II AKa 129/22 - wyrok Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2022-12-01

Sygn. akt: II AKa 129/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 grudnia 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

SSA Wojciech Kopczyński

Sędziowie

SA Wiesław Kosowski (spr.)

SA Marcin Ciepiela

Protokolant

Magdalena Golyszny

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Tarnowskich Górach Dagmary Świerk

po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2022 r. sprawy

A. K. (K.), s. J. i M., ur. (...) w K.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., art. 296 a § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji obrońcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 23 grudnia 2021 roku, sygn. akt IV K 138/20

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od oskarżonego A. K. na rzecz oskarżyciela posiłkowego Huty (...) S.A. w M. kwotę 1200 zł (tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym;

3.  zasądza od oskarżonego A. K. na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 zł (dwadzieścia złotych) oraz obciąża go opłatą w kwocie 4300 zł (cztery tysiące trzysta złotych) za II instancję.

SSA Marcin CiepielaSSA Wojciech KopczyńskiSSA Wiesław Kosowski

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 129/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sadu Okręgowego w Gliwicach z dnia 23 grudnia 2021r., sygn. akt IV K 138/20.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut naruszenia art. 17 §1 pkt 7 k.p.k. w zw. z art. 354 §1 k.p.k. co stanowi bezwzględna przyczynę odwoławczą z art. 439 §1 pkt 9 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie ma racji obrońca oskarżonego A. K. twierdząc, że w sprawie wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 §1 pkt 9 k.p.k. Stosownie do treści art. 17 §1 pkt 7 k.p.k. postępowania nie wszczyna się,
a wszczęte umarza, jeśli postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się. W sprawie niniejszej, co zresztą przyznał sam skarżący formułując zarzut, wprawdzie został złożony akt oskarżenia do Sądu Rejonowego
w T., ale sprawa ta nie uległa prawomocnemu zakończeniu. Doszło bowiem do jej zwrotu do prokuratury w trybie art. 345 §1 k.p.k. i to jeszcze przed otwarciem przewodu sądowego. Decyzja o zwrocie sprawy do uzupełnienia postępowania przygotowawczego uprawomocniła się, a taka sytuacja nie powoduje powagi rzeczy osądzonej i umożliwia oskarżycielowi publicznemu ponowne wniesienie aktu oskarżenia o ten sam czyn. Na marginesie należy zauważyć, iż w sprawie niniejszej dodatkowo mieliśmy do czynienia z sytuacją, iż prokurator wyłączył do odrębnego rozpoznania fragment dotyczący przestępstw oszustwa i w tym zakresie umorzył postepowanie (co zostało następnie wzruszone decyzją Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 23 lipca 2015r., sygn.. akt IV Kp 140/50), natomiast skierował do Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach akt oskarżenia z zarzutami czynnej korupcji gospodarczej. W pełni zasadnym było w tej sytuacji podjęcie przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego działań mających na celu z jednej strony zakwestionowanie decyzji prokuratora o umorzeniu postepowania w zakresie przestępstwa z art. 286 §1 k.k. poprzez jej zaskarżenie, a z drugiej zasygnalizowanie Sądowi Rejonowemu w piśmie z dnia 25 lutego 2015r., iż prowadzenie postepowania (z uwagi na zaskarżenie decyzji prokuratora) byłoby niewłaściwe
i przedwczesne. Wszystkie czyny, o które finalnie został oskarżony w sprawie niniejszej A. K., to jest przestępstwo z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 294 §1 k.k. przy zast. art. 12 k.k. i przestępstwo z art. 296 a §2 k.k. w zw.
z art. 12 k.k. pozostają ze sobą w ścisłym związku. Stąd też decyzja o zwrocie sprawy przez Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach prokuraturze w trybie art. 345 §1 k.p.k., w sytuacji gdy uchylone zostało postanowienie prokuratora
o umorzeniu postepowania o czyn z art. 286 §1 k.k., a Sąd Okręgowy
w Gliwicach nakazał uzupełnienie postepowania przygotowawczego, była prawidłowa. Umożliwiło to bowiem wniesienie oskarżycielowi publicznego jednego aktu oskarżenia, co całkowicie wykluczyło ewentualne wątpliwości co do możliwości orzekania w przedmiocie tej samej materii.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wobec niezasadności zarzutu.

3.2.

Zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść orzeczenia, a to art. 41 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Za chybiony należało również uznać zarzut obrazy art. 41 k.p.k. Rzeczywiście w sprawie mieliśmy do czynienia z sytuacją, iż sędzia wydający wyrok orzekał w przedmiocie zażalenia pokrzywdzonego na postanowienie prokuratora
o częściowym umorzeniu postępowania. 23 lipca 2015r. w sprawie o sygn.. akt IV Kp 149/15 uchylił on zaskarżone orzeczenie i nakazał prokuratorowi przeprowadzenie określonych czynności mających na celu pełne wyjaśnienie przedmiotowej sprawy. W żadnej mierze nie odnosił się jednak (ani w treści postanowienia, ani też w jego uzasadnieniu) do kwestii odpowiedzialności oskarżonego za określone przestępstwa. Oskarżyciel publiczny po wykonaniu wskazanych czynności miał pełną swobodę podjęcia określonych przez przepisy decyzji. Mógł ponownie umorzyć postępowanie, a mógł, jak stało się w niniejszym przypadku skierować do sądu akt oskarżenia. Brak jednak podstaw do twierdzenia, aby sędzia orzekający w przedmiocie zażalenia na umorzenie postępowania na etapie postępowania przygotowawczego winien zostać wyłączony od rozpoznania sprawy po wpływie aktu oskarżenia. Wyłączenie sędziego w trybie art. 41 § 1 k.p.k. może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy ujawnią się okoliczności o takim charakterze, że brak jest możliwości przekonania każdego, rozsądnie myślącego, kto wątpliwości co do bezstronności powziął, że okoliczności te z całą pewnością nie wpłyną na obiektywizm rozpoznania sprawy i treść rozstrzygnięcia kończącego postępowanie. Sędzia A. C. złożył wprawdzie pismo do akt sprawy, w którym przychyla się do wniosku strony, o jego wyłączenie. Trzeba mieć jednak na względzie, że zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego oświadczenie sędziego o istnieniu okoliczności mogących wpłynąć na jego bezstronność wymaganą przez prawo i uzasadniających obawę co do możliwości obiektywnego orzekania w konkretnej sprawie, obliguje tylko do wnikliwego rozważenia przedstawionych przesłanek tej inicjatywy. Prowadzi do uwzględnienia wniosku tylko w wypadku potwierdzenia ich rzeczywistego występowania (patrz m.in. postan. Sądu Najwyższego z dnia z dnia
12 sierpnia 2021 r., sygn.. akt IV KO 98/21). W przedmiotowej sprawie w pełni należy zgodzić się z przedstawionymi przez Sąd Okręgowy w Gliwicach
w postanowieniu z dnia 10 listopada 2020r. argumentami, iż brak było podstaw do uwzględnienia wniosku obrońcy oskarżonego A. K.
o wyłączenia sędziego A. C.. Analiza treści zarówno części dyspozytywnej, jak i uzasadnienia, postanowienia z dnia 23 lipca 2015r. nie pozwalają na powzięcie, jakichkolwiek wątpliwości, aby sędzia „uprzedził się” do oskarżonego i zaistniały wątpliwości co do jego bezstronności. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że gdy
w uzasadnieniu postanowienia o zwrocie sprawy do postępowania przygotowawczego sędzia wypowiedział się wyraźnie co do kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego, po uchyleniu tego orzeczenia
i przekazaniu sprawy do merytorycznego rozpoznania, sędzia ten nie powinien orzekać w głównym przedmiocie procesu, gdyż jego wypowiedź może być poczytana jako podstawa wyłączenia z art. 41 § 1 (patrz m.in. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2003 r., sygn.. akt I KZP 26/03). Z analogiczną sytuacją mamy do czynieni, gdy
w postanowieniu w przedmiocie zastosowania lub przedłużenia tymczasowego aresztowania lub w postanowieniu o utrzymaniu go w mocy sędzia w uzasadnieniu tego orzeczenia sędzia wyrazi swój pogląd co do sprawstwa oskarżonego. Może to powodować uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności (patrz m.in uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego
z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn.. akt V KK 235/09). Jednak sam fakt orzekania czy to w przedmiocie zastosowania (przedłużenia) tymczasowego aresztowania, czy to w przedmiocie zwrotu sprawy prokuratorowi, po uchyleniu postanowienia umarzającego postepowanie przygotowawcze nie uzasadnia automatycznie, iż wobec takiego sędziego istnieją uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności. Musiałby on wyrazić w przedmiotowych orzeczeniach swe stanowisko, z którego wynikałoby „uprzedzenie się” do oskarżonego. Sędzia A. C. w postanowieniu z dnia 23 lipca 2015r. wskazał tylko na konieczność ustalenia wysokości ewentualnie wyrządzonej szkody, jak też odniesienie się do znamienia przestępstwa z art. 286 §1 k.k. „wprowadzenia w błąd”. Nie wskazał co prokurator winien uczynić po wykonaniu zaleceń, ani też w żaden sposób nie odniósł się do kwestii związanych z kwestią odpowiedzialności A. K.. Brak tym samym, jakichkolwiek podstaw do kwestionowania jego bezstronności
w przedmiotowej sprawie, a co za tym idzie brak podstaw do podzielenia stanowiska skarżącego, iż doszło do naruszenia art. 41 k.p.k.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wobec niezasadności zarzutu.

3.3.

Zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść orzeczenia, a to art. 345 §1 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońca oprócz sformułowania zarzutu naruszenia 17 §1 pkt 7 k.p.k. w zw.
z art. 354 §1 k.p.k. co miało stanowić bezwzględna przyczynę odwoławczą
z art. 439 §1 pkt 9 k.p.k., a z czym absolutnie nie sposób się zgodzić, o czym była mowa powyżej, sformułował również samoistny zarzut obrazy przepisu prawa procesowego, a to art. 354 §1 k.p.k. Zarzut ten należało uznać za oczywiście bezzasadny. Jak słusznie stwierdził to już Sąd Okręgowy
w Gliwicach w uzasadnieniu wyroku z dnia 7 lipca 2020r., sygn. akt VI Ka 105/20, a z czym w pełni należy się zgodzić „nawet ujawnienie ewentualnego uchybienia w zakresie czynności związanych ze zwrotem spraw przez sąd prokuratorowi w trybie art. 345 §1 k.p.k. w sytuacji gdy rozstrzygnięcie sądu w tym przedmiocie stało się prawomocne i wykonalne, nie sprawia aby prokurator tracił prawo do ponownego wniesienia w tej sprawie aktu oskarżenia czy to o ten sam czyn, czy też o inne dodatkowe czyny objęte skargą po połączeniu dwóch bądź więcej spraw do wspólnego rozpoznania”. Zresztą w pełni tu należy zgodzić się z stanowiskiem oskarżyciela posiłkowego, że odrębne prowadzenie spraw (na skutek wcześniejszego wyłączenia przez prokuratora postepowania w zakresie oszustwa i umorzenia sprawy, która to decyzja została uchylona na skutek wniesionego zażalenia) o oszustwo i tzw. Czynną korupcję gospodarczą, przy ich ścisłym powiązaniu byłoby nieuzasadnione i rodziło niebezpieczeństwo w zakresie zarówno pełnego wyjaśnienia sprawy, jak też następnie w zakresie prawidłowego wyrokowania.

Wniosek

O zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego lub ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wobec niezasadności zarzutu.

3.4.

Zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść orzeczenia, a to art. 5 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut naruszenia art. 5 k.p.k. jest również zarzutem bezzasadnym i to
w stopniu oczywistym. Już samo jego sformułowanie nie może być uznane za prawidłowe. Skarżący wskazuje bowiem na naruszenia art. 5 k.p.k. podczas gdy z treści wynika, iż chodzi o rozstrzygnięcie istniejących wątpliwości na niekorzyść oskarżonego. Zasada in dubio pro reo określona jest w §2 art. 5. W tej sytuacji, jeśli mielibyśmy do czynienia z jej naruszeniem to należało zarzucić obrazę art. 5 §2 k.p.k., a nie w całości art. 5. Abstrahując jednak od powyższej redakcyjnej niedoskonałości, to zarzut ten nie znajduje żadnego uzasadnienia w realiach niniejszej sprawy. Słusznie wskazał pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego w odpowiedzi na apelację (przywołując postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2017r., sygn.. akt III K 130/17), iż tylko o wątpliwościach po stronie orzekających Sądów możemy mówić w kontekście zarzutu obrazy art. 5 §2 k.p.k. Dla oceny, czy nie doszło do naruszenia reguły in dubio pro reo, nie są miarodajne wątpliwości zgłaszane przez stronę procesową, ale to, czy sąd rozstrzygający sprawę powziął wątpliwości co do ustaleń faktycznych lub wykładni prawa
i wobec braku możliwości ich usunięcia, rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, względnie to, czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien powziąć. W wypadku zaś, gdy pewne ustalenia faktyczne zależne są od dania wiary lub jej odmówienia, w odniesieniu do konkretnych dowodów, czy ich grup, nie może być mowy o naruszeniu zasady in dubio pro reo, a ewentualne kwestionowanie oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów rozstrzygane może być jedynie na płaszczyźnie swobodnej oceny dowodów, wynikającej z treści art. 7 k.p.k. (patrz. m.in. postan. Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2020r., sygn.. akt
III KK 37/20). Jak wynika z dokonanych przez Sąd meriti ustaleń faktycznych, w oparciu o ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, organ orzekający nie miał żadnych wątpliwości, w tym również w zakresie wiedzy oskarżonego o przekazywaniu środków pieniężnych dla ustalonych pracowników Huty (...) S.A. Warto w tym miejscu również przywołać kilka z rozlicznych judykatów, w myśl których jeżeli pewne ustalenia faktyczne zależne są od dania wiary lub odmówienia jej wyjaśnieniom oskarżonego czy świadków, nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo,
a ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów rozstrzygane mogą być jedynie na płaszczyźnie utrzymania się przez sąd w granicach sędziowskiej swobody ocen wynikającej z art. 7 k.p.k. Zarzuty obrazy art. 7 i 5 § 2 k.p.k. mają charakter rozłączny. Innymi słowy, nieprawidłowe jest łączenie zarzutu obrazy art.
5 § 2 i art. 7 k.p.k.
, ponieważ niedające się usunąć wątpliwości mogą powstać dopiero w następstwie oceny dowodów przeprowadzonej zgodnie z regułami art. 7 k.p.k. (postan. SN z dnia 15 lipca 2021r., sygn.. akt II KK 205/21, wyrok s.apel. we Wrocławiu z dnia czerwca 2022r., sygn.. akt II AKa 458/21, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 21 lutego 2022r., II AKa 354/21).

Wniosek

O zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego lub ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wobec niezasadności zarzutu.

3.5.

Zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść orzeczenia, a to art. 170 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie ma racji skarżący zarzucając naruszenia art. 170 k.p.k. poprzez bezzasadne oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego A. K. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia, jaki wpływ na wynik jakości materiału cynkonośnego miał zły sposób pobrania próbek. Sąd meriti w pełni zasadnie oddalił wniosek dowodowy wskazują, że okoliczność, która ma być udowodniona nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Zgromadzony materiał dowodowy, w tym zeznania świadków, bezspornie wskazywał na fakt fałszowania pobieranych próbek lub ich zamianie. Tzw. „podwójna kontrola”, która doprowadziła do wykazania nieprawidłowości, polegała na usypaniu materiału, który został pierwotnie pobrany przez próbkarzy, a nie ponownego pobrania materiału z dostarczonej przez oskarżonego partii. Dlatego też nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy kwestia prawidłowości sposobu pobierania próbek. Bowiem to w tych samych próbkach stwierdzano różną zawartość cynku,
a powodem było ich fałszowanie.

Wniosek

O zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego lub ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wobec niezasadności zarzutu.

3.6.

Zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrazy przepisu prawa procesowego, co miało mieć wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k., poprzez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego wbrew zasadom wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, który został podniesiony przez obrońcę uznać należy za całkowicie chybiony. W pierwszej kolejności warto przypomnieć, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k., gdy:

- jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

- stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

- jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku.

Z taką sytuacją mamy do czynienia na kanwie niniejszej sprawy. Sąd Okręgowy w Gliwicach przeprowadził w sprawie pełne i wyczerpujące postępowanie dowodowe. Następnie zgromadzony, kompletny materiał dowodowy poddał wnikliwej i rzetelnej ocenie zgodnej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Znalazło to odzwierciedlenie w pisemnych motywach orzeczenia, gdzie wyraźnie wskazano, którym dowodom Sąd nie dał wiary i z jakich przyczyn, a którym dał wiarę i dlaczego.

W tej sytuacji to na obrońcy ciąży obowiązek wykazania, iż doszło do uchybienia normie z art. 7 k.p.k.. Przy tym nie jest wystarczające jedynie stwierdzenie, że ocena jest dowolna. Skarżący dla skuteczności zarzutu powinien precyzyjnie wykazać na czym konkretnie polegać miała wadliwość przeprowadzonej przez organ oceny dowodu, bądź dowodów, to jest wykazać, ocena których dowodów kłóciła się z zasadami doświadczenia życiowego lub była wbrew wskazaniom wiedzy względnie była sprzeczna
z regułami logicznego rozumowania..

Zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych,
a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności.(postan. SN z dnia 9 marca 2022r., sygn.. akt V KK 680/21). Nie ma przy tym racji obrońca,
iż nieprawidłowo Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego Z. T., podczas gdy brak było innych dowodów świadczących o tym, że oskarżony K. miał wiedzę i brał udział w przestępstwie zorganizowanym przez T.
i W.. Otóż nawet, gdybyśmy mieli do czynienia tylko i wyłącznie
z wyjaśnieniami oskarżonego T., na których Sąd I instancji oparłby swe ustalenia w zakresie sprawstwa i winy A. K. to również można by je uznać za wystarczające. Dowód z pomówienia podlega bowiem ocenie, jak każdy inny, a brak jest jakichkolwiek przesłanek wyłączających możliwość wydania wyroku skazującego w oparciu o zeznania, czy też wyjaśnienia tylko jednej osoby. Oczywiście dowód z pomówienia musi być oceniony ze szczególną wnikliwością, ale w sprawie niniejszej tak się stało. Sąd meriti bardzo rzetelnie, w zgodzie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenił wyjaśnienia Z. T..

Pomówienie, czyli obciążanie innej osoby odpowiedzialnością za przestępstwo, jest w ujęciu prawa karnego procesowego dowodem podlegającym swobodnej ocenie na równi z innymi dowodami. Nie może być więc z góry traktowane z nieufnością, uznawane za dowód niepełnowartościowy i ograniczane do pojęcia fałszywego oskarżenia. Oznacza to, że o ile przy wartościowaniu takiego dowodu sąd orzekający nie popełni błędu logicznego albo też nie poczyni ustaleń sprzecznych
z doświadczeniem życiowym - nie można zasadnie twierdzić, że doszło do naruszenia prawa. (patrz m.in. postan. Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2022r., sygn. akt II KK 578/21).

Co jednak niezmiernie istotne, wbrew twierdzeniom apelującego, wyjaśnienia Z. T. poparte są również innymi dowodami. Między innymi R. W. potwierdza okoliczności związane z udziałem w procederze A. K.. Nie sposób również pominąć kwestii kontroli, w czasie której w szafce pracownika D. Kontroli Jakości T. S. znaleziono woreczek z proszkiem cynkowym o wadze ok. 5 kg oraz notatki z datami transportów z firm (...) i (...).

Skarżący nie wykazał więc, aby Sąd I instancji popełnił błędy logiczne przy ocenie poszczególnych dowodów lub ocenił je sprzecznie z zasadami doświadczenia życiowego. W zasadzie w apelacji mamy do czynienia
z gołosłownym przeciwstawieniem własnego punktu widzenia ustaleniom Sądu, nie popartym logiczną argumentacją. Obrazy art. 7 k.p.k. nie stanowi natomiast fakt, że w ocenie strony poczynione ustalenia faktyczne i ocena dowodów jest dla oskarżonego niekorzystna i nie spełnia jego oczekiwań (patrz m.in. postan. Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2020 r., sygn. akt
V KK 263/19).

Wniosek

O zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego lub ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wobec niezasadności zarzutu.

3.7.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońca sformułował w sposób bardzo rozbudowany zarzut błędu
w ustaleniach faktycznych, ale de facto sprowadza się on w znacznej mierze do kwestionowania przyjęcia przez Sąd meriti, że oskarżony A. K. miał pełna świadomość przestępczego działania wspólnie i w porozumieniu ze Z. T. oraz R. W. i to zarówno co od przestępstwa z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 294 §1 k.k. przy zast. art. 12 k.k., jak też przestępstwa z art. 296 a §2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Jak była mowa powyżej Sąd I instancji przeprowadził w sprawie pełne postępowanie dowodowe, a następnie zgromadzone dowody poddał wnikliwej i rzetelnej ocenie kierując się zasadami logiki i doświadczenia życiowego.
To doprowadziło do w pełni prawidłowych ustaleń faktyczny. Błąd ustaleń faktycznych zachodzi, gdy treść dokonanych ocen i wniosków zaprezentowanych przez sąd nie odpowiada zasadom rozumowania, a mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia. Na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego
o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że
w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jedno-znacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy. W niniejszej sprawie skarżący polemizuje z prawidłowymi ustaleniami Sądu meriti, jednak nie wykazuje na czym miałyby polegać nieprawidłowości w przedstawionym w pisemnych motywach orzeczenia rozumowaniu.

Wbrew temu co sformułował w zarzucie obrońca oskarżonego A. K., a mianowicie, iż bezzasadnie, tylko z faktu, ze oskarżony był reprezentantem P.W. B. A. K. i właścicielem P.W M. A. K. i otrzymywał zapłatę za dostarczony Hucie (...) towar, to miał świadomość przestępczego działania. Jasno wynika bowiem
z dokonanych ustaleń faktycznych przez Sąd I instancji, jak też z oceny materiału dowodowego, iż o świadomości udziału A. K.
w przestępczym procederze świadczą zgromadzone dowody, jak chociażby wyjaśnienia Z. T., czy R. W. Jednoznacznie wynika
z tych dowodów, iż oskarżony K. (wbrew zarzutom apelacji) miał pełną wiedzę i świadomość co do wszystkich okoliczności przestępczego procederu. Jak słusznie zauważył Sąd meriti dodatkowym wsparciem dla potwierdzenia prawdziwości wyjaśnień Z. T. i R. W. jest chociażby okoliczność związana z wystąpieniem o możliwość dostaw materiałów do Huty (...) przez firmy (...) i (...) P. w godzinach popołudniowych. Oskarżonych rzeczywiście wystąpił z takowym pismem,
a jak wskazał to w swych wyjaśnianiach Z. T., było to przez nich uzgadniane. Chodziło bowiem o dostarczanie materiałów w godzinach, gdy kontrole były już w znacznej mierze ograniczone.

Zarzut, jakoby bezpodstawnie przyjęto że oskarżony K. przekazywał środki finansowe, które były następnie wręczane wskazanym pracownikom Huty (...) S.A. również jest całkowicie gołosłowną polemiką z prawidłowymi ustaleniami. Sąd meriti jasno bowiem wskazał na podstawie, jakich dowodów dokonał powyższych ustaleń. O powyższym mówi w swych wyjaśnieniach R. W.a dowód ten został potwierdzony po części zeznaniami M. T.. Oprócz sformułowania zarzutu skarżący nie wykazał w rozumowaniu organu wydającego orzeczenie, czy to błędów logicznych, czy też sprzeczności
z zasadami doświadczenia życiowego przy ocenie powyższych dowodów,
z których jednoznacznie wynika, że pieniądze na „łapówki” dla pracowników, by ci dokonywali fałszowania próbek, pochodziły od A. K.. Był on też osobą żywotnie zainteresowaną, w tym by próbki wskazywały na jak największą zawartość procentową cynku. Od tego była bowiem uzależniona zaplata za dostarczony towar. Bez znaczenia w tej sytuacji pozostaje kwestia umowy łączącej oskarżonego ze Z. T.. Dodatkowo trzeba mieć przy tym na uwadze, że przecież oskarżeni dokonali wspólnych ustaleń co do sposobu przestępczej działalności.

Wniosek

O zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego lub ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wobec niezasadności zarzutu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sadu Okręgowego w Gliwicach z dnia 23 grudnia 2021r., sygn. akt
IV K 138/20.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok utrzymano w mocy z uwagi na niezasadność podniesionych zarzutów oraz brak bezwzględnych przyczyn odwoławczych z art. 439 k.p.k. i 440 k.p.k.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Z uwagi na złożony wniosek zasądzono od oskarżonego A. K. na rzecz oskarżyciela posiłkowego Huty (...) S.A. w M. kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Stosownie do treści art. 636 §1 k.p.k. 1. zasądzono od oskarżonego A. K. na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 zł oraz obciążono go opłatą w kwocie 4300 zł za II instancję.

7.  PODPIS

SSA Marcin Ciepiela SSA Wojciech Kopczyński SSA Wiesław Kosowski

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego A. K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sadu Okręgowego w Gliwicach z dnia 23 grudnia 2021r., sygn. akt IV K 138/20.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Renata Kopiec
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Katowicach
Osoba, która wytworzyła informację:  Wojciech Kopczyński,  Marcin Ciepiela
Data wytworzenia informacji: