Paluch SSA Robert Kirejew SSA Beata Basiura

sygn. akt II AKa 337/19

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2019 r., sygn. akt
IV K 218/18, uznał oskarżonego M. Ż. za winnego tego, że w okresie od 6 lutego 2017 r. do dnia 11 lutego 2017 r działając wspólnie i w porozumieniu z inną nieustaloną osobą, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej :

- w dniu 10 lutego 2017 r. we W., poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru wywiązania się z zawartej umowy wynajmu pojazdu nr (...) z dnia 9 lutego 2017 r. i zwrotu przedmiotu umowy, doprowadził K. W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i wydania ciągnika siodłowego marki M. o nr rej (...) wartości 80 000 złotych na szkodę K. W. (...) z siedzibą we W.,

- w dniu 11 lutego 2017 r. w P. poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru wywiązania się z zawartej umowy dzierżawy numer (...) z dnia 8 lutego 2017 r. i zwrotu przedmiotu umowy, usiłował doprowadzić (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i wydania naczepy ciężarowej typu chłodnia marki (...) o nr rej (...) wartości 193 000 zł, lecz zamierzonego celu nie osiągnął, z uwagi na odmowę wydania naczepy przez D. B.,

przyjmując, iż czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazany za umyślne przestępstwo podobne z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności wyrokiem Sądu Rejonowego w Kościanie z dnia 27 marca 2013 r. sygn. akt. II K 884/12, którą odbył w ramach orzeczonej tym samym wyrokiem kary łącznej 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności w okresie od dnia 6 stycznia 2014 r. do dnia 6 czerwca 2015 r. oraz przyjmując, iż czynu tego dopuścił się w stosunku do mienia znacznej wartości tj. przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na mocy art. 294 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. skazał go na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 200 stawek dziennych przy stawce równoważnej 50 złotych. Ponadto orzekł o dowodach rzeczowych i o kosztach.

Powyższy wyrok zaskarżył obrońca oskarżonego i powołując się na art. 438 pkt. 2, 3 i 4 k.p.k. zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu:

-

obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. oraz art. 424 k.p.k. sprowadzającą się do przypisania sprawstwa oskarżonemu w wyniku jednostronnej i nie uwzględniającej wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego oceny materiału dowodowego, przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, wydania wyroku skazującego wbrew zasadzie obiektywizmu, naruszeniu obowiązku dążenia do prawdy materialnej, poprzez przyjęcie że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanych mu czynów

-

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść przez uznanie, że oskarżony usiłował popełnić przypisane mu przestępstwa, mimo istotnych wątpliwości wynikających ze zgromadzonego materiału dowodowego;

-

z ostrożności procesowej, w przypadku nie podzielenia przez Sąd Odwoławczy argumentacji obrońcy w powyższym zakresie, na zasadzie art. 438 pkt 4 kpk orzeczeniu temu zarzucił rażąco niewspółmierną surowość orzeczonej wobec oskarżonych (sic!!!) kary .

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca wniósł o:

⚫

zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego;

ewentualnie:

⚫

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

alternatywnie:

⚫

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku wraz z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat.

Sąd Apelacyjny zważył , co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego była bezzasadna.

W ocenie sądu odwoławczego Sąd Okręgowy prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi przepisami przeprowadził postępowanie dowodowe i trafnie uznał, że oskarżony dopuścił się przestępstwa przypisanego mu w wyroku. Sąd Okręgowy bezpośrednio zetknął się na rozprawie z materiałem dowodowym, z przeprowadzonych dowodów wyciągnął trafne wnioski, każdy z nich omówił, czemu dał wyraz w prawidłowo sporządzonym uzasadnieniu. Stąd zarzut obrazy art. 424 kpk nie mógł zostać uwzględniony.

