Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 23 lipca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Ewa Tkocz

Sędziowie: SSA Lucyna Świderska-Pilis (spr.)

SSO (del.) Joanna Naczyńska

po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2014 r. w (...)

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi J. W.

o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie III Ca 425/11 Sądu Okręgowego w K.na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.)

z udziałem Prezesa Sądu Okręgowego w (...)

postanawia:

1.  stwierdzić, że nastąpiła przewlekłość postępowania w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w K. (sygn. akt III Ca 425/11);

2.  przyznać skarżącemu J. W. od Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Okręgowego w (...) kwotę 2 000 (dwa tysiące) złotych;

3.  oddalić skargę w pozostałym zakresie.

I S 64/14

UZASADMNIENIE

J. W. w skardze na przewlekłość postępowania wniesionej w toku postępowania, o którym mowa dalej, wnosił o:

1.  stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie toczącej się pod sygnaturą akt III Ca 425/11 Sądu Okręgowego w (...);

2.  wydanie Sądowi Okręgowemu w (...) zaleceń zmierzających do zakończenia postępowania;

3.  przyznanie od Skarbu Państwa kwoty 10 000 zł.

Prezes Sądu Okręgowego w (...) wnosił o oddalenie skargi. Wywodził, że sprawa zarejestrowana pod sygnaturą III Ca 425/11 nie toczyła się przewlekle. W sprawie wyznaczonych zostało kilka terminów rozpraw, na których m. in. przesłuchiwani byli uczestnicy postępowania oraz świadkowie. Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2013 r. został dopuszczony dowód z opinii Instytutu Ekspertyz Sądowych im. Prof. Dr J. S. w K., któremu zostały przekazane akta sprawy celem sporządzenia opinii grafologicznej w terminie 2 miesięcy, a w przypadku niemożności sporządzenia opinii w wyznaczonym terminie, wskazanie czasu niezbędnego na sporządzenie opinii. Pismem z dnia 23 maja 2013 r. Instytut poinformował Sąd, iż opinia zostanie wykonana dopiero w II kwartale 2014 r., który to termin Sąd zmuszony był zaakceptować. W związku z powyższym akta sprawy do chwili obecnej znajdują się w wymienionym Instytucie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Skarga zasługuje na częściowe uwzględnienie.

W sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w (...) (III Ca 425/11) - po przeprowadzeniu rozpraw w dniach 22 września 2011 r., 31 stycznia 2012 r., 8 maja 2012 r. 3 sierpnia 2012 r. 27 listopada 2012 r. i 26 lutego 2013 r., których terminowość nie budzi zastrzeżeń - Sąd ten w dniu 30 kwietnia 2013 r. dopuścił dowód opinii Instytutu Ekspertyz Sądowych im. Prof. dr J. S. (dalej: Instytut). Z pisma Instytutu z dnia 23 maja 2013 r. (zarejestrowanego w Sądzie Okręgowym w (...) w dniu 28 maja 2013 r.) wynikało, iż opinia może zostać wykonana w II kwartale 2014 r. W tymże piśmie Instytut zwrócił się, by Sąd przesłał mu niezbędny materiał porównawczy. Dopiero w dniu 18 lipca 2013 r. K-416) wydane zostało zarządzenie o zwróceniu się do ZUS-u B., Urzędu Miasta M. i adw. P. P. o nadesłanie koniecznych materiałów. 3 września 2013 r. zarejestrowane zostało kolejne pismo Instytutu Ekspertyz Sądowych, w którym Instytut podał, iż w załączonych aktach związkowych brak jest akt prokuratorkich o sygn. 1 Ds. 597/07 oraz oryginałów dokumentów, o których mowa w piśmie Urzędu Miasta M. z 30 lipca 2013 r. Następnie (po ponad 7 miesiącach) w dniu 22 kwietnia 2014 r. zarejestrowane zostało kolejne pismo Instytutu, iż nie napłynęły dokumenty, o które zwracał się wskazanymi wcześniej dwoma pismami.

Dopiero zarządzeniem z dnia 23 kwietnia 2014 r. (K-433) przewodniczący zwrócił się o nadesłanie akt 1 Ds. 597/07 i podjął czynności zmierzające do uzyskania kompletnej koperty dowodu osobistego M. H., o co wnioskował Instytut jeszcze pismem z dnia 23 maja 2013 r.

5 maja 2014 r. Sąd przesłał Instytutowi uzyskane dokumenty oraz akta 1 Ds. 597/07, z podaniem, iż pozostałe pisma będą sukcesywnie wysyłane po ich uzyskaniu (K-453 i K- 455). Po kolejnym piśmie Instytutu (zarejestrowanym w dniu 14 maja 2014 r.) Sąd sukcesywnie przekazywał uzyskiwane materiały (16 maja 2014 r. 19 maja 2014 r. 27 maja 2014 r.

Niniejsza skarga o stwierdzenie przewlekłości postępowania złożona została w Sądzie Okręgowym 30 kwietnia 2014 r. i przekazana do rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w (...) w dniu 7 maja 2014 r.

Zważyć należy:

Ustawodawca w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm. – dalej: ustawa) definiuje przewlekłość postępowania w ten sposób, że zachodzi wówczas, gdy postępowanie w sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, co oznacza naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (art. 2 ust. 2 ustawy).

Z zebranego materiału wynika więc, że nieuzasadniona zwłoka w rozpoznaniu sprawy, w szczególności w ustosunkowywaniu się do żądań Instytutu Ekspertyz Sądowych wystąpiła między 28 maja 2013 r. a 18 lipca 2013 r. oraz (co istotniejsze) między 3 września 2013 r. a 23 kwietnia 2014 r. W tym czasie Sąd – mimo wniosków Instytutu – nie podejmował żadnych czynności, a wydane dwa zarządzenia z dnia 23 kwietnia 2014 r. dotyczyły wniosków z pism Instytutu z dnia 23 maja 2013 r. (K-410) i 28 sierpnia 2013 (K-433), a nawet sporządzone zostały na blankietach tychże pism (tamże).

Jak wynika z ustaleń dokonanych przez Sąd Apelacyjny prace nad wykonywaniem opinii w sprawie Sądu Okręgowego w (...) (sygn. akt III Ca 425/11 ) nie zostały jeszcze rozpoczęte, wciąż trwa zbieranie materiału porównawczego, o który to materiał zwracał się Instytut wskazanymi wyżej pismami. Z tych przyczyn opinia nie została sporządzona w zapowiadanym II kwartale 2014 r. (na co Sąd przystał) i najprawdopodobniej nie zostanie sporządzona w najbliższym czasie. Wpływ na to niewątpliwie miało opieszałe, wyżej wskazane, działanie Sądu.

Ponieważ skarga częściowo zasadnie wytknęła przewlekłość postępowania, należało stwierdzić, że nastąpiła przewlekłość postępowania w zakresie wykazanym (art. 12 ust. 2 ustawy).

W tej sytuacji należało na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy przyznać skarżącemu od Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w (...) sumę pieniężną w kwocie 2 000 zł. Kwota ta stanowić będzie dla skarżącego właściwą rekompensatę moralną, gdyż nie chodzi tu o naprawienie szkody, która powstałaby wskutek przewlekłości postępowania. Wysokość kwoty uwzględnia wskazywany przez skarżącego dyskomfort i stres w związku ze stanem niepewności co do prawa własności.

Sąd wziął jednak pod uwagę, że mimo iż stwierdzona przewlekłość dotyczy relatywnie długiego okresu czasu, to jednakowoż i tak opinia Instytutu miała być sporządzona w II kwartale 2014 r. Termin ten minął dopiero 30 czerwca 2014 r. stąd żądaną kwotę 10 000 zł należało uznać za zawyżoną.

Z wyżej wymienionych przyczyn żądanie przyznania sumy pieniężnej w kwocie przekraczającej 2 000 zł podlegało oddaleniu. Oddaleniu podlegało również żądanie skarżącego o wydanie zaleceń zmierzających do zakończenia postępowania (art. 12 ust.3 ustawy). Żądanie to ocenić należało jak zbyt ogólnikowe, ponadto w ocenie Sądu Okręgowego w (...) dla rozpoznania sprawy koniecznym jest przeprowadzenie dowodu z opinii instytutu naukowego, wydanie zatem zalecenia zakończenia sprawy na obecnym etapie stanowiłoby ingerencję w działanie niezawisłego Sądu.