Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I ACa 17/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2014-04-03

Sygn. akt I ACa 17/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący :

SSA Małgorzata Wołczańska

Sędziowie :

SA Lucyna Świderska-Pilis

SO del. Tomasz Ślęzak (spr.)

Protokolant :

Małgorzata Korszun

po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2014 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa A. P.

przeciwko Skarbowi Państwa-Dyrektorowi Aresztu Śledczego w (...)

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 17 października 2013 r., sygn. akt I C 858/11,

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa-Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

I ACa 17/14

UZASADNIENIE

Powód A. P. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa - Dyrektora Aresztu Śledczego w (...) kwoty 100 000 zł., tytułem zadośćuczynienia, z ustawowymi odsetkami od dnia wyroku oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód podał, że domaga się tej kwoty za naruszenie dóbr osobistych w postaci godności, intymności oraz prawa do humanitarnego traktowania. W okresie od 16 listopada 2009 r. do 8 listopada 2010 r. jako tymczasowo aresztowany, a następnie skazany przebywał w Areszcie Śledczym w (...) i w tym czasie pozwany naruszył jego dobra osobiste poprzez: osadzenie w celi przeludnionej niespełna 2m ( 2) na jedną osobę, w celi wilgotnej, dusznej, pozbawionej wentylacji, pozbawionej zgodnego z przepisami wyposażenia (mała ilość taboretów, miejsca przy stole, szafek na żywność i ubranie), brak odgrodzenia kącika sanitarnego od reszty celi, brak możliwości poruszania się w celi ze względu na ilość sprzętu tam się znajdującego, brak świetlicy. W toku procesu powód rozszerzył żądanie pozwu domagając się ponadto: zobowiązania pozwanego do zaniechania działania naruszającego dobra osobiste powoda oraz usunięcie skutków już powstałego naruszenia, tj. przeniesienia powoda do jednostki penitencjarnej bądź celi, w której dobra osobiste powoda nie byłyby naruszane; zobowiązania pozwanego do przeproszenia powoda za dokonane już naruszenia dóbr osobistych, których skutków nie da się usunąć poprzez zamieszczenie na koszt pozwanego w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się wyroku na stronie internetowej Fundacji (...) w dziale „(...)” przeprosin w formie i treści określonych w punkcie 3 pisma procesowego zawierającego rozszerzenie żądania pozwu; zasądzenia kwoty 5.000 zł na cel społeczny - na rzecz Fundacji (...), KRS (...); zasądzenia kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego. Oprócz zarzutów podniesionych w pozwie, w piśmie procesowym rozszerzającym żądanie pozwu powód wskazał, że w celach nie było dostatecznego dopływu światła, oświetlenie sztuczne paliło się przez cały dzień, co spowodowało, że powód utracił zdrowie, a poprzez niewłaściwe leczenie pogorszył mu się wzrok. Miał ograniczony dostęp do więziennej służby zdrowia, która była opieszała i niewystarczająca. Nadto wskazał, że był represjonowany przez funkcjonariuszy służby więziennej, którzy byli do niego negatywnie nastawieni ze względu na podejmowane przez powoda kroki prawne.

Pozwany w odpowiedzi na pozew oraz piśmie procesowym z dnia 5 lutego 2013 r. domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwany podniósł, że powód przez większość okresu osadzenia przebywał w celach nieprzeludnionych przy zachowanej normie 3m 2 na osobę. Miał zapewnione prawa wynikające z kodeksu karnego wykonawczego oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości Z dnia 25 sierpnia 2003r. w sprawie regulaminu organizacyjno – porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności oraz z dnia 17 października 2003r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Cele, w których przebywał powód były właściwie wyposażone, posiadają kąciki sanitarne oddzielone od reszty celi. Nie stwierdzono by którakolwiek z cel mieszkalnych nie kwalifikowała się do zamieszkania. W okresie osadzenia powoda Areszt był wizytowany przez Sędziego Penitencjarnego, który nie stwierdził uchybień w zakresie wykonania tymczasowego aresztowania i kary pozbawienia wolności. Powód złożył jedną skargę dotyczącą opieki medycznej, która przez Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w K. została uznana za bezzasadną. Zaprzeczył by doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda, a nadto podniósł, iż powód nie udowodnił by została mu wyrządzona krzywda.