Sąd I instancji na rozprawie zetknął się bezpośrednio z oskarżonym, a także z kluczowymi świadkami tj. D. B., K. W. i M. M. oraz pozostałymi dowodami zebranymi w sprawie, w szczególności dokumentami przedkładanymi pokrzywdzonym, a potwierdzającymi zarejestrowanie przez oskarżonego działalności gospodarczej. Ocena powyższych dowodów dokonana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest zgodna z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego i w żadnym razie nie narusza wyrażonej w art. 7 kpk zasady swobodnej oceny dowodów. O złamaniu zasady swobodnej oceny dowodów można mówić jedynie wtedy, gdyby ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego zawiera oczywiste błędy natury faktycznej, takie jak przeoczenie ważnych dowodów, albo logicznej. Taka sytuacja w niniejszym postępowaniu nie wystąpiła.

Okoliczność, że sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w świetle zasady swobodnej oceny dowodów nie może budzić żadnych zastrzeżeń sądu II instancji, skoro swe zdanie sąd meriti w sposób należyty uzasadnił, wskazując na szereg nieścisłości, sprzeczności występujących w wersji podanej przez oskarżonego. W szczególności zastrzeżeń nie budzi analiza pierwszych wyjaśnień oskarżonego, złożonych krótko po zatrzymaniu, a następnie odwołanych. Jak słusznie zauważył sąd meriti, oskarżony opisał przebieg zdarzeń zasadniczo zbieżny z ustaleniami faktycznymi, tj. w zakresie podpisanych umów, specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej i kolejności zdarzeń zmierzających do odbioru ciągnika oraz naczepy. Wskazać należy w tym miejscu, że „nie dochodzi do naruszenia dyrektywy zawartej w art. 5 § 2 kpk wtedy, gdy wprawdzie istnieją dwie grupy przeciwstawnych sobie dowodów, ale ustalając przebieg wydarzeń sąd orzekający oprze się na dowodach, które wspierają przyjęty stan faktyczny z jednoczesnym przedstawieniem argumentacji przemawiającej za takim wyborem i wskazaniem dlaczego nie dał wiary dowodom przeciwnym” (post. SN, III KK 46/07, OSNwSK 2007/1/943). Sąd poddał analizie zarówno zeznania świadków, jak i wyjaśnienia oskarżonego. Swe stanowisko w tej kwestii prawidłowo uzasadnił. Wskazał dlaczego nie ma wątpliwości, co do sprawstwa oskarżonego. Jak zgodnie przyjmuje się w orzecznictwie dyspozycja art. 5 § 2 kpk skierowana jest do sądu, a nie do uczestników postępowania. Przepis art. 5 § 2 kpk. nie ma odniesienia do wątpliwości, które ma w zakresie postępowania dowodowego któraś ze stron procesu karnego, natomiast przepis ten dotyczy wyłącznie wątpliwości, które mogły powstać po stronie sądu co do interpretacji zgromadzonego materiału dowodowego, i wskazuje, jak należy w takiej sytuacji postąpić (m.in. wyrok SA w Katowicach, II AKa 389/08, Prok.i Pr.-wkł. 2009/10/37). Zatem skoro sąd meriti nie miał wątpliwości co do sprawstwa oskarżonego, a swe stanowisko w sposób wyczerpujący i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego uzasadnił, zarzut obrazy art. 5 § 2 kpk, choć wprost nie wywiedziony, nie mógł zostać uwzględniony. Co do zarzutu obrazy art. 4 kpk dodatkowo należy zauważyć, że ten przepis formułuje ogólną zasadę procesową i aby trafnie podnieść zarzut jego naruszenia, skarżący wskazać powinien na obrazę konkretnego przepisu (lub przepisów) postępowania gwarantujących przestrzeganie zasady obiektywizmu (post SN, V KK 62/2018, LEX nr 2490938), a w niniejszej sprawie ten wymóg nie został spełniony.

Sąd I instancji, dokonując ustaleń faktycznych miał na względzie wszystkie przeprowadzone w sprawie dowody. Zatem zarzut obrazy art. 410 kpk nie mógł zostać uwzględniony.

Zauważyć przy tym należy, że oskarżonemu przypisano popełnienie przestępstwa wspólnie i w porozumieniu z inną osobą. Wątpliwości nie budzi też to, że wspomniany, a nieznany dotychczas współsprawca, w dokonaniu przestępstwa pełnił role kluczową. W istocie to współsprawca zorganizował całą operację mającą niewątpliwie na celu wyłudzenie zestawu drogowego, tj. ciągnika siodłowego z naczepą. To on prowadził rozmowy z pokrzywdzonymi oraz wynajętym jednorazowo kierowcą – M. M. wykazując się przy tym znajomością realiów branży transportowej. Rola oskarżonego sprowadzała się do udostępnienia dokumentacji formalnie prowadzonej działalności gospodarczej oraz swoich danych osobowych, a także dokumentu ze zdjęciem. Konieczny był też osobisty udział oskarżonego podczas próby odzyskania wpłaconej wcześniej kaucji za najem pojazdów.

Podkreślić w tym miejscu należy, że istotą współsprawstwa jest to, że chociaż poszczególni współsprawcy muszą mieć świadomość popełnienia konkretnego przestępstwa, to jednak swym własnym zachowaniem nie muszą realizować wszystkich czynności sprawczych. Nie muszą też posiadać pełnej wiedzy na temat planu popełnienia przestępstwa. W realiach niniejszej sprawy, sąd I instancji trafnie zauważył, że oskarżony nie potrafił w żaden rozsądny sposób wykazać, do czego potrzebował ciągnika siodłowego z naczepą, czy w jaki sposób zamierzał spłacać raty za najem pojazdów. Oskarżony nie potrafił nawet wskazać, gdzie M. M.miał przetransportować wynajęte pojazdy. Firma należąca do oskarżonego w istocie nie prowadziła żadnej działalności gospodarczej, nie osiągała przychodów, nie zatrudniała żadnych pracowników. Sam oskarżony nie posiadał prawa jazdy, nie miał też żadnego doświadczenia w branży przewozowej. Zarzuty apelacji w rzeczywistości są jedynie próbą polemiki z ustaleniami sądu meriti i do sprawy nie wnoszą niczego nowego, czego najlepszym dowodem jest stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu środka odwoławczego, że „w następstwie przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd meriti błędnie ustalił w sposób niebudzący wątpliwości że zachowanie oskarżonego M.(a) Ż.(ego) wypełniło przesłanki usiłowania z art. 278 § 1 k.k. i art 291 § 1 k.k. ”

Na uwzględnienie nie zasługiwał też alternatywny zarzut apelacji, odnoszący się do wysokości kary. Przypomnieć w tym miejscu trzeba, że zmiana wysokości orzeczonej kary możliwa jest jedynie w przypadku uznania, że orzeczona pierwotnie kara jest rażąco niewspółmiernie surowa lub łagodna. A zatem nie chodzi tu o każdą niewspółmierność, a jedynie o taką oczywistą, widoczną na pierwszy rzut oka. Oskarżony działał w warunkach recydywy. Przestępstwo było precyzyjnie zaplanowane, rozłożone w czasie i miejscu, na szkodę dwóch odrębnych pokrzywdzonych. Mimo to orzeczono wobec M. Ż. karę znacznie bliższą ustawowemu minimum, niż maximum wynikającemu z obostrzeń art. 64 § 1 kk. Zatem nie sposób przyjąć, by kara była rażąco niewspółmiernie surowa. Na marginesie, w uzasadnieniu apelacji nie zawarto ani jednego argumentu przemawiającego za obniżeniem wymierzonej oskarżonemu kary. Dodatkowo wskazać należy, że pomijając brak jakichkolwiek podstaw do wymierzenia oskarżonemu, jako sprawcy powracającemu do przestępstwa w warunkach art. 64 § 1 kk – kary pozbawienia wolności z warunkowym zwieszeniem jej wykonania – to jeszcze treść alternatywnego wniosku apelacji stoi w rażącej sprzeczności z art. 70 § 1 kk.

Mając na względzie powyższe, Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, o kosztach orzekając jak w wyroku.

SSO (del.) Wojciech Paluch SSA Robert Kirejew SSA Beata Basiura