Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Lucyna Morys-Magiera

Protokolant: Barbara Białożyt

po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2022 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko W. K. (1) i A. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie

z dnia 8 września 2020 r., sygn. akt I C 311/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda 8100 (osiem tysięcy sto) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Lucyna Morys-Magiera

Sygn. akt I A Ca 983/20

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank Spółka Akcyjna w W. domagał się solidarnego zasądzenia od pozwanych W. K. (1) i A. K. następujących kwot:

- 322.814,49 złotych jako kapitał z odsetkami umownymi za opóźnienie w stosunku rocznym w wysokości podwojonego oprocentowania umownego stanowiącego sumę marży Banku 5,72% i indeksu (...), i nie więcej niż w wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie, liczonymi od 29 maja 2019 roku,

- 9.876,96 złotych tytułem odsetek umownych w wysokości 7,41% rocznie za okres korzystania z kapitału tj. za okres od dnia 1 sierpnia 2018 roku do dnia 27 lutego 2019 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- 8.017,38 złotych tytułem odsetek karnych za opóźnienie w wysokości 10% rocznie naliczonych od dnia 1 stycznia 2019 roku do dnia 28 maja 2019 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- 4,20 złotych tytułem opłat i prowizji

oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że 10 marca 2009 roku strony zawarły umowę kredytu hipotecznego nr (...) z późniejszymi zmianami. Pozwani nie dokonywali spłat terminowo w wysokościach ustalonych w umowie, w związku z czym powód pismem z 22 stycznia 2019 roku wypowiedział umowę, stawiając całą należność w stan natychmiastowej wymagalności z dniem 28 lutego 2019 roku. Pozwani odebrali wypowiedzenie. Powód podał, że zgodnie z postanowieniami zawartej przez strony umowy jest uprawniony do naliczania odsetek karnych w wysokości podwojonego oprocentowania umownego, które na dzień sporządzenia pozwu wynosi 10%. Oprocentowanie to stanowi sumę marży Banku i indeksu (...). Indeks (...) dla każdego miesiąca oblicza się jako średnia arytmetyczna stawek WIBOR 3M obowiązujących w dniach roboczych w okresie liczonym od 26 dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc ostatni do 25 dnia miesiąca poprzedzającego zmianę, obowiązuje od pierwszego dnia miesiąca. Powód zaznaczył, że odsetki te nie mogą przekroczyć maksymalnych odsetek z tytułu opóźnienia. Powód podniósł, ze umowa nie podlegała ustawie o kredycie konsumenckim, gdyż kwota udzielonego kredytu przekracza wymienioną w art. 3 ust. 1 lit. 1 ustawy o kredycie konsumenckim; w wyciągu z ksiąg banku stwierdzona została wymagalność i wysokość kwoty kapitału i odsetek.

Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości, z zasądzeniem kosztów zastępstwa procesowego. W piśmie przygotowawczym z 19 stycznia 2020 roku pozwani częściowo uznali powództwo, do kwoty 266.057,33 zł z należnymi odsetkami i jednocześnie wnieśli o rozłożenie na podstawie art. 320 kpc zasądzonej kwoty na raty po 1.500 zł miesięcznie płatne do ostatniego dnia każdego miesiąca, które to stanowisko procesowe strona pozwana następnie zmieniła, domagając się jednak oddalenia powództwa w całości. Pozwani powoływali się na trudną sytuację majątkową. W uzasadnieniu podnieśli nadto, że saldo kapitału jest niejasne i błędnie wyliczone, w umowach brak jest podstawowych informacji dla kredytobiorcy o całkowitej kwocie do zapłaty, saldzie kredytu, o opłatach i prowizjach, postanowienia umowy są niejasne i nieczytelne. Pozwani podali, że kwestionują wysokość dochodzonej kwoty ponad kwotę kapitału wynikającego z pierwotnej umowy o kredyt hipoteczny, kwestionują wysokość kosztów i odsetek naliczonych na podstawie aneksu nr (...). Zarzucili, że postanowienia umowy nie były z nimi indywidulanie uzgodnione, gdyż powód posługiwał się formularzami i wzorami umów, powód nie udzielił im informacji o rzeczywistych kosztach kredytu w sposób jasny i rzetelny oraz na reprezentatywnym przykładzie. W związku z tym strona pozwana uważa, że naliczenie odsetek i opłat winno być rozpatrywane przez pryzmat niedozwolonych postanowień umownych. Twierdzili pozwani też, że powód naruszył zasady wymienione w art. 7 i 7 a ustawy o kredycie konsumenckim.

Strona powodowa wniosła o nieuwzględnienie wniosku pozwanych o rozłożenie należności na raty.

Sąd Okręgowy zaskarżonym wyrokiem z 8 września 2020r. zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda: 322.814,49 zł (trzysta dwadzieścia dwa tysiące osiemset czternaście złotych i czterdzieści dziewięć groszy) ze zmiennymi umownymi odsetkami za opóźnienie, które na dzień 4 czerwca 2019 roku wynoszą 10% rocznie, a które stanowią sumę marży powoda 5,72% i indeksu (...) opisanego w § 13 umowy kredytu hipotecznego nr (...) zawartej między stronami 10 marca 2009 roku i zmienionej aneksami numer (...), które to odsetki umowne za opóźnienie nie mogą być większe od maksymalnych odsetek za opóźnienie oraz liczone są od 29 maja 2019 roku do dnia zapłaty, 9.876,96 zł (dziewięć tysięcy osiemset siedemdziesiąt sześć złotych i dziewięćdziesiąt sześć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 4 czerwca 2019 roku do dnia zapłaty, 8.017,38 zł (osiem tysięcy siedemnaście złotych i trzydzieści osiem groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 4 czerwca 2019 roku do dnia zapłaty, 4,20 zł (cztery złote i dwadzieścia groszy). Zasądził nadto solidarnie od pozwanych na rzecz powoda 17.107,12 zł (siedemnaście tysięcy sto siedem złotych i dwanaście groszy) tytułem kosztów procesu oraz przyznał od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. B. prowadzącej Kancelarię Adwokacką w C. kwotę 7.200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) powiększoną o należny podatek VAT w kwocie 1.656 zł (jeden tysiąc sześćset pięćdziesiąt sześć złotych) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu pozwanym.

Sąd pierwszej instancji ustalił, iż 10 marca 2009 roku (...) Bank S.A. zawarł z W. K. (2) i A. K. umowę kredytu hipotecznego nr (...). Na jej mocy powód udzielił pozwanym kredytu w kwocie 266.057,33 zł (§ 1 ust. 1 umowy), którego spłata miała nastąpić w 324 miesięcznych równych ratach kapitałowo-odsetkowych (§ 1 ust. 2 umowy). Ustalono zmienne oprocentowanie kredytu, które na dzień sporządzenia umowy wynosiło 10,5 % w skali roku, na które składała się suma obowiązującej stawki (...) i marży banku w wysokości 5,72% (§ 1 ust. 3 umowy), a odsetki karne 21% rocznie i są zmienne w zależności od zmiany wskaźnika (...), ale nie mogą być większe niż czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP(§ 1 ust. 4). Stosownie do § 7 ust. 1 umowy wysokość rat odsetkowych zostanie określona w harmonogramie spłat, który sporządzany jest co 2 lata. W § 13 ust. 2 umowy określono zasady obliczania indeksu (...). Dla każdego miesiąca oblicza się go jako średnią arytmetyczną stawek WIBOR 3M, obowiązujących w dniach roboczych w okresie liczonym od 26 dnia miesiąca, poprzedzającego miesiąc ostatni do 25 dnia miesiąca poprzedzającego zmianę. W § 6 zawarto definicję WIBOR 3m, a mianowicie jest to oprocentowanie na jakie banki skłonne są udzielić pożyczek innym bankom na rynku międzybankowym w W. na okres 3 miesięcy. Zgodnie z § 14 umowy w przypadku niespłacenia przez kredytobiorcę w terminie całości lub części raty, niespłacona kwota staje się zadłużeniem przeterminowanym. Bank nalicza od wymagalnego kapitału odsetki karne w wysokości podwojonego oprocentowania umownego. W § 21 umowy zawarto postanowienia dotyczące wypowiedzenia umowy. Zgodnie z ust. 1 w razie stwierdzenia przez bank, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane lub w razie zagrożenia terminowej spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego kredytobiorcy, a w szczególności w przypadku niespłacenia dwóch rat lub skierowania egzekucji do nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie spłaty kredytu, powód może min. wypowiedzieć umowę kredytu w całości lub w części . Stosownie do ust. 2 okres wypowiedzenia wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy – 7 dni. Na dzień zawarcia umowy strona pozwana winna zwrócić powodowi kwotę 549 438,70 zł, ostateczna wysokość uzależniona była od wysokości oprocentowania (§ 1 ust. 6 umowy). W § 15 ust. 9 umowy kredytu powód zastrzegł sobie prawo pobierania opłat min. za zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia umowy, za wezwanie do zapłaty po 30 zł, za ostateczne wezwania do zapłaty – 40 zł.

Jak ustalono, kredyt był przeznaczony min. na spłatę zadłużeń pozwanych w innych bankach oraz na zapłatę składek ubezpieczeniowych (§ 2).

Sąd pierwszej instancji stwierdził, że do umowy kredytu podpisano dwa aneksy. W aneksie numer (...) z 21 lipca 2011 roku postanowiono, że wobec zaległości w spłacie kredytu wynoszących 5.280,72 zł, w tym 4876,93 zł jako odsetki, kredytobiorcy przystępują do restrukturyzacji 5/5 dotyczącej odroczenia spłaty części kredytu przez okres 60 miesięcy oraz wydłużenie okresu spłaty kredytu. Przez okres 60 miesięcy pozwani mieli uiszczać część raty kapitałowej, tj. w kwotę 1300 zł, zaś płatność pozostałej części raty kapitałowej oraz odsetki od całej raty wynikającej z harmonogramu ustalonego w oparciu o umowę, została odroczona i po upływie okresu odroczenia – doliczona do kwoty kapitału. W związku z tym strona pozwana winna zwrócić powodowi łącznie 568 465,01 zł (§ 4 aneksu k 57). Na dzień zawarcia aneksu nr (...) oprocentowanie kredytu nie uległo zmianie (§ 2 ust. 1 aneksu nr (...)). W § 2 ust. 2 aneksu nr (...) strony zamieściły zapis, że pozwani są świadomi ryzyka związanego ze zmiana stopy procentowej.

Sąd Okręgowy ustalił, że zgodnie z aneksem nr (...) z dnia 5 grudnia 2017 roku powód ograniczył hipotekę do kwoty 70% kwoty kredytu oraz zezwolił na podział nieruchomości obciążonej hipoteką i obciążenie hipoteką tylko jednej z wydzielonych działek, zwalniając drugą z zabezpieczenia.

Zostało ponadto ustalone, że pozwani spłacali kredyt nieregularnie lub w odmiennej wysokości, iż to wynikało z ustaleń stron, a ostatnia wpłata miała miejsce 21 stycznia 2019 roku, wcześniejsza – 21 listopada 2018 roku.

Powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty z 21 grudnia 2018 roku w związku z powstaniem zaległości w spłacie kredytu pod rygorem wypowiedzenia umowy, wyznaczając termin do spłaty zaległości wynoszący 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, poinformował też o możliwości złożenia w tym terminie wniosku restrukturyzacyjnego. Wobec braku spłaty długu pismem z 22 stycznia 2019 roku powód wypowiedział pozwanym umowę kredytu z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia. Pismo zostało doręczone 28 stycznia 2019 roku, a odebrał je dorosły domownik pozwanych - K. W.. Kolejno powód skierował do pozwanych ostateczne wezwanie do zapłaty w związku z postawieniem całej należności w stan wymagalności.

Sąd Okręgowy ustalił, że po wypowiedzeniu umowy kredytu strona powód informował pozwanych o możliwości uzyskania pomocy przy sprzedaży nieruchomości, gdyż powód współpracuje z biurami obrotu nieruchomościami, a o pomoc tę winni zwrócić się do Biura (...) wskazując adres e-mailowy i numer telefonu.

Nie było kwestionowane, iż 29 lipca 2019 roku powód sporządził wyciąg ze swych ksiąg nr (...), w którym stwierdził, że w jego księgach figuruje wymagalne zadłużenie pozwanych z tytułu umowy kredytu hipotecznego wynoszące na 25 maja 2019 roku 340 713,03 zł i obejmujące: 322.814,49 zł jako kapitał, 9.876,96 zł tytułem odsetek umownych w wysokości 7,41% naliczonych za okres od 1 sierpnia 2018 roku do 27 lutego 2019 roku, 8.017,38 zł tytułem odsetek za opóźnienie w wysokości 10% naliczonych od dnia 1 stycznia 2019 roku do dnia 28 maja 2019 roku, 4,20 złotych tytułem opłat i prowizji.

Po zakończeniu umowy strony prowadziły korespondencję dotyczącą rozliczeń umowy, w tym aneksu nr (...).

Sąd Okręgowy poczynił powyższe ustalenia faktyczne w oparciu o dokumenty złożone do akt sprawy, które ocenił jako wiarygodne i miarodajne dla poczynienia określonych ustaleń. Podał, że strony nie kwestionowały treści dokumentów, których kopie złożono do akt i przyjął, że kopie odzwierciedlają istniejący stan rzeczy.

Dano wiarę zeznaniom świadka K. P. co do prowadzonej przez strony korespondencji, co do treści umowy, odnośnie terminów i wysokości wpłat, znalazły odzwierciedlenie w e-mailach, w treści umowy, w rozliczeniu umowy. Odmówiono jej zeznaniom odnośnie do abuzywności § 19 ust. 3 umowy, gdyż strona pozwana jedynie w sposób ogólny powołała się na możliwość istnienia w umowie niedozwolonych postanowień bez wskazania przepisów umowy lub bliższego scharakteryzowania kwestionowanego zagadnienia zawartego w umowie.

W tym stanie rzeczy sąd pierwszej instancji przyjął, że powództwo zasługuje w całości na uwzględnienie. Wskazał na regulację art. 3 ust. 1 ustawy z 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim, wyznaczającą granicę sumy w walucie innej niż waluta polska dla uznania jej obowiązywania wobec określonej umowy. Jak podał, umowa kredytu hipotecznego zawarta między stronami przekraczała kwotę 255550zł przewidzianą przez tę normę, a zatem warunki umowy nie podlegają ocenie w oparciu o normy przewidziane ustawą o kredycie konsumenckim.

Sąd Okręgowy wskazał, iż umowa kredytu łącząca strony została zawarta przed wejściem w życie art. 75c ustawy z 29 sierpnia 1997r. - Prawo bankowe, który został dodany ustawą z 25 września 2015r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw i zaczął obowiązywać od 27 listopada 2015r. W myśl art. 12 tej ustawy z 25 września 2015r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw art. 75c obowiązuje także w stosunkach prawnych istniejących w dniu jego wejścia w życie. Zgodnie z art. 75 ust. 1 Prawa bankowego w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Art. 75c ust. 1 i ust. 2 Prawa bankowego stanowi, że jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W wezwaniu tym bank ma obowiązek poinformować kredytobiorcę o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania.

Sąd Okręgowy zważył, iż strona pozwana nie zarzucała nieprawidłowości przy wypowiedzeniu umowy, przyjął zatem, że kwestia ta nie jest sporna.

Sąd pierwszej instancji podniósł, że zgodnie z art. 385 ¹ § 1 kc postanowienia umowy zawartej z konsumentem nie wiążą go, jeśli kształtują jego prawa w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy; nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeśli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Powołał się nadto na art. 69 ust. 1 Prawa bankowego oraz art. 385 ¹ § 1 kc, podkreślając, że nie mogą być uznane za klauzule abuzywne postanowienia umowne określające główne świadczenia stron nawet nieuzgodnione indywidulanie z konsumentem, jeśli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Zdaniem sądu pierwszej instancji dla uznania postanowienia umownego za niedozwolone niezbędne jest spełnienie następujących przesłanek: stroną jest konsument, postanowienie umowne nie jest indywidulanie uzgodnione, postanowienie to kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając jego interesy.

Ocenił, iż pozwani są konsumentami w rozumieniu art. 22 ¹ kc, zaś z treści umowy kredytu wynika, że kredyt nie był udzielony na cele związane z działalnością gospodarczą strony pozwanej. Wobec tego jest dopuszczalnym badanie, czy treść umownego postanowienia jest niedozwolona.

Uznał Sąd Okręgowy, iż strona powodowa nie przedstawiła dowodu na to, że warunki umowy były indywidulanie uzgodnione, jak tego wymaga art. 385 ¹ § 4 kc, a zatem należało przyjąć, że strona powodowa posłużyła się wzorcem umowy opisanym w art. 384 § 1 kc, do których zalicza się min. wzór umowy, regulamin. Podniósł, iż jeśli chodzi o główne świadczenia stron, to nie mogą być uznane za abuzywne nawet nieuzgodnione indywidulanie z konsumentem, jeśli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny, zaś wedle regulacji art. 69 ust. 1 Prawa bankowego główne świadczenia stron to kwota kredytu, odsetki i prowizje.

Sąd pierwszej instancji przyjął, że zgodnie z § 1 ust. 1 umowy kredytu wysokość udzielonego kredytu wynosiła 266 057,33 zł, zaś w § 1 ust. 3 umowy kredytu określono jednoznacznie, jakie jest oprocentowanie kredytu, a więc że stanowi ono sumę stałej marży i zmiennej stawki (...). Wyjaśnienie stawki (...) zawiera § 13 umowy kredytu. Mianowicie stanowi średnią arytmetyczną stawek WIBOR 3m ze skazaniem szczegółowych zasad obliczania indeksu (...). Sięgając do definicji zawartych w § 6 ust. 12 można odnaleźć wyjaśnienie określenia WIBOR 3m. W taki sam sposób powód określił wysokość odsetek karnych w § 1 ust. 4 i w § 14 umowy zakreślając ich górną granicę, którą są odsetki maksymalne stanowiące wówczas czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Odsetki maksymalne powód ustalił stosownie do brzmienia art. 359 § 2 ¹ kc obowiązującego w dacie zawarcia umowy kredytu. Dodatkowo powód wskazał w umowie stopę procentową odsetek umownych i karnych aktualną na dzień zawarcia umowy oraz kwotę, którą strona pozwana ma zwrócić powodowi przy założeniu, że przez cały okres spłaty rat poziom odsetek nie ulegnie zmianie - § 1 ust. 6 umowy i oczywiście raty będą wnoszone w terminie. Odsetki umowne, na dzień zawarcia umowy wynosiły 10,50% rocznie, nie przekraczały odsetek ustawowych wynoszących 13 % rocznie, a określonych w § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 4.12.2008r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych (Dz. U. z 2008r., nr 220, poz. 1434). Sąd ten przyjął, iż wysokość odsetek umownych została ukształtowana na dopuszczalnym poziomie przewidzianym w art. 359 kc Z § 7 i z § 13 ust. 5 umowy strona pozwana wiedziała także, że wysokość rat określi harmonogram ważny na okres 2 lat, chyba że w tym czasie nastąpi zmiana oprocentowania, wiedziała też, że harmonogram stanowi integralną część umowy, a z § 10 – że każda rata obejmuje kapitał i odsetki. W tej sytuacji ocenił, iż nie można zarzucić wymienionym postanowieniem umownym niejasności, braku czytelności, niezrozumiałości. Zasady kształtujące wysokość rat kredytu są precyzyjne, a wysokość raty jest przewidywalna przy zastosowaniu norm umownych regulujących sposób obliczenia odsetek. Zastosowany w umowie łączącej strony indeks WIBOR 3m jest powszechnie stosowany jako źródło kształtowania oprocentowania, a w konsekwencji stawka (...) jest jednostką mierzalną, niezależną od woli powoda (§ 13 ust. 2 umowy). Podkreślił, że strona pozwana wiedziała, jaką kwotę otrzymuje i jakie są warunki zwrotu. Wobec tego uznał, iż zasady te są sformułowane jednoznacznie, jak to stanowi art. 385 ¹ § 1 kc, czyli w sposób zrozumiały, przystępny dla przeciętnego konsumenta. Konsumenta trzeba postrzegać jako osobę świadomą swych decyzji, należycie dbającą o swe interesy, rozsądną i rozważną. Taki konsument w oparciu o postanowienia opisane w umowie był w stanie zrozumieć zasady ustalenia oprocentowania. Podkreślił, że pozwani otrzymali kredyt w PLN, nie indeksowany do waluty obcej, nie wymagał drobiazgowych wyjaśnień, w oparciu o reprezentatywne przykłady, jak to zarzucali pozwani, wystarczy umiejętność posługiwania się działaniami arytmetycznymi.

Sąd Okręgowy zważył, iż wysokość zobowiązania pozwanych nie jest ukształtowana tylko przez zasady wymienione w umowie kredytu, ale także przez aneks nr (...), który w sposób istotny wpłynął na rozmiar długu pozwanych i warunki spłaty kredytu, bowiem przez okres 60 miesięcy strona pozwana spłacała tylko część kapitału i nie spłacała odsetek na ten czas zawieszonych, ale przez okres karencji naliczanych. Odsetki zaległe narosłe do dnia zawarcia aneksu nr (...) od razu zostały wliczone do kapitału, zaś odsetki liczone w czasie karencji zostały doliczone do kapitału po upływie 60 miesięcy - § 1 ust. 2 i 4 aneksu nr (...). Przy założeniu, że przez cały okres obowiązywania aneksu nie ulegnie zmianie oprocentowanie, to kwotę do zwrotu powód wyliczył na 568 465,01 zł - § 4 ust. 2 aneksu nr (...). Aneksem nr (...) strony nie modyfikowały zasad obliczania oprocentowania, o czym wprost mowa w § 8 ust. 4. Jako składnik głównego świadczenia strony pozwanej jest on nadal sformułowany czytelnie. Aktualna wysokość długu jest wynikiem zmian dokonanych aneksem nr (...), na wysokość długu wpływ mają także odsetki karne z tytułu opóźnień w spłacie należności. Sąd zważył, że aneks nr (...) został sporządzony w ramach restrukturyzacji długu polegającej na zmniejszeniu obciążeń z tego tytułu na okres 60 miesięcy. Przez ten okres czasu pozwani mogli spłacać obniżoną ratę nie popadając w opóźnienie z tytułu braku spłaty raty w pełnej wysokości ustalonej umową.

Zdaniem sądu pierwszej instancji wyciągiem z ksiąg bankowych, historią rachunku po wypowiedzeniu umowy, rozliczeniem umowy, zatem dokumentami prywatnymi w rozumieniu art. 245 kpc, strona powodowa wykazała rozmiar długu pozwanych. Zważył, iż wyciąg podpisały osoby uprawnione do składania oświadczeń woli w imieniu powoda, co znalazło odzwierciedlenie w pełnomocnictwie i odpisie z KRS; przyjął nadto, że brak jest podstaw do podważenia wiarygodności i miarodajności wyciągu z ksiąg bankowych, sporządzonego w oparciu o dane zawarte w księgach bankowych. Wskazał, że rozliczenie kredytu zawiera informacje o wpłatach, datach wpłat, o sposobie zarachowania wpłat na poczet zadłużenia, przedstawia wysokość rat i ich elementy składowe, w tym odsetki kształtowane każdorazowo przez zmianę czynników w postaci marży i stawki (...), natomiast strona pozwana nie twierdząc, że dług jest mniejszy lub że wpłaty zostały dokonane w innych wysokościach lub datach, winna była tę okoliczność udowodnić na zasadzie art. 6 kc, składając dowody wpłaty, czego nie uczyniła.

Sąd Okręgowy ocenił następnie, iż strona powodowa wywiązała się z umownych obowiązków, przekazując pozwanym kwotę kredytu, na zasadzie umowy spełniającej warunki z art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe, natomiast strona pozwana ich nie dopełniła, nie spłacając kredytu w terminach ustalonych i w wymaganej wysokości.

Za uzasadnioną uznano dochodzoną sumę 4,20zł, która stanowi opłatę za przesłanie stronie pozwanej pisma - wezwania i mieści się z kosztach przesyłki.

Z tych przyczyn powództwo uwzględniono w całości.

Odnosząc się do wniosku o rozłożenie na raty zasądzonego świadczenia w trybie art. 320 kpc Sąd Okręgowy miał na uwadze nie tylko interes strony pozwanej, ale także interes strony powodowej, analizując realne możliwości spłaty należności w rozsądnym czasie i w wysokości satysfakcjonującej powoda. Zdaniem tego Sądu powód nie może ponosić strat na skutek rozłożenia należności na raty, mając na uwadze, że w okresie tym nie biegną odsetki. Zważył, iż przyjmując roszczenie w wysokości uznanej początkowo przez stronę pozwaną 266.057,33 zł i proponowaną przez pozwanych miesięczną ratę 1500 zł, okres spłaty wynosiłby ponad 14 lat; ocenił go jako nazbyt długi i z korzyścią tylko dla strony pozwanej. Przyjął ponadto, że wątpliwym jest, aby pozwani byli w stanie regularnie spłacać po 1500 zł miesięcznie, skoro od lutego 2019 roku nie byli w stanie zapłacić jakiejkolwiek kwoty.

Sąd pierwszej instancji wydał wyrok w oparciu o stan faktyczny i prawny istniejący w dniu zamknięcia rozprawy, jak tego wymaga art. 316 § 1 kpc, zarzuty podniesione w pismach procesowych wniesionych 27 sierpnia 2020 roku oraz 31 sierpnia 2020 roku, zgłoszone po zamknięciu rozprawy uznając za nie stanowiące nowości, nieistotne i nie implikujące konieczności otwarcia zamkniętej rozprawy na nowo w oparciu o art. 316 § 2 kpc. , zgodnie z którym rozprawa winna być otwarta na nowo, jeśli istotne okoliczności ujawniły się dopiero po jej zamknięciu. Sąd Okręgowy zważył, że w pismach wyżej wymienionych strona pozwana wymieniła postanowienia umowne, które - jej zdaniem - są niedozwolone, domagała się dopuszczenia dowodu z dokumentów w postaci pism kierowanych przez strony do siebie w latach 2016-2019 oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bankowości i rachunkowości. Wszystkie okoliczności wymienione w powyższych pismach procesowych strony pozwanej były jej znane wcześniej, bo już w momencie otrzymania odpisu pozwu. Sąd pierwszej instancji podnosił, iż przez cały okres procesu strona pozwana mogła wyszczególnić postanowienia umowne, które sąd winien zbadać jako niedozwolone, była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika i mogła skonkretyzować zarzut abuzywności klauzul. Zdaniem Sądu podniesienie w sposób ogólny takiego zarzutu nie powoduje, że sąd bada wszystkie postanowienia umowne, bowiem nie prowadzi on postępowania zmierzającego do uznania postanowień wzorca umowy za niedozwolone w sposób abstrakcyjny, jak to czyni Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, lecz rozpoznaje sprawę w oparciu o konkretny stan faktyczny i w zakresie przedstawionych zarzutów. To strona decyduje, które postanowienia umowne naruszają dobre obyczaje i rażąco naruszają interesy strony pozwanej (art. 385 ¹ § 1 kc). Przez cały okresu procesu strona pozwana miała czas na złożenie dokumentów, które ostatecznie złożyła po zamknięciu rozprawy. Czas trwania procesu był na tyle długi, że pozwalał stronie pozwanej odnaleźć wszystkie dokumenty, konieczne jej zdaniem, dla poparcia twierdzeń. Sąd pierwszej instancji podnosił, że dowód z opinii biegłego strona pozwana powołała w piśmie procesowym z 19 stycznia 2020 roku, ale wniosek ten następnie cofnęła na rozprawie 25 sierpnia 2020 roku. Potrzeba skorzystania z ze specjalistycznej wiedzy nie pojawiła się po zamknięciu rozprawy, lecz strona pozwana potrzebę tę widziała już wcześniej, ale nie zdecydowała się z niej skorzystać.

O kosztach procesu orzeczono z powołaniem na art. 98 § 1 i 3 kpc oraz art. 109 § 2 kpc, nie dopatrując się okoliczności uzasadniających zastosowanie wobec pozwanych normy art. 102 kpc, co jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążania kosztami procesu strony przegrywającej spór. Zdaniem tego Sądu drugorzędne znaczenie miała sytuacja materialna pozwanych, zważył natomiast, że strona pozwana korzystała z pomocy ustanowionego przez sąd profesjonalnego pełnomocnika, co niewątpliwie odciążyło pozwanych od ponoszenia z tego tytułu kosztów. Czas trwania procesu, fakt, że w tym okresie strona pozwana nie wpłaciła żadnej kwoty na poczet kredytu, pozwalał jego zdaniem pozwanym na zgromadzenie niezbędnych środków potrzebnych na prowadzenie procesu, w tym i na zwrot kosztów postępowania stronie przeciwnej w razie przegrania procesu.

Apelację od tego wyroku w całości wnieśli pozwani, domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji, a to z uwagi na nierozpoznanie istoty sprawy, alternatywnie jego zmiany przez oddalenie powództwa w całości i obciążenie powoda kosztami postępowania za obie instancje.

Apelujący zarzucali błąd w ustaleniach faktycznych przez niesłuszne przyjęcie, że pozwani otrzymali przy zawarciu umowy kredytu wszelkie niezbędne informacje i dokumenty w postaci regulaminu i harmonogramu spłaty, mimo braku dowodów ku temu, przyjęcie, iż umowa o kredyt hipoteczny została wypowiedziana przez powoda w sposób prawidłowy, w sytuacji, gdy wypowiedzenie zostało odebrane przez K. W. – sąsiadkę i osobę obcą dla pozwanych. Ostatecznie skarżący zarzucali błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, iż postanowienia umowy nie kształtują praw konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, przez co sąd pierwszej instancji pominął powołane przez pełnomocnika pozwanych orzeczenia (...), którymi uznano za niedozwolone określone klauzule umowne oraz zakazano powodowi stosowania określonego wzorca umownego w umowach z konsumentami.

Pozwani zgłosili zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i uznanie, że umowa kredytu łącząca strony z aneksami nie zawiera klauzul abuzywnych w sytuacji zakazania powodowi umieszczania klauzul tożsamych z ujętymi w wyrokach (...) z 10 marca 2009r. i 11 października 2010r., a także przez dowolne przyjęcie, iż strona pozwana oraz świadek K. P. nie wskazywali na konkretne zapisy umowy zarzucając ich abuzywność w sytuacji, gdy pismem z 19 stycznia 2020r. oraz w zeznaniach świadka wskazywano na abuzywność konkretnych zapisów umowy m.in. § 19 oraz na stosowany przez powoda mechanizm podwyższania bieżącego salda kredytowego o kwoty wynikające z opłaty za ubezpieczenie, a następnie naliczania odsetek od tych należności.

Apelujący zarzucali także naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a to art. 316 § 2 kpc przez jego niezastosowanie i bark otwarcia rozprawy mimo istotnych okoliczności, jak brak konsultacji z mocodawcami cofnięcia wniosku dowodowego przez pełnomocnika pozwanych z urzędu, odwołanie decyzji procesowej pełnomocnika przez pozwanych oraz ich wniosek o zwolnienie go z funkcji pełnomocnika z urzędu. Podnosili ponadto obrazę art. 232 zd. 2 kpc przez niedopuszczenie z urzędu dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości lub finansów w sytuacji, gdy dowód ten jest niezbędny do oceny zasadności powództwa. Podnosili również naruszenie art. 328 § 1 kpc przez odmowę sporządzenia i doręczenia uzasadnienia wyroku pozwanym, chociaż wnieśli oni o zwolnienie ich pełnomocnika z urzędu i odwołali dokonane przez niego czynności.

Pozwani podnosili nadto zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, a to art. 6 ust. 1 i 7 ust.1 Dyrektywy Rady 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich w zw. z art. 58 § 1 i 2 kc w zw. z art. 385 ¹ kc, przez błędne uznanie, że klauzule umowne w postaci § 3 pkt 2, § 5 pkt 10, § 19 pkt 6 postanowień umowy kredytu łączącej strony nie naruszają w sposób rażący interesów konsumentów i są wiążące.

Zarzucali ponadto obrazę art. 65 kc przez błędną interpretację postanowień umowy kredytu wiążącej strony wraz z aneksami, które prowadziło do ustalenia, iż powodowi należne jest dodatkowe wynagrodzenie za korzystanie przez pozwanych z kapitału wraz z odsetkami, przy jednoczesnym obciążeniu ich odsetkami karnymi w wysokości 817,38zł wraz z dalszymi odsetkami ustawowymi. Ostatecznie podnosili obrazę art. 75 c ustawy – Prawo bankowe, przez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy przepis ten w momencie wejścia w życie należało stosować do stosunków prawnych istniejących w tym dniu i uznanie oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy za skuteczne w sytuacji braku pouczenia dłużników o możliwości restrukturyzacji.

W apelacji pozwani domagali się ponadto dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu i rachunkowości lub finansów na okoliczność określenia wysokości zobowiązania pozwanych wobec powoda, z pominięciem postanowień umownych uznanych przez (...) za abuzywne, różnicy pomiędzy wysokością dokonanych wpłat, a wpłat należnych, gdyby nie obowiązywały abuzywne postanowienia. Wnosili ponadto o dopuszczenie dowodu z załączonych do apelacji dokumentów w postaci odpisów wyroków (...) z 6 sierpnia 2009r., XVII AmC 512/09 celem wykazania abuzywności klauzuli z § 15 pkt 10 umowy, z 11 października 2020r., XVII AmC 728/09, celem wykazania abuzywności § 3 pkt 2 i § 19 pkt 6 umowy jako rażąco naruszających interes konsumenta oraz historii kredytu wraz z historiami wpłat celem wykazania faktycznego rozmiaru zobowiązania pozwanych oraz doliczenia przez powoda do salda kredytu kwot ubezpieczeń do kapitału przy użyciu mechanizmu zwiększania salda. Skarżący wnosili o rozpoznanie na zasadzie art. 380 kpc postanowienia z 3 września 2020r. w przedmiocie odmowy otwarcia rozprawy.

Powód wnosił o oddalenie apelacji pozwanych i zasądzenie na jego rzecz solidarnie od pozwanych kosztów postępowania odwoławczego. Wnosił także o oddalenie wniosków dowodowych zawartych w apelacji jako spóźnionych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych nie mogła odnieść skutku.

Jeżeli chodzi o postanowienie sądu pierwszej instancji z 3 września 2020r. o odmowie otwarcia rozprawy, zgodnie z wnioskiem apelujących sąd drugiej instancji poddał go kontroli w trybie art. 380kpc i uznał, że nie zachodziły nowe, istotne okoliczności, które uzasadniałyby otwarcie zamkniętej rozprawy na nowo. Okoliczności naprowadzane przez stronę pozwaną w pismach procesowych składanych po zamknięciu rozprawy faktycznie nie powoływały się na nowe okoliczności, których nie można było przytoczyć wcześniej, a wniosek o dowód z opinii biegłego został w nich ponowiony, po uprzednim jego cofnięciu, w wyniku zmiany taktyki procesowej strony; brak było podstaw do zaniechania przedstawienia wszystkich tych wniosków przez pozwanych w okresie przed zamknięciem rozprawy, zważywszy zwłaszcza na znaczny czas trwania procesu. Podkreślenia wymaga, iż oboje pozwani obecni byli wraz ze swoim pełnomocnikiem z urzędu na rozprawie przed sądem pierwszej instancji w dniu 25 sierpnia 2020r., cofnięcie wniosku dowodowego przez pełnomocnika było dokonane w obecności pozwanych, którzy nie odwoływali tego oświadczenia na rozprawie. Nie zajęli także stanowiska odmiennego od ich pełnomocnika podczas udzielenia głosu stronom przed tym Sądem. Pozwanych pouczono o możliwości wnioskowania o zmianę osoby pełnomocnika do (...). Znamiennym jest, iż pozwani w piśmie datowanym na 27 sierpnia 2020r. złożyli oświadczenie o częściowym uznaniu powództwa, natomiast już w piśmie datowanym na 31 sierpnia 2020r. cofnęli to własne oświadczenie, odwołując także cofnięcie wniosku o opinię biegłego, oceniając je obecnie jako sprzeczne z ich interesem. Labilne stanowisko procesowe pozwanych nie mogło skutkować otwarciem rozprawy na nowo z uwagi na okoliczności, które można było powołać w toku procesu, które nie pojawiły się po zamknięciu rozprawy oraz wyłącznie z uwagi na zmianę taktyki procesowej i chęć kontynuacji postępowania dowodowego w oparciu o dowód z opinii biegłego, z którego strona pozwana wcześniej zrezygnowała. Nie doszło zatem do zarzucanego naruszenia przepisu art. 316 § 2 kpc, które miałoby istotny wpływ na wynik sprawy. Zmiana taktyki procesowej oraz zmodyfikowanie stanowiska odnośnie do rozpoznawanego powództwa, wnioskowanie o zmianę osoby pełnomocnika ustanowionego na wniosek pozwanych z urzędu, nie stanowią nowych okoliczności uzasadniających otwarcie zamkniętej rozprawy na nowo.

Stan faktyczny został przez Sąd Okręgowy ustalony prawidłowo, w oparciu o zaoferowane środki dowodowe, należycie ocenione, stąd ustalenia sądu pierwszej instancji Sąd Odwoławczy przyjął za własne, bez konieczności ponownego przytaczania.

Na rozprawie apelacyjnej 16 marca 2022r. Sąd Apelacyjny pominął wnioski dowodowe zawarte w apelacji pozwanych na zasadzie art. 235 ¹ § 1 pkt 2 i 5 kpc, uznając, że dowód z opinii biegłego z zakresu i rachunkowości lub finansów na okoliczność określenia wysokości zobowiązania pozwanych wobec powoda, z pominięciem postanowień umownych uznanych przez (...) za abuzywne, różnicy pomiędzy wysokością dokonanych wpłat, a wpłat należnych, gdyby nie obowiązywały abuzywne postanowienia, jest zbędny dla niniejszego postępowania i przyczyniłby się jedynie do jego przewleczenia. Okoliczności te nie były bowiem przedmiotem badania wobec stwierdzenia braku podstaw do unieważnienia umowy łączącej strony. Z tej samej też przyczyny, rozpoznając na wniosek zawarty w apelacji w trybie art. 380 kpc postanowienie sądu pierwszej instancji o pominięciu tego dowodu, sąd drugiej instancji przyjął to orzeczenie za prawidłowe.

Z kolei wnioskowane przez apelujących dowody z załączonych do rozpoznawanego środka zaskarżenia dokumentów w postaci odpisów wyroków (...) z 6 sierpnia 2009r., XVII AmC 512/09 celem wykazania abuzywności klauzuli z § 15 pkt 10 umowy, z 11 października 2020r., XVII AmC 728/09, celem wykazania abuzywności § 3 pkt 2 i § 19 pkt 6 umowy jako rażąco naruszających interes konsumenta oraz historii kredytu wraz z historiami wpłat celem wykazania faktycznego rozmiaru zobowiązania pozwanych oraz doliczenia przez powoda do salda kredytu kwot ubezpieczeń do kapitału przy użyciu mechanizmu zwiększania salda mogły z kolei zostać przedstawione przed sądem pierwszej instancji, chociażby wraz z wystąpieniem pełnomocnika pozwanych na posiedzeniu poprzedzającym zamknięcie rozprawy i wydanie wyroku, stąd uznano je za spóźnione w rozumieniu art. 381 kpc.

Nieskuteczny okazał się być zarzut błędnego ustalenia, iż pozwani otrzymali od powoda niezbędne informacje i dokumenty; w istocie wskazać należy, iż pozwani nie sprecyzowali, których konkretnie dokumentów nie otrzymali od powoda, jakich informacji im nie odmówiono lub nie udzielono. Z oświadczenia osobistego pozwanych, dołączonego do umowy i znajdującego się na k. 47v wynika natomiast, iż otrzymali oni Tabelę Prowizji i Opłat oraz Regulamin do kredytu hipotecznego. Pozwani nie wyjaśnili w żaden sposób rozbieżności między treścią ich oświadczenia, a obecnymi twierdzeniami wysuwanymi w toku procesu o treści przeciwnej. W razie jakichkolwiek wątpliwości mieli natomiast możliwość zwrócenia się do pracowników banku o wyjaśnienia, zarówno przed zawarciem umowy, jak i potem. Sąd drugiej instancji zwrócił natomiast uwagę, iż umowa odpowiadała treści wniosku pozwanych o udzielenie kredytu.

Jeżeli chodzi o wypowiedzenie umowy kredytu, Sąd Odwoławczy zważył, że dowód odbioru korespondencji zawierającej pismo wypowiadające, został podpisany imieniem pozwanych przez kuzynkę K. W.. Okoliczności, jakoby osoba ta nie była faktycznie domownikiem, uprawnionym do odbioru pism imieniem pozwanych, pozwani nie wykazali. Tym samym nie obalili prawidłowości doręczenia wypowiedzenia apelującym, nie udowodnili, ani nawet nie naprowadzali okoliczności, zgodnie z którymi nie mogliby zapoznać się z treścią korespondencji zawierającej pismo wypowiadające umowę. Ciężar dowodu spoczywał tu na skarżących.

Sąd Apelacyjny zważył ponadto, iż wbrew zarzutom podnoszonym w apelacji, pozwani zostali pouczeni przez powoda o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia w terminie 14 dni roboczych w wezwaniu do zapłaty z 21 grudnia 2018r. Wymogi określone w art. 75 c ustawy – Prawo bankowe zostały tu zatem zachowane.

Analizując zarzuty dotyczące braku uwzględnienia wskazanych w apelacji wyroków (...) przez Sąd Okręgowy przy wyrokowaniu, należało zważyć, że orzeczenia tego Sądu mają charakter kontroli abstrakcyjnej, nie zaś incydentalnej i nawet wpisanie określonego postanowienia do rejestru klauzul abuzywnych nie przesądza o nieważności lub bezskuteczności danego postanowienia umownego w każdym przypadku. Ocena postanowień w konkretnej umowie zawartej z konsumentem powinna uwzględniać wszystkie okoliczności danej sprawy, w szczególności postanowienia całej umowy, rozkład praw i obowiązków stron oraz ryzyka, jakie konsument zgodził się ponieść (tak: uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 20 listopada 2015r., sygn. III CZP 17/15, wyrok Sądu Najwyższego z 23 października 2014r., sygn. IV CSK 142/13). Kwestie te pozostają natomiast w sferze oceny prawnej sądu pierwszej instancji, nie zaś ustaleń faktycznych, jak podnosili to skarżący. Podobnie ma się sytuacja w odniesieniu do zagadnienia oceny określonych postanowień jako abuzywne – nie leży ono w zakresie stwierdzenia stanu faktycznego, na poparcie którego przeprowadzono przywoływany w apelacji dowód z zeznań świadka K. P. – córki pozwanych. Wskazać w tym miejscu należy, iż w toku postępowania pierwszoinstancyjnego, w piśmie z 19 stycznia 2020r., pozwani nie wskazali na abuzywność konkretnych postanowień umownych, nie wymienili pisemnie żadnego z § umowy kredytowej stron.

Nie sposób nadto przyjąć, iżby sąd pierwszej instancji zobligowany był do prowadzenia postępowania dowodowego z urzędu w niniejszej sprawie o zapłatę, działając na rzecz jednej ze stron, jak postulowali to apelujący. Zasada kontradyktoryjności procesu cywilnego sprzeciwiałaby się takiemu działaniu, zwłaszcza, że obie strony w sprawie o świadczenie pieniężne reprezentowane były przez profesjonalnych pełnomocników. To strony obowiązane są do dowodzenia zasadności swoich twierdzeń, a obowiązek dowodowy nie spoczywa w tej mierze na sądzie; brak był zatem podstaw do dopuszczenia z urzędu dowodu z opinii biegłego dla wykazania słuszności roszczeń jednej ze stron lub dla potwierdzenia jej stanowiska procesowego. Nie doszło zatem do zarzucanej obrazy normy art. 232 zd. 2 kpc, albowiem zarówno przedmiot, jak i reprezentacja przez wykwalifikowanego pełnomocnika strony pozwanej, nie uzasadniały prowadzenia postępowania dowodowego z urzędu przez Sąd.

Jeżeli chodzi o zarzuty dotyczące naruszenia przepisów prawa materialnego, zawarte w apelacji, także one nie były, zdaniem Sądu Odwoławczego, skuteczne.

Jak już wyżej wskazano, postępowanie dowodowe wykazało, iż zachowane zostały wymogi określone w art. 75 c ustawy – Prawo bankowe, w związku z treścią wezwania do zapłaty z 21 grudnia 2018r.

Zarzut niesłusznego uznania, iż postanowienia umowy kredytu złotówkowego łączącego strony były sformułowane jasno i zrozumiale, nie zasługiwał na uwzględnienie. Analiza postanowień umownych, jak przyjął to już sąd pierwszej instancji, wskazuje na redakcję zrozumiałą i przystępną dla klienta, który ponadto miał możliwość poszukiwania u pracowników powoda wyjaśnień ewentualnych wątpliwości na każdym etapie postępowania prowadzącego do zawarcia umowy.

Nie sposób przyjąć, w świetle prawidłowych ustaleń faktycznych i rozważań prawnych Sądu Okręgowego, by uznać za abuzywne konkretne postanowienia umowne, jako naruszające rażąco interes pozwanych jako konsumentów. Okoliczność ta nie została wykazana w toku postępowania w odniesieniu do powoływanych przez stronę pozwaną postanowień umownych, ani też innych, poddanych ocenie w ty aspekcie. Stanowisko skarżących, prezentowane w toku postępowania pierwszoinstancyjnego, nie pozwalało na przyjęcie konkretnych zarzutów co do poszczególnych postanowień umownych, wymienionych konkretnie § umowy kredytowej stron, za wyjątkiem ogólnego poczucia zawarcia umowy na niekorzystnych finansowo warunkach, z której obecnie pozwani chcieliby zrezygnować na rzecz bardziej dla nich korzystnych rozwiązań, jak ma to miejsce w przypadku tzw. kredytów frankowych, do których umowa łącząca strony nie należy.

Do kwestii tej odnosiła się jedynie mowa końcowa pełnomocnika pozwanych na posiedzeniu poprzedzającym zamknięcie rozprawy i wydanie zaskarżonego wyroku, w której powołano się na orzeczenie (...) odnoszące się do oznaczonych wzorów umów.

Sąd Odwoławczy nie podzielił stanowiska skarżących, zgodnie z którym doszło do naruszenia normy art. 65 kc poprzez błędną interpretację umowy kredytu łączącej strony wraz z aneksami, albowiem słusznie nadano jej odpowiedniego znaczenia, zgodnie z treścią jej postanowień, także w zakresie dotyczącym obciążenia kredytobiorców odsetkami karnymi wskazanymi w umowie oraz co do ustalonego wynagrodzenia za korzystanie z kapitału i innych odsetek. Odstępstw treści stwierdzeń Sądu Okręgowego od zapisów umownych nie sposób było się tu dopatrzyć.

Nie doszło także, mając na uwadze ustalony stan faktyczny oraz rozważania prawne sądu pierwszej instancji, do naruszenia art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Dyrektywy Rady 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich w zw. z art. 58 § 1 kc w zw. z art. 385 ¹ kc, a to wobec braku wykazania przesłanek określonych w tychże normach przez stronę pozwaną, która winna skonkretyzować swoje zarzuty w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji, nie zaś dopiero w środku zaskarżenia od zapadłego dla niej niekorzystnego wyroku oraz zakresu działania samej Dyrektywy. Nie zmienia tego fakt, iż pozwani zrezygnowali z dotychczasowego stanowiska procesowego, podtrzymywanego w okresie, gdy byli reprezentowani przez pełnomocnika ustanowionego na ich wniosek z urzędu, a następnie po zapadnięciu orzeczenia kończącego postępowanie w pierwszej instancji, zmienili je, rezygnując z pełnomocnika z urzędu i będąc reprezentowanymi już przez pełnomocnika z wyboru. Nadmienić wypada, iż wskazanie określonych postanowień umownych jako abuzywnych przez świadka będącego córką pozwanych nie jest tożsame ze stanowiskiem procesowym strony pozwanej w tym postępowaniu. Takiego wskazania nie zawierało również powoływane w apelacji pozwanych pismo z 19 stycznia 2020r. Pozwani w istocie nie naprowadzali w toku procesu, ani też nie wykazywali, na czym konkretnie miałoby polegać rażące naruszenie ich interesów lub dobrych obyczajów przez powołane postanowienia umowne oraz w czym upatrują ich sprzeczność z zasadami współżycia społecznego oraz niezgodność z jakimi normami prawa. Podnoszone obecnie w apelacji kwestie dotyczące sposobu i warunków zabezpieczenia spłaty kredytu, ubezpieczenia oraz wyceny nieruchomości zostały natomiast w umowie sformułowane jasno, a w zakresie określającym wysokość zobowiązania pozwanych – zrozumiale, pozwalając na należytą ocenę rozmiaru świadczenia przez kredytobiorców. Ocenę ważności, dokonaną kompleksowo w odniesieniu do umowy kredytowej łączącej strony, Sąd Odwoławczy zatem zaakceptował jako klarowną, rzeczową i znajdującą poparcie w zapisach umownych oraz całokształcie okoliczności sprawy. Podnoszone obecnie na etapie postępowania odwoławczego wątpliwości, nadto nie wykazane na stosownym etapie procesu, nie były skuteczne.

Wobec tego należało podzielić w pełni ocenę prawną Sądu Okręgowego, której prawidłowości żaden z zarzutów podnoszonych w apelacji pozwanych nie zniweczył.

Z tych przyczyn oddalono apelację pozwanych jako bezzasadną na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności sporu, na mocy art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc obciążając nimi przegrywających pozwanych.

SSA Lucyna Morys-Magiera