Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2020 r.

Sąd Apelacyjny w (...) I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący :	SSA Elżbieta Karpeta (spr.)
Sędziowie :	SA Tomasz Ślęzak SO del. Tomasz Tatarczyk

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2020 r. w (...)

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa O. P.

przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w (...)

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 30 lipca 2019 r., sygn. akt I C 887/18

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej 1 215 (tysiąc dwieście piętnaście) złotych z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Tomasz Tatarczyk

SSA Elżbieta Karpeta

SSA Tomasz Ślęzak

Sygn. akt I ACa 1078/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 30 lipca 2019 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo, którym powód domagał się zasądzenia od pozwanego 5 000 zł z tytułu zadośćuczynienia oraz zobowiązania go do zamieszczenia na łamach dziennika „Rzeczpospolita” oświadczenia o następującej treści : „Ja Dyrektor Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w (...) przepraszam pana A. G. za podanie nieprawdy w piśmie z dnia 20 września 2018 r. o nr (...), że otrzymuje leki na stwierdzone dolegliwości. Choć w moich obowiązkach było zweryfikowanie informacji podanych w odpowiedzi na skargę, gdzie zgodnie z faktami pan G. nie otrzymał leków na kilka schorzeń”, zasądził od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej 1 620 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego. Sąd ustalił, że powód pismami z 18 i 19 lipca 2019 r. złożył skargi na działania Dyrektora i Administracji Zakładu Karnego w (...). W pismach tych skarżył m. in. odmowę zastosowania wobec niego przez lekarza więziennego, w trakcie jego pobytu w Zakładzie Karnym w (...), leczenia schorzenia tzw. Zespołu (...), odmowę skierowania do lekarza specjalisty z zakresu (...), a także zaniechanie leczenia (...). Na skutek skarg powoda wszczęte zostało postępowanie wyjaśniające. Naczelny lekarz (...) w K. w piśmie z 11 września 2018 r. wskazał, że u powoda wdrożone zostało odpowiednie leczenie (zastosowano lek K., który jest odpowiednim środkiem w przypadku stwierdzenia zespołu (...)), otrzymał on również skierowanie do lekarzy specjalistów z zakresu(...) i (...). Powód w Zakładzie Karnym w R. przebywał w okresie od 12 do 23 lipca 2018 r. Mimo pisemnej prośby, powód nie mógł odbyć rozmowy z kierownikiem ambulatorium wskazanej jednostki penitencjarnej, gdyż przebywał on na urlopie wypoczynkowym, o czym powód został poinformowany. Po przyjeździe do jednostki penitencjarnej powód nie zgłaszał żadnych dolegliwości. Do ambulatorium zgłosił się 18 lipca 2018 r. z powodu przewlekłego bólu głowy, wobec czego otrzymał (...), skierowano go również celem przeprowadzenia konsultacji przez lekarza (...) oraz (...). Pismem z 20 września 2018 r. powód został poinformowany o wynikach postępowania wyjaśniającego, w efekcie którego nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości mających miejsce w związku z jego leczeniem w czasie pobytu w ZK w R.. Powód zakwestionował tę decyzję pismami z 3 i 10 października 2018 r. skierowanymi do Centralnego Zarządu Służby Więziennej w W., który po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, w oparciu o ocenę zebranego materiału również nie dopatrzył się nieprawidłowości w zakresach wskazanych w skargach przez powoda. Powód do Zakładu Karnego w R. przybył 12 lipca 2018 r., we wpisie z tego dnia odnotowano, że nie zgłaszał on żadnych dolegliwości oraz o tym, że został poinformowany, iż do lekarza zostanie wezwany w kolejnym dniu. Powód odbył w dniu 13 lipca 2018 r. konsultację lekarską, zalecono dietę L (dieta taka stosowana była u powoda już uprzednio w związku z(...) co wynika z treści poprzednich wpisów w książeczce zdrowia). W dniu 17 lipca 2018 r. odnotowano, że powód zrezygnował z diety. W kolejnym wpisie z 18 lipca 2018 r. odnotowano, że powód zgłosił się po lek na ból głowy. Wypisane zostało dla niego skierowanie na konsultację (...). Roszczenie powoda poddał Sąd ocenie najpierw na gruncie art. 417 k.c. Wskazał, że przesłankami przewidzianej w nim odpowiedzialności są szkoda, niezgodne z prawem wykonywanie czynności z zakresu władzy publicznej oraz związek przyczynowy między szkodą a działaniem. Powód, jak stwierdził, nie wykazał poniesienia jakiejkolwiek szkody w wyniku działań strony pozwanej. Nie ma on racji twierdząc, że nie był leczony na stwierdzone schorzenia tj. zespół (...) i (...), a co za tym idzie, że doszło do powstania uszczerbku na jego zdrowiu, spowodowanego niezgodnym z prawem wykonywaniem czynności z zakresu władzy publicznej. Twierdzenia powoda o niezapewnieniu mu należytej opieki medycznej w trakcie jego pobytu w Zakładzie Karnym w R. nie znajdują poświadczenia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Nie znalazł Sąd podstaw do uwzględnienia roszczeń powoda w oparciu o art. 24 k.c. i 448 k.c. Stwierdził, że działanie podjęte przez Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej celem zbadania zasadności skarg powoda były prawidłowe i w żaden sposób nie naruszyły jego dóbr osobistych. O kosztach procesu orzekł na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c.

W apelacji powód zarzucił naruszenie prawa procesowego - art. 233 § 1 k.p.c. przez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, brak jego oceny wszechstronnej, co skutkowało nierozpoznaniem istoty sprawy, art. 217 i 227 k.p.c. przez oddalenie wniosków o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych, sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, że zachowanie pozwanego nie było bezprawne i nie wpłynęło na pogorszenie stanu zdrowia powoda, że nie naruszył on dóbr osobistych powoda; domagał się skarżący uchylenia wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Rozpoznania sprawy na gruncie art. 417 k.c. nie uzasadniała treść żądania pozwu. Powód nie dochodził naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, co jest przedmiotem regulacji tego przepisu. Domagał się natomiast w pozwie zobowiązania strony pozwanej do złożenia oświadczenia odpowiedniej treści i zasądzenia od niej na jego rzecz zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie dóbr osobistych.

Według art. 24 § 1 k.c., ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne; w razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie; na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Oświadczenie, którego złożenia przez pozwanego dochodził powód miało mieć zgodnie z treścią żądania pozwu treść następującą : „Ja dyrektor (...) W. K. przepraszam pana A. G. za podanie nieprawdy w piśmie z 20.09.2018 o nr (...), że otrzymuje leki na stwierdzone dolegliwości. Choć w moim obowiązku było zweryfikowanie informacji podanych w odpowiedzi na skargę, gdzie zgodnie z faktami pan G. nie otrzymywał leków na kilka schorzeń”. W ocenie zatem powoda, treść pisma z 20 września 2018 r. naruszyła jego dobra osobiste, do usunięcia skutków tego naruszenia potrzebne jest złożenie przez stronę pozwaną oświadczenia o wskazanej w pozwie treści.

Pismem z 20 września 2018 r. Zastępca Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w K. w odpowiedzi na pisma powoda dotyczące m. in. opieki medycznej wskazał, że po przeanalizowaniu treści tych pism oraz w wyniku dokonanej szczegółowej analizy materiałów zgromadzonych w trakcie postępowania skargowego przeprowadzonego przez dyrektora Zakładu Karnego w R. oraz w oparciu o stanowisko Naczelnego Lekarza i Specjalisty Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w K. ds. ochronnych nie znaleziono podstaw do uznania ich zasadności; wyjaśnił m.in., że krótki kilkunastodniowy pobyt powoda w Zakładzie Karnym w R. zbiegł się w czasie z urlopem wypoczynkowym kierownika ambulatorium, stąd prośba o spotkanie z nim nie mogła być zrealizowana, podał, że ze zgromadzonych materiałów wynika, iż powód był o tym informowany oraz że otrzymuje on świadczenia zdrowotne adekwatne do zgłaszanych i stwierdzonych dolegliwości, zaopatrywany jest w stosowne medykamenty.

Nie zawiera to pismo treści naruszających dobra osobiste powoda. Rzecz nie polega przy tym na prawdziwości lub nie zawartych w piśmie stwierdzeń co do zapewnienia powodowi świadczeń, w tym leków (medykamentów) adekwatnych do jego dolegliwości lecz na treści odnośnych sformułowań pisma, które w żaden sposób w dobra osobiste nie godzą. Powołuje się w piśmie zastępca dyrektora okręgowego służby więziennej na wyniki przeprowadzonej analizy skarg powoda, materiałów zgromadzonych w trakcie postępowania skargowego, stanowisko naczelnego lekarza i specjalisty ds. ochronnych i na tej podstawie wyraża ocenę, że świadczenia zdrowotne otrzymywane przez powoda są adekwatne do zgłaszanych przez niego i stwierdzonych dolegliwości oraz że zaopatrywany on jest w stosowne medykamenty. Zaprezentowanie takiej oceny nie nosi cech bezprawności i nie godzi w dobra osobiste powoda, dlatego uwzględnione być nie mogło żądnie powództwa wywodzone z faktu rzekomego ich naruszenia treścią pisma, w którym tę ocenę ujęto.

Wbrew zarzutowi apelacji, rozpoznał Sąd Okręgowy istotę sprawy badając ją również na gruncie regulacji art. 24 i 448 k.c. Nie naruszył prawa procesowego odmawiając dopuszczenia dowodów z opinii biegłych, gdyż te dla rozstrzygnięcia o zasadności żądania powództwa były zbędne. Trafnie nie stwierdził w zachowaniu pozwanego cech bezprawności i naruszenia dóbr osobistych powoda.

Z przytoczonych względów apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono po myśli art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 99 k.p.c., powód będąc stroną przegrywającą obowiązany jest zwrócić pozwanemu, na jego żądanie, koszty zastępstwa prawnego w tym postępowaniu.

SSO Tomasz Tatarczyk SSA Elżbieta Karpeta SSA Tomasz Ślęzak