II AKa 303/20 - wyrok Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2020-10-29
Sygn. akt: II AKa 303/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 października 2020 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący |
SSA Waldemar Szmidt |
Sędziowie |
SSA Robert Kirejew SSO del. Rafał Doros (spr.) |
Protokolant |
Agnieszka Bargieł |
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Krakowie Tomasza Boducha
po rozpoznaniu w dniu 22 października 2020 r. sprawy
1. M. W. , s. H. i U., ur. (...) w K.
oskarżonego o czyn z art.258 § 1 k.k. oraz art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i inne
2. M. Z. , s. M. i Z., ur. (...) w K.
oskarżonego o czyn z art. 258 § 1 k.k. oraz art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i inne
3. M. C. , s. B. i H., ur. (...) w K.
oskarżonego o czyn z art. 258 § 1 k.k. oraz art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i inne
4. P. S. , s. J. i Z., ur. (...) w R.
oskarżonego o czyn z art. 258 § 1 k.k. oraz art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
5. M. S. , s. J. i Z., ur. (...) w R.
oskarżonego o czyn z art. 258 § 1 k.k. oraz art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.w. i inne
6. Ł. G. , s. S. i U., ur. (...) w J.
oskarżonego o czyn z art. art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
7. K. M. , s. G. i L., ur. (...) w K.
oskarżonego czyn z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
8. T. T. , s. P. i J., ur. (...) w Z.
oskarżonego o czyn z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
9. D. K. , s. M. i E., ur. (...) w K.
oskarżonego o czyn z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art 12 k.k. i inne
10. S. W. , s. W. i Z., ur. (...) w B.
oskarżonego o czyn z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
na skutek apelacji prokuratora
od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach
z dnia 31 stycznia 2020 roku, sygn. akt XVI K 109/17
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach.
SSO del. Rafał DorosSSA Waldemar SzmidtSSA Robert Kirejew
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 303/20 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 31 stycznia 2020 r., sygn. akt XVI K 109/17 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
1.5. Ustalenie faktów |
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
1.6. Ocena dowodów |
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Zarzut obrazy prawa materialnego w postaci art. 165 § 1 pkt. 2 k.p.k. oraz art. 30 k.k. w zakresie kwalifikacji prawnej czynów przypisanych oskarżonym poprzez przyjęcie, iż oskarżeni M. W., M. S., P. S., M. C., D. K., M. Z., T. T., Ł. G., K. M. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut Prokuratora dotyczący obrazy przepisów prawa materialnego został uznany za zasadny. W ocenie Sądu Apelacyjnego tzw. dopalacze, czyli nowe substancje psychoaktywne i środki zastępcze w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii mogą stanowić przedmiot przestępstwa z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. Każda osoba, która wytwarza lub wprowadza je do obrotu może być sprawcą czynu z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. Dotyczy to także stanu prawnego obowiązującego w czasie, którego dotyczą postawione oskarżonym zarzuty. Warunkiem przypisania odpowiedzialności karnej jest realizacja przez oskarżonych wszystkich znamiona czynu zabronionego z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyrokach z dnia 11 grudnia 2019 r. sygn. akt II AKa 375/19, z dnia 28 czerwca 2019 r. sygn. II AKa 273/19, z dnia 18 kwietnia 2019 r., sygn. akt W orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych dominuje pogląd Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 31 maja 2017 r. w sprawie o sygn. akt I KZP 5/17 dopuścił możliwość kwalifikowania wyrabiania i sprzedaży środków zastępczych, potocznie nazywanych dopalaczami z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k., ale w określonych sytuacjach. Sąd Najwyższy wskazał w uzasadnieniu ww. postanowienia tezę, zgodnie z którą cyt. „nie wyczerpuje znamion art. 165 § 1 pkt 2 k.k. wyrabianie czy sprzedaż środków zastępczych jako tzw. dopalaczy. Nie ma zatem jakichkolwiek podstaw do przyjmowania, że obrót jakimikolwiek narkotykami, nawet w ilości stwarzającej zagrożenie dla życia zdrowia wielu osób, może być czynem zabronionym kwalifikowanym z art. 165 § 1 pkt 2 k.k.” Nie budzi przecież wątpliwości, że karalność wprowadzenia do obrotu środka zastępczego „jako takiego” została przewidziana w art. 52a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. O przeciwdziałaniu narkomani i miała charakter odpowiedzialności administracyjnej. Przepis art. 52a cytowanej ustawy został wprowadzony w życie ustawą z dnia 8 października 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. Nr 81, poz. 529) z dniem 27 listopada 2010 r. Następnie doczekał się kolejnych nowelizacji. Przepis art. 52a ww. ustawy przewiduje za jego naruszenie karę pieniężną w wysokości od 20.000 zł do 1.000.000 złotych. Z uzasadnienia postanowienia Sądu Najwyższego należy wskazać, że Sąd ten stoi na stanowisku zgodnie, z którym wyczerpuje znamion wskazanego przepisu sprzedaż tzw. dopalaczy jako takich. Chodzi o sytuację, w której sprzedawca nie stosuje wprowadzania w błąd, podstępu czy celowego przekłamania w deklaracji faktycznego przeznaczenia sprzedawanego produktu. Gdyby więc hipoteczny sprzedawca wprowadzał do obrotu substancje, które nazywał by środkami zastępczymi w rozumieniu ustawy W tym miejscu od razu należy stwierdzić, że oskarżeni, stosując pozorowane zabiegi, nie sprzedawali dopalaczy jako takich. Stosowali różne metody, aby nadać sprzedaży pozory legalności. W szczególności należy zwrócić uwagę na stosowanie tzw. kart charakterystyki produktu, które stwierdzały, że dana substancja jest niebezpieczna i nie nadaje się do spożycia. Zgodnie z drugim stanowiskiem, które podziela Sąd Apelacyjny w Katowicach Zdaniem Sądu Apelacyjnego nie ma racji Sąd Okręgowy twierdząc, że przedmiotem przestępstwa z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. mogą być wyłącznie szkodliwe dla zdrowia substancje, środki spożywcze, lub inne artykuły powszechnego użytku lub też środki farmaceutyczne, dla których obowiązują normy jakości. W ocenie Sądu Apelacyjnego ustawodawca wyraźnie zaznaczył, że owe warunki jakości dotyczą wyłącznie środków farmaceutycznych, Nie można porównywać tzw. dopalaczy, których celem jest wywołanie efektów tożsamych lub zbliżonych do środków odurzających lub substancji psychotropowych W ocenie Sądu Apelacyjnego szkodliwe dla zdrowia substancje w rozumieniu przepisu art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. to nie tylko substancje, które nabrały owej cechy szkodliwości w wadliwym procesie produkcji czy w procesie ich przetworzenia ale także substancje, które są szkodliwe ze swej istoty. Kluczowym dla odpowiedzialności karnej oskarżonych z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. jest ustalenie czy tzw. dopalacze stanowiły substancje szkodliwe dla zdrowia i życia w przypadku ich prawdopodobnego spożycia przez nabywców, a w konsekwencji czy ich wprowadzenie do obrotu wywoływało stan niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia wielu osób. W rozpoznawanej sprawie nie budzi wątpliwości, że oskarżeni produkowali Nie można zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I instancji, że nawet gdyby uznać stanowisko, zgodnie z którym art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. może mieć, przy spełnieniu określonych warunków, zastosowanie do produkcji tzw. dopalaczy i obrotu nimi, to i tak należy przyjąć, Zdaniem Sądu Apelacyjnego zarówno osoby produkujące jak i sprzedające tzw. dopalacze, które z formalnoprawnego punktu widzenia nie podlegały odpowiedzialności karnej z ustawy O przeciwdziałaniu narkomanii powinni byli mieć świadomość obowiązywania art. 165 § 1 pkt. 1 k.k., który w określonych warunkach przewiduje odpowiedzialność karną za sprowadzenie niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu ludzi poprzez wyrób lub wprowadzanie do obrotu szkodliwych dla zdrowia substancji. Przepis ten z punktu widzenia jego wykładni literalnej, której należy przyznać, przy braku wyraźnych przeciwskazań prymat, jest jasny. Powoływanie się na brak orzecznictwa W ocenie Sądu Apelacyjnego nie ma więc racji Sąd Okręgowy, kiedy powołuje się na działanie oskarżonych w usprawiedliwionym błędzie co do prawa. Termin „nieświadomość bezprawności" oznacza, że sprawca nie zdaje sobie sprawy z tego, iż jego czyn jest sprzeczny z obowiązującym prawem, tzn. z jakąkolwiek jego dziedziną, a zatem świadomość bezprawności czynu nie musi oznaczać świadomości, że dany czyn jest zabroniony pod groźbą konkretnej kary, wystarczy by sprawca miał świadomość tego, że czyn jest niedozwolony w świetle przepisów prawa. Błąd usprawiedliwiony to taki błąd, co do którego nie można sprawcy postawić zarzutu, że przy zachowaniu należytej przezorności mógł tego błędu uniknąć. W judykaturze przyjmuje się, że kryteria usprawiedliwienia takiego błędu mają charakter obiektywno-subiektywny, a zatem, o ile w pierwszym elemencie należy odwołać się do standardu osobowego wzorowego obywatela, to następnie uwzględnić trzeba kryterium subiektywne, Wskazywanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na występowanie in tempore criminis wątpliwości co do zakresu znamion czynu zabronionego z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. jest bezzasadne. Powoływanie się na zachowanie oskarżonych, którzy sprawdzali na bieżąco załączniki do ustawy O przeciwdziałaniu narkomanii po kątem zakresu jej stosowania, w celu wprowadzania na rynek szkodliwych substancji o działaniu psychotycznym pod pozorem legalności działania nie świadczy o ich przekonaniu, że działają zgodnie z prawem. Czym innym jest bowiem działanie legalne a czym innym działanie które ma jedynie wytworzyć pozory legalności. Producenci tzw. dopalaczy i ich sprzedawcy mieli pełną świadomość, że sprzedawane przez nich substancje są szkodliwe dla życia i zdrowia, ponieważ wpływały na osoby je zażywające w sposób podobny jak wybrane środki odurzające lub substancje psychotropowe, zakazane przecież przez prawo. Trzeba podkreślić, że tzw. dopalacze stanowiły jeszcze większe zagrożenie dla życia i zdrowia ponieważ osoby je zażywające nie znały ich składu, sposobu dawkowania, co mogło prowadzić do ich przedawkowania lub uzyskania niezamierzonych i nieprzewidzianych skutków. Odnosząc się do kwestii błędu należy przypomnieć, że problem tzw. dopalaczy pojawił się jeszcze przed 2010 r. W odpowiedzi na to groźne zjawisko rozwijającej się w sposób dynamiczny sprzedaży nowych substancji o działaniu psychoaktywnym ustawodawca na mocy ustawy z dnia 8 października 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U z 2010 r. poz. 1396) wprowadził Oskarżeni zajmujący się produkcją tzw. dopalaczy na bieżąco sprawdzali załącznik do ustawy O przeciwdziałaniu narkomanii aby produkowane przez nich substancje nie posiadały w swym składzie substancji zakazanych. Należy jednak podkreślić, że w okresie, którego dotyczą postawione oskarżonym zarzuty, środek zastępczy był zdefiniowany Trzeba podkreślić, że „świadomość bezprawności czynu nie oznacza świadomości jego karalności a jedynie, że czyn jest sprzeczny z jakąkolwiek obowiązującą normą, także normą prawa administracyjnego lub cywilnego”. Oskarżeni byli więc świadomi istnienia prawnego zakazu wytwarzania i handlu tzw. dopalaczami. Tej świadomości nie niweczy podnoszona w rozpoznawanej sprawie niefrasobliwość organów ścigania, które w jakiejś części miały problem z prawidłowym kwalifikowaniem tego typu zachowania z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. Termin „nieświadomość bezprawności" oznacza, że sprawca nie zdaje sobie sprawy |
||
Wniosek |
||
Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z uwagi na wykazanie obrazy w wyroku Sądu I instancji przepisów prawa materialnego, Prokurator zarzucił wyrokowi Sądu I instancji obrazę prawa materialnego, a to art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. poprzez jego niezastosowanie oraz art. 30 k.p.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie. W ocenie Prokuratora w świetle ustalonego stanu faktycznego należało uznać oskarżonych za winnych popełnienia przestępstwa z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k., a to z uwagi, że wyczerpali oni wszystkie znamiona wskazanego przepisu ustawy karnej. Faktem jest, że Sąd Okręgowy w Katowicach dokonując w sposób syntetyczny ustaleń faktycznych, ograniczył się do wskazania substancji, które wyprodukowali i wprowadzili do obrotu oskarżeni M. W., P. S. i M. S. oraz, które wprowadzili do obrotu M. Z., M. C., Ł. G., K. M., T. T. i S. W. a także które wyprodukował i wprowadził do obrotu oskarżony D. K.. Sąd Okręgowy opisując ustalony stan faktyczny nie klasyfikował wymienionych Z dalszej części uzasadnienia zaskarżonego wyroku można jednak wywnioskować, że Sąd I instancji ustalił, że substancje produkowane i/lub wprowadzane do obrotu przez oskarżonych były szkodliwe dla zdrowia, skoro podkreślił (str. 21 uzasadnienia), że tzw. karty charakterystyki sprzedawanych substancji informowały o „zagrożeniach wynikających z ich zażycia”. Sąd I instancji podkreślił, że substancje, których wytworzenie i sprzedaż zarzucono oskarżonym w 2015 r. zostały wpisane na listę substancji zakazanych w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W tej sytuacji sformułowanie Sądu Okręgowego dotyczące niewykazania przez oskarżyciela publicznego wystąpienia znamienia w postaci niebezpieczeństwa, o którym mowa w art. 165 k.k. ponieważ nie wykazano ani jednego przypadku zatrucia z powodu zażycia wyprodukowanych i sprzedanych przez oskarżonych dopalaczy stanowi wyłącznie ocenę prawną znamienia przedmiotowego czynu z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. i powinno być potraktowane w ramach zarzutu obrazy prawa materialnego. Sąd I instancji nie poczynił bowiem w tym zakresie jakichkolwiek rozważań. Tymczasem art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. nie wymaga dla zaistnienia skutku w postaci wywołania stanu niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia wielu osób lub mienia w wielkich rozmiarach aby było to niebezpieczeństwo bezpośrednie. Niebezpieczeństwo to musi być jednak realne. Nie chodzi więc o nieuchronność zdarzenia, którego niebezpieczeństwo sprawca sprowadza, ale o zniweczenie skuteczności środków ochrony przed takim niebezpieczeństwem. W ocenie Sądu Apelacyjnego dla wykazania zaistnienia skutku w postaci stopnia zagrożenia (niebezpieczeństwa) dla życia i zdrowia wielu osób nie jest absolutnie konieczne wskazanie konkretnych osób, które jak to podkreśla Sąd I instancji uległy zatruciu w wyniku spożycia tzw. dopalaczy. Niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia wielu osób może zostać wykazane poprzez ustalenie okoliczności odnoszących się do:
Czyniąc powyższe rozważania dotyczące skutku w postaci niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia wielu osób, którego ustalenie jest niezbędne dla przypisania przestępstwa Tym samym Prokurator podnosząc zarzut obrazy przepisów prawa materialnego Prokurator zaskarżył wyrok Sądu I instancji w całości, na niekorzyść oskarżonych, Sąd Apelacyjny celowo podkreśla tę kwestię, jednocześnie wskazując, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy powinien dokonać w sposób nie budzący wątpliwości ustaleń faktycznych w części dotyczącej znamienia skutku w postaci stworzenia sytuacji niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób poprzez produkcję Zgodnie z
art. 434 § 1 pkt 1 i
3 k.p.k. i
art. 443 k.p.k. (w odniesieniu do ponownego rozpoznawania sprawy przez sąd I instancji) w postępowaniu zainicjowanym czy wywołanym wniesieniem środka zaskarżenia, możliwe jest wydanie orzeczenia niekorzystnego (mniej korzystnego także w zakresie ustaleń faktycznych) wówczas, gdy wniesiony zostanie taki środek na niekorzyść oskarżonego, a w sytuacji, gdy środek taki pochodzi od oskarżyciela publicznego gdy stwierdzone zostaną uchybienia podniesione w środku odwoławczym. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji z uwagi na granice wniesionej apelacji Prokuratora nie będzie ograniczony więc w zakresie ustalenia czy oskarżeni wyczerpali wszystkie znamiona przedmiotowe i podmiotowe z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. |
||
3.2. |
Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Sąd I instancji ustalił, że oskarżeni nie popełnili przestępstw z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. W konsekwencji nie mogli więc brać udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, mającej na celu popełnienie przestępstwa. Sąd I instancji wskazał też drugi argument przemawiający za uniewinnieniem oskarżonych od zarzutów z art. 258 § 1 k.k., stwierdzając, że struktura opisana we wskazanym przepisie w ogóle nie istniała. Na gruncie rozpoznawanej sprawy nie można się zgodzić z takim stanowiskiem. Z uwagi na argumenty wskazane w części 3.1 formularza za nietrafne należało uznać stwierdzenie niemożliwości istnienia zorganizowanej grupy przestępczej z uwagi na niepopełnienie przestępstwa z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. Nie można się też zgodzić z argumentami dotyczącymi działania oskarżonych jedynie w warunkach współsprawstwa. W świetle dominujących poglądów doktryny oraz wyrażanych w bogatym orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych zorganizowana grupa przestępcza musi składać się z co najmniej trzech osób, których celem jest popełnienie określonego przestępstwa (lub przestępstw) i gotowość do jego popełnienia. Zorganizowana grupa różni się od współsprawstwa jak i luźnej grupy popełniającej przestępstwa kryterium „organizacyjnym”. Przy czym należy wskazać, ponieważ ma to znaczenie na gruncie rozpoznawanej sprawy, że nie jest wymagana jakaś specjalna wewnętrzna struktura organizacyjna grupy, jak również nie jest wymagany jej niezmienny skład. Członkowie grupy mogą popełniać przestępstwa w różnych układach personalnych. Łączyć ich musi jedynie wspólna chęć popełniania przestępstwa, jak i gotowość do takich działań na rzecz grupy, które mogą ułatwić popełnianie przestępstw. (zob.
Z. Ćwiąkalski, Wybrane problemy wymiaru kary za przestępczość zorganizowaną, Prok. i Pr. 2001, Nr 12, s. 7-12). Por. też
Wojciechowski, Kodeks, s. 453-454;
Gardocki
, Prawo, s. 328;
Marek
, Prawo, s. 664-665; Sąd I instancji wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że grupa nie istniała, ponieważ oskarżeni M. W. oraz M. S. i P. S. jedynie produkowali dopalacze i je sprzedawali, a oskarżeni M. Z. i M. C. je kupowali i odsprzedawali. W ocenie Sądu Apelacyjnego taki opis działania ww. oskarżonych jest bardzo uproszczony i nie uwzględnia wielu szczegółów ich aktywności. Rację miał Prokurator wskazując w apelacji, że Sąd I instancji pominął fakt, że produkcja i dystrybucja dopalaczy jest procesem złożonym, wymagającym posiadania specjalistycznej wiedzy, sprzętu i podejmowania wyspecjalizowanych działań wielu osób, aby produkt mógł trafić do końcowego odbiorcy. Sąd I instancji pominął analizę procesu wytwarzania i sprzedaży dopalaczy. W tym procesie szczególną rolę pełnił oskarżony M. W., który zorganizował dwa laboratoria, wdrażając w proces produkcyjny dopalaczy P. S. i M. S.. Stali odbiorcy dopalaczy, a to oskarżeni M. Z. i M. C. mieli świadomość uczestniczenia w zorganizowanym i stałym procederze, którego celem była sprzedaż dopalaczy. Rola wszystkich wymienionych oskarżonych była istotna z punktu widzenia celu przedsięwzięcia. Oskarżeni w ramach struktury byli zorganizowani i wykonywali ściśle określone czynności. Także czas funkcjonowania oskarżonych w procesie sprzedaży dopalaczy i skala produkcji oraz dystrybucji uszły uwadze Sądu I instancji, a świadczyły o działaniu ww. oskarżonych w warunkach wykraczających poza ramy współsprawstwa. |
||
Wniosek |
||
Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z wyżej opisanych powodów Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska Sądu I instancji |
||
3.3. |
Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Nie budziło wątpliwości Sądu I instancji, że oskarżony M. W. posiadał środek odurzający w postaci fentanylu, opisany w zarzucie z punktu III, a oskarżony D. K. posiadał substancję psychotropową w postaci chlorowodorku alfa etyloamino- 4-metylopropiofenonu, opisaną w zarzucie z punktu VIII. Sąd ten uznał jednak, że oskarżeni nie mieli świadomości, że posiadają substancje zabronione przez ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. O przeciwdziałaniu narkomanii. Sąd oparł się na wyjaśnieniach oskarżonych, którzy nie przyznali się do świadomego posiadania narkotyku. Pominął jednak zupełnie okoliczność, że oskarżeni są z zawodu chemikami i na bieżąco monitorowali listę substancji chemicznych, których posiadanie i obrót było zabronione. Mieli z racji prowadzonej działalności pełną wiedzę o skutkach prawnych posiadania określonych substancji chemicznych. Pominięcie wskazanych okoliczności sprawiło, że ustalenie Sądu I instancji o nieświadomym posiadaniu przez oskarżonych zabronionych substancji należało uznać za dowolne. Stąd zarzut Prokuratora został oceniony jako zasadny. |
||
Wniosek |
||
Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z wyżej wymienionych powodów, dla których Sąd uznał za zasadny zarzut błędu |
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||
5.3.1.4.1. |
Z uwagi na treść art. 454 § 1 k.p.k. konieczne było uchylenie zaskarżonego wyroku. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||
Sąd Apelacyjny zgodnie z art. 437 § 2 k.p.k. i w związku z art. 454 § 1 k.p.k. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. Sąd I instancji dopuścił się bowiem obrazy przepisów prawa materialnego w sposób opisany we wcześniejszych rubrykach formularza, a także dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych. Zarzuty Prokuratora okazały się w całości uzasadnione. |
||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||
Sąd I instancji w toku ponownego rozpoznania sprawy powinien uwzględnić przedstawione powyżej uwagi i zapatrywania prawne. Obowiązkiem Sądu jest dokonanie ponownie szczegółowej oceny wszystkich zebranych w sprawie dowodów, ze szczególnym uwzględnieniem opinii biegłych, Z powodów wskazanych we wcześniejszej części uzasadnienia Sąd I instancji nie powinien być ograniczony w zakresie ustalenia czy produkowane przez oskarżonych i wprowadzane przez oskarżonych do obrotu substancje były szkodliwe dla zdrowia w stopniu wywołującym niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia wielu osób, w rozumieniu art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. Sąd powinien też rozważyć zastosowanie konstrukcji czynu ciągłego z art. 12 § 1 k.k. Sąd Apelacyjny podkreśla jednak, że niezależnie od podzielenia niniejszego poglądu, przyjęcie konstrukcji czynu ciągłego lub nie, pozostaje bez istotnego znaczenia dla zakresu odpowiedzialności sprawców czynu zabronionego z art. 165 § 1 pkt. 2 k.k. Przepis ten nie odnosi się bowiem do pojedynczego zachowania ale ich grupy. Do jego znamion należy sprowadzenie stanu niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób poprzez wyrabianie lub wprowadzanie do obrotu szkodliwych dla zdrowia substancji. Dotyczy więc szeregu tego typu zachowań, które powinny być potraktowane łącznie, patrząc przez pryzmat wywołania skutku. |
||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||
Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
PODPIS |
SSO del. Rafał DorosSSA Waldemar Szmidt SSA Robert Kirejew |
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Prokurator |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
całość rozstrzygnięcia Sądu I instancji wobec oskarżonych M. W., M. Z., M. C., P. S., M. S., Ł. G., K. M., T. T., D. K., S. W.. |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Katowicach
Osoba, która wytworzyła informację: Waldemar Szmidt, Robert Kirejew
Data wytworzenia informacji: