Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2023 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący:	SSA Elżbieta Karpeta
Sędziowie:	SA Tomasz Ślęzak SA Ewa Majwald-Lasota (spr.)
Protokolant:	Aleksandra Kukułka

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2023 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa		Skarbu Państwa-Starosty B.- (...)
przeciwko	(...) Spółce Akcyjnej w K.

o wydanie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 31 maja 2021 r. sygn. akt II C 438/19

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1) nakazuje pozwanemu wydanie powodowi działek o numerach:

a) (...) objętych księgą wieczystą

(...),

b) (...), (...), (...), (...) objętych księgą wieczystą

(...),

c) (...) objętych księgą wieczystą (...),

d) (...) objętej księgą wieczystą (...),

2) w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3) zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej

Rzeczypospolitej Polskiej 12 523 (dwanaście tysięcy pięćset dwadzieścia trzy)

złote z tytułu kosztów procesu;

II.zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej

Rzeczypospolitej Polskiej 10 800 (dziesięć tysięcy osiemset) złotych z tytułu

kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Tomasz Ślęzak SSA Elżbieta Karpeta SSA Ewa Majwald-Lasota

Sygn. akt I ACa 1351/21

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 31 maja 2021 roku Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo Skarbu Państwa – Starosty B. – (...) przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w K. o wydanie i zasądził od powoda na rzecz pozwanego 25 017 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Skarb Państwa — reprezentowany przez Starostę B.- (...) domagał się nakazania pozwanej (...) S.A. w K., by wydała powodowi wyszczególnione w pozwie nieruchomości gruntowe, stanowiące własność powoda. Ostatecznie przedmiotem postępowania apelacyjnego było żądanie wydania następujących działek :

a)  (...) objętych księgą wieczystą

(...),

b) (...), (...), (...), (...) objętych księgą wieczystą

(...),

c)(...) objętych księgą wieczystą (...),

d) (...) objętej księgą wieczystą (...).

Powód domagał się zasądzenia kosztów procesu w postaci kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa — Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu roszczenia powód wskazał, że jest właścicielem opisanych wyżej nieruchomości, które pozwana faktycznie wykorzystuje na cele prowadzenia działalności gospodarczej. Dodał, że pozwana jest następcą prawnym państwowej osoby prawnej – Przedsiębiorstwa Państwowego Kopalni (...) w L.,
i użytkuje nieruchomości powoda bez tytułu prawnego, względnie bez potwierdzonego tytułu prawnego. Podkreślił, że z treści ewidencji gruntów i budynków wynika, iż jako użytkownik rzeczonych nieruchomości wskazana jest pozwana, a jako właściciel wskazany jest powód.

(...) S.A. z siedzibą w K. w odpowiedzi na pozew wniosła

o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz uiszczonych opłat skarbowych od pełnomocnictw. Zarzuciła, że powód nie wykazał, iż jest właścicielem wszystkich spornych nieruchomości, nie wykazał również, aby pozwana dysponowała którąkolwiek ze spornych działek, w tym w szczególności powód nie powołał na tę okoliczność żadnych dowodów. Na rozprawie 21 maja 2021 r. pozwana podtrzymała swoje stanowisko

w sprawie, w tym zaprzeczyła, że posiada sporne nieruchomości, wskazując, że znajdują się one w użytkowaniu innych podmiotów.

Sąd pierwszej instancji, dalej Sąd, ustalił w zakresie objętym ostatecznie apelacją, że powód jest właścicielem położonych w L. działek o następujących numerach:

(...) — objętych księgą wieczystą o numerze (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...), V Wydział Ksiąg Wieczystych, gdzie jako właściciela nieruchomości wpisano Skarb Państwa,

(...), (...), (...), (...) — objętych księgą wieczystą o numerze (...) tegoż Sądu, gdzie jako właściciela nieruchomości wpisano Starostę B.- (...) jako organ reprezentujący Skarb Państwa,

(...) — objętych księgą wieczystą o numerze (...) tegoż Sądu, gdzie jako właściciela nieruchomości wpisano Skarb Państwa, przy czym działki te są położone w obrębie ewidencyjnym „Górne lasy (...), Ł.”

(...) — objętej księgą wieczystą o numerze (...) tegoż Sądu, gdzie jako właściciela nieruchomości wpisano Starostę B.- (...) jako organ reprezentujący Skarb Państwa.

Z uproszczonego wypisu z rejestru gruntów prowadzonego przez Starostę B. – (...), a sporządzonego na dzień 25 stycznia 2019r., wynika, że właścicielem wymienionych w tym wypisie działek gruntu jest Skarb Państwa, a użytkownikiem Przedsiębiorstwo państwowe Kopalnia (...) w L..

(dowód: uproszczony wypis z rejestru gruntów, k.136-137)

Powód pismem z 25 stycznia 2019 r. wezwał pozwaną do wydania wyżej wymienionych nieruchomości. Pozwana nie odpowiedziała na przedmiotowe wezwanie ani nie wykonała zawartego w nim żądania

(dowody: ostateczne przedsądowe wezwanie do wydania nieruchomości z dn. 25.01.2019 r. — k. 148–149; dowód doręczenia — k. 150).

Stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalony został przez Sąd w oparciu o dowody z dokumentów urzędowych. Powód przedłożył wydruki elektroniczne z ksiąg wieczystych, wykazując tym dowodem swoje uprawnienia właścicielskie do nieruchomości, dla których prowadzone były księgi wieczyste. Powód złożył również dokument urzędowy w postaci uproszczonego wypisu z rejestru gruntów prowadzonego przez Starostę B. – (...) (k.136-137). W ocenie Sądu w przedmiotowym dokumencie, według stanu na dzień 25 stycznia 2019 r., znajduje się niezaktualizowany wpis użytkowania spornych działek przez przedsiębiorstwo państwowe Kopalnię (...) w L., który sam w sobie nie może stanowić dowodu posiadania wskazanych działek przez pozwaną. Dokument w postaci uproszczonego wypisu z rejestru gruntów prowadzonego przez Starostę B.- (...) stanowi więc jedynie dowód tego, że w rejestrze gruntów jako użytkownik powyższych nieruchomości figuruje Przedsiębiorstwo państwowe Kopalnia (...) w L.. Nie jest to natomiast dowód tego, że pozwana faktycznie posiada te nieruchomości. Nadto w opisie stanu faktycznego pominięto dowód z załączonych do pozwu map ewidencyjnych (k. 138–147), które jedynie wskazują, gdzie znajdują się sporne nieruchomości. Podobnie oceniona pod względem dowodowym została umowy sprzedaży przedsiębiorstwa oraz oświadczenia o ustanowieniu hipotek wraz z załącznikami, zawarta dnia 29 kwietnia 2016 r. pomiędzy (...) S.A. a pozwaną (k. 185–226). Żaden z powyższych dokumentów nie stanowił w ocenie Sądu dowodu na to, że w chwili wyrokowania sporne działki znajdowały się w faktycznym władztwie pozwanej. Tym bardziej dowodu posiadania przez pozwaną rozpatrywanych działek w momencie orzekania przez Sąd nie mogła stanowić umowa dzierżawy wraz z zestawieniem umów na garaże (k. 230–232), załączona do pisma procesowego powoda z dnia 17 lutego 2021 r., gdyż na żaden ze wskazanych dokumentów nie został opatrzony datą. Stąd rzeczone dowody również zostały pominięte w dokonanym wyżej opisie stanu faktycznego.

W ocenie Sądu roszczenie powoda jako niezasadne podlegało oddaleniu. Istota sporu
w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy pozwana jest posiadaczem wyszczególnionych w pozwie działek. Rozpatrywane roszczenie o wydanie spornych nieruchomości zostało wszak uzasadnione twierdzeniem, że wskazane w pozwie działki znajdują się w posiadaniu samoistnym pozwanej. Ponieważ strona powodowa powoływała się na przysługujące jej prawo własności do spornych nieruchomości jako na źródło swojego roszczenia, powództwo miało charakter petytoryjny, a jego podstawą prawną był art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Określone w powołanym przepisie roszczenie windykacyjne wywodzi się z istoty prawa własności wyrażonej w art. 140 k.c. i obok roszczenia negatoryjnego stanowi fundament ochrony tego prawa. Wedle art. 140 k.c. w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy; w tych samych granicach może rozporządzać rzeczą. A zatem przesłanką roszczenia wydobywczego opartego o art. 222 § 1 k.c. może być sam fakt pozbawienia właściciela władztwa nad należącą do niego rzeczą. Z powyższego wynika, że legitymowany czynnie w procesie windykacyjnym jest właściciel rzeczy, który został pozbawiony faktycznego władztwa. Zgodnie z generalną zasadą ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c., wedle której ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia przysługującego mu prawa własności. Z kolei legitymacja bierna w procesie windykacyjnym przysługuje podmiotowi, który sprawuje faktyczne władztwo nad rzeczą. Może to być: posiadacz samoistny (tak wedle twierdzenia pozwu w niniejszej sprawie), posiadacz zależny albo dzierżyciel. Również w tym przypadku, zgodnie z ogólną zasadą ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c., to powód — jako właściciel rzeczy — jest zobowiązany udowodnić, że pozwany faktycznie włada jego rzeczą będąc nieuprawnionym (zob.: E. Gniewek, Komentarz do art. 222 k.c., [w:] Tegoż, Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze 2001). Przy czym z art. 316 § 1 k.p.c. wynika, że dla skuteczności roszczenia wydobywczego istotne jest to, czy pozwany faktycznie włada rzeczą w chwili orzekania o żądaniu powoda, a nie w momencie wytoczenia powództwa. Przykładowo w judykaturze przyjmuje się, że w sytuacji, gdy posiadacz samoistny odda rzecz we władanie posiadaczowi zależnemu lub dzierżycielowi, zachowując nadal swój status, lecz nie mając elementu fizycznego władztwa (corpus), to wówczas powództwo windykacyjne winno być skierowane przeciwko temu, kto rzeczą fizycznie włada (wyrok SA w Warszawie z dn. 09.11.2012 r., I ACa 552/12). Odnosząc się do działek objętych żądaniem pozwu, co do których powód udowodnił, że jest ich właścicielem, w ocenie Sądu w tym zakresie słuszny okazał się podniesiony przez pozwaną zarzut braku własnej legitymacji biernej (władania rzeczą). Jak już wskazano, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6 k.c., w niniejszej sprawie ciężar dowodu w zakresie wykazania, że pozwana w chwili orzekania fizycznie włada spornymi działkami, spoczywał na powodzie. Obowiązkowi temu powodowy Skarb Państwa nie podołał. W toku przeprowadzonego postępowania dowodowego powód nie wykazał, aby pozwana faktycznie władała którąś ze spornych działek. Powód nie przedłożył na tę okoliczność żadnych wiarygodnych dowodów. W szczególności za taki dowód nie uznał Sąd uproszczonego wypisu z rejestru gruntów (k. 136–137), gdyż przedmiotowy dokument o charakterze administracyjnym, służący wyłącznie ewidencji gruntów, nie może sam w sobie, bez powiązania z jakimikolwiek innymi, wiarygodnymi dowodami (w szczególności z oględzin), stanowić dowodu posiadania, które jest stanem faktycznym. Nadto wpis w rzeczonym rejestrze użytkowania na rzecz przedsiębiorstwa państwowego KWK (...) w L., tj. podmiotu, który wedle twierdzeń strony pozwanej nie istnieje (czemu strona powodowa nie zaprzeczyła), a także niemożność wykazania przez powoda, że aktualnie przysługuje mu prawo własności do trzech z wymienionych w tym rejestrze działek, jednoznacznie wskazują na to, iż zawarte w przedmiotowym dokumencie informacje były w chwili wyrokowania nieaktualne. W ocenie Sądu dowodem posiadania spornych nieruchomości przez pozwaną nie mogły być załączone do pozwu mapy (k. 138–147), bowiem nie jest to dowód, którym można wykazać, że pozwana fizycznie władała spornymi działkami ani akt notarialny — umowa sprzedaży przedsiębiorstwa oraz oświadczenia o ustanowieniu hipotek z dnia 29 kwietnia 2016 r., Repertorium A nr 2862/2016, wraz z załącznikami (k. 185–226), jako dokument z samej swojej istoty nie mogła stanowić dowodu, że pozwana fizycznie włada rozpatrywanymi nieruchomościami. Strona powodowa na rozprawie 21 maja 2021 r. przyznała, że Skarb Państwa nie jest w stanie wykazać posiadania przez pozwaną spornych działek żadnym innym dowodem poza omówionym już wyżej uproszczonym wypisem z rejestru gruntów. W ocenie Sądu załączone do pisma procesowego powoda z 17 lutego 2021 r. umowa dzierżawy (k. 230–231) wraz z zestawieniem umów na garaże (k. 232) mogą być dowodami wyłącznie na to, że odnośnie do wymienionych w tych dokumentach działek pozwanej nie przysługuje legitymacja bierna w procesie, gdyż przedmiotowymi działkami włada fizycznie osoba trzecia (dzierżawca). W ocenie Sądu powyższe okoliczności świadczą o tym, że powód nie wykazał za pomocą zawnioskowanych przez siebie dowodów dokumentarnych przesłanki posiadania przez pozwaną którejkolwiek z rozpatrywanych nieruchomości. Powód nie zawnioskował
o przeprowadzenie dowodu z wizji lokalnej działek objętych pozwem, a zatem nie można było w sprawie niniejszej ustalić stanu faktycznego nieruchomości w oparciu o dowód z oględzin. W pełni na wiarę zasługiwały natomiast konsekwentne w toku całego procesu twierdzenia pozwanej, że nie jest ona posiadaczem rozpatrywanych nieruchomości, w tym nie włada nimi fizycznie. W konsekwencji Sąd uznał, że powód nie wykazał, iż pozwana włada rozpatrywanymi działkami, do których prawo własności przysługuje powodowi, a zatem i w tym zakresie powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze Sąd na mocy art. 222 § 1 k.c. w zw. z art. 140 k.c. oddalił powództwo jako bezzasadne. Rozstrzygnięcie w zakresie kosztów procesu, w myśl zasady odpowiedzialności za wynik procesu, oparto na art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego strony pozwanej Sąd ustalił stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 265), przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu. Na zasądzone od powoda na rzecz pozwanej w punkcie 2. sentencji wyroku koszty złożyły się następujące kwoty: 25 000 zł tytułem wynagrodzenia radcy prawnego oraz 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa.

Apelację od wyroku wniósł powód, zaskarżając wyrok w części tj. w punkcie 1. co do części działek i w zakresie punktu 2. w całości, zarzucając mu w sposób szczegółowo w niej wskazany na kartach 280 do 286 naruszenie prawa procesowego i materialnego, a to art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 309 k.p.c., w związku z art. 244 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 243 ¹ k.p.c., art. 3 w zw. z art. 232 w zw. z art. 233 § 1 i 2 k.p.c. oraz art. 6 k.c., art. 234 k.p.c. oraz art. 340 k.c., art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 231 k.p.c., art. 222 § 1 k.p.c., art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 7 pkt 3 w związku z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez uwzględnienie powództwa co do działek wymienionych w apelacji, rozstrzygnięcie o kosztach wg norm przepisanych, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy w zaskarżonej części do ponownego rozpoznania oraz obciążenie pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie, żądając zasądzenia kosztów postępowania apelacyjnego.

Ostatecznie, w wyniku modyfikacji stanowiska powoda, przedmiotem rozpoznania Sądu drugiej instancji były wyłącznie nieruchomości opisane w części wstępnej uzasadnienia.

Sąd drugiej instancji ustalił:

Powód jest właścicielem położonych w L. działek o następujących numerach:

(...) — objętych księgą wieczystą o numerze (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...), V Wydział Ksiąg Wieczystych, gdzie jako właściciela nieruchomości wpisano Skarb Państwa,

(...), (...), (...), (...) — objętych księgą wieczystą o numerze (...) tegoż Sądu, gdzie jako właściciela nieruchomości wpisano Starostę B.- (...) jako organ reprezentujący Skarb Państwa,

(...) — objętych księgą wieczystą o numerze (...) tegoż Sądu, gdzie jako właściciela nieruchomości wpisano Skarb Państwa, przy czym działki te są położone w obrębie ewidencyjnym „(...) (...), Ł.”

127/98 — objętej księgą wieczystą o numerze (...) tegoż Sądu, gdzie jako właściciela nieruchomości wpisano Starostę B.- (...) jako organ reprezentujący Skarb Państwa.

Z uproszczonego wypisu z rejestru gruntów prowadzonego przez Starostę B. – (...), a sporządzonego na dzień 25 stycznia 2019r., wynika, że właścicielem wymienionych w tym wypisie działek gruntu jest Skarb Państwa, a użytkownikiem Przedsiębiorstwo państwowe Kopalnia (...) w L..

(dowód: uproszczony wypis z rejestru gruntów, k.136-137)

Powód pismem z 25 stycznia 2019 r. wezwał pozwaną do wydania wyżej wymienionych nieruchomości. Pozwana nie odpowiedziała na przedmiotowe wezwanie ani nie wykonała zawartego w nim żądania.

(dowody: ostateczne przedsądowe wezwanie do wydania nieruchomości z dn. 25.01.2019 r. — k. 148–149; dowód doręczenia — k. 150).

Starosta Powiatowy w B. wydał 9 listopada 2010 r. decyzję, w której udzielił (...) S.A. pozwolenia na zmianę ukształtowania zwałowiska skały płonnej KWK (...) z zagospodarowaniem terenu w kierunku rekreacyjnym i edukacyjnym. Decyzja dotyczyła między innymi części działek objętych niniejszym postępowaniem (k. 329).

(...) S.A. z siedzibą w K. 29 kwietnia 2016 r. notarialną umową sprzedaży przedsiębiorstwa repertorium A nr 2862/2016 , zawierającą również oświadczenia
o ustanowieniu hipotek, przeniosła na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą
w K. prawo użytkowania wieczystego i własności nieruchomości wymienionych
w niniejszym akcie, szczegółowo opisanych w załącznikach do niego. Sprzedawca oświadczył, że nieruchomości te stanowią zorganizowaną całość. Do wyżej opisanego aktu notarialnego załączono miedzy innymi załącznik nr 5k zatytułowany „środki trwałe”. W części 1a załącznika wymieniono nieruchomości, stanowiące przedmiot umowy. Składają się na nie między innymi nieruchomości będące przedmiotem postępowania w niniejszej sprawie:

a)  (...) objęte księgą wieczystą

(...) - vide k.224,

b) (...), (...), (...), (...) objęte księgą wieczystą

(...) – vide k. 224,

b)  (...) objęte księgą wieczystą (...) –

vide k. 226 akt,

c)  (...) objęta księgą wieczystą (...) – vide k. 226.

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. została przekształcona w spółkę akcyjną pod firmą (...) Spółka Akcyjna w K. (k. 292 – 301).

Pozwana oddała w dzierżawę wyodrębnione części działki (...) pod garaże (k. 230–232). W umowie dzierżawy oświadczyła, że właścicielem tejże działki jest Skarb Państwa, zaś (...) SA jest jej samoistnym posiadaczem.

Powyższy stan faktyczny Sąd drugiej instancji ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Sąd drugiej instancji na podstawie art. 381 k.p.c. i art. 235 ² § 1 pkt 3 k.p.c. pominął wnioski dowodowe zgłoszone w postępowaniu apelacyjnym. Powód mógł je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.

Z drugiej strony złożone zdjęcia i wyrysy z map nie pozwalają na jednoznaczną identyfikację nieruchomości ani czasu, kiedy zostały wykonane.

Zobowiązanie Sądu do wykazania dokumentem, że działki objęte apelacją zostały wykreślone z ewidencji środków trwałych pozwanej pozostało bezskuteczne.

Sąd drugiej instancji zważył, co następuje:

Apelacja powoda w zakresie ostatecznie rozpoznawanym zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu drugiej instancji Sąd dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych, nie dając właściwej mocy dowodowej zgromadzonym w aktach dokumentom, a przede wszystkim umowie sprzedaży przedsiębiorstwa, czym naruszył przepis art. 233 § 1 k.p.c. Naruszenie to miało wpływ na wynik postępowania. Uszło uwadze Sądu, że zgodnie z przepisem art. 348 k.c. do przeniesienia posiadania nie jest konieczne w niektórych sytuacjach fizyczne wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy. Taki sposób przeniesienia posiadania stosowany jest do rzeczy ruchomych, których nie można fizycznie przekazać ze względu na rozmiar, wagę czy wartość oraz w odniesieniu do nieruchomości. Powód wykazał zaś powoływanym wyżej aktem notarialnym, że pozwanemu przekazano władztwo faktyczne nad nieruchomościami, między innymi będącymi przedmiotem rozpoznania niniejszej apelacji. Składniki majątku trwałego, a jako takie zostały wykazane nieruchomości wymienione w załączniku, mają wpływ na wartość przedsiębiorstwa. Są elementem bilansu finansowego firmy po stronie aktywów. Oczywistym więc jest, że powód wykazał fakt posiadania nieruchomości przez pozwanego, który nie wykazał, zgodnie z regułą art. 6 k.c., że posiadania się wyzbył. Posiadanie przez pozwanego części przedmiotowych nieruchomości wykazane również zostało decyzją z 9 listopada 2010r., z której jednoznacznie wynika, że objęte nią działki stanowiły zwałowisko skały płonnej KWK (...), która została również nabyta przez poprzednika prawnego pozwanego. Zwrócić należy uwagę, że złożona do akt umowa dzierżawy części działki (...) także dowodzi posiadania tejże nieruchomości przez pozwanego. Pozwany wyraźnie oświadczył, że jest jej posiadaczem samoistnym. Oddanie części nieruchomości w dzierżawę nie pozbawia pozwanego faktycznego władztwa nad rzeczą. Zgodnie z przepisem art. 337 k.c. posiadacz samoistny nie traci posiadania przez to, że oddaje drugiemu rzecz w posiadanie zależne. Jednocześnie zwrócić należy uwagę, że w przypadku przedsiębiorstw dysponujących dużym majątkiem przeniesienie posiadania nieruchomości odbywa się głównie poprzez umowę, jak w niniejszej sprawie, lub przez przekazanie dokumentów.

Mając na uwadze wszystkie wyżej wymienione okoliczności Sąd drugiej instancji uznał, że apelacja zasługiwała na uwzględnienie z uwagi na naruszenie przepisów postępowania, które miały znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jak i z uwagi na naruszenie przepisów prawa materialnego. W ocenie Sądu drugiej instancji wykazanym zostało posiadanie nieruchomości przez pozwanego, który uzyskał je w trybie art. 348 k.c. Pozwany nie wykazał, aby posiadania się wyzbył. Wykazanym zostało również prawo własności powoda. Roszczenie powoda o wydanie nieruchomości w zakresie objętym rozpoznaniem w postępowaniu apelacyjnym jest uzasadnione na podstawie art. 222 §1 k.c.

Wobec powyższych ustaleń rozważania co do dalszych zarzutów apelacyjnych stały się zbędne.

Mając na uwadze wszystkie wyżej wymienione okoliczności Sąd drugiej instancji w oparciu o art. 386 §1 k.p.c. zmienił zaskarżony i uwzględnił powództwo co do działek objętych postępowaniem apelacyjnym, mając na uwadze, że co do części nieruchomości powód wyroku nie skarżył. Z uwagi na wynik postępowania koniecznym stała się również zmiana orzeczenia w zakresie kosztów postępowania. Wartość przedmiotu sporu wynosiła 301 391, 82 zł. Wartość przedmiotu zaskarżenia, a jednocześnie wartość roszczenia uwzględnionego przez Sąd drugiej instancji wyniosła 218 329 zł. Uznać więc należało, że powód wygrał sprawę w 72%. Koszty zastępstwa procesowego po stronie pozwanego, to zgodnie z § 7 pkt 3 w związku z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych 10 800 zł i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Koszty zastępstwa procesowego po stronie powoda to, zgodnie z art. 99 k.p.c. na podstawie § 7 pkt 3 w związku z § 2 pkt 7 w zw. z § 15 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie 21 600 zł. Sąd drugiej instancji zastosował na podstawie powołanego rozporządzenia podwyższoną stawkę, mając na uwadze niezbędny nakład pracy radcy Prokuratorii, w szczególności poświęcony czas na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, związany z potrzebą ustalenia stanów prawnych wielu nieruchomości, czynności podjęte w sprawie, wkład pracy radcy w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości, rodzaj i zawiłość sprawy, w szczególności tryb i czas prowadzenia sprawy, obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Mając na uwadze odpowiedzialność za wynik procesu Sąd drugiej instancji obciążył pozwanego kosztami w części odpowiadającej wynikowi sprawy na podstawie art. 100 k.p.c. Wobec uwzględnienia apelacji zasądzono od pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów procesu na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. ustalając ich wysokość zgodnie z art. 99 k.p.c. na podstawie § 7 pkt 3 w związku z § 2 pkt 7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, z podwyższeniem stawki minimalnej na podstawie § 15 ust. 3 powołanego rozporządzenia. Sąd drugiej instancji miał na uwadze nakład pracy radcy Prokuratorii związany z potrzebą ustalenia stanów prawnych nieruchomości, wielość czynności podejmowanych w toku postępowania apelacyjnego, wkład pracy radcy
w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, niezbędny przy wyłącznie negującej postawie pozwanego. Ustalając wysokość wynagrodzenia Sąd drugiej instancji miał również na uwadze rodzaj
i zawiłość sprawy, w tym obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,
a także tryb i czas prowadzenia sprawy.

SSA Tomasz Ślęzak SSA Elżbieta Karpeta SSA Ewa Majwald-Lasota