Wyrokiem z 17 października 2013 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo i nie obciążył powoda kosztami procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód A. P. był osadzony w Areszcie Śledczym w (...) od 16 listopada 2009 r. do 9 listopada 2010 r. i od 5 lipca 2012r. do 11 lipca 2012 r. W czasie pierwszego okresu osadzenia powód przebywał w następujących celach: od 16 listopada 2009r. do 13 marca 2010r. cela nr (...), oddział II o powierzchni 4,19m ( 2), cela jednoosobowa; od 12 marca 2010r. do 16 marca 2010r. cela nr (...), oddział IV o powierzchni 11,84m ( 2), cela trzyosobowa; od 16 marca 2010r. do 27 maja 2010r. cela nr (...), oddział I o powierzchni 11,69m ( 2), cela trzyosobowa; od 27 maja 2010r. do 4 czerwca 2010r. cela nr (...), oddział II o powierzchni 3,90m ( 2), cela jednoosobowa; od 4 czerwca 2010r. do 15 czerwca 2010r. cela nr (...), oddział II o powierzchni 11,69m ( 2), cela trzyosobowa, od 15 czerwca 2010r. do 30 lipca 2010r. cela nr (...), oddział I o powierzchni 12,00m ( 2), cela czteroosobowa, od 30 lipca 2010r. do 7 września 2010r. cela nr (...), oddział I o powierzchni 11,69m ( 2), cela trzyosobowa, od 7 września 2010r. do 9 listopada 2010r. cela nr (...), oddział II o powierzchni 4,19m ( 2), cela jednoosobowa. W warunkach przeludnienia bez zachowania normy 3m ( 2) powód przebywał w dniach: 19 marca 2010r. do 1 kwietnia 2010r. – 14 dni, od 28 kwietnia do 5 maja 2010r. – 8 dni, od 17 do 26 maja 2010r. – 10 dni, od 4 do 15 czerwca 2010r. – 12 dni. Odbyło się to na podstawie decyzji Dyrektora Aresztu Śledczego w (...) z dnia 19 marca 2010r. nr (...), z której wynikało, że powód zostaje osadzony z dniem 19 marca 2010r. na czas 90 dni do dnia 19 czerwca 2010r. w celi mieszkalnej, gdzie powierzchnia na jednego osadzonego wynosi poniżej 3m ( 2). W uzasadnieniu decyzji wskazano jako przyczynę konieczność pobytu powoda w areszcie nie posiadającym wolnych miejsc w celach mieszkalnych i brak możliwości przetransportowania do innej jednostki. Pouczono powoda o możliwości złożenia skargi do Sądu Okręgowego w K. Wydziału Penitencjarnego w terminie 7 dni od dnia doręczenie decyzji. Powód odmówił podpisania przyjęcia decyzji. W okresie od 5 do 11 lipca 2012r. powód był osadzony w celi nr (...) o powierzchni 10,05m ( 2), w której przebywało trzech osadzonych. Rozmieszczenie powoda w celach odbywało się zgodnie z art. 110 § 4 k.k.w.

Wyposażenie cel mieszkalnych Aresztu Śledczego w (...) odpowiada wymogom wynikającym z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz. U. z 2003r., Nr 186, poz. 1820). Każdy osadzony ma osobne miejsce do spania odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę, a także oświetlenie. Ponadto cele wyposażone są w okna, spełniające także rolę naturalnej wentylacji. W każdej celi znajduje się odpowiedni sprzęt do utrzymania czystości w celi. W poszczególnych celach Aresztu Śledczego w (...) kąciki sanitarne są wyodrębnione od części mieszkalnej za pomocą murku do sufitu zaopatrzonego w drzwi, w 50% cel kąciki są zabudowane murkiem do wysokości 140 cm i posiadają drzwi, w kilku celach kącik jest zabudowany ściankami z płyt, a w miejscu drzwi zamontowana jest zasłona. Cele mieszkalne są na bieżąco remontowane i odświeżane. W pomieszczeniach bytowych jest dostęp do wody bieżącej. Osadzeni raz w tygodniu korzystają z ciepłej kąpieli. W celach wieloosobowych nr(...) oddział I i (...) oddział I ubikacje, w których był osadzony powód ubikacje są zabudowane murkiem do sufitu i posiadają drzwi. Natomiast w celach jednoosobowych nie ma konieczności zabudowy kącików sanitarnych. Areszt Śledczy w (...) podlegał wizytacji przeprowadzanej przez Sędziego Penitencjarnego Sądu Okręgowego w K. w dniu 10 listopada 2010r. W trakcie prowadzanej wizytacji nie stwierdzono uchybień, a wykonywanie tymczasowego aresztowania oraz kary pozbawienia wolności przebiegało prawidłowo, zwrócono jednak uwagę na pogarszający się stan techniczny obiektu, pomimo zabiegów podejmowanych przez kierownictwo Aresztu zmierzających do poprawy warunków socjalno – bytowych, zaś jednostka wymaga kapitalnego remontu. Powód był traktowany przez funkcjonariuszy zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie odnotowano żadnych przypadków zachowań polegających na dręczeniu psychicznym, którego podłożem miałoby by być wystąpienie na drogę prawną przez skazanego. W czasie osadzenia Areszcie Śledczym w (...) powód wielokrotnie korzystał z wizyt lekarskich. Przybywając do tej jednostki miał zaleconą w okresie od 17 października do 16 grudnia 2009r. dietę, która w dniu 15 grudnia 2009r. została przedłużona do czasu wykonania badania gastroskopii. Na przeprowadzenie tego badania powód wyraził zgodę. W dniu 22 grudnia 2009r. powód zrezygnował z wizyty lekarskiej. W dniu 10 lutego 2010r. przeprowadzono w Zakładzie Opieki Zdrowotnej Aresztu Śledczego w B. badanie panendoskopii. W lutym 2010r. zgłaszał bóle stawów – zapisano (...) w żelu. W dniu 31 marca 2010r. zgłaszał bole w klatce piersiowej, zalecono konsultację kardiologiczną. W kwietniu i maju zgłaszał się po leki. W dniu 12 maja 2010r. odmówił przyjęcia maści. W dniu 19 maja 2010r. domagał się wydaniu leku (...). W dniu 12 lipca 2010r. powód był na konsultacji chirurgicznej w Szpitalu Nr (...) w (...) z powodu dolegliwości bólowych brzucha. Kontrole lekarskie odbywały się w areszcie w dniach 13, 14, 17, 21 lipca 2010r. W ostatnim z wymienionych dni był także konsultowany internistycznie, wykonano badanie usg jamy brzusznej. W czasie kolejnych wizyt w lipcu i sierpniu zapisywano (...). W dniu 4 października 2010r. ustalono termin konsultacji kardiologicznej na dzień 27 grudnia 2010r. W dniu 8 października 2010r. zgłosił przeziębienie. W czasie osadzenia w Areszcie Śledczym w (...) powód nie zgłaszał jakichkolwiek dolegliwości, które dotyczyłyby narządu wzroku, a także w okresie późniejszym takich dolegliwości nie zgłaszał.

Sąd Okręgowy zlecił sporządzenie opinii przez biegłego lekarza – specjalistę psychiatrę dr M. S. celem ustalenia wpływu warunków osadzenia powoda w Areszcie Śledczym w (...) na stan zdrowia psychicznego powoda. Po przeprowadzeniu badania powoda biegły stwierdził, że nie jest możliwa precyzyjna ocena wpływu na psychikę powoda wybranego elementu czasowego osadzenia od 16 listopada 2009r. do 8 listopada 2010r., z całościowego okresu osadzenia trwającego od 2005r. do chwili obecnej. Biegły zwrócił uwagę na zapisy w dokumentacji medycznej powoda świadczące o tym, że w 2008r. stwierdzono u powoda nerwice, a w marcu 2009r. w Zakładzie Karnym w R. bóle głowy. Do psychiatry powód zgłosił się w dniu 4 grudnia 2012.r z zaburzeniami emocjonalnymi i tendencją do pobudzeń ruchowych, co nastąpiło po upływie 2 lat od zakończenia osadzenia w Areszcie w (...). Już przed 2009r. istniały u powoda organiczne zaburzenia osobowości, zaś w rysie charakterologicznej osobowości zwrócił uwagę na element pieniactwa. O okresie 2009 – 2010 nie odnotowano stanów niepokoju, przygnębienia i zaburzeń emocjonalnych. Nadto biegły wskazał, że występował dyskomfort związany z warunkami higieniczno – sanitarnymi, a kwestia przeludnienia miała charakter marginalny ze względu na jej krótkotrwałość.

W oparciu o te ustalenia Sąd Okręgowy, analizując przepisy art. 23, 24, 448 kodeksu cywilnego oraz art. 30 i 77 Konstytucji RP, a także przepisy międzynarodowego paktu praw osobistych i publicznych z 19 grudnia 1966 r. i konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie 4 grudnia 1950 r. – ratyfikowanych przez Polskę uznał, w świetle poczynionych ustaleń, że twierdzenia powoda w zakresie długości okresu osadzenia w warunkach przeludnienia nie zostały poparte dowodami, które skutecznie podważyłyby przedstawione przez pozwanego dowody, a w szczególności informację o rozmieszczeniu, z której wynikało, że powód bez zachowania normy 3m ( 2) na osobę był osadzony przez okres łącznie 44 dni, przy czym nie był to ciągły stan, a okresy przeludnienia wynoszące od 8 do 14 dni były przerywane okresami osadzenia z zapewnieniem odpowiedniej normy powierzchniowej. Nadto osadzenie powoda w takich warunkach nastąpiło na podstawie decyzji Dyrektora Aresztu Śledczego w (...), od której powód nie odwołał się do sędziego penitencjarnego w trybie ustawy kodeks karny wykonawczy. Nadto powód w ocenie Sądu nie wykazał skutecznie by warunki osadzenia w Areszcie były nieodpowiednie, zaś pozwany zaprzeczył tej okoliczności, wskazując, że zapewnił powodowi odpowiednie warunki sanitarno - bytowe. Powód w okresie objętym żądaniem pozwu, przebywał w celach z odpowiednim, wyposażeniem i toaletą oddzieloną od reszty pomieszczenia murowanymi ściankami z drzwiami, co dotyczyło cel wieloosobowych. Natomiast w celach jednoosobowych nie ma wymogu oddzielania kącika sanitarnego od reszty pomieszczenia. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz. U. z 2003r., Nr 186, poz. 1820) określa szczegółowo normy wyposażenia w sprzęt kwaterunkowy cel mieszkalnych oraz środków higieny dla osób osadzonych. Z dowodów przedstawionych przez stronę pozwaną, a nie kwestionowanych przez powoda wynika, że wyposażenie cel było zgodnie z przepisami powołanego rozporządzania. W związku z tym Sąd pierwszej instancji uznał, że powód nie udowodnił by w okresie osadzenia w Areszcie Śledczym w (...) doszło do naruszenia dóbr osobistych poprzez brak zapewnienia godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, a także by warunki, w jakich powód był osadzony spowodowały powstanie po jego stronie szkody. Nie wykazał także powód, by funkcjonariusze służby więziennej dopuścili się naruszeń w obowiązujących przepisach związanych z wykonywaniem kary pozbawienia wolności i w sposób nieodpowiedni traktowali powoda. Nie wykazano także, by w czasie pobytu w Areszcie w (...) narażone zostało zdrowie powoda i by zastosowane wobec niego leczenie było nieodpowiednie.

Jako podstawa rozstrzygnięcia o kosztach procesu wskazany został art. 102 k.p.c.

W apelacji od tego wyroku powód, zaskarżył punkt pierwszy wyroku, zawarł przy tym stwierdzenie, że roszczenie opiera na art. 417 2 k.c. i że udowodnił iż doznał krzywdy w wyniku działań organy władzy publicznej - Dyrektora Aresztu Śledczego w (...). Zarzucił następnie: obrazę przepisów prawa materialnego tj. naruszenie art. 23 k.c. i art. 24 k.c. w związku z art. 448 k.c. poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c., polegające na nierozważeniu w toku podejmowania decyzji wszystkich okoliczności, które to uchybienie proceduralne miało, jego zdaniem, wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia i naruszenia prawa procesowego polegające na nierozważeniu w toku postępowania wszystkich wniosków dowodowych poprzez błędne stwierdzenie, że skutecznie został podniesiony zarzut przedawnienia.

W oparciu o te zarzuty powód wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie poprzez uwzględnienie powództwa w całości lub uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a także zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

W pierwszej kolejności należy się odnieść do zawartych w apelacji zarzutów naruszenia prawa procesowego, przy czym rozważenia wymaga jedynie zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. (jak należy rozumieć chodzi o art. 233 § 1 k.p.c.), zarzut nierozważenia wszystkich wniosków dowodowych poprzez błędne stwierdzenie, iż skutecznie został podniesiony zarzut przedawnienia jest bowiem niezrozumiały z tej podstawowej przyczyny, że nie były zgłaszane w toku postępowania ani żadne wnioski dotyczące przedawnienia roszczenia ani też sam zarzut przedawnienia. Koncentrując się zatem na zarzucie naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. stwierdzić należy, że przepis ten przewiduje, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Wyraża zasadę swobodnej oceny dowodów, ramy której są wyznaczone przez przepisy procedury cywilnej, doświadczenie życiowe, zasady logicznego rozumowania, co razem wziąwszy, pozwala sądowi na wszechstronne, a przy tym racjonalne i bezstronne ocenienie przeprowadzonych dowodów i w oparciu o te kryteria, z jednej strony spojrzenie na zgromadzony materiał dowodowy jako całość, z akcentem na dostrzeżenie ewentualnych niespójności, z drugiej, dokonanie wyboru tych dowodów, które w sposób przekonujący pozwalają na ustalenie stanu faktycznego, będącego podstawą subsumcji. W ramach takiej oceny, włączone do niej być mogą, a nawet powinny, takie elementy jak zachowanie się strony, jej reakcja na dowody, pobudki osobiste, czy w przypadku dowodów rzeczowych ich kompletność. Te reguły oceny dowodów Sąd pierwszej instancji zastosował i dał temu wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Ustalenia faktyczne tego Sądu są prawidłowe, zostały powyżej przedstawione, zatem nie zachodzi potrzeba ich powtarzania, a Sąd Apelacyjny aprobując je, uznaje jednocześnie za własne.

Stwierdzić przy tym należy, że argumenty zawarte w apelacji powoda są w istocie polemiką z ustaleniami faktycznymi Sądu Okręgowego. Nie ulega bowiem wątpliwości, że ciężar udowodnienia określonych faktów spoczywa na osobie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc). To powód zatem, powołując się na konkretne okoliczności powinien je wykazać, czego nie uczynił, w przeciwieństwie do pozwanego, który udowodnił, że poza przeludnieniem (które dotyczyło za cały, trwający około roku, dochodzony okres pobytu w Areszcie Śledczym w (...) jedynie 44 dni), nie zachodziły te okoliczności, w których powód upatruje naruszenia jego dóbr osobistych. Odnosząc się do przeludnienia zwrócić należy również uwagę, co uczynił także Sąd pierwszej instancji, że okresy w których powód przebywał w celi, w której norma powierzchniowa, wynosząca 3 metry kwadratowe na jednego osadzonego, była przekroczona były stosunkowo krótkie i przerywane pobytami w warunkach zgodnych z obowiązująca normą. Powód w okresie od 16 listopada 2009 r. do 9 listopada 2010 r., kiedy był osadzony w Areszcie Śledczym w (...), przebywał: od 16 listopada 2009r. do 13 marca 2010r. w celi nr (...), oddział II o powierzchni 4,19m ( 2), cela jednoosobowa; od 12 marca 2010r. do 16 marca 2010r. w celi nr (...), oddział IV o powierzchni 11,84m ( 2), cela trzyosobowa; od 16 marca 2010r. do 27 maja 2010r. w celi nr (...), oddział I o powierzchni 11,69m ( 2), cela trzyosobowa; od 27 maja 2010r. do 4 czerwca 2010r. w celi nr (...), oddział II o powierzchni 3,90m ( 2), cela jednoosobowa; od 4 czerwca 2010r. do 15 czerwca 2010r. w celi nr (...), oddział I o powierzchni 11,69m ( 2), cela trzyosobowa, od 15 czerwca 2010r. do 30 lipca 2010r. w celi nr (...), oddział I o powierzchni 12,00m ( 2), cela czteroosobowa, od 30 lipca 2010r. do 7 września 2010r. w celi nr (...), oddział I o powierzchni 11,69m ( 2), cela trzyosobowa, od 7 września 2010r. do 9 listopada 2010r. w celi nr(...), oddział II o powierzchni 4,19m ( 2), cela jednoosobowa. We wszystkich tych okresach w warunkach przeludnienia bez zachowania normy 3m ( 2) powód przebywał jedynie w dniach: 19 marca 2010r. do 1 kwietnia 2010r. – 14 dni, od 28 kwietnia do 5 maja 2010r. – 8 dni, od 17 do 26 maja 2010r. – 10 dni, od 4 do 15 czerwca 2010r. – 12 dni, a zatem w tych okresach przebywał w celi numer 3, trzyosobowej o powierzchni 11,69 m ( 2), gdzie razem z nim osadzone były cztery osoby, co oznacza, że na każdą z nich przypadało 2,92 m ( 2) i taka była skala przekroczenia normy 3 m ( 2). Przekroczenie to było zatem tak nieznaczne, że nie można w nim, zwłaszcza wobec braku naruszenia przez pozwanego innych przepisów dotyczących warunków pobytu powoda w Areszcie Śledczym w (...) oraz wspomnianych już stosunkowo krótkich okresów osadzenia w celi numer (...) oddziału I i zapewnienia w pozostałych okresach wymaganej normy powierzchniowej, upatrywać naruszenia dóbr osobistych powoda. Dodatkowo jeszcze, co także uwypuklił Sąd pierwszej instancji, wskazać należy, że osadzenie powoda w celi o powierzchni 11,69 m ( 2) z trzema osobami odbyło się na podstawie decyzji Dyrektora Aresztu Śledczego w (...) z dnia 19 marca 2010r., a w uzasadnieniu decyzji wskazano jako przyczynę konieczność pobytu powoda w areszcie nie posiadającym wolnych miejsc w celach mieszkalnych i brak możliwości przetransportowania do innej jednostki. Powód mimo pouczenia nie zaskarżył tej decyzji do Sądu Okręgowego wK. -Wydziału Penitencjarnego.

Poczynione ustalenia faktyczne, także te odnoszące się do pozostałych warunków pobytu powoda w Areszcie Śledczym w (...), w okresie wynikającym z pozwu, w tym również ustalenia dotyczące sposobu sprawowania nad nim opieki medycznej i sposobu traktowania powoda przez funkcjonariuszy służby więziennej nie potwierdzają zarzutów powoda, podtrzymywanych i powtarzanych w apelacji, o złym traktowaniu czy też narażeniu go na utratę zdrowia i ostatecznie wyrządzenie mu krzywdy.

Wszystkie zatem, poczynione w sprawie ustalenia prowadzą do wniosku, że nie doszło, wbrew zarzutowi apelacji, do naruszenia wymienionych tam przepisów prawa materialnego. Osadzenie skazanego (tymczasowo aresztowanego) w przeludnionej celi, przy braku zapewnienia odpowiednich warunków odbywania kary izolacyjnej, może rodzić odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawie art. 24 i art. 448 k.c. w sytuacji, kiedy doszło do naruszenia dóbr osobistych takich jak godność oraz prawo do intymności. W takich przypadkach, w oparciu o art. 448 k.c., sąd może przyznać temu, czyje dobro zostało naruszone, odpowiednią sumę pieniężną za doznaną krzywdę. Zatem to sądowi pozostawiona jest ocena zarówno celowości skorzystania z konkretnego środka, jego adekwatności do rodzaju naruszonego dobra jak i rozmiaru doznanej krzywdy. Wynika stąd, że zasądzenie zadośćuczynienia ma charakter fakultatywny i od oceny sądu, opartej na analizie okoliczności konkretnej sprawy, zależy przyznanie pokrzywdzonemu ochrony w tej formie. Nie oznacza to oczywiście dowolności w podejmowaniu przez Sąd decyzji, który może odmówić zasądzenia sumy pieniężnej wtedy, gdy stwierdzi - w oparciu o zobiektywizowane kryteria - że nie zachodzi potrzeba zadośćuczynienia za krzywdę moralną poprzez jej zrekompensowanie w formie pieniężnej, ani też zastosowanie innych środków rekompensujących stan naruszenia dobra osobistego. W okolicznościach tej sprawy z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia. Powód, jak już podkreślono, nie wykazał, że doszło do naruszenia jego dóbr osobistych, a więc wszystkie wymienione w pozwie i piśmie rozszerzającym żądanie pozwu sposoby naprawienia, jego zdaniem, naruszonych dóbr osobistych, nie mogły zostać zastosowane.

Nie mogły być także uwzględnione żądania powoda w oparciu o stwierdzenie, które po raz pierwszy w tej sprawie pojawiło się w apelacji, o oparciu roszczenia na art. 417 2 k.c. Poza tym, że twierdzenie to nie zostało w żaden sposób uzasadnione, brak zarzutu apelacji w tym zakresie i nie było wcześniej takiego żądania, to stwierdzić należy, iż rację ma strona pozwana odnosząc się do tej kwestii w odpowiedzi na apelację i wskazując na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 7 grudnia 2012 r. (II CSK 239/12), że brak w tej sprawie jakichkolwiek dowodów, iż powód poniósł szkodę wyrządzoną zgodnym z prawem wykonywaniem władzy publicznej, brak zatem także związku przyczynowego o którym mowa w tym orzeczeniu. Dodać należy, że przede wszystkim powód, także w apelacji, utrzymuje, że działania funkcjonariuszy służby więziennej w Areszcie Śledczym w (...), a zatem działania pozwanego w okolicznościach tej sprawy, były bezprawne, co przecież nie mieści się w przesłankach ustawowych art. 417 2 k.c.

Z tych względów Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, o kosztach postępowania apelacyjnego orzekając zgodnie z art. 98 § 1 i 3 oraz art. 99 k.p.c., a także § 11 ust. 1 pkt 25 w związku z § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 461).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Barbara Panek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Katowicach
Osoba, która wytworzyła informację:  Małgorzata Wołczańska,  Lucyna Świderska-Pilis
Data wytworzenia informacji: