Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący :	SSA Elżbieta Karpeta
Sędziowie :	SA Joanna Naczyńska (spr.) SO del. Aneta Pieczyrak-Pisulińska
Protokolant :	Katarzyna Noras

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2019 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko N. M. (1) i G. M.

z udziałem interwenienta ubocznego R. PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda i pozwanych

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 30 października 2017 r., sygn. akt II C 335/17

1)  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1. 2) a), b), c) i d) i 3) o tyle, że zastrzega, iż odpowiedzialność pozwanej G. M. jako dłużnika rzeczowego jest ograniczona:

a)  do prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) i do wysokości hipotek umownych łącznych do kwot 12 000 000 zł i 10 500 000zł,

b)  do prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) i do wysokości hipotek umownych łącznych do kwot 12 000 000 zł i 10 500 000zł,

c)  do prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) i do wysokości hipotek umownych łącznych do kwot 12 000 000 zł i 10 500 000zł,

d)  do prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) i do wysokości hipotek umownych łącznych do kwot 12 000 000 zł i 10 500 000zł,

2)  oddala apelację powoda w pozostałej części,

3)  oddala apelację pozwanych;

4)  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda 14 700 (czternaście tysięcy siedemset) złotych z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO del. Aneta Pieczyrak-Pisulińska SSA Elżbieta Karpeta SSA Joanna Naczyńska

Sygn. akt: I ACa 210/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 30 października 2017r. Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził od pozwanych N. M. (1), i G. M. solidarnie na rzecz powódki (...) Banku (...) SA w W. 10.341.297,62 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości 10% w skali roku, liczonymi od kwoty 9.838.260,68zł za okres od 6 grudnia 2016r. do 30 października 2017r. z tym zastrzeżeniem, że:

1)  odpowiedzialność pozwanej N. M. (1) jako dłużnika rzeczowego jest ograniczona do wpisu hipotecznego z tytułu hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000zł oraz hipoteki umownej łącznej do kwoty 10.500.000 zł na nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), do wartości nieruchomości;

2)  odpowiedzialność pozwanej G. M. jako dłużnika rzeczowego jest ograniczona:

a)  do wpisu hipotecznego z tytułu hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000zł oraz hipoteki umownej łącznej do kwoty 10.500.000zł na prawie użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), do wartości udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości;

b)  do wpisu hipotecznego z tytułu hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000zł oraz hipoteki umownej łącznej do kwoty 10.500.000zł na prawie użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), do wartości udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości;

c)  do wpisu hipotecznego z tytułu hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000zł oraz hipoteki umownej łącznej do kwoty 10.500.000zł na prawie użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), do wartości udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości;

d)  do wpisu hipotecznego z tytułu hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000zł oraz hipoteki umownej łącznej do kwoty 10.500.000zł na prawie użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), do wartości udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości.

Nadto umorzył postępowanie w zakresie należności głównej w wysokości 5.504,09 zł, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił i zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki 125.017zł z tytułu kosztów procesu.

Rozstrzygnięcie to Sąd Okręgowy podjął po ustaleniu, że w dniu 9 sierpnia 2013r. powódka zawała z (...) SA w Ł. umowę limitu kredytowego wielocelowego o numerze (...), która była zmieniana aneksami z 13 lutego 2014r., 24 listopada 2014r. i 12 lutego 2016r. Kredyt został udzielony w walucie polskiej do kwoty 15.000.000zł, z terminem spłaty na dzień 8 sierpnia 2016r. Zgodnie z § 20 ust 1 c i d umowy kredytu, spłata wierzytelności związanych z wykorzystaniem limitu została zabezpieczona ustanowieniem hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000zł na przysługującym pozwanej N. M. (1) prawie własności nieruchomości położonej w B., dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (...) i przysługującym (...) sp. z o.o. prawie użytkowania wieczystego nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgi wieczyste nr (...) oraz hipoteką umowną łączną do kwoty 10.500.000.000zł na przysługującym pozwanej N. M. (2) prawie własności nieruchomości położonej w B., dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (...) i przysługującym (...) Sp. z o.o. prawie użytkowania wieczystego nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgi wieczyste nr (...). Na mocy umowy darowizny z 10 maja 2016r. pozwana G. M. nabyła prawo użytkowania wieczystego gruntów stanowiących przedmiot hipoteki umownej od (...) Sp. z o.o. Zgodnie z ust. 10 Komunikatu nr 3 powoda z 23 grudnia 2015r. odsetki umowne dla należności takich jak dochodzone pozwem wynoszą 10%.

Sąd Okręgowy ustalił także, że z powodu zagrożenia upadłością kredytobiorcy, powódka pismem z 16 maja 2016r. wypowiedziała umowę kredytową. Wypowiedzenie zostało doręczone kredytobiorcy 30 maja 2016r. O fakcie wypowiedzenia poinformowano także pozwaną N. M. (1). Sąd Rejonowy dla (...) w (...) postanowieniem z 6 czerwca 2016r., sygn. akt X GU 644/16 ogłosił upadłość kredytobiorcy Spółki (...). W toku postępowania upadłościowego, w dniu 5 sierpnia 2016r. powód zgłosił wierzytelność wynikającą z umowy kredytowej w kwocie 9.838.260,68 zł z odsetkami. Pismem z 23 sierpnia 2016r. powódka wezwała pozwaną N. M. (1) i G. M. jako dłużników rzeczowych do zapłaty 9.838.260,68zł. Do wezwań dołączone zostały kopie wypowiedzenia dłużnikowi osobistemu umowy limitu kredytowego. 6 grudnia 2016r. powódka wystawiła wyciąg z ksiąg rachunkowych o numerze (...), z którego wynika, że na dzień wystawienia wyciągu jej wierzytelność z tytułu kredytu zabezpieczonego przez pozwane obejmuje 9.838.260,68zł z tytułu kapitału; 505.036,94zł z tytułu odsetek liczonych od 26 maja 2016r. do 5 grudnia 2016r. i 5.504,09zł z tytułu kosztów.

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów z dokumentów, które nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności i nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Wskazał, że spór w sprawie dotyczył oceny prawnej opisanych faktów. Przydatność i wiarygodność wyciągu z ksiąg powodowego banku, Sąd Okręgowy ocenił przez pryzmat mocy dowodowej dokumentu prywatnego. Wysokość zadłużenia kredytowego ustalił w oparciu o umowę o kredyt i historię operacji dokonanych na rachunku (...) Spółki (...). Pominął dowód z przesłuchania stron, podkreślając, że dowód ten nie ma charakteru obligatoryjnego, a jego przeprowadzenie konieczne jest jedynie wówczas, gdy nie ma możliwości przeprowadzenia innych dowodów, lub gdy brak jest dowodów. Stwierdził, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do wydania merytorycznego orzeczenia. Sąd Okręgowy oddalił wniosek pozwanych o zwrócenie się do Sądu Upadłościowego prowadzącego postępowanie upadłościowe Spółki (...) o nadesłanie dokumentów z tego postępowania, jako nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy przyjął, że podstawę prawną roszczenia pozwu stanowią regulacje art. 65 ust. 1 i art. 69 ustawy z 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (dalej u.k.w.h.). Zgodnie z przepisem art. 65 ust. 1. u.k.w.h. w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka). Przepis art. 69 u.k.w.h. stanowi zaś, że hipoteka zabezpiecza mieszczące się w sumie hipoteki roszczenia o odsetki oraz o przyznane koszty postępowania, jak również inne roszczenia o świadczenia uboczne, jeżeli zostały wymienione w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki do księgi wieczystej. Podkreślił, że poza w sprawie sporem pozostawało, że spłata wierzytelności powódki z umowy kredytowej zawartej ze Spółką (...) zabezpieczona została hipoteką umowną łączną do kwoty 12.000.000zł na przysługującym N. M. (1) prawie własności nieruchomości położonej w B., dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (...) i przysługującym G. M. prawie użytkowania wieczystego nieruchomości, dla których Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgi wieczyste nr (...), a także hipoteką umowną łączną do kwoty 10.500.000zł na przysługującym N. M. (1) prawie własności nieruchomości położonej w B., dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (...) i przysługującym G. M. prawie użytkowania wieczystego nieruchomości, dla których Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgi wieczyste nr (...).

Stwierdził, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 16 lipca 2003r., (V CK 19/02, LEX nr 602311) wierzyciel hipoteczny ma prawo do wytoczenia przeciwko dłużnikowi hipotecznemu, nie będącemu dłużnikiem osobistym, powództwa o świadczenie - w celu prowadzenia egzekucji z obciążonej nieruchomości. Podobnie w wyroku z 25 sierpnia 2004r. (IV CK 606/03, Lex nr 188488) Sąd Najwyższy stwierdził, że sens hipoteki polega na tym, aby w sytuacji nieuzyskania zaspokojenia od dłużnika osobistego wierzyciel mógł uzyskać zaspokojenie od dłużnika rzeczowego - do wysokości hipoteki - pomimo tego, że żaden stosunek obligacyjny pomiędzy nimi nie istnieje. Jeżeli zatem zobowiązany osobiście nie wykonuje należnego świadczenia pieniężnego, wierzyciel może wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi rzeczowemu (z przedmiotu hipoteki), przedtem jednak musi uzyskać przeciwko niemu tytuł wykonawczy. Sąd Okręgowy wyjaśnił, że odpowiedzialność hipoteczna (rzeczowa) jest odpowiedzialnością własną właściciela zabezpieczonej nieruchomości, który wespół z dłużnikiem odpowiada wobec wierzyciela na zasadzie in solidum. Wyjaśnił, że celem postępowania upadłościowego, mającego charakter egzekucji uniwersalnej, jest zaspokojenie wierzycieli upadłego według ustalonych zasad, co następuje w końcowej fazie tego postępowania. Ustalił, że powódka zgłosiła przeciwko kredytobiorcy- Spółce (...) w upadłości wierzytelność na kwotę 9.838.260,68zł i z tytułu odsetek od tej kwoty. Przyjął, że pozwane nie uprawdopodobniły, iżby doszło do zaspokojenia, czy choćby pomniejszenia wierzytelności objętej pozwem wskutek świadczeń na rzecz powódki, w tym świadczeń z masy upadłości. Podkreślił, że brak było przeszkód, aby powódka jako wierzyciel hipoteczny skierowała swoje roszczenie przeciwko pozwanym nawet przed zgłoszeniem wierzytelności do dłużnika osobistego.

Sąd Okręgowy wskazał, że przy ocenie czy wierzytelność hipoteczna jest wymagalna uwzględnić należy treść art. 78 ust. 1 u.k.w.h., który stanowi, że jeżeli wymagalność wierzytelności hipotecznej zależy od wypowiedzenia przez wierzyciela, wypowiedzenie jest skuteczne względem właściciela nieruchomości niebędącego dłużnikiem osobistym, gdy było dokonane w stosunku do niego. Wyjaśnił, że celem tej regulacji jest ochrona interesów właściciela obciążonej nieruchomości, który nie jest dłużnikiem osobistym oraz, że chroni ona właściciela nieruchomości przed skutkami wcześniejszej wymagalności zabezpieczonej wierzytelności, gdy wynika to z jednostronnej czynności wierzyciela hipotecznego. Odnosząc się do realiów rozpatrywanej sprawy zauważył, że umowa kredytowa została wypowiedziana dłużnikowi osobistemu z uwagi na zagrożenie upadłością kredytobiorcy. Uznał, że konieczne było również wypowiedzenie umowy pozwanym, aby miały świadomość zaktualizowania się ich odpowiedzialności rzeczowej, ponieważ art. 78 ust. 1 u.k.w.h. umożliwia właścicielowi obciążonej hipotecznie nieruchomości terminową spłatę zabezpieczonej wierzytelności i uniknięcie odpowiedzialności za dalsze odsetki lub koszty procesu sądowego, ewentualnie daje czas na przygotowanie środków obrony na wypadek postępowania sądowego. Przy czym termin „wypowiedzenie”, o którym mowa w powoływanym art. 78 u.k.w.h., należy rozumieć szeroko i obejmuje on także zawiadomienie właściciela nieruchomości o tym, że wierzyciel dokonał wypowiedzenia w stosunku do dłużnika osobistego (art. 65 § 1 k.c). Jeżeli wierzyciel nie dokona wypowiedzenia względem właściciela nieruchomości zgodnie z art. 78 ust. 1 u.k.w.h., to zabezpieczona wierzytelność nie staje się wymagalna w stosunku do takiego właściciela i wierzyciel nie może jeszcze domagać się od niego zaspokojenia z obciążonej nieruchomości. W stosunku do właściciela nieruchomości odsetki za opóźnienie można naliczać dopiero wtedy, gdy względem niego wierzytelność stała się wymagalna. W kontekście powyższych rozważań Sąd Okręgowy przyjął, że wypowiedzenie i tym samym wymagalność zabezpieczonej wierzytelności wobec pozwanych nastąpiła z chwilą, gdy zostały one zawiadomione przez Bank, że wierzyciel dokonał wypowiedzenia w stosunku do dłużnika osobistego, co nastąpiło pismami z 23 sierpnia 2016r. Poza samym wezwaniem do zapłaty wskazano w tych pismach, że zadłużenie jest wymagalne. Do obu pism dołączono również kopię oświadczenia powoda o wypowiedzeniu umowy limitu kredytowego dłużnikowi osobistemu. Stwierdził, że skoro pisma te były kierowane przez wierzyciela hipotecznego do dłużników rzeczowych, odwoływały się do ustanowionych hipotek, wskazywały na wymagalność zadłużenia i dołączono do nich kopie oświadczeń o wypowiedzeniu umowy skierowanych do dłużnika osobistego, nie można mieć wątpliwości, że przedmiotowe pisma faktycznie są "wypowiedzeniem", o którym mowa w art. 78 ust. 1 u.k.w.h.

Za niezasadne Sąd Okręgowy uznał zarzuty pozwanych jakoby wierzytelność będąca przedmiotem postępowania nie istniała do czasu prawomocnego zatwierdzenia listy wierzytelności przez sędziego komisarza. Wyjaśnił, że wierzytelność to pojęcie prawa materialnego i czym innym jest jej procesowe stwierdzenie w postępowaniu upadłościowym. Powód mógł więc mimo toczącego się postępowania upadłościowego i skutecznie wykazał, że wierzytelność w stosunku do dłużniczek rzeczowych istniała. Przyjął też, że powódka wykazała wysokość swojej wierzytelności. Dokumentowała ją nie tylko umowa limitu kredytowego i wyciąg z ksiąg rachunkowych, ale również wyciąg z rachunku bankowego dłużnika osobistego, z którego wynika wysokość wykorzystanego limitu kredytowego, stanowiąca jednocześnie wysokość należności głównej, zwłaszcza, że pozwane nie przedstawiły żadnych dowodów podważających prawidłowość wyliczeń powoda. Podkreślił, że z istotny limitu kredytowego w rachunku wynika, że kredyt ten jest wykorzystywany przez kredytobiorcę poprzez dokonywanie dyspozycji na rachunku bankowym i to właśnie wyciąg z rachunku bankowego jest potwierdzeniem wykorzystania limitu i jego wysokości. Powód wykazał również wysokość odsetek umownych, przedstawiając stosowne uchwały zarządu za okres obowiązywania umowy.

Za niezasadny Sąd Okręgowy uznał również argument pozwanych jakoby w umowie limitu kredytowego znajdowały się niedozwolone klauzule umowne, charakterystyczne dla umów zawieranych z konsumentami (art.385 ¹k.c.). Podkreślił, że umowa limitu kredytowego, będąca materialną podstawą powództwa została zawarta między przedsiębiorcami – spółkami prawa handlowego. Okoliczność, że pozwane odpowiadają rzeczowo za cudzy dług, nie może powodować że umowa limitu kredytowego będzie traktowana jako umowa zawarta z konsumentem. Powołany wyżej przepis nie ma więc w sprawie w ogóle zastosowania. Przyjął również, że pozwane nie mogą zasadnie twierdził, iż powód wytaczając powództwo przeciwko nim jako dłużniczkom rzeczowym nadużył swojego prawa (art. 5 k.c.). Zauważył, że pozwane nie wskazały jaką ich zdaniem zasadę współżycia społecznego naruszył powód wytaczając powództwo, a powołana przez nie dla uzasadnienia tego zarzutu sytuacja faktyczna, że powódka dochodzi zapłaty jedynie od nich jako dłużniczek rzeczowych nie miała miejsca, gdyż powódka wykazała że zgłosiła wierzytelność w postępowaniu upadłościowym. Nie może być zaś traktowane jako nadużycie prawa kierowanie roszczeń w stosunku do podmiotów i rzeczy, które zabezpieczały należność dłużnika osobistego, szczególnie w sytuacji, gdy w stosunku do dłużnika głównego została ogłoszona upadłość. Sąd Okręgowy pominął przedłożony przez pozwane operat szacunkowy sporządzony dla nieruchomości będących przedmiotem zabezpieczenia, stwierdzając że zgodnie z art. 156 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami operat szacunkowy może być wykorzystywany do celu, dla którego został sporządzony jedynie przez okres 12 miesięcy od daty jego sporządzenia.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo. Jednocześnie zastrzegł pozwanym - na podstawie art. 319 k.p.c. - prawo do powoływania się na ograniczenie odpowiedzialności wynikające z ustanowionej przez pozwanych hipoteki umownej łącznej. Przypomniał, że zamieszczenie w wyroku zastrzeżenia prawa do powoływania się na ograniczenie odpowiedzialności jest obowiązkiem sądu i następuje z urzędu (wyrok SN z 22 października 1977r., II CR 335/77, OSNC 1978, nr 9, poz. 159). I, tak odpowiedzialność pozwanej N. M. (1) ograniczył do wpisu hipotecznego z tytułu hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000 zł oraz hipoteki umownej łącznej do kwoty 10.500.000zł na nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), do wartości nieruchomości, a odpowiedzialność pozwanej G. M. - do wpisu hipotecznego z tytułu hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000 zł oraz hipoteki umownej łącznej do kwoty 10.500.000zł na prawie użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), do wartości udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości oraz do wpisu hipotecznego z tytułu hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000zł oraz hipoteki umownej łącznej do kwoty 10.500.000zł na prawie użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), do wartości udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości, a także do wpisu hipotecznego z tytułu hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000 zł oraz hipoteki umownej łącznej do kwoty 10.500.000zł na prawie użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), do wartości udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości i do wpisu hipotecznego z tytułu hipoteki umownej łącznej do kwoty 12.000.000zł oraz hipoteki umownej łącznej do kwoty 10.500.000zł na prawie użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), do wartości udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości. Uznał, że skoro na dzień wyrokowania pozwanej G. M. przysługiwał jedynie udział w prawach użytkowania wieczystego ograniczenie odpowiedzialności zostało zastrzeżone do tych udziałów, zaś w pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone.

Sąd Okręgowy oddalił również żądanie zasądzenia odsetek umownych za okres po dacie wyrokowania. Stwierdził, że odsetki te w umowie z 9 sierpnia 2013r. zostały ustalone nie kwotowo, lecz w postaci odesłania do uchwały zarządu powoda. Odwołując się do stanowiska Sądu Apelacyjnego w Katowicach wyrażonego w uzasadnieniu wyroku z 6 lipca 2016r. (I ACa 224/16) przyjął, że odsetki umowne – zmienne za okres po dacie wyrokowania są niewymagalne i nieznana jest ich wysokość. Podkreślił, że nie jest też dopuszczalne zasądzenie odsetek umownych za okres po dniu wyrokowania według formuły wskazanej w pozwie z korektą stopy procentowej, jako naliczanych „według zmiennej stopy procentowej ustalonej w uchwałach Zarządu dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych po upływie wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności, która na datę orzekania wynosi 10% w stosunku rocznym. Formuła ta nie wskazuje ostatecznej wysokości tychże odsetek, a jej dopuszczenie wypaczałoby istotę tytułu egzekucyjnego, ponieważ obligowałoby organ egzekucyjny do ustalania treści uchwał Zarządu powoda, mocy i czasu ich obowiązywania, a tym samym do rozstrzygania o wysokości odsetek umownych za okres po dacie wystawienia tytułu do daty zaspokojenia roszczeń wierzyciela, tym samym naruszałoby art. 804 k.p.c. Wyjaśnił, że powódka będzie mogła dochodzić tych należności, gdy staną się one wymagalne.

Z uwagi na cofnięcie pozwu do kwoty 5.504,09zł, na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy umorzył postępowanie w zakresie żądania zapłaty tej kwoty. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. i mając na względzie wynik postępowania zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki 125.017zł, a więc całe koszty postępowania, gdyż powódka uległa ze swym roszczeniem tylko w nieznacznej części. Na koszty te złożyła się opłata od pozwu (częściowa i uzupełniająca) oraz koszty zastępstwa według stawki minimalnej wynikającej z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Apelację od wyroku wniosły obie strony. Powódka zaskarżyła go w części oddalającej powództwo i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie odsetek umownych za opóźnienie za okres od dnia następującego po dniu wydania wyroku, tj. od 31 października 2017r. do dnia zapłaty według stopy procentowej przewidzianej dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych, po upływie terminu wypowiedzenia, w stan natychmiastowej wykonalności, na cele gospodarcze, określonej w uchwale Zarządu (...) SA, obowiązującej w okresach, za które oprocentowanie jest naliczane oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. Alternatywnie wniosła o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. Zarzuciła:

-

naruszenie prawa materialnego, a to art. 481§1 i art. 481§2 zdanie drugie k.c. przez ich niezastosowanie w stanie faktycznym sprawy i oddalenie powództwa w części obejmującej roszczenie o zapłatę odsetek umownych za opóźnienie za okres od dnia następującego po dniu wydania wyroku, tj. od 31 października 2017r. do dnia zapłaty według stopy procentowej przewidzianej dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych, po upływie terminu wypowiedzenia, w stan natychmiastowej wykonalności, na cele gospodarcze, określonej w uchwale Zarządu (...) SA, obowiązującej w okresach, za które oprocentowanie jest naliczane;

-

naruszenie art. 481§1 k.c. i art. 190 k.p.c. przez całkowite pominięcia charakteru roszczenia o zapłatę przyszłych odsetek za opóźnienie w sytuacji, gdy art. 481§1 k.c. i art. 190 k.p.c. stanowią podstawę prawną, która uzasadnia powszechną praktykę sądową w postaci zasądzania odsetek umownych za opóźnienie także po dniu wyrokowania;

-

art. 328§2 k.p.c. przez wadliwe, nieodpowiadające przepisom prawa sporządzenie uzasadnienia, które uniemożliwiło powodowi dokonanie oceny toku wywodu prowadzącego do wydania wyroku w zaskarżonej części, polegające na niewyjaśnieniu podstawy prawnej oddalenia powództwa o zapłatę odsetek umownych za okres po wydaniu wyroku.

Na rozprawie apelacyjnej powódka - w ramach zakresu zaskarżenia - rozszerzyła wniosek apelacji i wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku także w części odnoszącej się do zakresu odpowiedzialności pozwanej G. M. przez uwzględnienie, że odpowiedzialność tej pozwanej ograniczona jest do prawa użytkowania wieczystego, które jej przysługiwało w dacie wniesienia pozwu (a nie tylko do udziału jaki jej przysługiwał w dacie wyrokowania). Odwołała się w tej materii do regulacji art. 192 pkt. 3 k.p.c., stanowiącego, że zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy. Oświadczyła, że po wydaniu wyroku przez Sąd Okręgowy pozwana zbyła wszystkie udziały w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości, na którym ustanowione zostały hipoteki zabezpieczające spłaty wierzytelności dochodzonej pozwem.

Natomiast pozwane zaskarżyły wyrok w części uwzględniającej powództwo, wnosząc o jego zmianę przez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu za obie instancje. Alternatywnie wniosły o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. Nadto, wniosły o rozpoznanie w trybie art. 380 k.p.c. oddalonego przez Sąd Okręgowego wniosku o zawieszenie postępowania. Zarzuciły:

-

naruszenie art. 177§1 pkt. 1 k.p.c. przez nieuwzględnienie wniosku o zawieszenie postępowania w sprawie, w sytuacji zaistnienia ku temu przesłanek;

-

błąd w ustaleniach faktycznych, mających istotne znaczenie dla sprawy i uznanie przez Sąd istnienia wierzytelności, jak też jej wysokości na podstawie twierdzeń powódki, podczas gdy wierzytelność pomiędzy powódką i dłużnikiem osobistym, tj. Spółką (...) jest wierzytelnością sporną i fakt jej istnienia, jak i ewentualnie wysokości winien zostać stwierdzony na podstawie listy wierzytelności zatwierdzonej przez sędziego komisarza prowadzącego postępowanie upadłościowe Spółki (...); a nadto uznanie, że pozwane nie przedstawiły żadnych dowodów podważających prawidłowość wyliczeń powódki w zakresie żądanej kwoty podczas, gdy pozwane wniosły o zawieszenie postępowania do czasu uznania przez upadłego zgłoszonej wierzytelności banku przez upadłego oraz zatwierdzenia przez sędziego komisarza listy wierzytelności;

-

naruszenie art. 65 ust. 1 u.k.w.h. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy zachodzi konieczność ustalenia odpowiedzialności dłużnika osobistego w postępowaniu upadłościowym;

-

naruszenie art. 73 u.k.w.h. poprzez jego niezastosowanie i ustalenie odpowiedzialności pozwanych będących dłużnikami rzeczowymi powoda w sytuacji, gdy do chwili obecnej nie została stwierdzona odpowiedzialność dłużnika osobistego, tj. Spółki (...) w upadłości;

-

naruszenie art. 385 ¹§1 k.c. przez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy pozwanym jako osobom fizycznym powinna zostać zapewniona ochrona prawna wynikająca z tego przepisu;

-

naruszenie art. 5 k.c. przez nieuwzględnienie wniosku pozwanych o zawieszenie postępowania w sprawie i tym samym pokrzywdzenie pozwanych jako dłużników rzeczowych.

W uzasadnieniu apelacji wywodziły, że dochodzenie wobec nich roszczeń powinno być uzależnione od stwierdzenia tych roszczeń w postępowaniu upadłościowym prowadzonym wobec Spółki (...). Podkreśliły, że powódka powinna w pierwszej kolejności zgłosić swoją wierzytelność do masy upadłości zamiast występować z powództwem przeciwko pozwanym, ponieważ rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania upadłościowego, a zatwierdzona w ramach tego postępowania wierzytelność może być niższa niż wierzytelność dochodzona pozwem, co więcej wierzytelność ta może nie zostać wpisana na listę wierzytelności, zgodnie z art. 245 ustawy prawo upadłościowe, w konsekwencji czego dłużnik osobisty – Spółka (...) zostanie zwolniona z odpowiedzialności, a odpowiedzialność tę będą ponosiły jedynie pozwane. Wywodziły, że umowa limitu kredytowego, wyciąg z ksiąg rachunkowych banku oraz wyciąg z rachunku bankowego dłużnika osobistego, z którego wynika wysokość wykorzystanego limitu kredytowego, stanowiąca jednocześnie wysokość należności główniej nie są wystarczające dla uznania istnienia i wysokości dochodzonej przez powoda wierzytelności, ponieważ istnienie i wysokość wierzytelności zależy od wyniku postępowania upadłościowego. Oświadczyły, że wniosły o zawieszenie postępowania do czasu uznania przez upadłego zgłoszonej wierzytelności banku oraz zatwierdzenia przez sędziego komisarza listy wierzytelności. Podniosły, że o istnieniu wierzytelności, jak też o jej wysokości będzie można mówić dopiero, gdy wierzytelność ta stosownie do art. 243 ust. 1 Prawa upadłościowego zostanie uznana przez upadłego i stosownie do art. 260 ust. 2 Prawa upadłościowego zostanie zatwierdzona przez sędziego komisarza prowadzącego postępowanie upadłościowe Spółki (...). Podkreśliły, że prowadzenie względem nich postępowania zanim ulegnie zakończeniu postępowanie upadłościowe dłużnika osobistego może skutkować stwierdzeniem ich odpowiedzialności w szerszym zakresie niż odpowiadać będzie dłużnik osobisty, co stoi w sprzeczności z naturą zobowiązań akcesoryjnych, jakim są hipoteki. Wywodziły, że do czasu zakończenia postępowania upadłościowego, a co najmniej zatwierdzenia listy wierzytelności pozbawione są możliwości obrony swoich praw w postaci skutecznego podniesienia zarzutów związanych z wysokością zobowiązania. Uzasadniając zarzut naruszenia art. 65 i 73 u.k.w.h. podniosły, że hipoteka jest prawem akcesoryjnym w tym znaczeniu, że jej powstanie, istnienie i wykonania uzależnione jest od zabezpieczanej przez nie wierzytelności, a skoro wysokość dochodzonej wierzytelności nie została stwierdzona w postępowaniu upadłościowym to brak jest podstaw do jej zasądzania od pozwanych, ponieważ ich odpowiedzialność nie może być większa aniżeli odpowiedzialność dłużnika osobistego. Podniosły, że skoro są osobami fizycznymi to w świetle prawa ma wobec nich zastosowanie art. 385 ¹§1 k.c., a postanowienia umowy o kredyt w zakresie naliczania odsetek od należności przeterminowanych powinny w oparciu o ten przepis zostać uznane za nieważne, ponieważ są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy konsumenta, jako że pozwane zarówno w dacie ustanawiania hipotek, jak i w chwili obecnej nie mają wiedzy jakie jest i jakie będzie w przyszłości oprocentowanie kredytu, które jest uzależnione wyłącznie od decyzji powódki. Podniosły też, że zaskarżony wyrok narusza zasady współżycia społecznego, a wystąpienie przez powódkę o zapłatę względem nich, zanim powódka wystąpiła o zapłatę przeciwko dłużnikowi osobistemu stanowi nadużycie przysługujących powódce praw, która wykorzystuje sytuację, w jakiej znalazły się dłużniczki rzeczowe polegającą na braku możliwości weryfikacji zasadności, wymagalności i wysokości wierzytelności.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji pozwanych i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy i przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia w sprawie były prawidłowe i znajdowały potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Podejmując je, Sąd Okręgowy nie naruszył w żadnej mierze przepisów procesowych, w tym art. 233 §1 k.p.c., jako że nie przekroczył zasad swobodnej oceny dowodów, ani też nie naruszył zasad logiki i doświadczenia życiowego. Stąd też ustalenia te Sąd Apelacyjny podzielił i przyjął za własne, podzielając też w przeważającej mierze ich ocenę prawną.

Odnosząc się do zarzutów apelacji pozwanych, które de facto miały jedynie polemiczny charakter z ustaleniami i oceną Sądu pierwszej instancji, Sąd Apelacyjny w pierwszej kolejności stwierdza, że bezpodstawny był zarzut naruszenia art. 177§1 pkt. 1 k.p.c., a postanowienie Sądu Okręgowego z 6 czerwca 2017r. oddalające wniosek pozwanych o zawieszenie postępowania było prawidłowe. Sąd Okręgowy trafnie stwierdził, że dochodzenie przez powódkę roszczeń w stosunku do pozwanych jako dłużniczek rzeczowych nie jest uzależnione od dochodzenia tego roszczenia od dłużnika osobistego w postępowaniu upadłościowym, jak i od wyniku postępowania upadłościowego, który to wynik nie ma charakteru prejudycjalnego w stosunku do roszczenia skierowanego do pozwanych jako dłużniczek rzeczowych. Ustalenie listy wierzytelności w postępowaniu upadłościowym jest dokonywane zasadniczo tylko na potrzeby postępowania upadłościowego. Wprawdzie, w razie zakończenia albo umorzenia postępowania upadłościowego wyciąg z zatwierdzonej listy wierzytelności jest tytułem egzekucyjnym przeciwko upadłemu, niemniej wyciąg ten, jak też postanowienie o zatwierdzeniu listy wierzytelności nie korzystają z przymiotu powagi rzeczy osądzonej. Rozpoznanie sprawy w postępowaniu upadłościowym odbywa się w trybie uproszczonym i nie może być traktowane jako osądzenie sprawy w znaczeniu wynikającym z przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Ponadto, uznanie wierzytelności przez upadłego nie ma prawnej doniosłości dla uwzględnienia roszczeń wobec pozwanych. Upadły może złożyć pozytywne albo negatywne oświadczenie o uznaniu wierzytelności. Może też nie złożyć żadnego oświadczenia w tym przedmiocie, mimo wezwania go przez syndyka (art. 243 ust. 1 i art. 245 ust. 4 Prawa upadłościowego). Nie znajduje zatem ustawowej podstawy prawnej twierdzenie pozwanych, że powódka może żądać od nich realizacji zabezpieczenia hipotecznego dopiero po złożeniu przez dłużnika osobistego oświadczenia o uznaniu wierzytelności w toku prowadzonego przeciwko niemu postępowania upadłościowego, a pozwane nie wykazały, że podstawę taką stanowi umowa – że zawarły z powódką porozumienie zobowiązujące ją jako wierzycielkę hipoteczną do dochodzenia zaspokojenia z przedmiotu hipoteki dopiero po uzyskaniu tytułu wykonawczego przeciwko dłużnikowi osobistemu i po bezskuteczności egzekucji w stosunku do dłużnika osobistego albo po zakończeniu postępowania upadłościowego w stosunku do dłużnika osobistego. Istnieniu takiego porozumienia powódka zaprzeczyła.

Wbrew też wywodom apelacji powódka wykazała istnienie, wysokość i wymagalność dochodzonej pozwem wierzytelności. Nie kwestionowanym w sprawie był fakt zawarcia w dniu 9 sierpnia 2013r. przez dłużnika osobistego i powódkę umowy limitu kredytowego wielocelowego o numerze (...), zmienianej aneksami z 13 lutego 2014r., 24 listopada 2014r. i 12 lutego 2016r. Poza sporem pozostawała też treść uchwał zarządu powódki istotna dla ustalenia wysokości umownego oprocentowania kredytu. Pozwane nie zakwestionowały żadnej z operacji dokonanych na rachunku bankowym dłużnika osobistego, dokumentującego realizację umowy o kredyt i saldo zadłużenia dłużnika osobistego (k.337 i 413). Treść tych operacji wykazywała wiarygodność wyciągu z ksiąg bankowych powódki wykazującego wysokość zobowiązań dochodzonych pozwem (k. 104). Nie kwestionowanym też było, że powódka wypowiedziała dłużnikowi osobistemu umowę o kredyt i o fakcie tym powiadomiła dłużniczki rzeczowe. Dług kredytowy jest długiem oddawczym, zatem to na pozwanych spoczywał obowiązek wykazania, że dłużnik osobisty wykonał swe zobowiązanie z umowy o kredyt, względnie wykonał go w szerszym zakresie niż twierdzi wierzyciel. Takich dowodów pozwane nie zgłosiły, ani też nie przedstawiły żadnych innych dowodów, które mogłyby skutecznie podważyć prawidłowość salda zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt. Dowodu podważającego istnienie, wysokość i wymagalność dochodzonej pozwem wierzytelności nie stanowi wniosek o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania upadłościowego, którego tok i wynik - jak to już wyżej wyjaśniono - są irrelewantne dla ustalenia kwestii istnienia, wysokości i wymagalności świadczenia. Wierzyciel hipoteczny może bowiem (co także już wyżej wyjaśniono) skierować swoje roszczenie do dłużnika rzeczowego (niebędącego zarazem dłużnikiem osobistym) niezależnie od tego, czy będzie dochodził tej wierzytelności od dłużnika osobistego, o ile w umowie hipoteki, bądź później zawartym porozumieniu nie postanowiono inaczej. Żądanie pozwu, sprowadzające się de facto do zobowiązania pozwanych do znoszenia egzekucji z nieruchomości, objętych hipotekami i do sum wynikających z tych hipotek nie narusza zatem dyspozycji art. 65 ust. 1, ani art. 73 u.k.h.w. Z akcesoryjności hipoteki w stosunku do wierzytelności, którą hipoteka zabezpiecza nie wynika ograniczenie odpowiedzialności dłużniczek rzeczowych do kwot objętych istniejącym tytułem wykonawczym wystawionym wobec dłużnika osobistego, ani do tej części zobowiązania, z jakiej potencjalnie dłużnik osobisty będzie się w stanie wywiązać. Odpowiedzialność dłużnika rzeczowego za wykonanie zabezpieczonego zobowiązania jest odpowiedzialnością in solidum, co oznacza, że pozwane odpowiadają względem powódki za pełne wykonanie zobowiązania kredytowego przez dłużnika osobistego, a jedynie spełnienie świadczenia przez dłużnika osobistego powodować będzie wygaśnięcie tego zobowiązania w stosunku do nich w zaspokojonej części.

Sąd Okręgowy zasadnie też przyjął, że przepis art. 385 ¹§1 k.c. nie ma zastosowania w realiach sprawy już tylko z tej przyczyny, że strony umowy o kredyt: bank i dłużnik osobisty nie mają statusu konsumentów, a okoliczność, że pozwane, które taki przymiot mogłyby posiadać, zabezpieczyły rzeczowo spłatę zobowiązań wynikających z tej umowy nie przydaje umowie o kredyt przymiotu umowy konsumenckiej i wyłącza stosowanie przepisów o obrocie konsumenckim w zakresie realizacji tego zabezpieczenia.

Nie może znaleźć też uzasadnienia zarzut pozwanych, że wystąpienie przez powódkę na drogę sądową i dochodzenie od nich realizacji zabezpieczenia rzeczowego jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i jako takie z mocy art. 5 k.c. nie powinno korzystać z ochrony prawnej. Powódka, dochodząc realizacji zabezpieczenia spłaty kredytu nie nadużywa swojego prawa podmiotowego. Pozwane, poręczając rzeczowo spłatę wielomilionowych zobowiązań (...) Spółki (...) musiały mieć świadomość i liczyć się z tym, że w przypadku braku spłaty tych zobowiązań przez Spółkę, to one będą odpowiadać rzeczowo za spłatę tych zobowiązań i zmuszone będą znosić egzekucję z przedmiotu hipoteki. Wynika to jednoznacznie istoty samej hipoteki. Żądanie wykonania skutecznie zawartej, zgodnej z prawem umowy nie może naruszać zasad współżycia społecznego. Naruszenia zasad współżycia społecznego nie stanowi też odmowa zawieszenia postępowania w sprawie do czasu zakończenia postępowania upadłościowego, którego wynik pozostaje bez znaczenia dla zakresu odpowiedzialności pozwanych.

Niezasadną okazała się też apelacja powódki, w części w jakiej oczekiwała ona zmiany zaskarżonego wyroku i zasądzenia dalszych odsetek umownych za okres od dnia następującego po dniu wydania wyroku według stopy procentowej przewidzianej dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych, po upływie terminu wypowiedzenia, w stan natychmiastowej wykonalności, na cele gospodarcze, określonej w uchwale Zarządu (...) SA, obowiązującej w okresach, za które oprocentowanie jest naliczane. Formuła taka nie wskazuje bowiem ostatecznej wysokości tychże odsetek umownych, możliwej do ustalenia w oparciu o publikatory urzędowe – dziennik ustaw, monitor polski, czy dzienniki resortowe. Dopuszczenie takiej formuły, tak jak to słusznie przyjął Sąd Okręgowy, wypaczałoby istotę tytułu egzekucyjnego, ponieważ obligowałoby organ egzekucyjny do ustalania treści uchwał Zarządu (...), mocy i czasu ich obowiązywania, a tym samym do rozstrzygania o wysokości odsetek umownych za okres po dacie wystawienia tytułu do daty zaspokojenia roszczeń wierzyciela, tym samym naruszałoby art. 804 k.p.c. Wbrew stanowisku powódki Sąd może - w oparciu o art. 481§1 k.c. i art. 190 k.p.c. - uwzględnić żądanie zasądzenia odsetek umownych zmiennych także po dniu wyrokowania tylko w sytuacji, gdy ich stopa uregulowana została z użyciem wskaźników i kryteriów podawanych do publicznej wiadomości w publikatorach urzędowych. A taka sytuacja w odniesieniu do ustalonej w umowie kredytowej formuły odsetkowej nie miała miejsca. Sąd nie może zaś uwzględnić roszczenia o odsetki umowne zmienne, ustalane jednostronnie przez wierzyciela - w drodze uchwał organu (zarządu) tego wierzyciela i publikowane przez niego we własnych komunikatach. Byłoby to bowiem równoznaczne z orzeczeniem, że „wysokość zobowiązania ustali wierzyciel” , wypaczało istotę procesu cywilnego i pozbawiało dłużnika obrony swych praw w tym zakresie.

Skutek odniósł natomiast wniosek apelacji powódki o korektę ograniczenia zakresu odpowiedzialności dłużniczki G. M., tj. do prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, które jej przysługiwało w dacie wniesienia pozwu (a nie tylko do udziału jaki jej przysługiwał w dacie wyrokowania). Powódka zaskarżyła wyrok w części oddalającej powództwo, które to rozstrzygnięcie obejmowało także oddalenie powództwa co do zakresu odpowiedzialności dłużniczki G. M.. Przy czym, Sąd Apelacyjny, tak jak i Sąd Okręgowy był zobowiązany orzec w tej materii z urzędu. Art. 319 k.p.c. statuuje bowiem szczególną zasadę orzekania, nakładając na Sąd obowiązek wyrzeczenia o zakresie ograniczenia odpowiedzialności dłużnika rzeczowego z urzędu, zaś art. 837 k.p.c. stanowi, że dłużnik może powoływać się na ograniczenie odpowiedzialności tylko wtedy, gdy zostało ono zastrzeżone w tytule wykonawczym. Rozstrzygając o zakresie odpowiedzialności dłużniczki G. M. Sąd Okręgowy nie powinien był pomijać regulacji art. 192 pkt. 3 k.p.c., stanowiącej, że zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy; przy czym nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej (co jednakże w rozpatrywanej sprawie nie miało miejsca). Art. 192 pkt 3 k.p.c. statuuje nie tylko skutki procesowe zbycia rzeczy, ale też skutki materialnoprawne (które Sąd Odwoławczy zobowiązany jest w ramach zakresu zaskarżenia uwzględnić z urzędu). Zbycie rzeczy lub prawa do rzeczy (tzw. res litigiosa) nie pozbawia - z mocy art. 192 pkt 3 in principio k.p.c. – legitymacji procesowej biernej zbywcy. Przepis w tej części jest zatem normą materialnoprawną – samoistną podstawą legitymacji zbywcy, który działa w imieniu własnym, ale na rzecz nabywcy. Pozostaje w związku z normą art. 788 § 1 k.p.c., która - pod pewnymi warunkami - stanowi podstawę prawną nadania klauzuli wykonalności na rzecz lub przeciwko nabywcy, pomimo że w treści tytułu egzekucyjnego wymieniony jest zbywca. Oznacza to, że Sąd Okręgowy wadliwie ograniczył zakres odpowiedzialności dłużniczki G. M. do udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości hipotecznej, który jej przysługiwał w dacie wyrokowania.

Z tych przyczyn, Sąd Apelacyjny – na podstawie art. 386§1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok jedynie o tyle, że zastrzegł, iż odpowiedzialność pozwanej G. M. jako dłużnika rzeczowego jest ograniczona:

e)  do prawa użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) i do wysokości hipotek umownych łącznych do kwot 12 000 000 zł i 10 500 000zł,

f)  do prawa użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) i do wysokości hipotek umownych łącznych do kwot 12 000 000 zł i 10 500 000zł,

g)  do prawa użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) i do wysokości hipotek umownych łącznych do kwot 12 000 000 zł i 10 500 000zł,

h)  do prawa użytkowania nieruchomości położonej w B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) i do wysokości hipotek umownych łącznych do kwot 12 000 000 zł i 10 500 000zł.

Korekta ta nie wpłynęła na rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w zaskarżonym wyroku. Apelację powódki w dalej idącym zakresie, a apelację pozwanych w całości, Sąd Apelacyjny oddalił w oparciu o art. 385 k.p.c. jako bezzasadne. Jako, że apelacja powódki odniosła skutek w części, a apelacja pozwanych nie odniosła skutku w żadnym zakresie Sąd orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego w oparciu o art. 100 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z art. 108§1 k.p.c. i zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki 14.700zł z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego. Koszty te stanowiło wynagrodzenie pełnomocnika powódki za reprezentowanie powódki w postępowaniu wywołanym apelacją pozwanych dla wartości przedmiotu zaskarżenia powyżej 5.000.000zł, tj. 18.750zł (określone w § 2 pkt. 9 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, w brzmieniu obowiązującym 28 grudnia 2017r.) pomniejszone o wynagrodzenie przewidziane dla wartości przedmiotu sporu 986 521,48zł (określone w § 2 pkt. 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 2 przywołanego wyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r.), ponieważ powódka uległa ze swoją apelacją w tym zakresie.

Aneta Pieczyrak-Pisulińska E. J. N.